عورت دی معاشرے وچ لازوال قربانیاں صلاحیتاں دے اعتراف وچ عالمی دیہاڑ
میگزین رپورٹ
اج اٹھ مارچ دنیا بھر وچ عورت دی معاشرے وچ لازوال قربانیاں‘ صلاحیتاں دے اعتراف وچ عالمی دیہاڑ منایا جا رہیا اے۔معاشرے وچ اوہناں نوں جائز مقام دوان تے غیر منصفانہ صفی امتیاز‘ حققو دے استحصال دے خاتمہ لئی ایس دن دے منان دا آغاز 1911 وچ اوس ویلے ہویا جدوں 1908 وچ امریکہ دی اک فیکٹری دی زنانی ورکر اپنے گھٹ معاوضہ اتے سراپا احتجاج سی تے پلس ولوں اوہناں اتے بہیمانہ تشدد ہویا۔ ایس دن دا مقصد عورتاں اتے تشدد تے ناروا سلوک دے ودھدے واقعات دی حوصلہ شکنی کرنا وی اے۔ بلاشبہ عورت کائنات دی تصویر وچ رنگ آفرینی‘ نسوانیت دے ذریعے دنیا نوں رونق بخشدی اے۔ مذہب اسلام وچ عورت دی عظمت اتے گل کیتی جاوے تے اسلام دین فطرت اے۔ ایہدے مطابق بلاجنس و تفریق‘ رنگ و نسل ‘ بنیادی حقوق‘ عمل و اجر وچ سارے انسان برابر نیں۔ عورتاں بارے اللہ دے نبیؐ دا قول اے ’’مینوں تہاڈی دنیا دی شیواں وچوں خشبو تے عورتاں محبوب بنائی گئیاں نیں‘‘ ہور فرمایا: ’’عورتاں دے معاملے وچ اللہ کولوں ڈرو‘‘ عورت تے مرد معاشرے دے دو اہم ستون نیں۔ کوئی وی معاشرہ عورت دے فعال ‘ سیاسی و سماجی حیثیت‘ آزادانہ تے قائدانہ کردار دے بغیر ترقی نہیں کر سکدا۔ مرد نوں جے سماج وچ قومیت دا تاج پہنا کے خاندان دی کفالت‘ مدافعت تے محافظت دی ذمہ داریاں تفویض کیتی گئیاں نیں تے رب کائنات نے عورت نوں مرد دی کھیتی قرار دے کے تخلیق نسل دا مشکل تے حساس کم اوہدے سپرد کر کے عزت و احترام تے تقدیس دا ہالہ اوہدے گرد کھچ کے بچیاں دی پرورش و پرداخت جئے حساس ذمہ داریاں توں معاشرے دی سماجی تے معاشی جدوجہد وچ مساوی کرداتا اے۔
اسلام عورت نوں اسلامی حدود تے شعائر وچ رہندے ہوئے مختلف شعبہ ہائے زندگی وچ مرد دے شانہ بشانہ کم کرن دی اجازت دیندا اے۔ ’’جو کجھ مرداں نے کمایا اوہدے مطابق اوہناں دا حصہ اے تے جو کجھ عورتاں نے کمایا اوہدے مطابق اوہناں دا حصہ اے۔ سورہ النسا‘‘۔ عورتاں اگرچہ نبی نہیں ہوئیاں لیکن نبیاں دی ماواں ضرور ہوئیاں نیں۔ ایہہ عورت دے بلند کردار دا قرار ای اے کہ صفا و مروہ دے درمیان دنیا دے وڈے وڈے بادشاہ اک عورت دی تقلید وچ نسدے نیں تے ایس عمل دے بغیر اوہناں دے مناسک حج وی نامکمل نیں۔ دنیا دی لائق تکریم ہستیاں وچ ام موسیٰ‘ ام عیسیٰ‘ ام اسمعیل‘ ام اسحق تے یعقوب (سارہ) تے سب توں ودھ کے ام‘ محمدؐ شامل نیں۔ غزوات وچ صحابیات‘ مصالحات تے مجاہدات دا جنگاں وچ رلت کر کے زخمیاں نوں پانی پلانا‘ تیر چک چک کے مجاہدین نوں دینا‘ زخمیاں دی مرہم پٹی کرنا دے افعال و شرکت ثابت اے۔ ایہہ عورت ای سی جہڑی پہلی جنگ عظیم دے دوران غآزیاں ‘ زخمیاں نوں پانی پلان تے مرہم پٹیاں کرن دے دوران شہید ہون والی خاتون فاطمہ بنت عبداللہ جہدی بے مثال شجاعت نوں ڈاکٹر علامہ اقبال نے خراج عقیدت پیش کیتا اے۔ تحریک پاکستان دے حوالے نال مسلم خواتین دا کردار ‘ جدوجہد مثالی اے جہدے وچ محترمہ فاطمہ جناح‘ بی اماں (والدہ مولانا شوکت علی جوہرہ مولانا محمد علی جوہر) بیگم شائستہ اکرام اللہ‘ نصرت عبداللہ ہارون‘ بیگم عنا لیاقت علی خان وغیرہ جئی بہادر زیرک خواتین نے نہ صرف آزادی دی تحریک وچ اک نویں روح پھکی بلکہ اسلامی تریخ دا دھارا ای بدل دتا۔ ابتدائے آفرینش توں ای عورت نوں انسانی تہذیب دی بانی قرار دتا جاوے تے بے جا نہیں ہووے گا۔ زراعت دی شروعات‘ لکڑی نال زمین کھود کے ویچ دینا‘ جانور دا ددھ دھونا‘ مکھن پنیر تیار کرنا سب عورت دے دماغ دی اختراع منی جاندی اے۔ اشرف المخلوقات وچ مرد تے عورت دونویں شامل نیں۔ علامہ اقبال دا نظریہ عورت بارے اوہو اے جو اسلام دا۔ اوہنوں محبت تے وفا دی دیوی قرار دیندے ہوئے کہندے نیں
وجود زن سے ہے تصویر کائنات میں رنگ
اج عورت کولوں اوہدا اہم ترین کردار تے مقام کھو لیتا گیا اے۔ اوہدے نال تحقیر و تذلیل‘ صنفی امتیازات وابستہ کر دتے گئے۔ جہدے بغیر دنیا دا وجود ای ناممکن اے۔ا فسوس ناک تے مافوق الفطرت امر اے۔ ساڈا اسلامی معاشرہ ہوندے ہوئے اج وی ساڈی ادھی توں ودھ آبادی اتے مشتمل عورت دے سماجی تے مذہبی امور وچ حقوق پامال‘ عزتاں دا مبتدل‘ امتیازی تے ناروا سلوک روا تے استحصال ہو رہیا نیں۔ ایہنوں دوجے درجے دی مخلوق سمجھیا جاندا اے۔ تشدد تے ظالمانہ رسماں‘ جبری انا‘ محرومیاں دی بھینٹ چڑھا دتا جاندا اے۔ تلخ حقیقت اے تنگ نظری تے خودنمائی وچ عورتاں دی صلاحیتاں دا اعتراف نہ کر کے ساڈے معاشرے نوں مرداں دا معاشرہ بنا دتا گیا اے۔ مستورات غیرت دے نام تے قتل‘ کاروکاری تے ونی جئی ظالمانہ‘ بے سروپا‘ لغو‘ مہملات‘ رسومات دا شکار نیں بالخصوص پسماندہ تے دوردراز دے عالقیاں‘ گوٹھویاں‘ قبائلاں وچ ایسے واقعات عام نیں جہناں اتے عورتاں دے حقوق بارے اسمبلیاں وچ منظور کیتے جان والے بلاں اتے سختی نال عملدرآمد کروان دی لوڑ اے۔ عورت اپنے وراثتی حقوق سلب تے عملی محروم چلی آ رہیاں نیں یا فیر زمیندار اپنی جائیداد دے بٹوارے یا تقسیم دے خوف توں قبیح رسم جوان کڑیاں دے ویاہ قرآن پاک توں کر کے بھیناں‘ دھیاں دے سفنے‘ ارمان‘ جذبات دے گلے گھونٹ کے تے قربانی دے کے جائیداد نوں بچان دا آسان ذڑیعہ سمجھیا جاندا اے۔ نو عمر تے زبردستی بچیاں دے ویاہ تے وٹہ سٹہ عمر دا خیال رکھے بغیر بے جوڑ‘ توڑ تے بے ڈھنگی شادیاں نال سوشلی‘ طبی تے جذباتی مسائل دا جنم زوراں اتے اے۔ نو عمر شادی شدہ کڑیاں دوران ڈلیوری پیچیدگیاں دے کارن موت دے منہ وچ چلی جاندیاں نیں۔ ایہہ جہدے دم نال قوماں ترقی کردیاں نیں اج خود ای سماجی‘ اقتصادی زبوں حالی تے استحصال دا شکار اے تے مختلف میڈیا فورماں اتے انصاف دی دہائی دینی نظر آندی اے۔آئے دن میڈیا اتے عورتاں دے اغوا‘ گینگ ریپ‘ جنسی زیادتی تے ہوس دا نشانہ تے مجرمانہ مہیب حملیاں دے واقعات سنن نوں ملدے نیں۔ عورت نوں اپنے اتے ہون والے سماجی مسائل‘ مظالم تے گھریلو تشدد جہدے وچ اوہناں دے خاندان تے سہاگ دے لوک شامل نیں دی شنوائی لئی پلس سٹیشن تے دوجے بنیادی انصاف دے اداریاں تک رسائی نہیں۔ جے عورتصبر آزما لمحیاں دا بندھن توڑ کے جرات وی کر لووے تھانہ کلچر وچ اوہنوں عجب تے معیوب نظراں نال ویکھیا جاندا اے جیویں کسی وڈے جرم دا ارتکاب کر بیٹھی ہووے۔ بقول میاں محمد بخشؒ دکھ سکھ سہنا تے کجھ نہ کہنا دھیاں دیاں تقدیراں ‘‘۔ پیوبھراں تے شوہر دے جرائم تے حرکات تے قتل معاف کروان تے عورت نوں ڈھال بنا تے جھونک کے ناکردہ گناہواں دی سزا اج وی عورت سراپا صبر ایوبی بنے استقلال تے تحمل دا مجسمہ بن کے بھگتدی اے۔ حکومت نے 2004وچ ایسے ظالمانہ امر تے قباحتاں دے خلاف سنگین جرم قرار دیندے ہوئے پاکستان پینل کوڈ دے سیکشن 310دے وادھے دے نال قبیح جرائم دی مرتکبی اتے سزا وچ وادھا دا تعین کیتا سی مگر اج ایس مکروہ تے جہؤل فعل اتے سختی نال عملدرآمد نہ ہون تے ذہنی تے نفسیاتی دبائو تے اضطراب دا شکار دلبرداشتہ کڑیاں دے خودکشی دے واقعات وچ خوفناک وادھا ہو رہیا اے۔ ملازمت پیسہ خواتین تے ہائر تعلیمی اداریاں دی طالبات نوں میل ملازمین تے استاداں ولوں اخذ بالجبر جنسی ہراسانی دے واقعات رپورٹ ہو رہے نیں۔ کمزور تے پیچیدہ قنون کارن انصاف متاثرہ دی پہنچ توں دور اے۔ تکلیف دہ امر اے عورت اپنے میراث تے وراثتی حق منگن تے باغی دی مثل قرار دتی جاندی اے تے ایس پاداش تے ایہدا خاندان لاتعلقی اختیار کر لیندا اے تے اوہ اپنا شرعی حق منگن تے قبضہ دے حصول وچ زنجیر عدل کھٹکھٹان تے وی انصاف توں محروم رہندیا ے۔ اسلام نے مرد تے عورت نوں یکساں حقوق دتے لیکن ساڈے اسلامی معاشرے وچ مرد نوں عورت اتے فوقیت تے ترجیح ہن وی حاصل اے۔ غیرت دے نام تے اوہنوں موت دے گھاٹ اتارن دی اسلام تے ساڈا قنون اجازت دیندا اے۔ ایسے ترویج پاندے اقدام اتے سخت قنون سازی دی لوڑ اے۔ ساڈی معزز عدلیہ نوں زنانیاں دے کیس چھیتی نمٹا کے انصاف دے تقاضے پورے کرن وچ دیر نہیں کرنی چاہیدی۔ ساڈی ماواں بھیناں اپنے جہدللبقا وچ انصاف دے حصول وچ سالہا سال زیست بھر عدالتاں دے چکر لاندی رہندیاں نیں۔ ایہدے وچ مالی دشواریاں دے انل نال سکیورٹی تے ویلے دے مسائل دا وی سامنا رہندا اے۔ پنڈاں وچ زنانیاں مرداں کولوں ودھ کے کھیتاں وچ سر کھپ‘ جانوراں دی دیکھ بھال جئی جانفشانی جئی محنت کردنیاں نیں لیکن فیر وی اوہنوں محکوم‘ بے حیثیت‘ فروتر‘ حقیر تے کمتر سمجھن دی سوچ ترک نہیں ہوئی۔ چلہے پھٹددے نیں تے عورت اتے‘ تیزاب گردی دا شکار عورتاں‘ لاٹھی لٹھول وی اوہدے اتے وسدے نیں۔ خودکشیاں دی آڑ وچ قتل جئی دلخراش کہانیاں اک اسلامی معاشرے وچ آخر کدوں تک ایسی صبح کاذب طلوع ہوندی رہوے گی؟ جدکہ عالمی حقوق دی تنظیماں دی عورت نوں سارے حقوق ملن دے اعلانات‘ بیانات‘ دعوویاں دی بازگشت وی سنائی دے رہی ہووے۔ ایہہ کہنا بے جا نہ ہووے گا صنف نازک سماج تے معاشرے دا مظلوم ترین طبقہ اے۔ ایہناں ساری خرافات‘ منفی سوچ رویاں‘ بداعمالیاں‘ محرومیاں‘ اخلاق باختگیاں‘ ناانصافیاں جہناں نوں حوا دی بیٹیاں نوں سامنا اے دی روک تھام تے اصلاح و احوال‘ مہین آواز نوں مضبوطی وچ بدلن لئی بھرواں مثبت عزم تے ٹھوس اقدامات ترجیحی بنیاداں اتے کرن دی لوڑ اے۔ حکومت تے انسانی حقوق دی تنظیماں نوں ایہناں منفی رویاں دی بیخ کنی لئی موثر تے مجتہد صلاحیتاں نوں بروئے کار لیان دی لوڑ اے تاں جے اک صحت مند‘ تہذیب یافتہ‘ باشعور اسلامی چھاپ دا حامل معاشرہ تشکیل پاوے۔
اج اٹھ مارچ دنیا بھر وچ عورت دی معاشرے وچ لازوال قربانیاں‘ صلاحیتاں دے اعتراف وچ عالمی دیہاڑ منایا جا رہیا اے۔معاشرے وچ اوہناں نوں جائز مقام دوان تے غیر منصفانہ صفی امتیاز‘ حققو دے استحصال دے خاتمہ لئی ایس دن دے منان دا آغاز 1911 وچ اوس ویلے ہویا جدوں 1908 وچ امریکہ دی اک فیکٹری دی زنانی ورکر اپنے گھٹ معاوضہ اتے سراپا احتجاج سی تے پلس ولوں اوہناں اتے بہیمانہ تشدد ہویا۔ ایس دن دا مقصد عورتاں اتے تشدد تے ناروا سلوک دے ودھدے واقعات دی حوصلہ شکنی کرنا وی اے۔ بلاشبہ عورت کائنات دی تصویر وچ رنگ آفرینی‘ نسوانیت دے ذریعے دنیا نوں رونق بخشدی اے۔ مذہب اسلام وچ عورت دی عظمت اتے گل کیتی جاوے تے اسلام دین فطرت اے۔ ایہدے مطابق بلاجنس و تفریق‘ رنگ و نسل ‘ بنیادی حقوق‘ عمل و اجر وچ سارے انسان برابر نیں۔ عورتاں بارے اللہ دے نبیؐ دا قول اے ’’مینوں تہاڈی دنیا دی شیواں وچوں خشبو تے عورتاں محبوب بنائی گئیاں نیں‘‘ ہور فرمایا: ’’عورتاں دے معاملے وچ اللہ کولوں ڈرو‘‘ عورت تے مرد معاشرے دے دو اہم ستون نیں۔ کوئی وی معاشرہ عورت دے فعال ‘ سیاسی و سماجی حیثیت‘ آزادانہ تے قائدانہ کردار دے بغیر ترقی نہیں کر سکدا۔ مرد نوں جے سماج وچ قومیت دا تاج پہنا کے خاندان دی کفالت‘ مدافعت تے محافظت دی ذمہ داریاں تفویض کیتی گئیاں نیں تے رب کائنات نے عورت نوں مرد دی کھیتی قرار دے کے تخلیق نسل دا مشکل تے حساس کم اوہدے سپرد کر کے عزت و احترام تے تقدیس دا ہالہ اوہدے گرد کھچ کے بچیاں دی پرورش و پرداخت جئے حساس ذمہ داریاں توں معاشرے دی سماجی تے معاشی جدوجہد وچ مساوی کرداتا اے۔
اسلام عورت نوں اسلامی حدود تے شعائر وچ رہندے ہوئے مختلف شعبہ ہائے زندگی وچ مرد دے شانہ بشانہ کم کرن دی اجازت دیندا اے۔ ’’جو کجھ مرداں نے کمایا اوہدے مطابق اوہناں دا حصہ اے تے جو کجھ عورتاں نے کمایا اوہدے مطابق اوہناں دا حصہ اے۔ سورہ النسا‘‘۔ عورتاں اگرچہ نبی نہیں ہوئیاں لیکن نبیاں دی ماواں ضرور ہوئیاں نیں۔ ایہہ عورت دے بلند کردار دا قرار ای اے کہ صفا و مروہ دے درمیان دنیا دے وڈے وڈے بادشاہ اک عورت دی تقلید وچ نسدے نیں تے ایس عمل دے بغیر اوہناں دے مناسک حج وی نامکمل نیں۔ دنیا دی لائق تکریم ہستیاں وچ ام موسیٰ‘ ام عیسیٰ‘ ام اسمعیل‘ ام اسحق تے یعقوب (سارہ) تے سب توں ودھ کے ام‘ محمدؐ شامل نیں۔ غزوات وچ صحابیات‘ مصالحات تے مجاہدات دا جنگاں وچ رلت کر کے زخمیاں نوں پانی پلانا‘ تیر چک چک کے مجاہدین نوں دینا‘ زخمیاں دی مرہم پٹی کرنا دے افعال و شرکت ثابت اے۔ ایہہ عورت ای سی جہڑی پہلی جنگ عظیم دے دوران غآزیاں ‘ زخمیاں نوں پانی پلان تے مرہم پٹیاں کرن دے دوران شہید ہون والی خاتون فاطمہ بنت عبداللہ جہدی بے مثال شجاعت نوں ڈاکٹر علامہ اقبال نے خراج عقیدت پیش کیتا اے۔ تحریک پاکستان دے حوالے نال مسلم خواتین دا کردار ‘ جدوجہد مثالی اے جہدے وچ محترمہ فاطمہ جناح‘ بی اماں (والدہ مولانا شوکت علی جوہرہ مولانا محمد علی جوہر) بیگم شائستہ اکرام اللہ‘ نصرت عبداللہ ہارون‘ بیگم عنا لیاقت علی خان وغیرہ جئی بہادر زیرک خواتین نے نہ صرف آزادی دی تحریک وچ اک نویں روح پھکی بلکہ اسلامی تریخ دا دھارا ای بدل دتا۔ ابتدائے آفرینش توں ای عورت نوں انسانی تہذیب دی بانی قرار دتا جاوے تے بے جا نہیں ہووے گا۔ زراعت دی شروعات‘ لکڑی نال زمین کھود کے ویچ دینا‘ جانور دا ددھ دھونا‘ مکھن پنیر تیار کرنا سب عورت دے دماغ دی اختراع منی جاندی اے۔ اشرف المخلوقات وچ مرد تے عورت دونویں شامل نیں۔ علامہ اقبال دا نظریہ عورت بارے اوہو اے جو اسلام دا۔ اوہنوں محبت تے وفا دی دیوی قرار دیندے ہوئے کہندے نیں
وجود زن سے ہے تصویر کائنات میں رنگ
اج عورت کولوں اوہدا اہم ترین کردار تے مقام کھو لیتا گیا اے۔ اوہدے نال تحقیر و تذلیل‘ صنفی امتیازات وابستہ کر دتے گئے۔ جہدے بغیر دنیا دا وجود ای ناممکن اے۔ا فسوس ناک تے مافوق الفطرت امر اے۔ ساڈا اسلامی معاشرہ ہوندے ہوئے اج وی ساڈی ادھی توں ودھ آبادی اتے مشتمل عورت دے سماجی تے مذہبی امور وچ حقوق پامال‘ عزتاں دا مبتدل‘ امتیازی تے ناروا سلوک روا تے استحصال ہو رہیا نیں۔ ایہنوں دوجے درجے دی مخلوق سمجھیا جاندا اے۔ تشدد تے ظالمانہ رسماں‘ جبری انا‘ محرومیاں دی بھینٹ چڑھا دتا جاندا اے۔ تلخ حقیقت اے تنگ نظری تے خودنمائی وچ عورتاں دی صلاحیتاں دا اعتراف نہ کر کے ساڈے معاشرے نوں مرداں دا معاشرہ بنا دتا گیا اے۔ مستورات غیرت دے نام تے قتل‘ کاروکاری تے ونی جئی ظالمانہ‘ بے سروپا‘ لغو‘ مہملات‘ رسومات دا شکار نیں بالخصوص پسماندہ تے دوردراز دے عالقیاں‘ گوٹھویاں‘ قبائلاں وچ ایسے واقعات عام نیں جہناں اتے عورتاں دے حقوق بارے اسمبلیاں وچ منظور کیتے جان والے بلاں اتے سختی نال عملدرآمد کروان دی لوڑ اے۔ عورت اپنے وراثتی حقوق سلب تے عملی محروم چلی آ رہیاں نیں یا فیر زمیندار اپنی جائیداد دے بٹوارے یا تقسیم دے خوف توں قبیح رسم جوان کڑیاں دے ویاہ قرآن پاک توں کر کے بھیناں‘ دھیاں دے سفنے‘ ارمان‘ جذبات دے گلے گھونٹ کے تے قربانی دے کے جائیداد نوں بچان دا آسان ذڑیعہ سمجھیا جاندا اے۔ نو عمر تے زبردستی بچیاں دے ویاہ تے وٹہ سٹہ عمر دا خیال رکھے بغیر بے جوڑ‘ توڑ تے بے ڈھنگی شادیاں نال سوشلی‘ طبی تے جذباتی مسائل دا جنم زوراں اتے اے۔ نو عمر شادی شدہ کڑیاں دوران ڈلیوری پیچیدگیاں دے کارن موت دے منہ وچ چلی جاندیاں نیں۔ ایہہ جہدے دم نال قوماں ترقی کردیاں نیں اج خود ای سماجی‘ اقتصادی زبوں حالی تے استحصال دا شکار اے تے مختلف میڈیا فورماں اتے انصاف دی دہائی دینی نظر آندی اے۔آئے دن میڈیا اتے عورتاں دے اغوا‘ گینگ ریپ‘ جنسی زیادتی تے ہوس دا نشانہ تے مجرمانہ مہیب حملیاں دے واقعات سنن نوں ملدے نیں۔ عورت نوں اپنے اتے ہون والے سماجی مسائل‘ مظالم تے گھریلو تشدد جہدے وچ اوہناں دے خاندان تے سہاگ دے لوک شامل نیں دی شنوائی لئی پلس سٹیشن تے دوجے بنیادی انصاف دے اداریاں تک رسائی نہیں۔ جے عورتصبر آزما لمحیاں دا بندھن توڑ کے جرات وی کر لووے تھانہ کلچر وچ اوہنوں عجب تے معیوب نظراں نال ویکھیا جاندا اے جیویں کسی وڈے جرم دا ارتکاب کر بیٹھی ہووے۔ بقول میاں محمد بخشؒ دکھ سکھ سہنا تے کجھ نہ کہنا دھیاں دیاں تقدیراں ‘‘۔ پیوبھراں تے شوہر دے جرائم تے حرکات تے قتل معاف کروان تے عورت نوں ڈھال بنا تے جھونک کے ناکردہ گناہواں دی سزا اج وی عورت سراپا صبر ایوبی بنے استقلال تے تحمل دا مجسمہ بن کے بھگتدی اے۔ حکومت نے 2004وچ ایسے ظالمانہ امر تے قباحتاں دے خلاف سنگین جرم قرار دیندے ہوئے پاکستان پینل کوڈ دے سیکشن 310دے وادھے دے نال قبیح جرائم دی مرتکبی اتے سزا وچ وادھا دا تعین کیتا سی مگر اج ایس مکروہ تے جہؤل فعل اتے سختی نال عملدرآمد نہ ہون تے ذہنی تے نفسیاتی دبائو تے اضطراب دا شکار دلبرداشتہ کڑیاں دے خودکشی دے واقعات وچ خوفناک وادھا ہو رہیا اے۔ ملازمت پیسہ خواتین تے ہائر تعلیمی اداریاں دی طالبات نوں میل ملازمین تے استاداں ولوں اخذ بالجبر جنسی ہراسانی دے واقعات رپورٹ ہو رہے نیں۔ کمزور تے پیچیدہ قنون کارن انصاف متاثرہ دی پہنچ توں دور اے۔ تکلیف دہ امر اے عورت اپنے میراث تے وراثتی حق منگن تے باغی دی مثل قرار دتی جاندی اے تے ایس پاداش تے ایہدا خاندان لاتعلقی اختیار کر لیندا اے تے اوہ اپنا شرعی حق منگن تے قبضہ دے حصول وچ زنجیر عدل کھٹکھٹان تے وی انصاف توں محروم رہندیا ے۔ اسلام نے مرد تے عورت نوں یکساں حقوق دتے لیکن ساڈے اسلامی معاشرے وچ مرد نوں عورت اتے فوقیت تے ترجیح ہن وی حاصل اے۔ غیرت دے نام تے اوہنوں موت دے گھاٹ اتارن دی اسلام تے ساڈا قنون اجازت دیندا اے۔ ایسے ترویج پاندے اقدام اتے سخت قنون سازی دی لوڑ اے۔ ساڈی معزز عدلیہ نوں زنانیاں دے کیس چھیتی نمٹا کے انصاف دے تقاضے پورے کرن وچ دیر نہیں کرنی چاہیدی۔ ساڈی ماواں بھیناں اپنے جہدللبقا وچ انصاف دے حصول وچ سالہا سال زیست بھر عدالتاں دے چکر لاندی رہندیاں نیں۔ ایہدے وچ مالی دشواریاں دے انل نال سکیورٹی تے ویلے دے مسائل دا وی سامنا رہندا اے۔ پنڈاں وچ زنانیاں مرداں کولوں ودھ کے کھیتاں وچ سر کھپ‘ جانوراں دی دیکھ بھال جئی جانفشانی جئی محنت کردنیاں نیں لیکن فیر وی اوہنوں محکوم‘ بے حیثیت‘ فروتر‘ حقیر تے کمتر سمجھن دی سوچ ترک نہیں ہوئی۔ چلہے پھٹددے نیں تے عورت اتے‘ تیزاب گردی دا شکار عورتاں‘ لاٹھی لٹھول وی اوہدے اتے وسدے نیں۔ خودکشیاں دی آڑ وچ قتل جئی دلخراش کہانیاں اک اسلامی معاشرے وچ آخر کدوں تک ایسی صبح کاذب طلوع ہوندی رہوے گی؟ جدکہ عالمی حقوق دی تنظیماں دی عورت نوں سارے حقوق ملن دے اعلانات‘ بیانات‘ دعوویاں دی بازگشت وی سنائی دے رہی ہووے۔ ایہہ کہنا بے جا نہ ہووے گا صنف نازک سماج تے معاشرے دا مظلوم ترین طبقہ اے۔ ایہناں ساری خرافات‘ منفی سوچ رویاں‘ بداعمالیاں‘ محرومیاں‘ اخلاق باختگیاں‘ ناانصافیاں جہناں نوں حوا دی بیٹیاں نوں سامنا اے دی روک تھام تے اصلاح و احوال‘ مہین آواز نوں مضبوطی وچ بدلن لئی بھرواں مثبت عزم تے ٹھوس اقدامات ترجیحی بنیاداں اتے کرن دی لوڑ اے۔ حکومت تے انسانی حقوق دی تنظیماں نوں ایہناں منفی رویاں دی بیخ کنی لئی موثر تے مجتہد صلاحیتاں نوں بروئے کار لیان دی لوڑ اے تاں جے اک صحت مند‘ تہذیب یافتہ‘ باشعور اسلامی چھاپ دا حامل معاشرہ تشکیل پاوے۔
