’’میں بھنّاں دلی دے کنگرے‘‘

دنیا وچ ہر مہینے سینکڑوں زباناں وچ ہزاراں کتاباں چھپدیاںرہندیاں نیں۔ ایہناں وچ کوئی اک دو قبولیت دی سند حاصل کر پاندیاں نیں۔ ’’میں بھنّاں دلی دے کنگرے‘‘ وی اک اجہی کتاب اے جو دھرتی دی آواز تے فضاواں دے وارث بھگت سنگھ دی زندگی تے اوس دور دے حالات و واقعات دی عکاسی کردی اے۔ ایہ اوہ کوک اے جو اک صدی سوچن تے لکھن والیاں دی توجہ تے دستک دیندی رہی پر ویلے دے جال وچ جکڑے لوکاں دیاں سماعتاں ایہدا پچھا نہ کر سکیاں پر ایہ کوک گونجدی رہی۔ سحرشام وچ ڈھلدی رہی تے سوسال گزر گئے آواز دین والا مایوس نہ ہویا۔ فیر اوہنوں اک فرد جہنوں دنیا مستنصرحسین تارڑ کہندی اے نظر آیا جہدے تے قدرت مہربان سی جو زمین دی دھڑکن محسوس کر سکدا سی۔ درختاں دیاں سرگوشیاں‘ پرندیاں دی چپ‘ دریاوا ںدے نالے سمجھدا سی۔ کوک والا اوہدے بوہے تے آن بیٹھا‘ فیر ہولی ہولی اوہدے دل و دماغ وچ سرایت کرکے اوہدا ہم نفس بن گیا۔ دوہاں وچکار راز ونیاز شروع ہویا جو کئی ورھے جاری رہیا۔
شکل‘ عقل تے تحریر دے حوالے نال منفرد حیثیت دا حامل‘ ظاہری تے باطنی خوبصورتیاں نال بھریا‘ گجرات دا جٹ‘ جہدے ذہن دی پوٹلی وچ صدیاں دی تریخ‘ فلسفہ‘ کلچر رکھ کے اوہنوں دیوتا ورگا جاہ و جلال عطا کیتا گیا سی نوں اپنی قدرومنزل بارے خوب آگاہی سی۔ وڈا کم کسے وڈے دے حصے وچ ای آنا سی۔ کسے لکھن والے نوں اجہی شہرت تے محبت گھٹ ای نصیب ہوئی ہووے گی جو تارڑ صاحب نوں ہوئی۔ درجناں سفرنامے‘ ناول‘ ٹی وی سکرپٹ تے سیریل لکھن والے دی ہر تحریر خاص تاثر رکھدی اے۔ اوہ کئی ملکاں وچ گھمن والا اپنے دامن وچ تہذیب تے دانش دے رنگ برنگے موتی اکٹھا کردا رہیا۔ فیر جدوں اوہ ظاہری خوبصورتیاں توں باطنی دانش ول متوجہ ہویا تے ادب نوں کئی وڈے ناولاں نال مالا مال کر گیا۔ اوہنے اک دنیا بارے سانوں متعارف کروایا‘ ساڈے وجود وچ جمالیاتی حس نوں متحرک کیتا‘ سانوں دائرے توں اگے ویکھن دا ادراک دتا پر جدوں اوہنے بھگت سنگھ دا روپ دھاریا تے کمال ہو گیا۔ بھگت سنگھ دے اصلی کردار نوں فکشن دا چولا پہنا کے اوہدی حیات تے جدوجہددی تفہیم نہ صرف سوکھی کر دتی سگوں ہر لفظ نوں مقصدیت دی چاشنی نال بھر دتا۔ ہمیشہ اوہ لکھاری لوکاں دے دل وچ گھر کردا اے جہدے اپنے دل دے صحن وچ اپنی تہذیب دے رنگ بکھرے ہون‘ جو اپنی دھرتی دی زبان تے گیان بارے جانوں ہووے۔ ’’میں بھنّاں دلی دے کنگرے‘‘ صرف اک حریت پسند دی جدوجہد دی کہانی نہیں سگوں سو ورھے پہلاں دے پنجاب دی جیندی جاگدی فوٹو اے۔ وارث شاہ نے شاعری وچ پنجاب دی ثقافت نوں تجسیم کرن دا جہڑا سفر آغاز کیتا سی مستنصرحسین تارڑ نے نثر وچ اوہنوں کمال تک اپڑایا اے۔ ایس ناول وچ کئی تقابلی جائزے نیں جو ساڈی توجہ نوں جھنجھوڑدے نیں خشحال ماضی دے خوشگوار لمحیاں دا احساس دلاندے نیں۔ کئی سنجیدہ سوال نیں جو ساڈے ساریاں دے سامنے پھردے رہندے نیں پر اسیں اوہناں نوں ول دھیان نہیں دیندے۔
ایہ ناول سانوں احساس دواندا اے کہ چرخے‘ چکی تے رنگلی مدھانی دے دوالے گھمدی زندگی کنی خوبصورت تے پرامن سی۔ بیری والا گھر وکھاندا اے جتھے ونگاں دی کھنک شادمانی دی علامت اے جتھے تانبے دے وڈے پیالے وچ خلوص نال تیار کیتا ادھ رڑکا پین والا چاچا اجیت پہلے اپنے بھتریئے بھگت سنگھ دے کچے ددھ ورگے وجود وچ استحصالی قوتاں نال مقابلے دی جاگ لاندا اے فیر چہکن تے چٹکن والے باغ دے ماتمی ماحول نوں اکھاں دی لالی بنا کے جسماں نال بھرے کھوہ وکھاندا اے تے ولایتی آقا دے حکم تے دیسی حوالدار دے راہیں تذلیل دی آخری حد تک گزاردا اے تے نیند دا شوقین لڑکا ساریاں غفلتاں لاہ کے آہنی ارادے زیب تن کردا اے تے اپنے حوصلے نال ظلم تے استحصال کرن والیاں نوں حیران کرکے فضا وچ آزادی دی سوچ بکھیر جاندا اے۔ کسے نوں حق نہیں کہ اوہ دوجے براعظماں دے لوکاں نوں غلام بنائے پر جے زمین دے رھوالے اپنی ذات وچ الجھے نہ رہن سگوں زمین نال جڑت رکھدے ہون تے اوہناں ول للچائی نظراں نال ویکھن والا حملے تے قبضے دی خواہش نہیں کردا۔
پلاک وچ ایس ناول دی تقریب پذیرائی وچ مشتاق صوفی، شاہد محمود ندیم، سہیل وڑائچ، پروفیسر زبیر احمد، خالد محمود، ڈاکٹر انور اعجاز، ثروت محی الدین، ڈاکٹر غافر شہزاد تے سلطان رانجھا نے دھرتی دے بیٹے دی ایس کاوش نوں زبردست خراج تحسین پیش کیتا۔ یقینا پنجاب مستنصرحسین تارڑ دا شکرگزاررہوے گا کہ اوہناں نے ساڈی بھولی بسری قدراں تے گواچن والے لفظاں نوں دوبارہ ساڈی یادداشت دے صحن وچ بکھیر دتا اے۔ ایس ناول نوں پڑھو تے کئی واری پڑھو فیر تہاڈے تے لفظاں دے پس پشت منظر معنی رازاں وانگوں کھلدے جان گے تے تہاڈے شعور نوں علم و دانش نال بہرہ ور کرکے تہانوں معتبر بنان گے۔ ہو سکے تے کھو جان والے لفظاں دی فہرست بنائو‘ اوہناںنوں اپنی ڈائری وچ لکھو تے اپنی روزمرہ گل بات د ا حصہ بنائو۔٭