پاکستان تے یورپ وچ پنشنراں دی زندگی

مطلوب وڑائچ

ایہ عموماً کہیا جاندا اے کہ ریاست ماں ورگی ہوندی اے۔ مغربی معاشرے نوں ویکھیا جاوے تے واقعی ریاست ماں ورگی دا تصور سچ نظر آندا اے جے اسیں اپنے ملک دی گل کریئے تے جس طرح دے لوکاں دے ہتھے ملک چڑھیا ہویا اے اوہناں نے ریاست نوں پاگل ماں ورگا بنا دتا اے اوہ پاگل جو اپنے بچیاں نوں وی نوچ لیندی اے۔ مغرب دے کئی ملکاں وچ سرکاری ملازمت اک نعمت غیرمترقبہ سمجھی جاندی اے۔ سروس دوران تہانوں جو مراعات ملدیاں نیں اوہناں دا پاکستان وچ تصور ای کیتا جا سکدا اے۔ پہلی توں اک دن پہلاں تنخواہ ادا کر دتی جاندی اے۔ ڈیوٹی کنی ہوندی اے اوہ کجھ ملکاں وچ وکھووکھ اوقات کار نیں۔ جیویں جرمنی وچ ہفتے وچ پنج دن کم کرنا ہوندا اے‘ ایہناں پنج دناں وچ 37 گھنٹے ورکنگ آور رکھے گئے نیں جد کہ امریکہ وچ وی پنج گھنٹے ای کم ہوندا اے پر ایتھے ورکنگ آور اٹھ گھنٹے اے۔ یورپ دے کئی ملکاں وچ باراں مہینے وچ چوداں تنخواہواں دتیاں جاندیاں نیں۔ اک تنخواہ دسمبر وچ ودھ دتی جاندی اے جہنوں تھرٹین منتھ سیلری کہیا جاندا اے یعنی تیرھویں مہینے دی تنخواہ۔ ایہدے نال لوک خریداری وغیرہ کردے نیں کرسمس لئی‘ جد کہ اک اضافی ہور تنخواہ سالانہ بونس دی مد وچ دتی جاندی اے تے فیر سال دے باراں مہینے نہیں صرف یاراں مہینے کم کرنا ہوندا اے۔ اک مہینہ چھٹی دتی جاندی اے۔ صحت تے تعلیم دی ساری ذمہ داری حکومت دی اے تے جدوں کوئی بندہ پنشن دی عمر تک اپڑ جاوے تے ایتھے ریاست دا ماں ورگی ہون دا تصور ہور روشن ہو کے سامنے آندا اے۔ پنشن دی عمر وکھووکھ ملکاں وچ وکھری اے۔ یورپ وچ 65 ورھے مرداں دی‘ 63 ورھا عورتاں دی اے۔ کینیڈا سنے کئی ملکاں وچ ریٹائرمنٹ دی کوئی حد مقرر نہیں کیتی گئی۔ خاص طور تے جو برطانیہ دی بادشاہت دے تحت حکومتاں آندیاں نیں بہت سارے ملک اجہے نیں جتھے برطانوی بادشاہت ہن وی چلدی اے۔ اوہناں ملکاں وچ ریٹائرمنٹ نوں آپشن رکھیا گیا اے۔ کوئی ریٹائر ہونا چاہے تے اوہ 65 ورھے دے بعد ریٹائر ہو سکدا اے۔ ریٹائرمنٹ دے بعد کسے وی سرکاری یاں نیم سرکاری محکمے دے ملازم نوں 65 توں 75فیصد تنخواہ دا حصہ بطور پنشن دتا جاندا اے۔ ریٹائرمنٹ دے بعد وی صحت دی ساری ذمہ داری حکومت دی ہوندی اے۔
کئی ملکاں وچ پنشنراں نوں مصروف رکھن لئی اوہناں نوں اوہناں دے گھر دے نیڑے علاقیاں وچ چار توں پنج مرلے زمین گارڈننگ لئی الاٹ کر دتی جاندی اے۔ جہدے وچ اک تے ایہ لوک سبزیاں کاشت کردے نیں‘ دوجا اوہناں دی مصروفیت دے نال نال تفریح دا اک وی اک ذریعہ ہوندا اے۔ ایہ لوک لنچ دے بعد گھراں چوں اپنی گڈی وچ نکلدے نیں‘ اپنی اوس زمین تے جاندے نیں اوتھے اپنا کاشتکاری دا لباس پاندے نیں‘ اوسے تھاں تے اک چھوٹی جہی کٹیا بنائی گئی ہوندی اے۔ اوس کٹیا وچ کوئی کہی‘ کھرپا تے داتری ورگے اوزار رکھے ہوندے نیں۔ اوہناں نوں ایہ چکدے نیں‘ گوڈی وغیرہ کردے نیں پانی لان دی ضرورت ہووے تے پانی لاندے نیں‘ سبزیاں ویچدے نیں تے ایتھوں ای اپنے گھر وی کھانا پکان لئی لے جاندے نیں۔
سوئٹزرلینڈ وچ میرے دوست ہوندے سن۔ اوہ ایہناں دیہاڑیاں ریٹائرمنٹ دے بعد اپنی بیوی دے نال چھ مہینے وزٹ تے روس چلے گئے تے اک اجہے وی نیں جہناں نے اک ورھا امریکہ وچ سیاحت کردے ہوئے گزاریا۔ پنشنرز جدوں بہت زیادہ بڈھے‘ لاغر تے کمزور ہو جاندے نیں اوہناں لئی حکومت ولوں سینئر ہومز بنائے گئے نیں ایہ سینئر ہومز سہولیات نوں ویکھدے ہوئے پاکستان دے فائیوسٹار ہوٹل توں وی کدھرے زیادہ بہتر نیں۔ اک بندے لئی ایہناں سینئر ہومز وچ دو نرساں رکھیاں جاندیاں نیں اوہ ایہناں بڈھے لوکاں دی ہر لوڑ دا خیال رکھدیاں نیں اک نرس دی ڈیوٹی ادھے دن لئی تے دوجے ادھے وقت لئی دوجی نرس ڈیوٹی تے آ جاندی اے۔ ایہ ہوندیاں نیں قوماں‘ ایہ ہوندی اے ریاست جہنوں ماں ورگی ریاست کہیا جاندا اے۔
دوستو! اسیں جدوں پاکستان ہوندے سی تے اپنے چارے پاسے اپنے دوستاں توں یورپ تے امریکہ دے قصے سن دے سی تے جدوں سانوں ایہ دسیا جاندا سی کہ گورے لوکاں دی اکثریت بڑھاپے وچ اپنی اولاد دے نال نہیں رہندی تے سانوں اوس معاشرے تے تہذیب توںگھن محسوس ہوندی سی پر اج جو کجھ ساڈی سائوتھ ایشین تہذیب تے معاشرے جہڑیاں راہواں تے چل پیا اے اوہدے توں اج پاکستانی‘ بنگلہ دیشی تے بھارتی والدین دی اکثریت اپنے آپ نوں اپنی اولاد دے ہتھوں غیرمحفوظ محسوس کردے نیں۔ کیوں جے ایہ دنیا دی اک مبینہ حقیقت کہ بندہ کناں وی مضبوط ہووے پنجاہ ورھے دی عمر ہون دے بعد نہ چاہندے ہوئے وی رن مرید ہو جاندا اے تے اولاد دے جدوں ویاہ ہو جاندے نیں تے اوہ ادھے رن مرید تے اوسے دن ہو جاندے نیں۔ اصل وچ سائوتھ ایشین معاشرے وچ اولاد نوں بڑھاپے دی انشورنس پالیسی سمجھیا جاندا سی تے ایہ نظام کافی عرصے تک کارآمد وی رہیا پر اج اپنے دوالے نظر ماریئے تے حقیقت دی نظر نال ویکھیے تے اجیہا نظام تے اجہی روایات ہن تقریباً گھٹ چکیاں نیں۔ ایس لئی ایس گل نوں سمجھدے ہوئے مغربی معاشرے نے اج توں سو ورھے پہلاں ای پنشن تے سینئر اولڈ ہومز دا نظام متعارف کرایا سی۔ اج ہر یورپین تے امریکن سوسائٹی دا بندہ ایس فکرمعاش‘ فکرصحت تے بڑھاپے وچ فکر نگہداشت توں آزاد ہوندا اے کیوں جے اوہنوں پتہ اے کہ بڑھاپے وچ اوہنوں نرسنگ ہومز وچ بہترین خدمات تے سروس دے نال رکھیا جاوے گا۔ بہرحال حکومت پاکستان اگے گزارش اے کہ سینئر سٹیزن لئی پنشن تے فوڈ اینڈ ہیلتھ سکیورٹی دا نظام ہور بہتر بنایا جاوے تاں جے اسیں جینے نوں سزا نہیں خدا دی عظیم نعمت سمجھیے۔٭