نواں ورھا‘ مایوسی دے انھیریاں وچ امید دی کرن

ڈاکٹر رزاق شاہد

نویں ورھا شروع ہو گیا اے انج تے وقت دا دھارا ازل توں جاری اے تے لکھاں کروڑاں یاں شاید ایس توں وی ودھ عرصے توں کدی نہیں رکیا تے نہ ای مٹھا ہویا تے نہ ای ابد تک کدی رکے گا یاں مٹھا ہووے گا۔ وقت چلدی ریل گڈی وانگوں اے جہدے تے مسافر اپنے اپنے اسٹیشن توں سوار ہوندے نیں تے اپنی منزل آن تے گڈی توں لہہ جاندے نیں پر گڈی ٹردی رہندی اے۔ انسان نے ای ایس ویلے نوں سمجھن‘ سمجھان یاں پرکھن لئی صدیاں‘ ورھیاں‘ مہینیاں تے دیہاڑیاں دے پیمانے ایجاد کیتے۔ ایس ویلے تن کیلنڈر مروج نیں پہلا شمسی یاں عیسوی کیلنڈر جو زیادہ ملکاں وچ رائج اے دوجا قمری یاں ہجری جو اکثر اسلامی ملکاں وچ لاگو اے تریجا بکرمی ورھا جو برصغیر وچ‘ عیسوی کیلنڈر دے نال جاری اے۔ شمسی یاں عیسوی ورھا جنوری توں دسمبر تک گنیا جاندا اے ہجری ورھے دا پہلا مہینہ محرم تے آخری مہینہ ذوالحجہ اے جد کہ بکرمی ورھا چیتر توں شروع ہو کے پھگن تے ختم ہو جاندا اے۔ دنیا دے کئی دوجے ملکاں وچ ایہدے توں وکھرے کیلنڈر وی رائج نیں۔ برصغیر دے مسلمان مذہب اسلام دے منن والے نیں جد کہ ثقافتی اعتبار نال بکرمی ورھے نال جڑے نیں ساڈے ثافتی تہوار تے موسم ایسے ورھے نال جڑے ہوئے نیں جد کہ مذہبی تہوار اسلامی کیلنڈر یاں قمری ورھے نال جڑے نیں۔ ساڈا مالی ورھا یکم جولائی توں تریہہ جون تک چلدا اے۔ ساڈے ایتھے تعلیمی ورھا وی وکھووکھ تریخاں یاں مہییناں توں شروع ہوندے نیں۔ انگریز نے ایتھے رہندے ہوئے گرمی سردی دے موسم نوں پندراں اپریل توں پندراں اکتوبر تے ونڈیا ہویا سی جہدی ساڈے ایتھے کئی تھاواں تے یاں کئی موقعیاں تے پابندی کیتی جاندی اے۔ ایہدی اک وڈی مثال اسٹیشن تے ٹھنڈے پانی دی سپلائی دی صورت وچ ویکھی جا سکدی اے۔ ایہناں ساریاں توں علاوہ اک ورھا ہر بندے دا انفرادی ورھا وی ہوندا اے۔ اوہ اوس تریخ توں شروع ہوندا اے جدوں اوہ پیدا ہوندا اے کیوں جے دنیا بھر دے زیادہ ملکاں وچ عیسوی کیلنڈر رائج اے ایس لئی اوہناں ملکاں وچ ورھے دے شروع تے چنگا بھلا ہنگامہ ہوندا اے۔ جو رات ٹھیک باراں وجے شروع ہویا‘ مشرق بعید وچ تے چھ وجے ای باراں وج جاندے نیں اودھر امریکہ وچ صبح دے نو وجے باراں وجدے نیں ایس طرح تقریباً 21 گھنٹے نویں ورھے دا رولا رپا پیا رہندا اے۔
ایہ وی عجیب اتفاق اے کہ اسلامی ورھا کیوں جے محرم توں شروع ہوندا اے تے تقریباً چوداں سو ورھے پہلاں 61 ہجری وچ محرم دی دس تریخ نوں سانحہ کربلا دے تناظر وچ اجیہا خونیں تے دلخراش واقعہ پیش آیا جہدے نال پورا محرم ای افسوس تے افسردگی وچ گزدا اے ایس لئی مسلماناں دی اکثریت اسلامی نویں ورھے نوں ایس اہتمام نال منان توں احتیاط کردی اے ایس لئی ساڈے ایتھے عیسوی ورھے دے شروع تے اپنے جذبات دا اظہار کیتا جاندا اے۔ افسوس دا مقام اے کہ جس مذہب دے منن والیاں نوں اعتدال پسندی دی گھٹی ملدی اے اوہ ہر خوشی غمی دے مواقعیاں تے اعتدال دا پلا چھڈ دیندے نیں۔ ایس پس منظر وچ جدوں وی ورھا بدلدے نیں تے اوہدے توں امیداں جوڑ لئیاں جاندیاں نیں لنگھے ورھے نوں کوسنا وی ساڈا معمول یاں فیشن اے۔ جدوں توں الیکٹرانک میڈیا دی بھرمار ہوئی اے پورے ورھے دے اہم واقعات‘ سانحات وغیرہ نوں ایس طرح پیش کیتا جاندا اے جیویں ایس توں بھیڑا ورھا کوئی ہور نہیں ہو سکدا۔ نویں ورھے دا جشن منان دے ہر علاقے دے اپنے اپنے طریقے نیں۔ ساڈی گل دوجیاں توں وکھری اے۔ اسیں گھوڑیاں دے نال گھوڑے‘ خچراں دے نال خچر تے کھوتیاں دے نال کھوتے بنن وچ فخر محسوس کرنے آں۔ اسیں بکرمی تہوار جیویں بسنت‘ وساکھی وغیرہ وی منانے آں حالاں کہ ساڈے اکثر میلے ٹھیلے بکرمی تریخاں وچ ای منائے جاندے نیں۔ نویں ورھے تے زہریلی شراب پین نال اینے بندے مر گئے انج دیاں خبراں مدتاں توں سن دے آ رہے آں۔ انج ہر ورھے ہوندا اے پر اسیں آں کہ باز ای نہیں آندے۔ موٹرسائیکل دے سلنسر لاہ کے ون ویلنگ کر کے نویں ورھا منان دی منطق تے اج تک ساڈی سمجھ وچ نہیں آئی ایس توں وڈا ڈھیٹ پنا ایہ کہ کوئی سابقہ واقعات توں سبق سکھن نوں تیار نہیں۔
ساڈے سیاستدان تے عوام نویں ورھے نوں اپنے پیمانے نال پرکھدے نیں۔ عوام نویں ورھے توں امیداں جوڑدے ہوئے سیاسی مفادات نوں ای پیمانا بناندے نیں۔ ایس تناظر وچ سب توں دلچسپ صورتحال حکومت تے اپوزیشن دے حوالے نال سامنے آندی اے۔ موجودہ حکومت نوں برسراقتدار آئے تقریباً ساڑھے تن ورھے ہون والے نیں حکومت نال جڑیاں امیداں پوریاں ہونا ہنوز دلی دوراست دے مترادف اے۔ بھولے بھالے عوام ہر نویں ورھے دی آمد تے نویاں نویاں امیداں جوڑ لیندے نیں۔ آسٹرالوجسٹ ایس امید نوں ہور ودھا دیندے نیں۔ پی ٹی آئی اقتدار وچ آئی تے اوہنے تبدیلی‘ احتساب تے دو نہیں اک پاکستان دا نعرہ دتا۔ پچھلے پینتی چالھی ورھیاں توں عوام سٹیٹس کو دے جس دور توں گزر رہے سن اوہناں نوں ایہ نعرے بڑے چنگے لگے۔ پر تن ورھے گزرن دے بعد وی اوہناں دیاں امیداں پوریاں ہوندیاں وکھائی نہیں دے رہیاں۔ 2021 لنگھ گیا‘ نہ حکومت عوام دے مسئلے حل کرن وچ کامیاب ہوئی نہ مہنگائی کنٹرول ہو سکی۔ گیس بحران شدت اختیار کر چکیا لوکاں دے ٹیکساں توں مراعات لین والے حکومتی یاں اپوزیشن اراکین دی اک دن دی کارکردگی وی ایسی نہیں کہ جہدے توں کوئی مطمئن ہووے۔ جدوں وی اسمبلی سیشن شروع ہوندا اے دوہاں پاسیوں شور شرابے نال اسمبلی گھٹ تے مچھی منڈی زیادہ لگدی اے۔ بالکل پہلے دن والی صورتحال اج وی ویکھی جا رہی اے۔ اجہے وچ نواں ورھا مایوسیاں دے کالے انھیریاں وچ امید دی کرن ای کہیا جا سکدا اے شاید!۔ ٭٭