بھٹو دور وچ آرمی چیف تے ایئر چیف دا اغوا

لكهت:اسداللہ غالب

بلاول نوں شرمندگی ہوندی اے کہ ایس دے دو پولیس افسراں نوں مبینہ طور اُتے اغوا کیتا گیا پر بلاول نوں جے کوئی دسے کہ ایس دی پارٹی دے بانی تے نانا بھٹو نے آرمی چیف جنرل گل حسن تے ایئر مارشل رحیم خان نوں اغوا کیتا سی تے بلاول دی شرمندگی دی سنگینی دا عالم کیہ ہوئے گا شاید اوہ پوری زندگی نظراں اُتے چک ای نہ سکے۔ جنرل گل حسن تے بھٹو دے محسن وی سن جنہاں نے سقوط ڈھاکہ دے بعد خصوصی طیارہ گھل کے ایہناں نوں پاکستان منگوایا تے ملک دا سویلین چیف مارشل لاایڈمنسٹریٹر بنوا دتا سی، مارچ 1972ء وچ آرمی چیف جنرل گل حسن تے ایئر چیف رحیم خان لہور وچ سن۔ مصطفی کھر نوں  بھٹو نے ہدایت کیتی کہ ایہناں دونواں نوں اک کار وچ بٹھائواں تے اک ہنگامی میٹنگ دے بہانے بذریعہ جی ٹی روڈ پنڈی لیائو، اوہ حقیقت وچ ایہناں دونواں اعلیٰ ترین افسراں دے اغوا دا ڈرامہ سی تے صرف اغوا نہیں بلکہ ایہناں نوں پوٹھوہار دی پہاڑیاں وچ گھما پھرا کے ایس قدر اذیت دتی کہ اوہناں نے پہلے توں ٹائپ شدہ استعفےٰ دے کاغذ اُتے دستخط کر دتے، کامیاب اغوا تے جبری استعفےٰ حاصل کر کے بھٹو نے ایس دوران جنرل ٹکا خان نوں آرمی چیف بنا دتا تے ایئر مارشل ظفر چودھری نوں ایئر چیف بنا دتا، جنرل ٹکا خان اوہ ای حضرت نیں جنہاں نے مشرقی پاکستان وچ ایس اپریشن دا آغاز کیتا سی جس اُتے بھٹو نے کہیا سی کہ خدا دا شکر اے پاکستان بچ گیا انج ایہناں دی حکمرانی لئی مغربی پاکستان بچا لیا گیا سی۔ایسے جنرل ٹکا خان نوں بلوچستان وچ فوجی چڑھائی لئی وی گھل گیا سی تے ایہو جنرل ٹکا خان ریٹائر ہوئے تے ایہناں نوں گورنر پنجاب وی بنایا گیا تے ایہناں نوں پاکستان دی ایس ویلے دی سب توں وڈی جمہوری پارٹی پی پی پی دے سیکرٹری جنرل دا منصب عطا کیتا گیا۔
بھٹو نوں اغوا دا شوق سی، اعلیٰ ترین فوجی افسراں دے اغوا دے بعد اوہناں نے اپنے ای ساتھیاں دے پر اسرار اغوا دی سازش کیتی تے افتخار تاری تے کئی پارٹی لیڈراں نوں اغوا کر کے دلائی کیمپ وچ بند کر دتا، اغوا توں وی جی نہ بھریا تے بھٹو نے اک اصول پسند پارٹی لیڈر معراج محمد خان نوں قید و بند وچ پایا تے ایہناں اُتے بے رحمانہ تشدد کیتا، پارٹی لیڈراں نوں نشانہ بنان دے بعد بھٹو نے جماعت اسلامی دے امیر میاں طفیل محمد نوں پھڑ کے سلاخاں دی پچھے دھکیل دتا تے ایہناں دے نال اوہ بہیمانہ سلوک کیتا گیا جنہوں نقتل کردے ہوئے میرے قلم دی اکھاں جھک جاندیاں نیں تے ایہہ شرم نال پانی پانی ہو جاندا اے۔ملک قاسم دے نال جو ہویا ایس دی وجہ نال ساری عمر ایہناں دی کمر سدھی نہیں ہو سکی۔پتہ نہیں بلاول دا ایہناں سانحیاں اُتے رد عمل کیہ ہوئے گا۔
بھٹو نے اغوا دی مشق اصل وچ ایس ویلے کیتی سی جدوں اوہ ڈیڈی ایوب خان دا وزیر سی تے محترمہ فاطمہ جناح دے خلاف صدارتی الیکشن وچ اوہ ایوب خان دا چیف پولنگ ایجنٹ سی تے ایس نے اپنے چہیتے فیلڈ مارشل نوں جتوان تے قائداعظم دی بھین دی رسوائی لئی مغربی پاکستان دے ایہناں سارے کونسلراں نوں اک مہینے لئی اغوا کر لیا جنہاں نے ریفرنڈم وچ ووٹ دینا سی تے ووٹ پا کے ایہناں نوں چھڈیا سی۔ ایہناں وچوں اک کونسلر میرے پنڈ فتوحی والہ قصور دا کونسلر صوفی عبداللہ سنڈئی وی سی سی جس دے اہل خانہ ای نہیں پورے پنڈاں والے پریشان سن کہ ایہناں نوں اسمان نے چک لیا یا زمین نے نگل لیا۔
اغوا دے سانحے بھٹو دور دے آخری دن تیکر جاری رہے تے پی این اے دے نوجواناں نوں چن چن کے اغوا کیتا گیا تے شاہی قلعہ دے عقوبت خانے وچ ایہناں دے ناخناں تے جوڑیاں وچ میخاں ٹھونکیاں گئیاں ایہناں وچ (بعد وچ سینیٹر بنن والا) طارق چودھری وی شامل سی تے ضیا شاہد نوں وی ایس عقوبت خانے وچ اذیتاں دا شکار بنایا گیا۔
بھٹو نوں آزاد صحافت ایس قدر عزیز سی کہ اقتدار وچ آن توں پہلے ای اوہناں نے اعلان کیتا سی کہ اوہ سب توں پہلے زیڈ اے سلہری نوں فکس اپ کرن گے تے ایہناں نے انج کر وکھایا فیر پنجاب پنچ دے کھبے بازو دے اخبار نویس حسین نقی تے دائیں بازو دے ویکلی زندگی تے اردو ڈائجسٹ دے ڈاکٹر اعجاز قریشی، الطاف قریشی تے مجیب شامی نوں پھڑ کے اک ’’کانگرو‘‘ کورٹ توں لمبی قید دی سزا سنائی گئی۔ ایہناں دے ڈیکلریشن ختم کر دتے گئے جس دی وجہ نال میں اپنی پہلی نوکری اُتے ہوندے ہوئے بے روز گار ہویا۔
بھٹو نوں ووٹ دی عزت وی بے حد عزیز سی، بلاول نے پتہ نہیں برطانیہ وچ تاریخ پڑھی اے یا نہیں پر ایہنوں پتہ ہونا چاہیدا اے کہ ستر دے شفاف ترین الیکشن دے نتیجے نوں بھٹو نے منن توں انکار کر دتا تے، ادھر ہم اور ادھر تم ،دا نعرہ لا دتا۔ یحییٰ خان نے اپنا فرض نبھان لئی مجیب نوں وزیراعظم بنان دا اعلان کر کے قومی اسمبلی دا اجلاس ڈھاکہ وچ طلب کر لیا پر بھٹو نے دھمکی دتی کہ خبردار پیپلز پارٹی دا کوئی رکن اسمبلی اجلاس وچ نہ جائے نہیں تے ایس دیاں لتاں توڑ دتیاں جان گیاں، اک احمد رضا قصوری نے گستاخی کیتی تے ایس اُتے قاتلانہ حملہ کروا دتا گیا جس وچ ایس دا باپ شہید ہو گیا، ایسے قتل دے جرم وچ بھٹو نوں پھانسی ہوئی پر بھٹو نے جاندے جاندے 77ء وچ جیہڑے الیکشن کروائے ایہناں وچ ایس قدر دھاندلی کروائی کہ اپوزیشن نے صوبائی اسمبلیاں دے الیکشن دا بائیکاٹ کر دتا۔ ایہہ بائیکاٹ انج دا سی کہ پولنگ اسٹیشناں اُتے الو بول رہے سن ، ایہہ سی اوہ عزت جیہڑی بھٹو نے ووٹ نوں دتی۔ بھٹو دا خیال سی کہ آرمی چیف تے ایئر چیف نوں اغوا کیتا جا سکدا اے تے اک الیکشن نوں اغوا کرنا کیہڑا اوکھا کم اے، واقعی کوئی اوکھا کم نہیں سی،بس جان اُتے کھیڈ کے ای انج کیتا جا سکدا ای تے بھٹو جان اُتے کھیڈ گیا۔
بلاول لئی نانا بھٹو دی تاریخ دا اینا ای سبق کافی ہونا چاہیدا اے۔ ایہنوں ماضی دیاں غلطیاں توں سبق سکھ کے گھٹ توں گھٹ آئندہ لئی ایہناں غلطیاں نوں دہرانا نہیں چاہیدا۔