اُچا بول

ڈاکٹر کرامت مغل

ایہ ڈیگر ویلاسی۔ اوہ دوویں گھروں باہر پنڈ دے چڑھدے پاسے ، پپل دی چھاویں بیٹھے ہوئے سن۔ ہواچلدی تاں پپل دے پتے کھڑ کھڑ کردے ۔
اوہناں دوواں تے جوانی دی رُت ، آئی ہوئی سی ۔
اک تاں اوہ آپ ای پنجھی چھبّی سال دی مون￿ہ متھے لگدی چنگی بھلی قبول صورت زنانی ۔ دُوجا مناسب درمیانے قد دا اٹھارھاں اُنی ورھیاں دا مضبوط ہڈاں کاٹھاں ، گورے رنگ تے کیریاں اکھّاں والاپڑھیا لِکھیا مُنڈا۔ ایہ مُنڈا اوس زنانی دے خاوند دی اوس ماسی دا پُتر اے جہڑی نال دے پنڈ رہندی اے۔
ایس بلاک دے لوک اوہناں دے نیڑیوں یاں دُوروں لنگھدے تاں اوہناں دیاں آپ مہُاریاں نظراں اوہناں دوواں اُتے دی پے جاندیاں کُجھ لوک خاص تے وی اوہناں ول ویکھدے اوہناں دیاں نگاہواں وچ شک تے بے پسندی ہوندی ۔ اوہ دوویں ساریاں توں لاپرواتے بے فِکر منجی اُتے بیٹھے ہوئے ہولی ہولی گلاں کری جارہے سن۔ کدی کدی اوہناں دے اُچی اُچی ہسن دی اواز وی آجاندی اوہداخاوند اپنے کم وچ رُجھیاہویاسی۔
مُنڈا بڑا پھب کے تے چوڑا ہوکے سر ہاندی والے پاسے بیٹھا سی جد کہ زنانی منجی دے پواندی ، واہواسنّھ چھڈ کے داوناں اُتے بیٹھی ہوئی سی ۔ کُدے کُدے اوہ برسیم دے پٹھے اپنے خاوند دل اک ترویں نظر ماردی تے مُونہ بنا لیندی ۔ مُنڈا اوہنوں اِنج کر دیاں ویکھدا تاں مُٹکن لگ پیندا ۔
اک وار اوہنے ویکھیا کہ پنڈ دے لہندے پاسیوں اک گھر وچوں اک زنانی نکلی تے رلکدی رلکدی برسیم وڈھدے اوہدے خاوند کول جااپڑی ۔ نِکی عُمر نِکے قد تے بھر ویں جُسّے دی مالک اوہ زنانی اوہدے خاوند نال گلاں کرن لگ پئی ۔
اوہدے خاوند برسیم وڈھنا وی چالو رکھیاتے اوہدیاں گلاں داجواب وی دیندا رہیا ۔ اوہ اپنے کُو دُور سن کہ اوہناں دوواں دی اواز اوہنا ں دوواں تک کوئی نہیں سی اپڑدی پئی۔
مُنڈے چھیتی ای محسوس کرلیا کہ زنانی دی توجا اپنے خاوند تے اوہدے نال گلاں کردی عورت ول زیادا اے تے اوہدے ول گھٹ اے۔
’’کیہ گل سڑ دی پئی ایں؟‘‘مُنڈے شرارت کیتی ۔
’’سڑدی اے میری جُتی ‘‘اوہ نک بُلھ مروڑ کے بولی ۔
’’تیرا سائیں بیگانی عورت نال گلاں کردا پیا اے تینوں ساڑا آنا چاہیدا اے‘‘ منڈا کھہڑے ای پے گیا۔
’’میں اوہنوں اپنا سائیں سمجھاں گی تاں سڑاں گی ناں ‘‘زنانی لاپرواہی وکھائی ۔
’’اچھا تے تُو ں اوہنوں اپنا سا ئیں نہیں سمجھدی ؟‘‘مُنڈے پتا نہیں کیوں سوال کیتا ۔
’’ہاں‘‘ اوہ تِکّھی نظرے اوہنوں ویکھدی اے ۔ ’’ توں سمجھ نہ سمجھ ہے تاں اوہ تیرا سائیں ای اے‘‘۔ ’’ایسے گل دا تا ں دُکھ اے‘‘ زنانی جویں ہوکا بھریا ۔ مُنڈا کُجھ دیر سوچدا رہیا ۔ فِر اوہ کھچر اہا سا ہسیا تے بولیا ۔
’’ توں کہنوں اپنا سا ئیں سمجھدی ایں ؟‘‘
’’ہے اے کوئی ؟‘‘
’’مینوں نہیں دسیں گی؟‘‘
’’ نہیں ‘‘ ۔زنانی مونہوں ’نہیں ‘ آکھیا پر اوہدیاں اکھّاں کجھ ہو رای گل کیتی۔
’’نہ دس پر ایہ تاں دس جد تینوں اپنے سائیں دی کوئی پروا نہیں توں اوہنوں پسند وی نہیں کردی سگوں نفرت کرنی ایں تاں فیروار وار اوہناں دوواں ول ویکھدی کیوں پئی ایں؟‘‘
’’اوہ مینوں ایہناںدوواں دی اِک گل چیتے آگئی سی۔ ‘‘
’’ایہناں دوواں دی گل ؟‘‘
’’ہاں‘‘
’’ اوہ کیہ ؟ پک نال کوئی سوادی گل ہووئے گی ‘‘
’’پنج چھے دن پہلوں دی گل اے۔ میں اک رات لئی اپنے ماپیاں گھر گئی ۔دوویںبّچے وی میرے نال سن۔(جاری اے)
اک رات رہ کے اسیں تِنو سویرے سویرے اُٹھدیاں نال بغیر مُونہ دھوتے تے کُجھ کھادے پیتے گھر آگئے ۔ بالاں سکولے جانا سی،میں سوچیا اپنے گھروں تیار کرکے گھلاں گی۔ میں گھر وڑی تاں ایہ نہا کے غسل خانے وچوں نِکلدا پیا سی ۔ایہ تاں ہمیشا گندیلارہندا اے، پیراں نال گوہیا لگا رہندا سُو ۔ ہتھاں وچوں وی گوہے دی بُو آندی اے ۔ کدے مسواک کر لوے ، ٹوتھ پیسٹ لاکے برش کدے نہیں سُو کیتا ۔ فیر ایہنوں سویر ے سویرے نہاون دی کیہ لوڑ پے گی۔ ایہنے ضرور کوئی کارا کیتا اے، مینوں شک پے گیا۔ میریاں شکّی تے چُبھدیاں نظراں اوہ سہار نہ سکیا۔ اکھّاں چُران لگ پیا ۔اوہد ی گھبراہٹ ویکھ کے میرا شک پکّا ہوون لگ پیا۔ پہلوں تاں اوہ ویہریا۔اُنج ایس گل دا اوہنوں پتا سی کہ میں اوہدی ایہو جہی حرکت دا غصّا نہیں کراں گی۔مینوں غُصا کرن دی لوڑ ای نہیں اوہ جِتھے مرضی کھیہ کھانداپھرے ۔ میں تاں صرف ایہ ویکھنا چاہندی ساں اوہ کون اے جہڑی ایہدے ورگے اُتّے ڈلھ پئی۔ جد میں واہوادبا کے پُچھیا تاں ایہ دسن تے مجبور ہوگیا ۔ آکھن لگا:
’’اشاریاں اشاریاں وچ تاں ساڈیاں واہوادناں دیاں گلاں ہوندیاں پیئاں سن ۔ رات اوہنوں پتا لگا کہ میں گھر اِکلّا آں تاں اوہ آگئی ۔ بس اینی گل اے ایس توں وکھ کُجھ نہیں‘‘
’’مطلب راتیں گلیاں سُنجیاں سن تے وچ مرزا یارپھر دا رہیا ‘‘مُنڈے ہس کے آکھیا ۔
’’ہاں ایہوکُجھ دسیا اوہنے پر ایہ کوئی ایڈی خاص گل نہیںاے۔‘‘
’’تیرے بھانے ایہ گل خاص نہیں پُر سّچی مُچی ،دیاں ہویاں واسطے ایہ بڑی وڈی گل اے جناب۔ بیویاں تاں بڑا پھر دول پاندیاں نیں سائیاں دی ایہوجہی حرکت تے۔‘‘
’’پاندیاں ہوون گیئاں پھردول ،میرے واسطے جہڑی وڈی گل سی اوہ سُن‘ اوسے شام اوہوبُڑھی اِک ہتھ وچ بھانڈا پھڑ کے تے دُوجے ہتھ دی مُٹھی وچ پیسے نپ کے ساڈے گھر آکھن لگی ۔
’’مینوں ادھا کِلودُدھ چاہیدااے‘‘ایہ آکھ کے اوہنے بڑیاں خاص نظراں نال میرے سائیں ول ویکھیا۔
ایہنے میرے ول ویکھیا تے فِر سرجھُکا کے ایدھر اودھر ویکھن لگ پیامیں اُٹھی ،اوہدے کولوں بھانڈا پھڑیا۔ پسیے ویکھے تاں پنجھی رُپئے سن جد کہ ادھا کِلو دُدھ اسیں تِیہ رُپے دا دینے آں ۔ میں سوچیا چلو کوئی گل نہیں راتیں میرے سائیں کول کُجھ چِر ، رہی اے پنجاں رُپیاں دابھوگ کیہ پانا ۔ اج پنجھیاں دا ای ادھا کِلو ددُھ دے دینی آں ۔ پرایہنے میرے ہتھ وچ پھڑ ے پیسے ویکھے تاں سمجھ گیا پنج رُپے گھٹ نیں ۔ آکھن لگا؛
’’باقی دے رُپے چیتے نال دے جاویں۔ انج ہر اِک نوں اسیں پنج رُپے چھڈن لگ پئے تاں اساں تاں فِر کرلئی کمائی ۔بڑے ویلاں وختاں پچھوں تاں دُدھ دی لپ لبھدی اے‘‘
’’اوہنوں اِنج آکھیا تیرے سائیں نے؟‘‘
’’ہاں اِنج آکھیا ‘‘
’’اوہنوں ‘جہدے نال اوہ راتیں سُتّا ،اوس سجری سُتی زنانی نوں ، اوس اک رات پہلوں ہنڈائی ورتی زنانی نوں ایہنے اِنج آکھیا؟‘‘منڈا کُجھ زیادا ای حیران ہویا۔
’’ہاں بابا اوہنوں ای ایہنے اِنج آکھیا ۔‘‘
’’واقعی ایہ تاں خاص تے بڑی وڈی گل اے۔‘‘
’’میں تاں تینوں پہلوں ای آکھیا سی ایہ بڑانا شکراتے ناقدرا بند اے ۔ ایہنوں ای بھورا حیانہ آیا نہ آیااوہنوں اِنج آکھدیاں ۔ ایہدے وچ رتی بھورا وی شرم ‘حیا تے مروّت ہوندی تاں کدی وی انج نہ آکھدا ۔ پر کتھوں‘ہویاں تاں چغل زمانے دی۔ اوہو جہی اوہ کھچ زنانی سی جہے ایس جوُٹھ نال۔۔۔۔۔۔۔۔۔
’’تے اج فِر ایہ تیرے سائیں کول آئی کھلوتی اے۔ پتا نہیں کیہ آکھدی پئی اے؟‘‘ مُنڈا اوہنا ں ول ویکھدا بولیا’’کُجھ زنانیاں ہوندیاں ای بھیڑیاں نیں ‘‘زنانی نفرت نال بولی ۔’’ مینوں ایہ زنانی وی کسے ایہو جہی نسل دی لگدی اے‘‘
کُجھ چرچُپ رہی ۔
فِراکو وار مُنڈاکجھ آکھدا آکھدا رُک گیا ۔ کُجھ چر سوچدا رہیا آکھا ںیاں نہ آکھا ں ۔فر اوہنے ٹھان لئی کہ جو کجھ سوچیا اے اوہ آکھنا ای آکھنا اے۔
’’جے تیرا ’’اوہ‘‘۔ اوہنے اوہ تے زوردِتا ۔’’تیرے نال انج داسلوک کرے تاں فیر ؟‘‘
جواب وچ زنانی بڑے زور نال ہسّی ۔ اوہدے ہاسے وچ فخر تے غرور بھریا گیا۔ فِر اوہ بولی تاں اوہدے لہجے وچ تکبر تے وڈیائی ڈُلھ ڈُلھ پین لگی۔
’’میرا’’اوہ ‘‘ ۔ اوہنے وقفا دتا ’’میرے نال اِنج نہیں کرسکدا۔ میں کوئی گئی گذری بے قدری نہیں آں ۔‘‘
فِر اوہ اوس دوجی زنانی ول اشارا کردی بولی۔
’’میں اوہدے ورگی نلجی زنانی نہیں آں ۔ تُوں مینوں اوہدے نال نہ رلاویں ۔ میں اوہدے ورگی بلکل نہیں آں۔‘‘
’’مینوں پتا اے تُوں اوہدے ورگی اُکا نہیں ایں ‘‘منڈا یک دم سنجیدا ہوگیا ۔‘‘پر ،میرا سوال حالے وی اوتھے ای اے ۔جے تیرا’’اوہ ‘‘ تیرے نال اِنج دا ورتا را کرے تاں توںکیہ کریں گی ؟‘‘
’’میں اوہدیاں کھاکھا ں چیر دیاں گی۔‘‘
’’بس ایہو پتا کرنا سی۔‘‘ مُنڈا کسے ڈونگھی سوچ وچ پے گیا ۔
زنانی کہڑے رنگ وچ گل کیتی تے مُنڈے اوہنوں کہڑے رنگ وچ لیا ایہ اسیں نہیں جاندے ۔سانوں نہیں پتا مُنڈ ے دے دل وِچ کیہ آئی اے۔اوہنے اوس زنانی نوں اصلوں کنڈ کر چھڈی اے۔ زنانی پوری واہ لائی اے پر۔۔۔۔۔۔۔۔۔
زنانی نوںحالے تائیں سمجھ نہیں آئی کہ اوہدے کولوںکہڑی غلطی ہوئی اے کہ اوہدا لکھاں کروڑاں مُل پاون والے اہنوں ککھاںتوں وی کیوں ہولا کردتااے؟
کھا کھا ں چیر ن والا زنانی دا دعوا وی حالے صرف دعواای اے۔

اک رات رہ کے اسیں تِنو سویرے سویرے اُٹھدیاں نال بغیر مُونہ دھوتے تے کُجھ کھادے پیتے گھر آگئے ۔ بالاں سکولے جانا سی،میں سوچیا اپنے گھروں تیار کرکے گھلاں گی۔ میں گھر وڑی تاں ایہ نہا کے غسل خانے وچوں نِکلدا پیا سی ۔ایہ تاں ہمیشا گندیلارہندا اے، پیراں نال گوہیا لگا رہندا سُو ۔ ہتھاں وچوں وی گوہے دی بُو آندی اے ۔ کدے مسواک کر لوے ، ٹوتھ پیسٹ لاکے برش کدے نہیں سُو کیتا ۔ فیر ایہنوں سویر ے سویرے نہاون دی کیہ لوڑ پے گی۔ ایہنے ضرور کوئی کارا کیتا اے، مینوں شک پے گیا۔ میریاں شکّی تے چُبھدیاں نظراں اوہ سہار نہ سکیا۔ اکھّاں چُران لگ پیا ۔اوہد ی گھبراہٹ ویکھ کے میرا شک پکّا ہوون لگ پیا۔ پہلوں تاں اوہ ویہریا۔اُنج ایس گل دا اوہنوں پتا سی کہ میں اوہدی ایہو جہی حرکت دا غصّا نہیں کراں گی۔مینوں غُصا کرن دی لوڑ ای نہیں اوہ جِتھے مرضی کھیہ کھانداپھرے ۔ میں تاں صرف ایہ ویکھنا چاہندی ساں اوہ کون اے جہڑی ایہدے ورگے اُتّے ڈلھ پئی۔ جد میں واہوادبا کے پُچھیا تاں ایہ دسن تے مجبور ہوگیا ۔ آکھن لگا:
’’اشاریاں اشاریاں وچ تاں ساڈیاں واہوادناں دیاں گلاں ہوندیاں پیئاں سن ۔ رات اوہنوں پتا لگا کہ میں گھر اِکلّا آں تاں اوہ آگئی ۔ بس اینی گل اے ایس توں وکھ کُجھ نہیں‘‘ ’’مطلب راتیں گلیاں سُنجیاں سن تے وچ مرزا یارپھر دا رہیا ‘‘مُنڈے ہس کے آکھیا ۔ ’’ہاں ایہوکُجھ دسیا اوہنے پر ایہ کوئی ایڈی خاص گل نہیںاے۔‘‘’’تیرے بھانے ایہ گل خاص نہیں پُر سّچی مُچی ،دیاں ہویاں واسطے ایہ بڑی وڈی گل اے جناب۔ بیویاں تاں بڑا پھر دول پاندیاں نیں سائیاں دی ایہوجہی حرکت تے۔‘‘’’پاندیاں ہوون گیئاں پھردول ،میرے واسطے جہڑی وڈی گل سی اوہ سُن‘ اوسے شام اوہوبُڑھی اِک ہتھ وچ بھانڈا پھڑ کے تے دُوجے ہتھ دی مُٹھی وچ پیسے نپ کے ساڈے گھر آکھن لگی ۔
’’مینوں ادھا کِلودُدھ چاہیدااے‘‘ایہ آکھ کے اوہنے بڑیاں خاص نظراں نال میرے سائیں ول ویکھیا۔ ایہنے میرے ول ویکھیا تے فِر سرجھُکا کے ایدھر اودھر ویکھن لگ پیامیں اُٹھی ،اوہدے کولوں بھانڈا پھڑیا۔ پسیے ویکھے تاں پنجھی رُپئے سن جد کہ ادھا کِلو دُدھ اسیں تِیہ رُپے دا دینے آں ۔ میں سوچیا چلو کوئی گل نہیں راتیں میرے سائیں کول کُجھ چِر ، رہی اے پنجاں رُپیاں دابھوگ کیہ پانا ۔ اج پنجھیاں دا ای ادھا کِلو ددُھ دے دینی آں ۔ پرایہنے میرے ہتھ وچ پھڑ ے پیسے ویکھے تاں سمجھ گیا پنج رُپے گھٹ نیں ۔ آکھن لگا؛’’باقی دے رُپے چیتے نال دے جاویں۔ انج ہر اِک نوں اسیں پنج رُپے چھڈن لگ پئے تاں اساں تاں فِر کرلئی کمائی ۔بڑے ویلاں وختاں پچھوں تاں دُدھ دی لپ لبھدی اے‘‘’’اوہنوں اِنج آکھیا تیرے سائیں نے؟‘‘ ’’ہاں اِنج آکھیا ‘‘
’’اوہنوں ‘جہدے نال اوہ راتیں سُتّا ،اوس سجری سُتی زنانی نوں ، اوس اک رات پہلوں ہنڈائی ورتی زنانی نوں ایہنے اِنج آکھیا؟‘‘منڈا کُجھ زیادا ای حیران ہویا۔ ’’ہاں بابا اوہنوں ای ایہنے اِنج آکھیا ۔‘‘
’’واقعی ایہ تاں خاص تے بڑی وڈی گل اے۔‘‘ ’’میں تاں تینوں پہلوں ای آکھیا سی ایہ بڑانا شکراتے ناقدرا بند اے ۔ ایہنوں ای بھورا حیانہ آیا نہ آیااوہنوں اِنج آکھدیاں ۔ ایہدے وچ رتی بھورا وی شرم ‘حیا تے مروّت ہوندی تاں کدی وی انج نہ آکھدا ۔ پر کتھوں‘ہویاں تاں چغل زمانے دی۔ اوہو جہی اوہ کھچ زنانی سی جہے ایس جوُٹھ نال۔
’’تے اج فِر ایہ تیرے سائیں کول آئی کھلوتی اے۔ پتا نہیں کیہ آکھدی پئی اے؟‘‘ مُنڈا اوہنا ں ول ویکھدا بولیا’’کُجھ زنانیاں ہوندیاں ای بھیڑیاں نیں ‘‘زنانی نفرت نال بولی ۔’’ مینوں ایہ زنانی وی کسے ایہو جہی نسل دی لگدی اے‘‘ کُجھ چرچُپ رہی ۔ فِراکو وار مُنڈاکجھ آکھدا آکھدا رُک گیا ۔ کُجھ چر سوچدا رہیا آکھا ںیاں نہ آکھاں ۔ فر اوہنے ٹھان لئی کہ جو کجھ سوچیا اے اوہ آکھنا ای آکھنا اے۔ ’’جے تیرا ’’اوہ‘‘۔ اوہنے اوہ تے زوردِتا۔’’تیرے نال انج داسلوک کرے تاں فیر ؟‘‘ جواب وچ زنانی بڑے زور نال ہسّی ۔ اوہدے ہاسے وچ فخر تے غرور بھریا گیا۔ فِر اوہ بولی تاں اوہدے لہجے وچ تکبر تے وڈیائی ڈُلھ ڈُلھ پین لگی۔
’’میرا’’اوہ ‘‘ ۔ اوہنے وقفا دتا ’’میرے نال اِنج نہیں کرسکدا۔ میں کوئی گئی گذری بے قدری نہیں آں۔‘‘ فِر اوہ اوس دوجی زنانی ول اشارا کردی بولی۔
’’میں اوہدے ورگی نلجی زنانی نہیں آں ۔ تُوں مینوں اوہدے نال نہ رلاویں ۔ میں اوہدے ورگی بلکل نہیں آں۔‘‘ ’’مینوں پتا اے تُوں اوہدے ورگی اُکا نہیں ایں ‘‘منڈا یک دم سنجیدا ہوگیا ۔‘‘پر ،میرا سوال حالے وی اوتھے ای اے ۔جے تیرا’’اوہ ‘‘ تیرے نال اِنج دا ورتا را کرے تاں توںکیہ کریں گی ؟‘‘ ’’میں اوہدیاں کھاکھا ں چیر دیاں گی۔‘‘
’’بس ایہو پتا کرنا سی۔‘‘ مُنڈا کسے ڈونگھی سوچ وچ پے گیا ۔ زنانی کہڑے رنگ وچ گل کیتی تے مُنڈے اوہنوں کہڑے رنگ وچ لیا ایہ اسیں نہیں جاندے ۔سانوں نہیں پتا مُنڈ ے دے دل وِچ کیہ آئی اے۔اوہنے اوس زنانی نوں اصلوں کنڈ کر چھڈی اے۔ زنانی پوری واہ لائی اے پر۔۔۔۔۔۔۔۔۔
زنانی نوںحالے تائیں سمجھ نہیں آئی کہ اوہدے کولوںکہڑی غلطی ہوئی اے کہ اوہدا لکھاں کروڑاں مُل پاون والے اہنوں ککھاںتوں وی کیوں ہولا کردتااے؟ کھا کھا ں چیر ن والا زنانی دا دعوا وی حالے صرف دعواای اے۔٭٭