پنجابی زبان ماضی ،حال تے مستقبل

دنیا دے نقشے تے جھاتی ماری جائے تے اساں ویکھاں گے کہ اج جنے وی ملک ترقی یافتا یاں امیر ملک نظر آوندے نیں اوہناں ملکاں وچ ایہناں دیاں نسلاں اپنی ماں بولی وچ تعلیم حاصل کر دیاں نیں۔ تے ایہو ایہناں د ی ترقی دا وڈا کارن وی اے۔
اج دے ماداپرستی دے دور وچ ترقی نوں اسیں دوجے لفظاں وچ معاشی ترقی کہہ سکنے آں۔ لیکن ترقی صرف ایہو نہیں ہوندی۔ ایس وچ تہاڈی ثقافتی، معاشی تے علمی ترقی وی شامل ہوندی اے۔ تے صیحح گل تے ایہ وے کہ اگر ایہ شیواں ترقی یافتا نہیں تے تسیں معاشی طور تے وی ترقی یافتا نہیں بن سکدے۔ برصغیر دا علاقا اپنے اندر بہت ساری زباناں سانبھی بیٹھا اے۔ ایس دی وجھا ایہ اے کہ ایس دی تواریخ سانوں دسدی اے پئی اج تیک جس قوم، نسل یاں ملک دے حملا آوراں ایس خطے تے قبضا کرن دی کوششں کیتی اے اوہ لوگ کامیاب ای ہوئے نیں۔ ایس وجھا توں اس خطے تے وکھری وکھری تہذیباں تے مذہباں نے اپنا اپنا اثر پایا۔ ایتھے کیوں جے ہندو مذہب موجود سی۔ تے ایہ ایس دی خوبی اے کہ ایس نے آن والی ہر نویں تے وکھری شے نوں اپنے اندر شامل کر لیا تے شکل صرف ہندو مذہب دی ای باقی رہی۔ پر اسلام نے اپنا حلیا سانبھی رکھیا جد تک کہ پاکستان بن گیا۔ اس تاریخ دی وجھا توں ایتھے مختلف دور وچ مختلف ذباناں نوں سرکاری حیثیت حاصل رہی۔ جس نے علاقائی ذباناں تے وی اپنا اثر چھڈیا۔ ایہناں علاقائی ذباناں وچ اک وڈا ناں پنجابی زبان دا وی اے۔ لیکن علاقائی زباناں نوں کیوں جے اتنی اہمیت نہیں ملی ایس لئی ایہناں دی ترقی دی رفتار وی سست ای رہی۔ ایہو وجھا اے کہ اج وی ایتھوں دیاں نسلاں انگریزی وچ تعلیم حاصل کرن تے مجبور نیں۔
پنجابی پڑھیاراں نوں مختلف ذباناں نال واہ پاندا اے۔ ماپے پنجابی بولدے نیں۔ تعلیمی اداریاں وچ اردو زبان پرچلت اے تے سائنس دے علوم سارے انگلش وچ پڑھائے جاندے نیں۔ اساڈی اولاد باہر گلی محلے یاں دوستاں نال پنجابی وچ گل بات کردی اے۔ ایس لئی ایہناں نوں ماں بولی سکھن واسطے کسے استاد یاں تعلیمی ادارے دی ضرورت نہیں پیندی۔ جد کہ اردو یاں انگریزی لئی استاد بہت لازمی اے ایتھے مینوں نیلسن منڈیلا دی آکھی گل یاد آندی اے۔ جس نے اک وار ماں بولی بارے کجھ ایس طرحاںگل کیتی سی کہ
If you talk to a man in a language he understand, that goes to his head. If
you talk to him in his language, that goes to his heart. ( Nelson Mandela)
(جاری اے)