ٹرمپ دی بھارت یاترا

لکھت:عارف نظامی

نریندر مودی نے ڈونلڈ ٹرمپ لئی احمد آباد دے سٹیڈیم وچ اک لکھ توں ودھ بندے اکٹھے کر لئے۔ مودی نے جنی وڈی تعداد وچ لوکاں نوں جمع کیتا اوہ ایہناں لئی شاید امریکہ وچ ممکن نہیں۔ سٹیڈیم نمستے ٹرمپ دے نعریاں نال گونجدا رہیا۔ واضح رہوے پچھلے ورھے 23ستمبر نوں مودی نے اپنے دورہ امریکہ دے دوران ہیوسٹن دے سٹیڈیم وچ 50ہزار بھارت نژاد امریکیاں دا اجتماع کیتا سی جہدے نال ٹرمپ نے وی خطاب کیتا سی۔ اوس ویلے نعرہ Howdy Modiسی۔ پاکستان دے برعکس بھارت امریکہ دا سٹرٹیجک پارٹنر اے، پر مبصرین دے مطابق ایس دورے توں بھارت نوں کوئی فوری فائدہ اپڑن دا امکان نہیں۔ واضح رہوے کہ ٹرمپ نے بھارت توں سٹیل تے ایلومینیم دی درآمدات تے ڈیوٹی لا دتی سی جہدے جواب وچ بھارت نے امریکہ توں زرعی آلات تے میڈیکل دے شعبے دے سازوسامان تے بھاری ڈیوٹی لاگو کر دتی سی۔ امریکہ نے کئی دہائیاں توں نافذ ڈیوٹیاں تے خصوصی رعایت دا پروگرام ختم کر دتا سی۔ بھارت نوں زیادہ امید نہیں اے کہ ایہ تجارتی تنازع حل ہو سکے گا کیوں جے ٹرمپ اک انتہائی شاطر بزنس مین نیں جہڑے ہر قیمت تے امریکی کساناں تے صنعت کاراں نوں تحفظ دینا چاہندے نیں۔ پر ایس دورے دے دوران 3بلین ڈالر دے جدید ترین دفاعی سامان بشمول ہیلی کاپٹر تے خطرناک ہتھیاراں دی فراہمی دے علاوہ بھارتیاں نوں امریکہ وچ روزگار فراہم کرن لئی ایچ آئی بی ویزے دتے جان گے، ایہدے کوٹے دا ستر فیصد پہلاں ای بھارت نوں ملدا اے۔ گویا کہ صرف دفاعی سامان ویچن لئی صدر ٹرمپ نوں بھارت آن دی لوڑ نہیں سی۔ امریکی صدر لئی ایس ورھے الیکشن دا سال اے، پچھلے الیکشن وچ امریکہ وچ مقیم تقریباً 40لکھ بھارتی ووٹراں وچوں صرف 6فیصد نے ٹرمپ نوں ووٹ دتا سی۔ کیہ ٹرمپ دی بھارت یاترا تے احمد آباد وچ جلسہ عام نال خطاب توں امریکی انڈین متاثر ہو جان گے۔ امریکی ووٹرز بھارتی ہون یاں پاکستانی مقامی مسئلیاں نوں سامنے رکھ کے ای ووٹ دیندے نیں۔ ماضی وچ بھارت دا دورہ کرن والے امریکی لیڈراں دے الٹ ٹرمپ نے اجے تک پاکستان نوں کوئی گالھ نہیں کڈھیسگوں ایہ آکھیا اے کہ امریکہ دے پاکستان دے نال بہت چنگے تعلقات نیں تے آس اے خطے وچ کشیدگی گھٹ ہووے گی، اسیں پاکستان دے نال وڈی پیش رفت دے آثار ویکھنا شروع ہو گئے آںتے اسیں کشیدگی وچ کمی، وسیع استحکام تے جنوبی ایشیا دی ساری قوماں لئی بہتر مستقبل لئی پرامید آں۔ ظاہر اے ایہ گل مودی تے اوہناں دے سخت گیر چیلیاں نوں جہڑے جلسے وچ چٹی ٹوپیاں پائے موجود سن چنگی نہیں لگی ہووے گی۔ شاید ایسے لئی بہت سارے حاضرین ٹرمپ دی تقریر دے دوران ای جلسہ گاہ توں جانا شروع ہو گئے۔ مجموعی طور تے بھارت دا دورہ کرن والے امریکی زعما ایہ وی کہندے نیں کہ پاکستان دہشت گرداں دی پشت پناہی کرنا چھڈ دیوے پر ٹرمپ نے ایہو گل انتہائی ملفوف انداز وچ کہی اے۔ اوہناں دا کہنا سی امریکہ تے بھارت دہشت گرداں نوں روکن تے اوہناں دے نظریے دی بیخ کنی لئی کوشاں نیں۔ ایسے پاروںٹرمپ دا کہنا سی جدوں توں ایہناں دی انتظامیہ اقتدار وچ آئی اے اوہ بڑے مثبت انداز نال پاکستان دے نال کم کر رہی اے تاں جے ایہدے ولوں آپریٹ ہون والے دہشت گرداں دا قلع قمع کیتا جاوے۔ خارجہ امور دے بعض ماہرین دا تے کہنا اے کہ ٹرمپ نوں بھارت دے بجائے پاکستان دا دورہ کرنا چاہیدا سی کیوں جے اسلام آباد نے اپنے اثر و رسوخ نوں استعمال کردیاں ہوئیاں امریکہ تے افغان طالبان وچکار معاہدے دی بنیاد رکھی جہدے نتیجے وچ ایس ویلے افغان طالبان تے امریکہ دے دوران سیز فائر ہو چکیا اے جہدے بعد امن معاہدے تے باقاعدہ دستخط ہو جان گے تے 18سالہ جنگ جہدے وچ ڈھائی ہزار دے قریب امریکی مارے گئے، نوں ختم کرن وچ پاکستان دے کلیدی رول نوں سراہن لئی خیر سگالی دا اظہار ہو سکدا سی۔پر انج نہیں جیویں 2000ء وچ اسلام آباد نوں شٹ ڈاؤن کرکے اوس ویلے دے امریکی صدر بل کلنٹن نے پاکستان دا کجھ گھنٹے دا دورہ کیتا سی تے پاکستان دی قیادت نوں جلی کٹی سنا کے واپس امریکہ روانہ ہو گئے سن پر انج ہونا شاید ایس لئی ممکن نہیں ہوسکیا کہ پاکستان دی خدمات دے باوجود امریکی اسٹیبلشمنٹ Frenemyگویا پاکستان نوں دوست وی دشمن وی سمجھدی اے۔ برسہابرس دے پروپیگنڈے تے ساڈی حکومتاں دی غلط ترجیحات تے ناقص پالیسیاں جہناں نوں بھارت نے ساڈے خلاف خوب استعمال کیتا ، دی وجہ توں پاکستان دا کدی سافٹ امیج نہیں بن سکیا تے ایہنوں دہشت گرداں دی آماجگاہ ای تصور کیتا جان لگیا۔ ساڈی ایہ دلیل کہ اسیں تے آپ دہشت گردی دا نشانہ آں، نوں مغرب وچ کوئی پذیرائی نہیں ملی ہن وی جد کہ پاکستانی فوج تے سویلین حکومتاں دی کاوشاں نال دہشت گردی نوں قریباً ختم کر دتا گیا اے ، دا دنیا سانوں بہت گھٹ کریڈٹ دین نوں تیار اے۔ حالاں جے ایہ سب کجھ کسے غیر ملکی طاقت یاں فوج دی مدد نال نہیں سگوں ساڈی سکیورٹی فورسز دی کاوشاں تے قربانیاں دا نتیجہ اے۔ ایہ وی ستم ظریفی اے پچھلے ورھے 5اگست توں مقبوضہ کشمیر پوری طرح لاک ڈاؤن تے کرفیو دی حالت وچ اے، جتھے قابض بھارتی افواج کشمیریاں تے طرح طرح دے مظالم ڈھا رہیاں نیں۔ دوجے پاسے مودی دے اسلام تے مسلمان دشمن قنون شہریت دے باوجود صدر ٹرمپ مودی نوں جپھیاں پا رہے نیں، ایہدی وجہ صاف ظاہر اے کہ امریکہ تے بھارت دے سٹرٹیجک تے کاروباری مفادات رلدے ملدے نیں، دوواں ممالک چین دے ودھدے ہوئے اثر و رسوخ تے ایس حوالے نال پاکستان دے چین دے نال سی پیک دے تحت اقتصادی روابط نیز دفاع و سٹرٹیجک میدان وچ قربت توں خائف نیں۔ بھارت امریکہ لئی بہت وڈی مارکیٹ اے۔ چار سو ارب ڈالر توں ودھ دے زرمبادلہ دے ذخائر ہون پاروں نئی دہلی امریکہ دا سامان نقد خرید سکدا اے۔ بھارت دی بہت وڈی مڈل کلاس امریکہ لئی مارکیٹ اے۔ اوتھے امریکی ملٹی نیشنلز دی ارباں ڈالر دی سرمایہ کاری اے جد کہ پاکستان اقتصادی گرداب وچ پھسیا ہویا اے، مانگ تانگ کے وی ایہدے زرمبادلہ دے ذخائر 18ارب ڈالر توں ودھ نہیں۔ پاکستان دی تجارتی حالت اینی پتلی اے کہ گورنر سٹیٹ بینک نے اگلے دیہاڑ صاف گوئی نال کم لیندیاں ہوئیاں آکھیا اسیں برآمدات دے معاملے وچ افغانستان، سوڈان، یمن تے ایتھوپیا دے نال کھڑے آں، ساڈی برآمدات جی ڈی پی دے تناسب نال دس فیصد توں وی گھٹ نیں جو نہ ہون دے برابر نیں۔ ایہدے باوجود کہ امریکی صدر اک بہت وڈی کاروباری شخصیت یں جہناں دے پیو وی بہت امیر کبیر سن، اوہناں دی کمپنی دی سرمایہ کاری وی بھارت وچ موجود اے۔ دوجے پاسے مودی جہڑے چاء والا دے طور تے وی جانے جاندے نیں ایہناں دوواں وچ نظریاتی ہم آہنگی پائی جاندی اے۔ مودی تے کھلم کھلا اسلاموفوبیا دا شکار اے پر ٹرمپ دی پالیسیاں وی بالخصوص اسرائیل دی بھرپور حمایت تے اعانت دے تناظر وچ ویکھیا جاوے تے اسلام دشمنی ای کہلان گیاں اجہے موقع تے جد کہ بھارت وچ میڈیا پابند اے، شہری آزادیاں مسدود کیتی جا رہیاں نیں۔ ایس پس منظر وچ بھارت دے نام نہاد سیکولر ازم دا بھانڈا وچ چوراہے پُھٹ چکیا اے، پاکستان لئی چنگا موقع سی کہ اوہ اک معتدل جمہوری ملک دے طور تے اپنا امیج بنا سکدا سی پر ایتھے تے الٹی گنگا بہہ رہی اے۔ نام نہاد احتساب دے ناطے ساری اپوزیشن نوں کندھ نال لایا جا چکیا اے تے میڈیا تے وی طرح طرح دی قدغناں لائی جا رہیاں نیں، ایہ پروپیگنڈا عمران خان اسٹیبلشمنٹ دے سہارے چل رہے نیں تے ایہناں دے لیان والے وی اوہی لوک سن، پاکستان نوں صحیح معنیاں وچ جمہوری ملک تصور نہیں کیتا جاندا حالاں جے ایہ چنگا موقع سی کہ اسیں اپنا جمہوری تے معتدل تاثر نمایاں کرکے دنیا نوں متاثر کردے۔