امپائر دی انگلی

لکھت:قیوم نظامی

پاکستان دی سیاسی تریخ وچ امپائر دی انگلی فیصلہ کن کارکردگی حامل رہی اے۔ بانی پاکستان قائداعظم محمد علی جناح راوی نیں کہ مسلمان لیڈراں دے کول آن تے قومی مسئلیاں دے بارے وچ مشورے کردے پر اوہ آخری فیصلا انگریز ڈپٹی کمشنر نال ملاقات کرن دے بعد کردے۔ قیام پاکستان دے بعد سیاست دان اپنی رٹ قائم نہ کر سکے تے پاک فوج دے آرمی چیف یعنی امپائر ہولی ہولی بالادستی حاصل کردے چلے گئے۔ جے پاکستان دے سیاستدان اپنی جماعتاں نوں منظم کردے تے معیاری جمہوریت دا مظاہرہ کردے تے ریاست اُتے ایہناں دی بالادستی نوں چیلنج کرنا آسان نہ ہوندا۔
سیاستداناں دی کمزوری تے سیاسی عدم استحکام دا اندازہ ایس حقیقت نال لایا جا سکدا اے کہ پاکستان دا تیجا آرمی چیف جنرل ایوب خان یعنی امپائر وفاقی کابینہ وچ بہہ گیا تے 1958 وچ آرمی چیف نے ریاست دا اقتدار ای سنبھال لیا۔ امپائر کدی سیاستداناں نال مل کے تے کدی براہ راست سیاسی میچ کھیڈدے رہے۔ 1996 وچ پاکستان دے نیک نام تے نامور صحافی ارشاد احمد حقانی نے ایس ویلے دے آرمی چیف جنرل عبدالوحید کاکڑ نال ملاقات دے بعد راقم نوں دسیا کہ آرمی چیف نے گل بات دے دورا ن ایہناں نوں کہیا کہ جے میں ادھی انگلی کھڑی کر دیواں تے صورت حال پلک جھپک دے ای تبدیل ہو جائے۔ ایس ویلے 58 ٹو بی تے آئینی اختیاراں دے حامل صدر پاکستان غلام اسحاق خان تے منتخب وزیراعظم میاں محمد ن واز شریف دے وچکار محا ذ آرائی جاری سی۔ امپائر نے انگلی چک دتی تے دونواں نوں گھر جانا پیا۔ تحریک انصاف دے چیئر مین عمران خان نے 2014 وچ پاکستان دی تریخ دے لمبے ترین دھرنے دے دوران ایہہ کہہ کے پاکستان دے عوام نوں حیران کر دتا کہ امپائر انگلی چک دیوے گا تے جدوں امپائر انگلی چک دیوے تے کھلاڑی نوں میدان توں باہر جانا پیندا اے۔
پاکستانی قوم نوں 2020 وچ وی بدقسمتی نال کجھ انج دی صورت حال دا سامنا اے تے اج وی سارے سیاستدان امپائر دی انگلی ول ویکھ رہے نیں وزیر اعظم عمران خان اپنے اقتدار دے دو ورہے پورے کرن جا رہے نیں تے ایہناں دی مشکلاں گھٹ ہون دی بجائے ایہناں وچ وادھا ہوندا چلا جا ریااے۔تریخ دے لمبے ترین تے تسلسل دے نال اجلاساں دے باوجود پاکستان دی معیشت روبہ زوال اے۔ کرونا جہی موذی تے خطرناک وبا نے ایہناں دیاں مشکلاں وچ مزید وادھا کر دتا اے۔ ایہناں دا رابطہ تحریک انصاف دے سرگرم تے پرجوش کارکناں توں مکمل طور تے کٹ چکیا اے۔ ناتجربہ کاری دی وجہ نال اوہ ریاست دے کلیدی مسئلیاں نوں حل کرن توں قاصر نظر آ رہے نیں جس دی وڈی وجہ ایہہ اے کہ اوہ آپ کرپٹ نہیں جد کہ پاکستان دے قومی لٹیرے جنہاں نوں مافیاز دا ناں دتا جاندا اے وڈے طاقتور تے اثر رسوخ دے حامل نیں، عوامی طاقت دے بغیر ایہناں دا مقابلہ ناممکن اے۔ اقتدار توں پہلے عمران خان ایس قدر مضبوط تے طاقتور سن کہ اوہناں نے اپنے 20 اراکین اسمبلی نوں پارٹی توں باہر کڈ دتا سی پر اج اوہ سیاسی طور تے ایس قدر کمزور ہو چکے نیں کہ کسے اک ایم پی اے یا ایم این اے دے خلاف انضباطی کاروائی کرن توں وی قاصر وکھائی دیندے نیں۔ وفاقی وزیر فواد چوہدری فطرت تے مزاج دی بنا اُتے انج دے بیباک بیان جاری کردے رہندے نیں جیہڑے پارٹی ڈسپلن دے یکسر منافی ہوندے نیں۔ تحریک انصاف دے اندر شدید پریشانی تے بے چینی پائی جاندی اے جس دا اظہار پارلیمنٹ دے بجٹ اجلاس وچ کھل کے ساہمنے آیا اے۔ اک رپورٹ دے مطابق راجن پور توں منتخب ہون والے رکن قومی اسمبلی سردار ریاض مزاری نے اپنے خطاب وچ وفاق تے پنجاب حکومت دونواں نوں تنقیددا نشانہ بناندے ہوئے کہیا کہ پارلیمنٹ دے اندر وزیر غیر حاضر رہندے نیں کاشتکار برباد ہو رہے نیں۔ پٹرول دی کمی اے ترقیاتی منصوبے نظر نہیں آندے۔ پنجاب حکومت دی کارکردگی میوس کن اے۔ پلس دے لوک اغوا ہو رہے نیں ۔ مہنگائی تے کرپشن وچ وادھا ہو چکیا اے۔ تحریک انصاف دے جنہاں ووٹراں نے تبدیلی دے ناں اُتے ووٹ پائے سن اوہ تیزی نال میوس ہو رہے نیں۔
تحریک انصاف دی حکومت اُتے تنقید کرن والیاں وچ فیصل آباد دے راجہ ریاض وہاڑی دے اورنگزیب چنیوٹ دے غلام محمد لالی ، مالاکنڈ دے جنید اکبر شامل نیں۔ اراکین پارلیمنٹ دا ایہہ گلا جائز اے کہ وزیراعظم سیکرٹریٹ وچ سب توں وڈے صوبے پنجاب دی نمائندگی بوہت گھٹ اے۔ ایسے طرح غیر منتخب مشیراں دا اثر تے رسوخ حکومتی فیصلیاں وچ بوہت زیادہ ودھ چکیا اے۔ وزیراعظم عمران خان دی بدقسمتی ملاحظہ فرمائو ، کہ اوہ باوثوق ذرائع دے مطابق 18گھنٹے روز کم کر رہے نیں پر اوہ ٹائم مینجمنٹ وچ بھیڑی طرح ناکام ہوئے نیں۔
ایہناں حالات وچ امپائر مضبوط تے طاقتور ہو چکیا اے تے دس رہے نیں کہ چھ مہینے دے بعد امپائر اپنی انگلی چک دیوے گا تے عمران خان نوں کریز توں باہر جانا پئے گا۔ پاکستان دی تریخ وچ بھٹو شہید دے علاوہ کوئی وزیراعظم اپنی مدت پوری نہیں کر سکیا جے امپائر نے انگلی چا دتی تے ایس تے نتیجے وچ قومی حکومت تشکیل پا سکدی اے جیہڑا اک ورھے لئی ہویا تے ایس دے بعد انتخابات کرا دتے جان۔ ایوان دے اندر توں وی تبدیلی لیا کے کسے تے رکن پارلیمنٹ نوں وزیراعظم بنایا جا سکدا اے۔ پاکستان دی سیاست ممکنات دا کھیڈ اے۔ اسد عمر شاہ محمود قریشی تے فخر امام ممکنہ متبادل وزیراعظم ہو سکدے نیں۔ عمران خان، آصف زرداری دی طرح صدر پاکستان دے منصب اُتے فائز ہو سکدے نیں۔ فواد چودھری دی ایہہ گل ٹھیک نظر آندی اے کہ وزیراعظم عمران خان نے آپ کابینہ دے اجلاس وچ ایہہ کہیا کہ ساڈے کول صرف چھ مہینے نیں جے اسیں اپنے پیر پکے نہ کیتے تے گیم تبدیل وی ہو سکدی اے۔جے عمران خان وفاق تے پنجاب وچ گورننس بہتر بنان وچ کامیاب ہو گئے تے اوہ خارجہ پالیسی وچ کامیابیاں دی بنا اُتے پاکستان دے دوجے وزیراعظم ہون گے جیہڑی اپنی آئینی مدت پوری کرن وچ کامیاب ہو جان گے۔