اسیں بڑے بُرے لوگ آں

لكهت:مطہر برلاس

اوہنے کہیا ’’اسیں بڑے بُرے لوگ آں‘‘ پچھیا اوہ کیویں؟کہن لگا‘ اسیں اک سور دے گوشت نوں حرام سمجھنے آں پر کدی کسے نے سوچیا کہ ڈیوٹی تے نہ جا کے یاں ڈیوٹی گھٹ کرکے تنخواہ وصول کر لینا کیہ اے؟ کدی ساڈے ایتھے سوچیا گیا کہ بھین نوں حق نہ دینا کسے طرح وی ٹھیک نہیں‘ ایتھے تے لوک بھراواں نوں وی حق نہیں دیندے سگوں جائیداد تے دولت دی محبت وچ بھرا بھراواں نوں قتل کر دیندے نیں اسیں لوگ ایہ کیوں نہیں سوچدے کہ اک انسان دا قتل پوری انسانیت دا قتل اے ساڈے وچوں ای کجھ لوک بالاں تے تشدد کردے نیں‘ ایسیاں ایسیاں بدفعلیاں کردے نیں کہ انسانیت شرما جاندی اے۔ کجھ لوک ایسے مرحلیاں تے سوچدے نیں کہ کیہ ایہ اشرف المخلوقات نیں؟ اسیں لوک کیوں نہیں سوچدے کہ ملاوٹ کرنا‘ سود کھانا‘ سور کھان توں وی بھیڑے عمل نیں۔
پر سارے بُرے کیویں بن گئے؟ میرے سادہ جہے سوال تے اہ بولیا… جی ہاں‘ اسیں سارے بُرے آں اسیں ظلم کرنے آں مثلاً سماج وچ رشتیاں نوں ای ویکھ لوو‘ کیہ رشتیا ںدا تقدس برقرار اے؟ جواب آوے گا نہیں۔ کیہ لوک ماں باپ دا انج ای احترام کردے نیں جیویں اک صدی پہلاں کردے سن‘ کیہ آپ دے معاشرے وچ ایہ نہیں ہو رہیا کہ لوگ اپنے والدین نوں دھکے دے کے گھراں چوں کڈھ دیندے نیں کجھ تے صرف جائیداد دے حصول لئی اوہناں تے ظلم کردے نیں۔ اسلام آباد وچ ڈپٹی سیکرٹری ریٹائر ہون والے اک بندے تے اوہدے پُتراں دا پریشر سی کہ اوہ فلاں فلاں جائیداد اوہناں دے ناں منتقل کرے۔ جدوں ریٹائرڈ افسر نے کجھ چر ٹھہرن لئی کہیا تے پُتراں نے پیو نوں سنگل پا کے قید کر دتا۔ لہور وچ پیو نے جائیداد پُتراں دے ناں منتقل کیتی فیر پُتراں نے پیو نوں گھروں کڈھ دتا۔ لہور وچ ای اک پُتر اپنے پیو نوں لے کے اولڈہوم آئوندا اے تے کہندا اے کہ ایہنوں اپنے کول رکھو تے جے ایہ مر جاوے تے مینوں فون نہ کرنا۔ اسلام آباد وچ بیوہ عورت نے اپنے دو پُتراں نوں محنت کرکے پڑھایا کیوں جے باپ اوس ویلے مر گیا سی جدوں بالاں دیاں عمراں تن چار ورھے سن۔ ماں دی محنت نال بچے پڑھ گئے فیر اک پُتر امریکہ ٹُر گیا۔ دوجے نے ماں نوں سرونٹ کوارٹر وچ منتقل کیتا‘ اوتھے ماں مر گئی جد کہ پُتر بیوی بچیاں سنے کسے مغربی ملک وچ سیرسپاٹے تے سی۔ ہن تسیں بھائی دے رشتے تے آ جائو۔ اوہ جائیداد دے چکر وچ اپنے ای بھراواں نوں مار دیندا اے۔ اک بھائی دوجے نوں کھاندا نہیں ویکھ سکدا۔ میرے علم وچ اے کہ شہراں وچ کم کرن والے کجھ بھراواں نے اپنی کمائی پنڈ والے بھراواں نوں گھلی کہ اوہدے نال زمین خریدو‘ جدوں شہر والے بھائی بڈھے ہوئے تے اوہناں نے پنڈ والے بھائی توں پچھیا تے پتہ لگا کہ اوہ ساریاں زمیناں تے پنڈ والے بھائی دے ناں نیں۔ شہر والیاں لئی کورا جواب اے۔ بھائی بھائیاں دا حق کھا گئے۔
ہن بھیناں تے دھیاں دا قصہ وی سن لوو‘ ساڈے معاشرے وچ لوک اوہناں نوں حصہ ای نہیں دیندے۔ ساڈے معاشرے دے وڈے جاگیردار بھیناں تے دھیاں دا ویاہ نہیں کردے کہ کدھرے جائیداد تقسیم نہ ہو جاوے سگوں اوہناں دے ویاہ مذہبی کتاباں نال کروا دتے جاندے نیں۔ کدی استاد تے شاگرد دا رشتہ بڑا سوہنا سی ہن توہین آمیزی وچ بدل چکیا اے کدی ساڈے معاشرے وچ گوانڈھی دا بڑا احترام سی لوک گوانڈھیاں دا خیال رکھدے سن پر ہن گوانڈھی اک دوجے تے گولیاں چلاندے نیں کسے نوں کوئی پرواہ نہیں کہ ساڈے گوانڈھ وچ کون بھکھا سُتا‘ کون مر گیا؟ ساڈے معاشرے وچ لوک رشتے کرن ویلے دولت تے جائیداد ویکھدے نیں‘ کوئی کردار نہیں ویکھدا‘ کسے دا دھیان اخلاقیات ول نہیں جاندا کسے نوں ایہ سوچن دی توفیق نہیں کہ ایہ جائیداد حرام دی کمائی نال بنی یاں حلال دے روپیے نال۔ الیکشن وچ وی لوک بدمعاشاں تے ڈاکوئواں نوں جتوا دیندے نیں۔ رہ گیا انصاف تے اوہ کتھے ملدا اے۔ لوکاں نوں انصاف لئی دھکے کھانے پیندے نیں جے اک غریب بندے دا بھائی قتل ہو جاوے تے اوہدے تن چار طرح دے مسئلے ہوندے نیں۔ قتل دے چھیتی بعد پوسٹ مارٹم‘ تدفین‘ فاتحہ خوانی تے آن والے پروہنیاں دی آئوبھگت تے فیر رسماں تے اٹھن والے خرچے‘ ایہدے بعد تھانے وچ ایف آئی آر درج کروانا تے ایس دوران پولیس دی واردات توں بچنا‘ گواہواں دا بندوبست کرنا‘ ایہ سارے خرچے منگدے نیں۔ ایہدے بعد عدالتاں دا رخ کرنا‘ جتھے وکیلاں نوں فیس دسن ویلے کسے دی غربت دا کوئی احساس نہیں ہوندا‘ کیس جتن دا وی مسئلہ‘ ایس پورے عرصے وچ قتل ہون والے بھائی دی بیوہ تے اوہدے بچیاں دے خرچے وی برداشت کرنا‘ کیہ ایہ ظلم نہیں؟ ساڈے ایتھے تے لوک تھک جاندے نیں‘ اوہناں نو ںانصاف نہیں ملدا۔ سمندر پار رہن والے ساڈے پیارے پاکستانیاں دیاں جائیداداں تے کوئی ہور نہیں اوہنا ںدے اپنے رشتے دار ای قبضہ کردے نیں‘ کوئی جائیداد دے حصول لئی کوشش کرے تے سٹے آرڈر آ جاندا اے۔ کیہ ساڈے معاشرے وچ اجہے لوک نہیں جہڑے دکھ‘ تکلیف تے دھوکھا تے انساناں نوں دیندے نیں تے فیر اللہ توں معافیاں منگدے نیں‘ کیہ اپنے ورگے انساناں تے ظلم کرنا بھیڑی گل نہیں‘ بقول غزالہ حبیب
مجھ سے خوشیوں کو مانگنے والے
زندگی غم کا گوشوارہ ہے