تماشائے کن ختم شد

شکیل امجد صادق

اک بڈھے شیخ نوں اپنا اک مرغا بڑا پیارا سی۔ اچانک اک دن اوہ چوری ہو گیا۔ اوہنے اپنے نوکر چاکر نسائے‘ پورا قبیلہ چھان ماریا پر مرغا نہ ملیا۔ ملازماں نے آکھیا کہ مرغے نوں کوئی جانور کھا گیا ہووے گا۔ بڈھے شیخ نے مرغے دے پر تے کھل لبھن دا حکم دتا۔ ملازم حیران ہو کے لبھن نکل پئے پر بے سود۔ شیخ نے اک ہٹھ ذبح کیتا تے پورے قبیلے دے عمائدین دی دعوت کر دتی۔ جدوں اوہ کھانے توں فارغ ہوئے تے شیخ نے اوہناں نال اپنا مرغا گم ہون دے بارے ذکر کیتا تے اوہناں توں اوہنوں لبھن وچ مدد دی درخواست کیتی۔ کجھ زیرلب مسکرائے‘ کجھ نے بڈھے نوں خبطی سمجھیا‘ پر وعدہ کیتا کہ کوشش کراں گے۔ باہر نکل کے مرغے دی تلاش تے ہٹھ ذبح کرن تے خوب گپ شپ ہوئی۔
کجھ دن بعد قبیلہ چوں بکری چوری ہو گئی۔ غریب بندے دی سی‘ اوہ لبھ لبھا کے چپ ہو گیا۔ شیخ دے علم وچ جدوں ایہ گل آئی تے اوہنے فیر اک ہٹھ ذبح کیتا تے دعوت کر دتی۔ جدوںلوک کھانے توں فارغ ہوئے تے اوہنے فیر مرغے دی تلاش تے بکری دا قصہ چھیڑیا تے قبیلے نوں کہیا کہ اوہدا مرغا لبھ دیو۔ ہن تے کجھ نے اوہنوں برا بھلا کہیا۔ کجھ نے اوہنوں دلاسہ دتا کہ اینی وڈی گل نہیں‘ صبر کر لوو ایس توں ودھ اپنا نقصان کر چکے او۔ اجے تن دن ای گزرے سن کہ اک ہور شیخ دا ہٹھ رات نوں اوہدے گھر دے ساہمنیوں چوری ہو گیا۔ اوس شیخ نے اپنے ملازماں نوں بڑا برا بھلا کہیا تے چپ ہو گیا کہ اک ہٹھ اوہدے لئی کوئی مالی وقعت نہیں سی رکھدا۔ بڈھے شیخ نوں جدوں پتہ لگا تے اوہنے فیر اک ہٹھ ذبح کیتا تے قبیلے دی دعوت کر دتی۔ سارے کھانے توں جدوں فارغ ہوئے تے اوہنے سرسری ہٹھ گم ہون دا ذکر کرکے اپنے مرغے نوں یاد کیتا تے قبیلے اگے التجا کیتی کہ اوہدا مرغا لبھ دیو۔ ہن تے محفل وچ بڑی گرماگرمی ہوئی تے بڈھے نوں کہیا گیا کہ ہن جے دوبارہ اوہنے مرغے بارے کوئی گل کیتی تے پورا قبیلہ اوہدے نال قطع تعلق کر لوے گا۔ شیخ دے پُتراں نے وی باپ دی ایس حرکت تے پروہنیاں نوں رخصت کردے ہوئے معذرت خواہانہ رویہ اختیار کیتا تے شرمندہ وی ہوئے کہ اک مرغے دے بدلے تن ہٹھ تے شرمندگی وکھری۔ یقینا اوہناں دا پیو ہن سٹھیا گیا اے۔ پندراں دن گزرے تے قبیلے دی اک کڑی کھوہ چوں پانی بھرن گئی تے فیر واپس نہ آئی۔ پنڈ وچ کہرام مچ گیا۔ پورے قبیلے دی عزت داء تے لگ گئی۔ نوجواناں نے جتھے بنائے تے تلاش شروع کیتی۔ پہلے پنڈ فیر آل دوالے فیر ہور پنڈاں دے لوک شامل ہوئے تے آل دوالے دے پنڈاں توں جانکاری لئی تے پتہ لگا کہ کجھ ڈاکو نیڑے پہاڑ دی اک غار وچ کجھ عرصے توں رہ رہے نیں۔ پنڈ دے لوکاں نے چھاپا ماریا‘ اوتھے لڑائی ہوئی‘ موتاں ہوئیاں تے کڑی برآمد کر لئی گئی۔ لوکاں نے اوتھے ہٹھ‘ بکری تے مرغے دی باقیات وی لبھ گئیاں۔ اودوں اوہناں نوں احساس ہویا کہ بڈھا شیخ کس طوفان دے آن دا اوہناں نوں اشارا دے رہیا سی جے پنڈ دے لوک مرغے تے ای اکمٹھ ہو جاندے تے عزت تک گل نہ اپڑدی۔
جے اج ایس ملک خداداد دے لوک اپنے وڈیریاں تے پُرکھاں دیاں قربانیاں نوں احاطہ احساس وچ رکھدے تے بھُل دی افق نوں پار نہ کردے تے ایہ حالات کدی پیدا نہ ہوندے۔ ملک وچ غربت جنم نہ لیندی۔ بیروزگاری نہ ودھدی‘ لاقانونیت دا وجود نہ ہوندا‘ بے ایمانی تے غیرذمہ داری دا خاتما ہوندا۔ کرپشن تے اقرباپروری جنم رسید ہو چکی ہوندی‘ لوک آٹے تے پیاز لئی نہ ترسدے‘ ساڈے بعد آزاد ہون والے ملک جدید تر تے نویں نویں ایجادات ول جا رہے نیں اوہناں دی کوشش بسیار کہ اوہ کسے نہ کسے ایجاد دے موجد بنن۔ اک اسیں آں جو ہر مقام تے ہر میدان وچ تھلے توں تھلے جاندے جا رہے آں۔ حیرت دی گل ایہہ وے کہ ساڈا ملک پچھتر ورھے دے بعد وی نازک موڑ توں گزر رہیا اے۔
ساڈے سیاستداناں نے‘ ساڈے جرنیلاں نے‘ ساڈے بیوروکریٹاں نے تے ساڈے سرمایہ داراں نے ایس ملک لئی کیہ کیتا اے؟ اسیں اجے تک سڑکاں دی بدحالی‘ قحط سالی‘ بیرونی قرضیاں دے جھنجھٹ تے ملک نوں لٹن تے تلے ہوئے آں۔ لوکاں نوں قربانی دا بکرا بنانے آں۔ ہن سوال ایہ پیدا ہوندا اے کہ بہتری کس طرح آوے گی؟ بہتری صرف اوسے طرح ممکن اے کہ لوک ہن ایہناں سیاستداناں دے نرغے وچ نہ آن‘ اوہناں دے وعدیاں تے یقین نہ کرن۔ آزمائے ہوئے نوں نہ آزمان‘ سگوں اوہناں نوں شیشہ وکھان۔ اپنا حق خودارادیت امانت سمجھ کے بڑی ایمانداری نال استعمال کرن۔ قرآن و سنت نوں اپنا راہ سمجھ کے اپنا لین کیوں جے اجے ویلا اے۔ ساڈا نقصان ہو گیا اے ساڈی آن والی نسلاں دا نقصان نہ ہووے۔ ایہ اللہ کریم دی سنت اے کہ اوہ وڈی تکلیف توں پہلے چھوٹی تکلیف نال تنبیہہ فرماندا اے تاں جے اہل عقل سمجھ جان تے اپنے تے اپنے ملکیتی ریوڑ تے دھیان دین ایس توں پہلاں کہ اوہنوں بگھیاڑ چیر پھاڑ دین۔ بقول عمار یاسر
رنگ و رس کی ہوس اور بس
مسئلہ دسترس اور بس
یوں بنی ہیں رگیں جسم کی
ایک نس، ٹس سے مس اور بس
سب تماشائے کن ختم شد
کہہ دیا اس نے بس اور بس
کیا ہے مابین صیاد و صید
ایک چاک قفس اور بس
اس مصور کا ہر شاہکار
ساٹھ پینسٹھ برس اور بس
٭٭٭