بزم طارق عزیز، اک عہد جیہڑا تمام ہویا !

لکھت:علی احمد ڈھلوں

ایہہ دنیا دا ستور اے کہ ہمیشاں ایہناں نوں ای یاد رکھیا جاندا اے، جنہاں دے اعمال، اعضا تے کردار نال دوجے محفوظ رہے ہون، انج دے لوک مر کے وی امر ہو جاندے نیں۔ براڈ کاسٹر طارق عزیز وی انج دے لوکاں وچ شمار ہوندے سن۔ میری ایہناں نال آخری بالمشافہ ملاقات 2 ورھے پہلاں اک ساڈے اک دوست دی دھی دی شادی اُتے ہوئی سی۔ ایہناں دی صحت بظاہر ٹھیک لگ رہی سی پر ماضی دی نسبت ہن ایہناں نوں گھر توں زیادہ دیر تیکر باہر رہنا تے مسلسل شور شرابے وچ رہنا پسند نہیں سی، ایس لئی اوہناں نے فوری طور تے ساڈے توں تے میزبان توں اجازت چاہی تے رسمی فوٹو شوٹ توں بعد جلدی جلدی گھر لئی روانہ ہوگئے۔ اندازہ نہیں سی کہ اپنے ویلے دے عظیم کمپیئر، منفرد ٹی وی اینکر، دانشور، شاعر، سیاستدان تے عظیم دوست صفت انسان نال آخری ملاقات اے ہن جد کہ اوہ ساڈے وچ نہیں تے ایہناں دے چلے جان نال یقینا اک خلا پیدا ہو گیا اے۔
میری تے ایہناں دی عمر وچ گھٹو گھٹ 25-30ورھے دا فرق سی، ایس لئی ایہناں دا احترام کرنا میرے تے واجب سی، کسے محفل وچ بیٹھے بیٹھے جے ایہناں نوں کسے گل اُتے غصہ آ جاندا ( اوہ اکثر سیاسی حالات تے گل بات کردے غصے وچ آ جاندے سن) تاں اسیں چپ ہو جاندے کہ چلو اوہ پہلے اپنا غصہ ٹھنڈا کر لین تے مکمل طور تے دل دی بھڑاس کڈ لین۔
طارق عزیز نے سیاست وچ وی حصہ لیا 1970 دے دور وچ ذوالفقارعلی بھٹو دی سیاست وچ ایہناں دا فعال کردار سی ۔ بعد وچ اوہ اپنی پی ٹی وی تے فلم دی مصروفیات پاروں سیاست نوں ویلا نہ دے سکے۔ بھٹو دے وارثان تے قائمقام دی سیاست نال دوجے مخلص ساتھیاں وانگوں دل برداشتہ ہو گئے تے پی پی پی نال اپنی وابستگی ختم کر دتی۔ بعد وچ میاں نواز شریف دی قیادت اُتے اعتماد کردے ہوئے پاکستان مسلم لیگ وچ شامل ہو گئے تے 1997وچ لہور توں ایم این اے منتخب ہوئے۔ فیر ایہناں دی لیک سلیک جنرل ضیا الحق دے نال وی رہی سی پر دوستاں وچ اوہ غلطی دا اعتراف وی کردے نظر آندے سن۔ الغرض طارق عزیز صاحب پاکستان پیپلز پارٹی (بھٹو)، ضیائ، ن لیگ تنے جماعتاں وچ رہے تے ایسے وجہ نال ایہناں نوں بار بار پی ٹی وی دی نوکری توں ہتھ وی دھونے پئے۔ 1997دے الیکشن وچ جدوں اوہناں نے ن لیگ دے پلیٹ فارم توں الیکشن لڑیا تے ایہناں دے مقابلے وچ نویں نویلے سیاستدان عمران خان سن ۔ ایس الیکشن وچ طارق عزیز نوں 50 ہزار ووٹ ملے جد کہ عمران خان نوں پنج ہزار دے نیڑے۔
اوہ ن لیگ وچ کج کرن لئی بے قرار سن۔ خاص طور تے اوہ پاکستان وچ تعلیم دے حوالے نال خاصے پریشان رہندے سن۔ اوہناں نے ایس دا اظہار اعلیٰ قیادت نال وی کیتا پر ایہناں دی کسے پلیٹ فارم تے سنوائی نہیں ہوئی جس توں اوہ خاصے دلبرداشتہ ہوئے۔ ایس توں بعد جدوں پرویز الٰہی دا دور آیا تے اوہناں نے تعلیم دے حوالے نال پنجاب وچ بہتری ویکھی تے مینوں یاد اے کہ اک سیٹ وچ ایہناں دا کہنا سی کہ ایس ویلے دنیا وچ مسلماناں دی تعداد اک ارب تے پجاہ کروڑ دے نیڑے اے گویا دنیا دا ہر پنجواں بندا مسلمان اے تے ایس دے مقابلے وچ یہودی کجھ کروڑ نیں اسیں اک ارب پجاہ کروڑ تے اوہ کجھ کروڑ تے پچھلے 100 ورھے وچ 200 وچوں 180 نوبل پرائز یہودیاں دے کول نیں تے تہاڈے کول صرف دو نیں۔ اوہناں نے کہیا کہ دنیا دی معیشت ایہناں دے ہتھ وچ اے۔ کارل مارکس یہودی سی، پینسلین بنان والا یہودی سی، دنیا دی اکنامکس نوں ایس ویلے یہودی کنٹرول کر رہے نیں، اوہ کہندے کہ تہاڈے بچیاں دا ددھ تیکر ایہہ ملٹی نیشنل کمپنیاں ایس تے قبضہ کر چکیاں نیں جس دن چاہن تہاڈے بچیاں نوں بھکا مار دین گے حالاں کے پاکستان دنیا وچ ددھ پیدا کرن والا پنجواں وڈا ملک اے پر فیر وی تسیں ملٹی نیشنل کمپنیاں دی مرہون منت رہو گے! طارق عزیز کہیا کردے سن کہ پاکستان زرعی ملک اے پر کنک باہر توں آندی اے زرعی ملک اے چاول تے ددھ باہر توں آندا اے تاں ایہو وجہ اے کہ پاکستان اک زرعی ملک ہون دے باوجود ایتھوں دے کسان دے چہرے تے خوشی نہیں اکھاں وچ روشنی نہیں، ایس دا بال سکول نہیں جا سکدا۔
خیر ملاقاتاں تے بوہت ساریاں رہیاں، انج سمجھ لوئو کہ اسیں ایہناں نوں اک ورھے تیکر اپنا آئیڈیکل سمجھدے سی، ایہناں دی جتھے وی آمد متوقع ہوندی اسیں اوتھے اپڑ جاندے تے اونج وی زمانہ طالب علمی وچ پاکستان ٹی وی توں نشر کیتے جان والے سوال تے جواب دے انعامی شو نیلام گھر دے میزبان طارق عزیز دے لفظ وی کناں وچ گونجدے نیں۔ ایس لئی جوانی دے دناں وچ میرے سنے 99 فیصد نوجواناں لئی اوہ رول ماڈل سن۔ ا پنی مایہ ناز صداکاری لئی اوہناں نے بوہت عروج پایا تے ایہو وجہ سی کہ جدوں 1964 وچ پاکستان ٹی وی دا قیام عمل وچ آیا تے طارق عزیز ای پی ٹی وی دے سب توں پہلے مرد انائونسر سن۔ تاں 1975 وچ شروع کیتے جان والے ایہناں دے اسٹیج شو نیلام گھر نے ایہناں نوں شہرت دیاں بلندیاں تے اپڑا دتا۔ ایہہ پروگرام کئی ورھے تیکر جاری رہیا تے اینوں بعد وچ بزم طارق عزیز شو دا ناں دے دتا گیا۔ ایہو شو مسلسل چار دہائیاں تیکر ادب دے موتی کھلاردا رہیا۔ اج دی نوجوان نسل وچ شاید ای کوئی انج دا ہوئے جیہڑا نیلام گھر یا طارق عزیز دے سحر وچ مبتلا نہ ہوئے۔ اوہناں نے شہرت دیاں بلندیاں نوں پھڑیا تے ملک لئی ناں پیدا کیتا۔ انج دے ای لوک تریخ وچ زندہ رہندے نیں، جنہاں دا مقصد حیات ذاتی نہیں ملی ہوندا اے۔ جیہڑا اپنے لئی نہیں دوجیاں لئی جیندا اے فیر زمانہ ایہناں نوں کدی فراموش نہیں کردا۔ طارق عزیز نوں جدوں وی یاد کیتا جائے گا فخر نال یاد کیتا جائے گا۔ بصد ادب اگرچے ایس حوالے نال ساڈی روایت کجھ چنگی نہیں پر امید اے کہ طارق عزیز ایس حوالے نال خوش نصیب واقع ہون۔
ایہناں نوں شعرو شاعری نال وی خاصا پیار رہیا، ایس لئی اکثر اوہ آپ نوں حسن پرست وی کہیا کردے سن۔ اوہ کہندے کہ حسن پرستی تے میرے وچ کٹ کٹ کے بھری اے تے خوبصورت دا میں دلدادہ واں۔ اوہناں نے خبر پختونخوا نال تعلق رکھن والے خاندان وچ شادی کیتی۔ ایہناں دے کالماں دا اک مجموعہ داستان دے ناں توں اے تے پنجابی شاعری دا مجموعہ کلام ، ہمزاد دا دکھ شائع ہو چکیا اے۔ اوہناں نے نہ صرف اردو بلکے اپنی مادری زبان پنجابی وچ وی شاعری کیتی اے۔ ایہناں دی اک آزاد نظم دے کجھ شعر ویکھو۔
دوست یہ تو کی ہے تو نے بچوں کی سی بات
جو کوئی چاہے پا سکتا ہے خوشبوئوں کے بھید
اس میں دل پر گہرے درد کا بھالا کھانا پڑتا ہے
ہنستے بستے گھر کو چھوڑ کے بن میں جانا پڑتا ہے
طارق عزیز نے ریڈیو تے ٹی وی دے علاوہ فلماں وچ وی کم کیتا۔ ایہناں دی سب توں پہلی فلم انسانیت 1967 سی تے ایہناں دی دیگر مشہور فلماں وچ سالگرہ، قسم اس وقت کی، کٹاری، چراغ کہاں روشنی کہاں، ہار گیا انسان قابل ذکر نیں۔ فیر اوہناں نے شوبز چھڈ دتا۔ جس تے ایہناں دا کہنا سی کہ اوہ بوہت خوبصورت دنیا سی۔ کدی کدی جی وچ آندا اے کہ اوہ کیوں چھڈ دتی۔ ایہناں نوں ایہناں دی فنی خدمات تے بوہت سارے ایوارڈ مل چکے نیں تے حکومت پاکستان دی طرفوں 1992 وچ حسن کارکردگی دے صدارتی تمغے نال وی نوازیا گیا۔ اوہ مسحور کن شخصیت دے مالک سن تے ناظرین تے حاضرین نوں اپنی گل بات دے سحر وچ لین دا ملکہ رکھدے سن۔ پی ٹی وی کراچی دے سابق جی ایم قاسم جلالی نے طارق عزیز دی بحیثیت پروگرام کمپیئر فنی صلاحیتاں دا ایہناں الفاظ وچ اعتراف کیتا اے۔ ایہناں دناں جد کہ پروگرام ریکارڈ کرن دی بجائے براہ راست چلائے جاندے سن، طارق عزیز نوں سخت محنت کرنی پئی سی، پروگرام شروع کرن توں بعد کسے اداکار یا کردار نے آنا ہوندا سی تے اینوں آن وچ دیر ہو جاندی تے طارق عزیز ویکھن والیاں نوں اپنی انج دیاں گلاں وچ لا لیندے کہ دیر محسوس ای نہیں ہوندی سی ، انج تاخیر دا عرصہ کمال خوبی نال نکل جاندا سی۔
بہرکیف پچھلے دن علم تے ادب تے فن اداکاری تے صداکاری دی عہد ساز شخصیت 84ورھے دی عمر وچ چاہن والیاں نوں سوگوار چھڈ کے خالق حقیقی نال جاملی تے ایس دار فانی نوں خیبر باد کہہ دتا۔ طارق عزیز نے اپنی ساری تر دولت وفات دے بعد پاکستان نوں وقف کر دین دی وصیت کر رکھی سی، انج دی شخصیات تے لکھنا باعث شرف ایس لئی وی ہوندا اے کہ ایہناں دی زندگی دوجیاں لئی رول ماڈل بن جائے تے لوک وی انج دی لیجنڈری زندگی گزارن نوں ترجیح دین کہ جدوں تیکر اوہ زندہ ہون اپنے بچیاں نوں ایہناں دیاں کہانیاں سناندے رہن۔ اللہ تعالیٰ طارق عزیز صاحب دے درجات بلند فرمائے۔ (آمین)