کیہ مغرب واقعی یوکرائن جنگ دا خاتمہ چاہندا اے؟

روس نے چالو سال 24فروری نوں یوکرائن دے خلاف جنگ دا آغاز کیتا سی۔ انج ایس واقعے نوں ساڈے چار مہینے گزر گئے نیں۔ روس نہ صرف رقبے تے وسائل دے اعتبار نال اک بہت وڈا ملک اے بلکہ دنیا وچ ایہدا اثرو رسوخ وی بہت اے۔ ایہو وجہ اے کہ امریکا تے یورپ دے تقریباً سارے ملکاں دے شوروغوغا تے دھمکیاں دے باوجود روس ہن تک انپے پیر پوری طرح جما کے یوکرائن دے مختلف شہراں وچ اپنی طاقت دا اظہار کر رہیا اے۔ امریکا تے اوہدے اتحادی ملک ایس مسئلے نوں اقوام متحدہ دی جنرل اسمبلی تے سلامتی کونسل وچ وی لے جا چکے نیں۔ ایس مسئلے اتے گل کرن لئی امریکا تے اوہدے اتحادیاں دے ایما اتے جنرل اسمبلی دا ہنگامی اجلاس وی طلب کیتا گیا جہڑا اپنی جگہ اک غیر معمولی
واقعے دی حیثیت رکھدا اے کیوں جے پچھلی ست دہائیاں دے دوران ایسے صرف گیارہ اجلاس منعقد ہوئے نیں۔
اقوام متحدہ دی سطح اتے کیتی جان والی کوششاں دے علاوہ وی امریکہ اپنے اتحادیاں نوں نال لے کے مختلف بین الاقوامی فورماں اتے ایس سلسلے وچ گل کر چکیا اے لیکن سوال ایہہ پیدا ہوندا اے کہ کیہ امریکا تے اوہدے اتحادی واقعی یوکرائن جنگ دا خاتمہ چاہندے نیں؟ جے محض ظاہری نس بھج دی بنیاد اتے فیصلہ کرنا ہووے تے فیر واقعی اوہ انج چاہندے نیں ایسے لئی دنیا بھر دے ملکاں نوں ایس گل اتے آمادہ کرن دی کوشش کیتی جا رہی اے کہ اوہ روس دے خلاف اقدامات وچ اوہناں دا ساتھ دین تاں جے روس جارحیت توں باز آ سکے لیکن
جے بریک بینی نال صورتحال دا جائزہ لیتا جاوے تے اندازہ ہوندا اے کہ امریکہ تے یورپی ملک حقیقت وچ ایس جنگ دا خاتمہ نہیں چاہندے بلکہ اوہ دنیا دے دوجے ملکاں دے سامنے ایہہ تاثر ثابت کرن وچ دکھائی دیندے نیں کہ اوہ روس
توں ودھ طاقت تے اثرو رسوخ رکھدے نیں ایسے لئی اوہ ایس مسئلے نوں سلجھان لئی ایسے اقدامات نہیں کر رہے جہڑے جنگ دی اگ نوں بجھان لئی معاون ثابت ہون۔
ایہہ وی اک ناقابل تردید حقیقت اے کہ یوکرائن اتے چڑھائی تے روس نے کیتی اے لیکن اوہدے لئی جواز امریکا تے اوہدے اتحادیاں نے پیدا کیتا۔ ایہہ مسئلہ نہ تے اج پیدا ہویا اے تے نہ ای اینی چھیتی اپنے اختتام نوں پہنچدا وکھائی دیندا اے۔ امریکا تے یورپ وچ موجوداوہدے طاقتور اتحادی نارتھ اٹلانٹک ٹریٹی آرگنائزیشن (نیٹو) دے ذریعے دنیا دے چھوٹے تے کمزور ملکاں نوں اپنی طاقت وکھا کے اوہناں نوں ایہہ باور کراندے نیں کہ ساڈے نال ٹکران والا دنیا وچ اپنا وجود برقرار نہیں رکھ سکدا۔ چالو صدی دی صرف دو دہائیاں دا ای جائزہ لے لیتا جاوے تے اندازہ ہو جاندا اے کہ نیٹو نوں استعمال کر کے کیویں امریکا مختلف ملکاں وچ اپنے پنجے گاڑدا اے تے فیر اوہناں دے وسائل اتے کیویں قبضہ کردا اے۔ ایس سلسلے وچ بین الاقوامی تے عالمی سطح اتے ایسی ایسی جھوٹی کہانیاں گھڑ کے پھیلائی جاندیاں نیں جہناں دا حقیقت نال کوئی تعلق نہیں ہوندا لیکن امریکہ تے اوہدے اتحادی طاقت دے بل اتے اپنی گل منوا لیندے نیں۔
فارسی وچ آکھدے نیں ہر فروعنے راموسی (ہرنمرودے راپشہ)یعنی ہر فرعون دا کسے موسیٰ نال سامنا ہو ای جاندا ے تے ہر نمرود لئی کوئی مچھر آ ای جاندا اے (ایس معاملے وچ تسیں روس نوں موسیٰ تے ہرگز قرارنہیں دے سکدے لیکن امریکہ تے اوہدے حواری اپنی طاقت تے اثرورسوخ دی وجہ نال جہڑے غرور تے تکبر دا شکار سن اوہدی بنیاد اتے اوہناں نوں فرعون ضرور آکھیا جا سکدا اے۔ خیر’ ایس واری اوہناں نوں ذرا مختلف تے اوکھی صورتحال دا سامنا کرنا پے گیا اے۔ امریکہ چاہندا سی کہ یوکرائن نوں نیٹو اتحاد دا حصہ بنا کے اپنی تے اپنے اتحادیاں دی افواج نوں روس دے بوہے تک لے جاوے تے ایس معاملے اتے روس نے کئی واری مختلف حوالیاں نال اختلاف تے احتجاج کر کے ایہہ دسیا کہ ایسی کسے وی پیش رفت دی صورت وچ ایہدا ردعمل کیساہو سکدا اے۔ فرد ہووے’ گروہ ہووے یا ملک’ طاقت دا نشہ عام طور تے لوکاں کولوں ایسی حرکتاں کروا دیندا اے جہڑی کسے نہ کسے ویلے وچ اوہناں نوں بہت مہنگی پے جاندیاں نیں۔ امریکہ تے اوہدے حواریاں دے نال وی کجھ انج ای ہویا اے۔ گو کہ یوکرائن جنگ دے اثرات توں اوہ ایس طرح تے متاثر نہیں ہو رہے جیویں یوکرائنی عوام نوں جانی تے مالی نقصان دا سامنا کرنا پے رہیا اے لیکن جے مجموعی صورتحال تے یورپی ملکاں دے روسی گیس اتے انحصار نوں سامنے رکھیا جاوے تے فیر معاملہ مختلف وکھائی دیندا اے۔
امریکہ تے اوہدے اتحادی پورا زور لا کے وی اجے تک روس نوں ایس سطح اتے نہیںلیا سکے جتھے اوہناں نوں خاطر خواہ نتائج حاصل ہو سکن۔ مستقبل قریب وچ وی ایسا کوئی امکان وکھائی نہیں دیندا یعنی ہاتھیاں دی لڑائی وچ گھاہ دا اجے ہور نقصان ہووے گا۔ ایس صورتحال وچ اک سہارا اقوام متحدہ تے انج ای دوجے عالمی تے بین الاقوامی ادارے ہو سکدے سن جہڑے اگے ودھ کے جنگ دے خاتمے تے امن وامان دے قیام لئی کردار ادا کر سکدے سن لیکن ایہہ ادارے کرہ ارض تے انساناں دی مجموعی اصلاح تے فلاح نوں کنی اہمیت دیندے نیں تے امریکہ تے اوہدے حواریاں دے مفادات دے تحفظ لئی کیہ کجھ کردے نیں’ ایہہ گل کسے کولوں لکی چھپی نہیں۔ اندریں حالات’ وکھائی ایہو دے رہیا اے کہ یوکرائن وچ جنگ دے شعلے اوہدوں تک بھڑکدے رہن گے جدوں تک روس معاملات نوں پوری طرح اپنے ہتھ وچ نہیں لے لیندا لیکن ایہہ گل امریکہ تے اوہدے یورپی اتحادیاں نوں کسے وی طور ہضم نہیں ہووے گی’ لہٰذا یوکرائن پوری طرح جے روس دے ہتھ وچ آ وی گیا تے ایہہ صورتحال جنگ دے خاتمے دی نوید نہیں بلکہ اک نویں لڑائی دا پیشہ خیمہ ثابت ہووے گی۔