اک محسن دی یاد

جسٹس(ر)سید آصف شاہکار

میں حالے نواں نواں سویڈن گیا ہویا ساں ایہہ اُنی سو اٹھتّر دی گل اے مینوں سویڈن گیاں مساں دو سال ہوئے سن۔ مینوں پیرس ویکھن دا شوق چڑھیا تے میں اپنی نویں نویں بنی فن لینڈ دی رہن والی گرل فرینڈز نال گڈی تے بہہ کے پیرس ویکھن تُر پیا راہ وچ ہالینڈ آیا تے گڈی ایمسٹرڈیم کھلوتی تے اسیں لہہ گئے۔ ایتھے اسد مفتی رہندا سی اسیں اوہدے گھر تُر گئے اوہ بے حد خوش ہویا پرانا ذاتی یار تے سیاسی ساتھی سی بے شمار یاداں تے دُکھ سُکھ سانجھے۔ اسیں ملے تے وراگ نال کملے ہو گئے۔ گلاں مکن تے نہ آئون اِکو وار کجھ یاد کرکے کہن لگا: توں خالد سلیمی نوں جاندا ہیں؟ بالکل ایہہ تے سوشلسٹ پارٹی والا اے: میں جواب دتا۔ کہن لگا: ’’اوہ تے اوہدا اک یار ناروے توں آرہے نیں اوہناں نوں سٹیشن توں لین جانا اے۔‘‘
سٹیشن تے سانوں دو بندے ملے دوناں دا حلیہ ٹورسٹاں ورگا سی لمے وال جین دیاں پینٹاں تے کمر تے ٹورسٹاں والے پٹھو اِک نے جین دی پینٹ تے جیکٹ پائی ہوئی سی تے گھنے لمے وال تے کجھ کجھ شرمیلا۔ ایہہ خالد حسین تھتھال سی، پتا لگا ایہہ پنجابی لکھدا اے۔ ایہہ میرے تے خالد دے عشق دی ابتدا سی جو اوہدی موت وی مکا نہیں سکی۔
خالد حسین تھتھال میرا محسن اے۔ میں پنجابی وچ شاعری دیاں کجھ کتاباں لکھن بعد اُکتا گیا میرے اندر بیٹھے ٹی وی پروڈیوسر مینوں مت دتی کہ میں کتاباں تے رسالیاں نوں لوکاں تک اپنی گل پہچان لئی چھڈ کے میڈیا دا سہارا لواں، میں اخباراں وچ لکھنا شروع کر دتا۔
میری گرمکھی دی جانکاری میرا ساتھ دتا تے میں ہولی ہولی لگ بھگ ہر وڈے پنجابی اخبار وچ چھپن لگ پیا تے میرا کالم سانجھا پنجاب پوری دنیا وچ سبھ توں ودھ پڑھی جان والی پنجابی لکھت بن گیا۔میں اپنے ایس کالم وچ اکثر کہانیاں لکھدا ہوندا ساں جیہنوں لوک بے حد پسند کر دے سن خالد تھتھال وی ایہہ کالم پڑھدا ہوندا سی ۔
میرے کولوں اک دن پُچھن لگا: کیہ توں ایہناں کہانیاں نوں سانبھدا وی ہیں کہ اخبار نال ایہہ کہانی وی مک جاندی اے ؟میں نانہہ وچ جواب دتا تے بہت دُکھی ہویا تے کہن لگا توں پنجابی زبان نال بہت دھروہ کر رہیا ایں۔ ایہہ ایس زبان دا سرمایہ اے توں روڑھ رہیا ایں مینوں خالد دی ایہہ گل پلے پے گئی تے میں ایہناں کہانیاں نوں اکٹھا کرنا شروع کردتا تے میری کتاب’’کل دی گل‘‘ بن گئی جو مینوں بے حد پسند اے۔
ایہہ کتاب خالد دی مت دا احسان اے۔ خالد صرف میرا ای محسن نہیں سگوں میں تے ایہہ کہواں گا کہ اوہ پوری پنجابی قوم تے پنجابیت دا محسن اے اسیں پنجابی راکھویں تے سدھائے ہوئے لوک ہاں۔ اسیں ہر معیار رٹے وانگوں یاد کیتا ہوندا اے ایہناں وچوں اک معیار پیرواں یا ہیروز نوں جانچن دا ہوندا اے، ساڈے بہتے ہیروز مذہبی شخصیتاں ہوندے نے فیر لڑاکیاں تے فاتح سپہ سالاراں دی واری آئوندی اے ساڈے کجھ ہیروز ولایت توں پڑھ کے آئے ہوندے نیں جو آکے ساڈے لیڈر بن گئے۔ کجھ باہروں سائنس دا علم سنھ مار کے یا نقب لا کے لیائے تے انگریزی راہیں سانوں دِتا تے ہیرو بن گئے۔ کجھ قوم پرستاں ولیت توں لوکاں دے بھلے دا علم لیاندا تے اپنے لوکاں نوں اوہناں دی زبان وچ دین دا چارہ کیتا۔ ایہہ وی ہیرو سن، پر ایہناں نوں کدے وی ہیرو یا قوم دا محسن نا منیا گیا۔
کیوں جے نہ تے ایہناں دے علم کوئی مہان بمب بنایا تے نہ ایہہ لیڈری دی کرسی تے بیٹھے تے نہ انگریزی دارعب پایا۔ خالد تھتھال اک ایہو جیہا ہیرو سی جس دیس وچ ہڑپہ تہذیب گدڑ اے۔ ایس قوم لئی خالد تھتھال دا تہذیباں بارے علم کیویں سرمایہ ہوسکدا اے تے اوہ کیویں ہیرو بن سکدا اے۔