کانفرنس زدہ چہرے
صوفیہ بیدار
بہتات نال کانفرنساں اٹینڈ کرن پاروں ہن بہت سارے دانشوراں دیاں شکلاں ای کانفرنس زدہ ہو گئیاں نیں کانفرنس زدگی وچ رَلت لئی کیتی گئی جدوجہد‘ کھانے ‘ دعوتاں تے خوشامداں ورگے چہرے تے نقش ہو گئیاں نیں ہن دور توں پچھانیا جا سکدا اے کہ بے نیاز تخلیق کار کون اے تے فائیوسٹار ہوٹل جہاز دیاں ٹکٹاں تے اعزازیہ لے کے پنجاہ واری دے دہرائے ہوئے پیپر ہزار واری دے دہرائے ہوئے شعر کون پڑھ رہیا اے۔ اوہناں دے کلیے دے مطابق ایہ مرکے ای ادبی سیشناں دی جان چھڈدے نیں حالیہ مثال جناب امجداسلام امجد تے ضیاء محی الدین دی اے جے ایہ ہور زندہ رہندے تے معاملاتی اپروچ دے مطابق اگوں سٹریچر تے کانفرنس وچ جلوہ افروز ہوندے کالم وچ قلم ذرا عوامی ہو جاندا اے ادب وچ تہذیبی منافقت سچ بولن توں روک دیندی اے۔ خواتین شاعرات چند اک توں علاوہ لگدا اے پورے ملک وچ فوت ہو گئیاں نیں ایہناں دی بارہا دہرائی ہوئی پیچیدہ شاعری مقدر ہو گئی اے لگدا اے اجل ای ایہناں توں وی جان چھڑاوے گی۔
اچھا بڑے مزے دی گل اے ایہ دانشور ایس طرح سنجیدہ قدرے غصہ والی شکل بنا کے سٹیج تے بیٹھے مکالمہ کر رہے ہوندے نیں جیویں اگے سارے ان پڑھ بیٹھے ہون حالاں کہ سامعین وچ بڑے پڑھے لکھے تے زیادہ وڈے ادیب بیٹھے ہوندے نیں تے ایس توں ڈھیر چوکھی گنتی وچ حقیقی شعرا و ادباء کانفرنس توں باہر بیٹھے ادبی خدمات نبھا رہے ہوندے نیں۔ میرا کیوں جے پورا کیریئر آرٹس کونسل نال جڑیا اے میرے مشاہدے دے مطابق شاعراں نوں چھڈ کے باقی سارے شعبیاں دے لوک اپنے توں علاوہ اپنے سینئر اپنے توں بہتر تے کئی واری ضرورت مند فنکاراں لئی سفارش کردے نیں کئی واری طبلے والے اسیں ہائر کیتے تے اوہناں نے ایہہ آکھ کے انکار کر دتا کہ فلاں طبلہ نواز نوں کم دے دیو اج کل اوہدے گھر دا چلہا نہیں چل رہیا۔ جد کہ شاعراں دے حوالے نال تجربہ الٹ رہیا جیویں ای کوئی مشاعرہ ترتیب دیندی اُتوں پئی ہوئی لسٹ تے اوہناں دے پسندیدہ خواتین دے بعد میرے کول گھٹ گنتی رہ جاندی جہدے وچ اوہناں لوکاں نوں بلان دی کوشش کردی جہڑے گوشہ نشین سن بے اندازہ مشاعریاں دا احوال فیر کدی لکھاں گی پر ایناں ضرور اجے لکھنی آں کہ جہڑے لوکاں نوں میں متعارف کروایا اپنے ذریعاں توں اوہناں نے اگے اپنے علاوہ کسے نوں وی متعارف نہیں کروایا۔ مصوراں نال وی تجربہ چنگا رہیا اک دوجے نوں من دے نیں اپنی ایگزیبیشن وچ احترام سامنے رکھدے نیں کدی اک دوجے دے خلاف مضمون نہیں لکھدے خبراں نہیں لگواندے پڑھے لکھے لائف سٹائل وچ رہندے نیں۔
کانفرنس دے حوالے نال جہڑی یکسانیت مستقل ہو رہی اے اوہدا تذکرہ ضروری اے زیادہ تر اپنے ٹاپک ای بولن والیاں نوں اپنے سبجیکٹ دا پتہ نہیں ہوندا دہائیاں توں کجھ چہرے اوہو مخصوص پرچار تے بیرونی دوریاں لئی پسندیدہ موضوعات تے اک دوجے لئی ستائش باہمی دا پربندھ کردے نیں۔
ڈگری بھاویں ڈگری نہ ہووے ادب ادب ہوندا اے ایہ نہ کراچی دا ہوندا اے تے نہ لہور دا ایہدی تقسیم علاقائی بنیاداں تے ہونی وی نہیں چاہیدی ایہ تے سرحداں نوں پار کر جاندا اے جہدی زندہ مثال جاویداختر دا الحمرا ہال وچ بھرواں سواگت سی‘ نور جہاں تے لتا دی آواز اے جنہوں سنن لئی کوئی ویزہ پاسپورٹ نہیں۔ اجے تک جنے سیشن سنے پچھلیاں منعقد ہون والیاں کانفرنساں وچ جاویداختر صاحب دی گل بات‘ زبان اردو دے حوالے نال نویں پہلو رکھدی سی نہیں تے تنقید دے زمرے وچ آن والے دانشوراں نوں سن کے اوہو میٹرک‘ ایف اے دے ورھیاں پرانے ٹیسٹ پیپرز تے نوٹس یاد آ گئے شاعری پرانی توں علاوہ بدنیتی دا مرقع سی قبضہ گروپ ایتھے وی موجود سن جہناں نے کمال چابکدستی نال کانفرنس دے منتظمین نوں نہ کسے نوں ملن دتا سگوں اپنی اک ترتیب تے انتخاب سامنے رکھ کے نہ صرف کینہ پروری ادب دشمنی تے اندرون و بیرون ملک نیٹ ورکنگ دے تقاضے پورے کیتے اوہناں نوں ایتھے لہور دے چنگے جینوئن شاعراں نوں ملن ای نہیں دتا۔
میں جاویداختر صاحب دی زبان نال محبت توں علاوہ اوہناں دی ترقی پسند عاصمہ جہانگیر دی دھی منیزے جہانگیر دی گل بات توں وی بڑی شرمندہ ہوئی موصوفہ اوہناں اگے بڑے بچگانہ سوالات کر رہی سی اوہناں دی اک معروف ترقی پسند نظم دے حوالے نال جدوں سوال کیتا کہ ایہ نظم تسیں لکھدے ہوئے نسینٹو محسوس کیتا جواباً جاویداختر صاحب نے کہیا جے میری نظم اپنا انسینٹو پیش کرن وچ نکام رہی تے فیر مینوں ایہدے تے نظرثانی کرنی ہووے گی مینوں ویکھنا پوے گا جو معنی میری نظم مرتب نہیں کر سکی میں کیہ کر سکاں گا۔ محترمہ دی جاہل مسکراہٹ تے کم عملی چیخ چیخ کے کہہ رہی سی کہ انٹرویو کسے تخلیق کار نوں کرنا چاہیدا سی نہیں تے گھٹو گھٹ محترمہ ای نوں تیاری کر لینی چاہیدی اے۔ اجہے وچ کامران شاہد دی داد بن دی اے کہ انٹرویو اپنے والد شاہدحمید توں وی لیا تے پوری تیاری دے نال۔
ایس ساری خچ خچ دا مطلب ایہ سی کہ اپنی زندگی وچ ای دوجے آن والے تخلیق کاراں لئی تھاں چھڈ دیا کرو اوہناں دا راہ نہ روکو اپنیاں شکلاں چالھی چالھی کرسیاں تے براجمان نہ رکھو چنگے شاعراں نوں اگے ودھائو‘ چنگی نثر تے داد دین نال منہ وچ چھالے نہیں پے جاندے چنگے ادب دی ترویج تے ترقی وچ حصہ ونڈان نال ہتھ نہیں ٹُٹ جاندے احمدندیم قاسمی‘ صوفی تبسم تے دوجے ایس قسم دے ادبی بزرگاں نے کنے لوکاں نوں پروموٹ کیتا جو اگے جا کے سپیڈ بریکر بن کے بہہ گئے۔٭
