سماجی برائیاں دے عوامل

رابعہ رحمٰن

نور مقدم کیس نال انسان سوچن اُتے مجبور ہو جاندا اے کہ آخر اوہ کیہ عوامل نیں جنہاں دی بنا اُتے ایس طرح دے معاملات جیہڑے ساڈے معاشرے تے انسانیت لئی نہ صرف درد ناک بلکہ سبق آموز وی بن جاندے نیں۔
’’اے ایمان والیو! تسیں اپنے آپ نوں تے اپنے گھر والیاں نوں ایس جہنم دی اَگ توں بچائو‘‘
اسیں اخلاقی تباہی دے کنہے بھیانک دور توں لنگھ رہے آں وحشت و بربریت دے کالے بدل ہر پاسے چھائے ہوئے نیں۔ آئے دن اسیں شرافت و تہذیب دا جنازہ اپنی اکھاں دے ساہمنے اٹھدے ویکھنے آں ایس دی وجہ ایہہ وے کہ اسیں اپنے خالق حقیقی نوں فراموش کر چکے آں جس دا سب توں وڈا سبب فساد تے ایمان دی کمزوری اے۔ مسلماناں وچ خاص طور تے ارکان اسلام توں غفلت و تساہل، قصداً نماز نہ پڑھنا، بے نمازی مسلماناں دی کثرت عام، زکوٰۃ ادا نہ کرنا، حج تے روزے توں روگردانی اک عادت بن گئی اے۔ نال ای قتل و خونریزی، زنا، شراب نوشی، جوا جھوٹی قسم، چوری، ڈکیتی،حرام خوری، سودی کاروبار، تجارت ومعاملات وچ دھوکہ بازی ، ظلم ورشوت ،چور بازاری، اخلاقی گراوٹ، خیانت، جھوٹ، بہتان تراشی، فریب،جھوٹی گواہی، بدعہدی، بے آبروئی،گالی گلوچ، غرض غلط رسومات دا غلبہ،سماجی برائیاں جڑپھڑ چکیاں نیں۔ سچائی دی تھاں جھوٹ، محبت دی تھاں نفرت، انصاف دے ناں اُتے ظلم، ایثار دے بدلے خود غرضی، ہن ساڈے سماج دا حصہ بن چکے نیں، تہذیب و شرافت، عدل و انصاف، امن و سلامتی، محبت، لطف و کرم ہن بے معنی الفاظ بن کے رہ گئے نیں۔
اج جے اسیں ایس شے نوں نہ سمجھیا کہ دنیاوی زندگی دے متعلق ساڈا تصور کیہ اے ساڈی نگاہ وچ دنیا کیہ اے، ساڈی زندگی دا نصب العین کیہ اے ایہہ ساری تگ و دو ایہہ سب جدوجہد تے محنت و مشقت آخر کس واسطے ہے۔ خالدہ جمیل اپنی تحریراں وچ لکھدیاں نیں کہ ساڈا بنیادی عقیدہ کیہ اے، آیا خدا دی ذات اُتے ساڈا کامل یقین اے ایس عقیدہ نوں سمجھنا تے جانچنا اینا ای ضروری اے جنہا کسے عمارت دی مضبوطی و پائیداری دا حال پتہ کرن لئی ایہہ جاننا ضروری اے کہ ایس دی بنیاداں کنہیاں گہری تے مضبوط نیں۔ ایس عقیدے دی مخصوص اخلاقی تربیت نال انسان انسان بن دا اے۔ اجتماعی طور اُتے اصل مقصد نظام دی تعمیر ہویا کردا اے کیوں جے افراد ای اوہ مسالہ نیں جس نال جماعت دا قصر بن دا اے۔
جے انسان نوں خدا دی معرفت حاصل ہو جائے تے اوہ صرف خدا نوں ای حاکم تے مطاع سمجھے تے اپنے ارادے تے اختیار نوں احکام خداوندی دے تابع کر دیوے تے ایہناں طریقیاں نوں پتہ کرے جس نال خدا دی خوشنودی حاصل ہو سکدی اے تے جدوں اوہ طریقے پتہ چل جان تے ایہناں ای دے مطابق زندگی بسر کرے، فیر اوہ خدا دی خوشنودی دے ثمرات تے اللہ دی ناخوشی دے نتائج توں واقف ہوئے تاکہ حیات دنیا دے نامکمل نتائج توں دھوکہ نہ کھائے تے سماجی برائیاں، اخلاقی برائیاں، اقتصادی برائیاں تے سیاسی برائیاں دا انسداد خودبخود ہو جائے گا۔
ایہناں تاریخ حالات وچ مایوس کن واقعات وچ جے امید و نجات تے سلامتی و تحفظ دی کوئی امید باقی اے تے اوہ صرف اسلام دے پیغام امن و عافیت وچ اے بگڑے ہوئے انساناں دا سدھار جے ممکن اے تے صرف رب کائنات دے عدل و رحمت بھرے نظام اُتے ایمان لیان تے ایس اُتے عمل کرن وچ اے۔ پیغمبر اسلام حضرت محمد ﷺ دے اسوئہ حسنہ دی اطاعت و فرمانبرداری دونواں جہاناں دی سعادت مندی سرخروئی دا سرچشمہ اے۔
سماجی برائیاں دے عوامل وچ جس وچ اخلاقی برائیاں، اقتصادی برائیاں تے سیاسی برائیاں دا جے انسداد ممکن اے تے اوہ صرف تے صرف دولت ایمان حاصل کرن وچ اے تے اسلام دا رستہ اک ای اے کہ مسلمان اپنی عملی اخلاقی تے تمدنی زندگی وچ نبی کریم ﷺ دے اسوئہ حسنہ دی پیروی کرن۔
نبی دا اسوہ حسنہ تہانوں ایہہ درس دیندا اے کہ تیری زندگی قرآن دی تفسیر ہو جائے۔ سماجی اوس طرز زندگی نوں کہندے نیں جو انساناں دے باہمی تعلقات اُتے مبنی ہوئے۔ دوجے معنیاں وچ سماج اک انج دی جماعتی زندگی دا ناں اے جس وچ ہر بندے نوں رہن سہن تے اپنی فلاح و بہبود لئی دوجیاں نال واسطہ پیندا اے کہ کسے سوسائٹی وچ کسے سماج وچ فرد دا تنہا وجود بے معنی تے لاحاصل اے۔ کوئی وی سماجی تعمیری کوششاں وچ اوس ویلے تیکر کامیاب نہیں ہو سکدا جدوں تیکر ایس سماج دی بنیادی قوت اپنا صحیح تعمیری کردار ادا نہ کرے۔ مسلماناں لئی ہر شعبہ زندگی وچ راہنمائی لئی سرکار دو عالم حضرت محمد مصطفیٰ ﷺ دی حیات طیبہ اے۔
سب توں وڈا المیہ ساڈے معاشرے دا ایہہ بن دا جا رہیا اے کہ والدین اپنی ذمہ داریاں توں روگردانی کردے ہوئے اپنی اولاد نوں تباہی دے اوس رستے اُتے چلا رہے نیں جس دا انجام نور مقدم تے ایس جہی بوہت ساری کُڑیاں تے منڈیاں دا اے۔ جے اج وی والدین نوں ہوش نہ آیا تے اوہ اپنی مجرم اولاد دی پشت پناہی کردے رہے تے جوان ہوندی اولاد دی تربیت نال بے پرواہی کردے رہے تے نور مقدم جہے واقعات دا تسلسل رک نہیں پائے گا۔