دنیا وچ ہنر مند قوماں نے ای ترقی کیتی

تحریراکرم عامر سرگودھا

چائنہ ، ملائشیا، تائیوان تے ایہناں جہے کئی ایشیا ئی تے یورپی ملکاں دی ترقی دا ران ایہناں ملکاں وچ وڈی انڈسٹری دے نال نکی صنعتاں دا حکومتی سرپرستی وچ فروغ اے ایہناں ملکاں وچ نکی صنعتاں نوں ودھان لئی حکومت ہر سطح دے وسائل عوا م نوں فراہم کر رہی اے۔ حکومت دے ایس اقدام نال ایہناں ملکاں وچ روزگار عام اے بلکہ ایہناں ملکاں وچ وڈی صنعتاں لئی لیبر دا فقدان اے تے ایہو وجہ اے کہ پاکستان، بنگلہ دیش، بھارت، فلپائن تے دیگر درجناں غیر ترقی یافتہ ملکاں دے لکھاں عوام ایہناں ملکاں وچ جا کے محنت مزدوری کر کے ارباں روپئے سالانہ اپنے ملکاں نوں زرمبادلہ دی صورت وچ بھجواندے نیں ایس طرح بیرونی ملکاں وچ مزدوری کرن والے اورسیز پاکستانی ملک نوں معاشی طور اُتے سہارا دین وچ ریڑھ دی ہڈی دی حیثیت رکھدے نیں پر حکومت پاکستان ایس دے متبادل اوورسیز پاکستانیاں ناں اوہ سہولتاں نہیں دے رہی جس دے اوہ مستحق نیں، دیار غیر وچ ہزاراں میل اپنے خاندان توں دور محنت مشقت کرن والے لکھاں اوورسیز پاکستانیاں دے اپنے وطن وچ طرح طرح دے معاملات جنہاں وچ اکثریت اوورسیز پاکستانیاں دی اپنے وطن وچ زمیناں اُتے قبضیاں دے کیس تے دوجے نمبر اُتے اوورسیز دے نال رقماں دے فراڈ دے کیس نیں جیہڑے سال ہا سال توں حل طلب نیں، گل ہو رہی سی ترقی یافتہ ملکاں دی جنہاں نے اپنی قوم نوں ہنر مند بنا کے ایہناں نوں نکی صنعتاں لان لئی بلاسود قرضے دتے تے ایس طرح ایہہ ملک ویکھدے ای ویکھدے دنیا دے کئی ملکاں اُتے چھا گئے، تے ایہناں ملکاں دا تیار کردہ سامان پاکستان، بنگلہ دیش، بھارت، ایران، عراق سنے درجناں ملکاں وچ کثرت نال فروخت ہون لگیا۔ جس دے بدلے وچ ایہہ ملک ارباں کھرباں دوجے ملکاں توں کما کے اپنے ملکاں دی معیشت نوں عروج اُتے لے جا چکے نیں، ایس دے برعکس پاکستان وچ نکی صنعتاں دے فروغ لئی کسے سطح اُتے وی کسے حکومت نے اقدامات نہیں چکے ایہو وجہ اے کہ ساڈے ملک وچ نکی صنعتاں روبہ زوال نیں تے ایسے بنا اُتے پاکستان کھرباں روپئے دا سالانہ سامان بیرون ملکاں توں منگوا رہیا اے جس دے بدلے وچ پاکستان توں بیرونی ملکاں وچ بھجوائی جان والی شیواں دی تعداد اونٹ دے منہ وچ زیرہ دے برابر اے۔
ایتھے ایہہ وی دسدا چلاں کہ پاکستان وچ ذہین تے ہنر مند بندیاں دی کمی نہیں پر ایہناں دے کول اینے وسائل نہیں کہ اوہ اپنے طور اُتے کوئی نکی صنعت لا کے ملک نوں ترقی ول لے جا سکن جد کہ ایس بارے وچ ہر ویلے دے حکمران نے وی چپ سادھے رکھی جس دی وجہ نال اسیں ترقی یافتہ ملکاں دی صف وچ شامل نہ ہو سکے حالانکہ پاکستان وچ نسل نو نوں ہنر سکھان لئی پورے ملک وچ وڈی تعداد وچ سرکاری تے پرائیویٹ سیکٹر وچ ٹیکنیکل تعلیم دے ادارے تے کم کر رہے نیں تے ہر سال لکھاں دی تعداد وچ نوجوان مختلف ہنر سکھ کے ڈپلومے ہتھاں وچ لئے بے روزگار پھر رہے نیں کیوں جے ایہناں دے کول ہنر تے ہے پر سرمایہ نہیں۔
ایتھے ایہہ وی دسنا ضروری اے کہ پاکستان وچ پہلے توں قائم نکی صنعتاں حکومت دی سرپرستی نہ ہون پاروں تباہی دے دہانے اُتے اپڑ کے آخری ہچکیاں لے رہی اے جنہاں وچ کجھ مثالاں پیش خدمت نیں، سرگودھا بیکولائیٹ دا سامان تیار کرن دی پاکستان وچ سب توں وڈی مارکیٹ سی تے ایتھوں تیار ہون والا بیکولائیٹ دا سامان نہ صرف پورے پاکستان دی کھپت پوری کردا سی بلکہ کجھ سال پہلاں تیکر بھارت، بنگلہ دیش، ملائشیا حتیٰ کہ چائنہ نوں وی بیکولائیٹ دے سامان دی وڈی کھیپ سرگودھا توں سپلائی ہوندی سی جس دے عوض ارباں روپئے سالانہ پاکستان آندا سی فیر ایس صنعت نوں انج دی نظر لگی کہ بجلی مہنگی ہو گئی تے سوئی گیس دی لوڈ شیڈنگ دے نال ایس انڈسٹری اُتے طرح طرح دے ٹیکساں دی بھرمار کر دتی گئی جس دے نتیجے وچ سرگودھا دی بیکولائیٹ انڈسٹری 65 فیصد دے لگ بھگ بند پئی اے تے ہن اسیں بیکولائیٹ دا زیادہ سامان دوجے ملکاں توں منگوا رہے آں جنہاں نوں کجھ سال پہلاں تیکر بیکولائٹ دا سامان پاکستان فراہم کردا سی ایسے طرح بیکولائیٹ دے سامان دی مد وچ لکھاں روپئے، دوجے ملکاں توں لین دی بجائے ہن سانوں دینے پئے رہے نیں جد کہ ایس انڈسٹری دی وڈی تعداد وچ بندش نال ہزاراں مزوراں دے چولہے ٹھندے ہو چکے نیں ایتھے سلانوالی تے چنیوٹ دے ہینڈی کرافٹ دا ذکر نہ کرنا وی ایسے شعبے دے وابستگان نال زیادتی ہوئے گی۔ ایہناں شہراں وچ لکڑی نال بنیا ہینڈی کرافٹ دا سامان پاکستان سنے پوری دنیا وچ مشہور سی، تے ہینڈی کرافٹ دا سامان تے لکڑی دے شو پیش پاکستان دے علاوہ ایران، عراق، بنگلہ دیش، بھارت ، ملائشیا سنے کئی ملکاں وچ بھجوا کے سامان دے بدلے سالانہ ارباں روپئے پاکستان آندے سن، پر حکومتی عدم توجہی نے ہینڈی کرافٹ دی انڈسٹری نوں وی ایس نہج اُتے اپڑا دتا اے کہ ہن ہینڈی کرافٹس دی صنعت سسک سسک کے دم توڑدی نظر آ رہی اے جس دی وجہ وی بجلی دی قیمتاں وچ وادھا، تے ایس صنعت نال وابستگان اُتے ٹیکساں دی بھرمار تے لکڑی دی قیمتاں وچ ہوشرباوادھا اے۔ حیدر آباد وچ تے دھاگے نال گھراںوچ کھیس تیار کرن والی کھڈیا ہن خال خال گھراں وچ رہ گئیاں نیں جس نال ہزاراں خواتین و افراد بے روزگار ہو کے کسمپرسی دی زندگی لنگھان وچ مصروف نیں، ایسے طرح دی پاکستان دے مختلف شہراں وچ لاتعداد نکی صنعتاں قائم سن، جیہڑا وی بجلی گیس دے بحران تے ٹیکساں دے بوجھ پاروں اکثریت بند ہو چکی اے تے ایسے بنا اُتے ملک وچ بیروزگاری وچ وادھا ہویا اے جد کہ ہزاراں نہیں لکھاں دی تعداد وچ ہنر مند نوجوان مالی وسائل نہ ہون پاروں اپنے کاروبار شروع نہیں کر پار ہے۔
تاں ایتھے ملک دے کپتان جی لوڑ ایس امر دی اے کہ ملک وچ پہلے توں قائم نکی صنعتاں نوں سہارا دے کے چالو کیتا جائے تے مزید نکے یونٹ قائم کرن لئی ہنر مند نوجواناں نوں دوجے ملکاں وانگوں بلاسود قرضے فراہم کیتے جان ایس طرح پاکستان وچ سامان تیار ہون دی صورت وچ ساڈی بیرونی ملکاں توں اکثر سامان منگوان توں جان چھٹ جائے گی نیز ایہہ کہ بیکولائیٹ، ہینڈی کرافٹ تے ایس جہی درجناں نکیاں صنعتاں نوں اپنے پیراں اُتے کھڑا کرن وچ مدد کیتی جائے، ایس طرح ملک وچ پیسے دی ریل پیل نچلی سطح اُتے آئے گی ملک وچ روزگار دے موقعے میسر آن نال بے روزگاری وچ کمی واقع ہوئے گی ایس طرح اسیں وی ترقی یافتہ ملکاں دی صف وچ شامل ہو جاواں گے، ملک دے عوان خوشحال ہون گے، ایس طرح کپتان جی آپ دا ملک توں بے روزگاری دے خاتمے دا خواب وی شرمندہ تعبیر ہوجائے گا تے بیروزگاری، غربت، افلاس دی بنا اُتے آئے دن خودکشیاں دے واقعیاں وچ وی کمی واقع ہوئے گی تے ملک توں سٹریٹ کرائم وی کسے حد تیکرگھٹ ہو جان گے کیوں جے بیروزگار نوجوان پیٹ دا دوزخ بھرن لئی جرم کر رہے نیں، روزگار ملن دی صورت وچ اوہ انج دا جرم کیوں کرن گے؟
کپتان جی ہمت کرو کیوں جے تباہی دے دہانے اُتے اپڑئی نکیاں صنعتاں نال وابستگان تے لکھاں ہنر مند نوجوان جیہڑے ڈپلومے لئے بے روزگار پھر رہے نیں دیاں نظراں تہاڈے اُتے لگیاں ہوئیاں نیں ہاں کپتان جی یاد آیا تسیں وی تے اقتدار وچ آن اُتے ملک وچ نکی صنعتاں نوں فروغ دین تے نوجواناں نوں اک کروڑ نوکریاں دین دا اعلان کیتا سی، کپتان جی تہاڈے حکومت دے وی پونے تن سال لنگھ چکے نیں تے سوا دو سال رہ گئے نیں تے بند نکی صنعتاں نوں چالی کرن تے بے روزگار نوجواناں نوں روزگار دی فراہم لئی کوئی موثر پالیسی بنائو۔ کپتان جی اودوں کرے گا ملک ترقی تے بنے گا ریاست مدینہ، موجودہ حالات تے ایس سطح اُتے اپڑ چکے نیں کہ عوام نواں نہیں پرانا پاکستان پرانی حالت وچ دین دا نعرہ لا رہے نیں، کپتان جی ایس توں پہلے کہ ایس نعرے وچ شدت آئے، اپنے ملک تے قوم لئی کجھ کر لوئو، کیوں جے ہنر مند قوماں ای ترقی دیاں منزلاں تیزی نال حاصل کردیاں نیں تہانوںوی ہنر منداں لئی ترجیح بنیاداں اُتے کجھ کرناہوئے گا؟