کیہ یومِ استحصال ای ذمہ داری اے ؟

حمیداللہ بھٹی

کشمیریاں لئی کوئی دن سکون دا نہیں عید جہے مذہبی تہواراں اُتے وی لہو وگایا جاندا اے جعلی مقابلیاں وچ فوج نوجواناں نوں شہید کر رہی اے پکڑ دھکڑ تے چھاپیاں نال زندگی اجیرن ہو چکی اے جس نال سیاحت ختم تے کاروبار تباہ ہو چکے نیں مزید براں کشمیریاں نوں معاشی طور اُتے بدحال کرن لئی فوج زمیناں اُتے قبضے کر رہی اے قابض بھارت دے ظلم و جبر توں تنگ آ کے آزادی تے پاکستان دے نال الحاق لئی ہن تیکر پنج لکھ کشمیری جام شہادت نوش کر چکے نیں پر ساری قربانیاں دے باوجو د پاکستان نال محبت وچ کمی نہیں آئی۔ الحاق ِ پاکستان دا علم چُک کے کشمیری جانی و مالی قربانیاں دے رہے نیں انج دی محبت و چاہت دا جواب محبت و چاہت نال دین لئی پاکستان نوں لائحہ عمل بنا کے عمل کرنا چاہیدا اے تاکہ ہر دن اک نویں قیامت دا ساہمنا کرن والے اہل کشمیر اُتے ظلم دی کالی رات ختم ہو سکے۔
5 اگست 2019 دا بھارتی قدم اہل نظر لئی کسے طور حیران کُن نہیں سی کیوں جے جدوں بی جے پی جہی انتہا پسند نظریات دی حامل جماعت برسر اقتدار آئی اے اودوں توں ای ایس گل دا اندیشہ سی کہ قابض بھارت کشمیر دی خصوصی حیثیت ختم کر سکدا اے حریت کانفرنس دے رہنما سید علی گیلانی، میر واعظ عمر فاروق،یٰسین ملک ،سید شبیر شاہ تےسیدہ آسیہ اندرابی جہے لوک بار بار آگاہ کر رہے سن کہ آر ایس ایس نظریات توں متاثر بی جے پی دے عزائم واضح نیں تے اوہ کسے ویلے وی کشمیر نوں ضم کرن جہیا انتہائی قدم چُک سکدی اے ایتھوں تیکر کہ محبوبہ مفتی تے فاروق عبداللہ جہے اقتدار پرست کٹھ پتلی سیاستدان وی دہائی دے رہے سن کہ بھارتی حکمران کشمیر دی خصوصی حیثیت دے خاتمے دا ارادہ رکھدے نیں۔ انج دے عزائم دا اظہار مودی تے امیت شاہ سنے کئی سیاستداناں نے انتخابات دے دوران وی کیتا سی امیت شاہ نے تے ایتھوں تیکر کہہ دتا سی کہ کشمیر دے بارے خصوصی حیثیت دا تعین کرن والی آئینی شق 370 دا خاتمہ بی جے پی دے منشور وچ شامل اے جس نال واضح ہون لگیا سی کہ بھارت عالمی وعدیاں تے یو این او دی قرار داداں توں انحراف کر سکدا اے۔ایس لئی ایہہ کہنا کہ کشمیر دی خصوصی حیثیت دے خاتمے دا فیصلہ اچانک ہویا اے درست نہیں بلکہ سوچے سمجھے منصوبے دے تحت انج کیتا گیا اے پر پاکستانی قیادت بروقت ادراک نہ کر سکی جے ادراک ہوندا تے عالمی سطح اُتے سفارتکاری توں کم لیا جاندا پر ہلچل دی بجائے خاموشی رہی جس نال بھارت نوں مظالم جاری رکھن دے نال اک ظالمانہ فیصلے دی شہ ملی پنج اگست دا بھارتی فیصلہ 27 اکتوبر 1947 دے ظالمانہ فیصلے تے المیے توں کسے طور گھٹ نہیں پر ساڈی روایتی سُستی تے غفلت ختم نہیں ہو سکی جے ساڈی قیادت نے باہمی سر پھٹول چھڈ کے قومی مفادات دی نگہبانی دا تیہہ کیتا ہوندا تے عالمی قوتاں بھارت دے یکطرفہ فیصلے توں لاتعلق نہ ہوندیاں تے ایٹمی ملک انج بے توقیر نہ ہوندا کشمیر لئی پاکستان تن وڈی جنگاں لڑ چکیا اے جے پاکستانی سیاستدان ایہہ سمجھدے نیں کہ خاموشی اختیار کرن نال بھارت آئندہ جارحانہ عزائم توں باز آ جائے گا تے ایہناں دی خام خیالی اے جس دا ثبوت بلوچستان، کے پی کے، گلگت بلتستان وچ دہشت گرداں دی سرپرستی اے بھارت نوں جارحانہ عزائم توں باز رکھن تے کشمیریاں نال یکجہتی دا بہترین طریقہ ایہہ ہے کہ اہل کشمیر دی سفارتی، سیاسی تے اخلاقی مدد دے حوالے نال پوری قوم تے قیادت یکسو ہوئے پورے سال وچ صرف اک دن یاد دہانی دے طور اُتے یوم استحصال منان تیکر محدود رہنا مناسب نہیں۔
بھارتی قیادت شروع توں ای کشمیر ہڑپ کرن دی پالیسی اُتے عمل پیرا اے بھانویں کانگرس اقتدار وچ ہوئے یا بی جے پی، سب کشمیر نوں بھارت دا حصہ بنان اُتے متفق نیں حالانکہ تقسیم ہند وچ ریاستاں نوں بھارت یا پاکستان توں الحاق کرن یا آزاد رہن دا حق دتا گیا سی ایسے بنا اُتے کشمیریاں نے الحاق پاکستان دی تحریک شروع کیتی پر ڈوگرہ راجہ نے عوامی خواہشات دے مطابق فیصلہ دی بجائے ٹال مٹول کردے ہوئے بھارت نال راہ و رسم ودھانے شروع کر دتے جس نال کشمیریاں وچ بے چینی ودھی تے وادی دے طو ل و عرض وچ ہنگامے پھُٹ پئے ایہناں ای دناں وچ بھارت نے اپنی فو ج کشمیر وچ گھل دتی جس نال ہنگامے مسلح جدوجہد دی شکل اختیار کر گئے جنہاں نوں کچلن لئی قابض فوج نے قتل عام شروع کر دتا اپنے کشمیری بھراواں دی مدد لئی پاکستانی مجاہدین نے وی ہتھیار چُک لئے تے گوریلا جنگ شروع کر دتی ۔ جس نال بھارتی فوج محاصر وچ آ گئی کشمیر ہتھ توں نکلدا ویکھ کے بھارت یو این او چلا گیا تے کشمیری عوام دی خواہشاں دے مطابق الحاق دا فیصلہ کرن دا وعدہ کردے ہوئے شرط عائد کیتی کہ وادی وچ حالات معمول اُتے لیان لئی پہلے مجاہدین نوں کڈیا جائے جد کہ پاکستان نے بھارت دے نال کشمیر دے الحاق دی قانونی، اخلاقی حیثیت نوں چیلنج کردے ہوئے بھارتی فوج دے کشمیر وچ داخل ہون اُتے احتجاج کیتا جس دے نتیجے وچ کشمیر دے متعلق سکیورٹی کونسل نے 20 قرار داداں منظور کیتیاں بعد وچ دونواں فریقاں دے موقف دے پیش نظر عالمی غور و فکر دے بعد 1948 وچ سکیورٹی کونسل نے اک جامع قرار داد نمبر 47 منظور کیتی ایس قرار داد وچ پاکستان نوں مجاہدین تے فوج دے انخلا دا پابند بناندے ہوئے سارے بھارتی فوجیاں نوں نکل جان دا کہیا گیا تاکہ خطے نوں غیر مسلح کرن دے بعد رائے شماری کران لئی ایڈمنسٹریٹر تعینات کیتے جان جس اُتے دونواں ملکاں نے اتفاق کیتا پر اقوام متحدہ اج تیکر اپنی اک پاس کردہ قرارداد اُتے عمل کران وچ ناکام اے کشمیر اُتے دونویں ملک 1965،1971،1999وچ تن جنگاں لڑ چکے نیں ہن وی جے اقوام متحدہ مسئلہ حل نہیں کراندی تے مستقبل وچ جوہری تصادم دا امکان موجود اے مسئلے دی خطرناکی توں دنیا نوں آگاہ کرن واسطے منظم انداز وچ سفارتی مہم دی لوڑ اے۔
بھارت اک انج دا جارح ملک اے جیہدے جارحانہ عزائم کسے توں لُکے نہیں رہندے بنگلہ دیش بنان تے گوانڈھی ملک نوں توڑن اُتے فخر کردا اے تے کسے قاعدے و قانون نوں خاطر وچ نہیں لیاندا ہن وی آئین دے آرٹیکل 370 دے خاتمے توں پہلاں ریاستی قانون ساز اسمبلی نال مشورہ تیکر نہیں کیتا جیہڑا آئین دے آرٹیکل370 دی شق(3)دے تحت لازم سی بلکہ فیصلے توں پہلاں ای جون 2018 وچ پی ڈی پی تے بی جے پی دے اتحاد دے خاتمے دی آڑ وچ اسمبلی تحلیل کردے ہوئے پہلے گورنر راج تے فیر صدارتی راج نافذ کر دتا مقبوضہ کشمیر وچ منتخب حکومت نہ ہون اُتے 2019 دے صدارتی حکم نامے دی رو نال گورنر نوں ریاستی اسمبلی دے اختیارات استعمال کردے ہوئے آرٹیکل 370 دے بارے صدر نوں سفارشات بھجوان دا حکم دتا ایسے تناظر وچ بھارتی صدر نے پچھلے دناں وادی دا دورہ کیتا جس دے دوران پورے مقبوضہ کشمیر وچ ہڑتال کیتی گئی ایہہ قابض ملک دے صدر دی آمد دے خلاف نفرت دا اظہار سی پر بھارت نوں عالمی سطح اُتے بظاہر دبائو دا سامنا نہیں ایسے لئی وادی نوں ضم کرن دے منصوبے اُتے عمل پیرا اے پر مسلسل گھراں دے محاصرے، جبر تشدد، شہادتاں، گرفتاریاں تے چادر و چار دیواری دا تقدس پامال ہون دے باوجود کشمیریاں دے عزم و حوصلے وچ کمی نہیں آئی شہدا نوں پاکستانی جھنڈے وچ سپرد خاک کردے نیں ایس توں واضح ہوندا اے کہ مودی دی فاشسٹ حکومت دی غیر قانونی، غیر آئینی تے یکطرفہ فیصلیاں نوں کشمیری تسلیم نہیں کردے پر اقوام متحدہ ، ایمنسٹی انٹر نیشنل،ہیومن رائٹس کمیشن،جنیواسائڈ واچ سنے یورپی کمیشن برائے انسانی حقوق جہے ادارے بھارتی فیصلے نال پیدا ہون والے حالات نوں ناروا، غیر قانونی تے یکطرفہ قرار دین لگے نیں پر ایس وچ پاکستان دا کردار نظر نہیں آندا یوم استحصال کشمیر منانا ٹھیک اے پر اک دن تیکر محدود رہن دی بجائے پاکستان منظم طریقے نال سفارتی مہم شروع کرے تے عالمی طاقتاں دی چشم پوشی دے باوجود عالمی رائے عامہ ہموار ہو سکدی اے۔ لوڑ ایس امر دی اے کہ پاکستانی قیادت یکسو ہو ئے تے باہمی نفاق نوں قومی مفاد اُتے حاوی نہ ہون دیوے۔