بھارت طالبان رابطیاں دا مستقبل

لكهت:اشرف شریف

ساڈے سینئر دوست نے طالبان ترجمان دا اوہ جواب مینوں موبائل فون تے وکھایا جو بھارت دے نال رابطیاں بارے سوال تے اوہناں نوں ملیا سی بالکل نہیں۔ دوجے پاسے میرے ذرائع ایہدی بالکل وی تردید نہیں سن کر رہے۔ طالبان دے نیڑے اپنے دوست نال دو دن بعد رابطہ ہویا پچھیا کیہ واقعی بھارتی وزیر خارجہ ایس جے شنکر دوحا وچ طالبان نوں ملے؟ ایہ جون دا آخری ہفتہ ہووے گا۔ جواب ملیا بالکل ملاقات ہوئی‘ پچھیا بھارتی کیہ چاہندے نیں۔ جواب ملیا‘ اوہ افغانستان وچ اپنے مفادات دے تحفظ دی ضمانت چاہندے نیں افغانستان وچ موجود بھارت دا سفارتی عملہ بھارت دے تعمیر کیتے گئے منصوبے تے بھارت دے علاقائی کردار نوں گھٹ نہ کرن دی ضمانت۔ طالبان نے کیہ جواب دتا؟ طالبان نے کوئی لگی لپٹی رکھے بناں جواب دتا کہ بھارت دے سفارتی عملے نوں تحفظ حاصل رہوے گا طالبان نوں خطرہ ہویا تے کسے نوں نہیں چھڈاں گے‘ دوجیاں سرگرمیاں دا جائزہ لین دے بعد فیصلہ ہووے گا۔ جے شنکر چاہندے سن کہ طالبان نوں کسے لمے ایجنڈے والے معاملے وچ انگیج کر لیے۔ اوہناں نے کوشش کیتی کہ طالبان نوں نویں سریوں سیاسی نظام دی تشکیل تے عالمی برادری دی حمایت حاصل کرن وچ مدد دے موضوعات وچ کھچ کے گل بات نوں پھیلان پر اوہناں نوںکامیابی نہ ملی۔ ایس سرراہ ہیلو ہائے نما رابطے دی خبر سب توں پہلے بھارتی اخبار دی ہندو نے ایس طرح رپورٹ کیتی کہ زیادہ حصہ قطری حکام نال گل بات تے مبنی اے۔ دی ہندو نے قطر دے نمائندہ خصوصی برائے انسداد دہشت گردی و ثالثی مطلق بن مجیدالقحطانی دے حوالے نال دسیا کہ بھارتی وزیر خارجہ نے اک ہفتے وچ دو واری طالبان نمائندیاں نال ملاقات کیتی۔ ایہ گل دلچسپی والی اے کہ جدوں جے شنکر 9 تے 15 جون نوں دوحا آئے تے امریکی نمائندہ خصوصی زلمے خلیل زاد اوہناں دی مدد لئی قطر وچ موجود سن۔ جے شنکر کچھ چر پہلاں طالبان دفتر دے قیام دی اک تقریب وچ ایتھے آ چکے نیں ایس لئی اوہناں دا خیال سی کہ بھارت مشکل وچ طالبان نال رابطے مضبوط بنان وچ کامیاب ہو جاوے گا۔ جے شنکر طالبان رہنما ملابرادر نوں ملے۔ ساڈے ذریعاں نے دسیا کہ ایس مختصر ملاقات وچ ملاہیبت اللہ تے شہاب الدین دلاور وی شریک سن۔
بھارتی حکام نے افغانستان وچ اپنے شہریاں دے تحفظ تے بھارت افغان تعلقات نوں گل بات دے ایجنڈے وچ رکھیا سی۔ طالبان دا جواب سی کہ جے کوئی بھارتی شہری سفارتی عملہ تے مرکز طالبان تے افغانستان دے مفادات خلاف کم کردا پایا گیا تے اوہنوں موقعے تے ای سزا دتی جاوے گی۔ بھارت ویہہ ورھے تک افغانستان وچ کئی طرح دے جنگی جرائم وچ امریکہ دا مددگار رہیا اے۔ طالبان دا ایہ کہنا بھارتی حکام نوں دہلان لئی کافی سی۔ طالبان موقعے تے جس طرح سزا دیندے نیں اوہ بھارت امریکہ تے اشرف غنی چنگی طرح جان دے نیں۔ ایسے لئی جے شنکر کجھ دیہاڑ پہلاں جدوں ماسکو وچ روسی حکام نوں ملے تے افغانستان دی صورتحال تے مایوسی ظاہر کیتی۔ بھارت نوں چھیتی طور تے جس چیز نے چنتا دا شکار کیتا اوہ اوہدے پائلٹاں دا معاملہ اے۔ طالبان زمینی حملیاں دا مقابلہ کردے آئے نیں پر فضائی صلاحیت نہ ہون دی وجہ نال اوہناں نوں ویہہ ورھیاں دوران بڑا نقصان اٹھانا پیا۔ اوہناں دے کول ایہ جانکاری موجود اے کہ طالبان معصوم بچیاں تے عام شہریاں تے بمباری کرن والے کئی پائلٹ بھارتی فضائیہ دے نیں۔ طالبان نے ہن تک برداشت تے تحمل دا مظاہرہ کیتا اے پر پائلٹاں بارے اوہناں دی پالیسی غیرمبہم اے حالیہ دیہاڑیاں ست یاں اٹھ پائلٹ طالبان نے قتل کیتے نیں اوہناں وچوں کجھ بھارتی وی نیں۔
بھارت لئی ایہ اک وڈا دھچکا اے ہن تک بھارت اپنا بہت سارا عملہ افغانستان چوں کڈھ چکیا اے۔ ایہناں وچ زیادہ تر سفارتی کور وچ کم کرن والے انٹیلی جنس دے لوک سن۔ ایہ لوک افغانستان وچ طالبان دے خلاف لڑائی تے پاکستان وچ تخریبی سرگرمیاں وچ ملوث رہے نیں۔ افغانستان وچ سفارتکار دے طور تے کم کرن والے عملے دے ٹویٹ پڑھن توں پتہ لگدا اے کہ بھارت دنیا دے سامنے طالبان نوں امن دشمن تعمیر دشمن تے غیرمہذب بنا کے پیش کرن دی کوشش کر رہیا اے۔ بھارت ایہ گل سمجھ نہیں پا ریہا کہ اوہدی ایہ محدود جہی ٹویٹر مزاحمت کیہ امریکہ دی بہت وڈی طالبان مخالف میڈیا مہم توں طاقتور سمجھی جاوے؟ بھارت لئی افغانستان دی صورتحال مشکل توں مشکل ہوندی جا رہی اے بھارتی وزیرخارجہ تے سیکرٹری خارجہ ہر اوہ بوہا کھڑکا رہے نیں جتھوں طالبان دا گزر ہویا۔ دو ورھے پہلاں جدوں امریکہ دی رضامندی دے بعد پاکستان‘ روس تے چین نے افغان تنازعے نوں پرامن طریقے نال حل کرن لئی وسیع ڈائیلاگ دا سلسلہ شروع کیتا تے بھارت نے ایس عمل وچ وڑن دی کوشش کیتی۔ اوہنوں امید سی کہ اوہدا پرانا دوست روس اوہنوں ماسکو وچ طالبان دے نال رکھی گئی نشست وچ سدے گا پر اوس ویلے طالبان صرف امریکہ نال گل کرن تے راضی ہوئے۔ طالبان نے درپردہ رابطیاں دی بھارتی کوششاں توں بیزاری دا اظہار کیتا۔ ایس دوران بھارت اشرف غنی حکومت افغان میڈیا تے امریکی سرپرستی دا فائدہ چکدے ہوئے افغان طالبان تے پاکستان نوں دہشت گرد کہندا رہیا۔ طالبان دے برسراقتدار آن نال بھارت افغانستان دی شکل وچ اک سٹرٹیجک اتحادی توں محروم ہو چکیا اے بھارت دی سرمایہ کاری ڈب رہی اے۔ طالبان دی کامیابی مقبوضہ کشمیر وچ تحریک آزادی لئی مہمیز دا کم دے سکدی اے طالبان تے پاکستان اک دوجے لئی نرم گوشہ رکھدے نیں ایس لئی پاکستان نوں اک ہور گوانڈھی دوست مل سکدا اے پاکستان دا مغربی بارڈر محفوظ ہو جاوے گا۔ سی پیک تے وسط ایشیا تک جان والے تجارتی راہ کھل سکدے نیں۔ بھارت لئی ایہ تصور کرنا بہوں اوکھا اے کہ اوہ ہارے تے نسدے ہوئے لشکر دا سپاہی اے۔ جے شنکر دے پیراں تھلے کولے سلگ رہے نیں اوہ قطر دے بعد روس گئے فیر اک وفد لے کے ایران جا اپڑے۔ پاکستان تے چین توں اڈ ساریاں نال رابطہ کیتا جا رہیا اے تے سارے اوہناں نوں پاکستان دا راہ وکھا رہے نیں۔ لگدا اے پانی ایہناں پُلاں تھلیوں ای بہے گا۔٭٭