اتحاد اُمت وچ رکاوٹ کیہ اے؟

لكهت:عتیق انور راجہ

اسیں کہنے آں کہ اسلام اپنے منن والیاں نوں تفرقہ توں روکدا اے۔ اللہ تعالیٰ قرآن شریف وچ فرماندا اے (ترجمہ): ’’اللہ دی رسی نوں تسیں سارے مضبوطی نال پھڑے رہو ۔‘‘ دوجی تھاں ارشاد فرماندا اے: ’’اللہ تے ایس دے رسول دی اطاعت کرو تے آپس وچ اختلاف مت کرو کہ تسیں کمزور ہو جائو تے تہاڈی ہوا نکل جائے، تے صبر کرو۔ بیشک اللہ صبر کرن والیاں دے نال اے۔ ‘‘ پر اسیں ویکھ رہے آں کہ ہر لنگھدے دن دے نال مسلماناں دے آپس وچ اختلافات ودھدے چلے جا رہے نیں۔ اک اللہ تے اک رسولؐ تے اک کتاب نوں منن والے مسلماناں وچ بوہت سارے اختلافات معمولی نوعیت دے ہوندے نیں پر ہن حالت ایہہ اے کہ ہر فرقہ ہر مسلک اپنی انفرادیت برقرار رکھن لئی ایہناں اختلافات نوں وھداوا دیندا نظر آندا اے۔ نماز روزے دے احکامات سب اک جہے من دے نیں پر کسے نوں ہتھ اُتے بنھن اُتے مسئلہ اے تے کوئی ہتھ چھڈ کے نماز پڑھنا زیادہ اہم سمجھدا اے۔ اونج تے سب مسلمان حضرت محمد ﷺاُتے درود و سلام پڑھنا اپنے لئے باعث برکت باعث ثواب تے نجات سمجھدے نیں پر بوہت ساری مسیتاں وچ اذان توں پہلے درود و سلام پڑھنا لازمی قرار دتا جا چکیا اے تے بوہت ساریاں مسیتاں وچ نماز دے بعد اُچی اواز وچ کلمہ طیبہ دا ورد کیتا جانا وی اختلاف دے زمرے وچ آ رہیا اے۔ حیرت اے کہ مسلماناں دے بازار وچ جائو تے بڑی مشکل نال ای پتہ چلدا اے کہ دکاندار بریلوے، اہل حدیث یا دیوبندی اے پر کسے وی مسجد وچ جاندے ای سانوں احساس ہو جاندا اے کہ ایہہ مسجد فلاں عقیدے تے مسلک دے منن والیاں دی اے۔ اسیں کنج دے سیانے لوک آں کہ اپنے دنیاوی کاروبار وچ نقصان برداشت کرنا گوارا نہیں کردے تے اپنی پہچان اک مسلمان دی ای رکھنے آں پر اللہ دے گھر یعنی مسجداں اسیں اپنے عقیدیاں اُتے ونڈ لیاں نیں۔
صاحبو! یورپی ملکاں نے آپس فوائد تے اپنی عوام دی سہولت لئی نہ صرف اپنی سرحداں کھولیاں ہوئیاں نیں بلکہ اوہناں نے اپنی کرنسی وی اک ای رکھی اے تے فیر اسیں مسلمان ملک کیوں اپنے عوام دی فلاح لئی انج نہیں کر رہے نیں۔ تاریخ دا ای جائزہ لئے تے پتہ چلدا اے کہ ایہناں یورپی ملکاں نے اک دوجے دے لکھاں لوکاں نوں ناحق قتل کیتا ہویا اے پر ویلے دے نال نال اپنے ملکی عوام لئی اپنی سوچ بدلدے رہے نیں تے اج ایہو ملک دنیا دے سب توں امن والے ملک کہے جاندے نیں۔ ایہناں ای ملکاں وچ تسلیم، صحت تے انصاف دا بول بالا اے۔ تے فیر ایہہ سوال بن دا اے کہ مسلمان جیہڑے اک امت نیں اوہ اک کیوں نہیں ہو رہے ۔ جے اج مسلمان ملک وچ آپس وچ اتحاد کر لین ، کرنسی اک کر لین، کسے اک دی مشکل وچ دوجے ایس دے نال کھڑے ہو جان جویں کہ حال ای دسیا جا رہیا اے آذربائیجان آرمینا دے تنازعے دے ویلے ترکی تے پاکستان اپنے برادر ملک آذربائیجان دے نال کھڑے ہوئے نیں تے ایس اتفاق و اتحاد دی بدولت اللہ نے ایہناں نوں دشمن اُتے فتح وی دتی اے تے کیہ وجہ اے سارے مسلمان ملک اک جھنڈے تھلے جمع نہیں ہو جاندے۔ اتحاد امت بوہت آسان اے بس کرنا ایہہ وے کہ جس طرح ناموسِ رسالت دے مسئلے اُتے سب اک ہو جاندے نیں ایسے طرح مسلماناں دے نال ہون والے ظلم و ستم تے جبر دے خلاف وی اک ہو جایا کرن۔ ہر مسلک دا منن والا اپنی مرضی دے مطابق نماز پڑھے تے دوجیاں نوں ایہناں دی مرضی نال نماز پڑھن دیوے۔ سارے اسلامی ملک دوجے اسلامی ملکاں دے عوام لئی اپنی سرحداں کھول دین، مسلمان بھراواں نوں آزادی نال کاروبار کرن دے موقعے دتے جان۔ جدوں ساڈی حکومتاں انج کرن گیاں تے بوہت جلدی ایس اتفاق دے دینی، سماجی، سیاسی تے اقتصادی فائدے اگے آن لگن گے۔ تجارت ودھے گی، معاشی مسئلے گھٹ ہون گے تے غربت وچ کمی آئے گی۔ صحت مند مقابلے دی فضا بنے گی تے معیاری شیواں سستیاں ملن گیاں۔ اج جے ویکھیا جائے تے ساڈے آپس دے نفاق دی وجہ ساڈے اوہ دانشور نیں جیہڑے مغرب توں متاثر نیں یا ایہناں نوں مغرب تے دوجے ملکاں وچ ڈالر آندے نیں۔
حضرت علامہ محمداقبالؒ اتحاد امت بڑے علمبردار سن۔ یقینا ایس دی وجہ ایہہ وے کہ اوہناں نے نہ صرف مغربی تہذیب و تمدن نوں بڑے قریب نال ویکھیا سی بلکہ اوہناں نے مغرب دی ترقی دا راز پان لئی اوتھے عوام دے دن رات تے معاملات دا بغور جائزہ لیا تے فیر اپنی قوم نوں مغرب دی چکاچوند دے سحر توں کڈن دی ترغیب دیندے ہوئے کجھ انج فرمایا۔
اپنی ملت پر قیاس اقوام مغرب سے نہ کر
خاص ہے ترکیب میں قوم رسول ہاشمی
ان کی جمعیت کا ہے ملک و نسب پر انحصار
قوت مذہب سے مستحکم ہے جمعیت تری
دامن دیں ہاتھ سے چھوٹا تو جمعیت کہاں
اور جمعیت ہوئی رخصت تو ملت بھی گئی