جمہوری انقلاب

لكهت: اے ڈی شاہد

شروع دن توں ای مختلف بیرونی حملہ آوراں تے حکمراناں دی آماجگاہ رہن والا برصغیر پاک و ہند جس دے جغرافیے تے مختلف حکمراناں نے اپنے اپنے نشان چھڈے نیں ۔ ایس خطے دے باشندیاں نے مورثی نظام یعنی باپ توں بیٹا، بیٹے توں پھر بیٹا تسلسل دے نال خاندانی وراثتی بادشاہت نوں چکھیا اے ۔ آمرانہ نظام حکومت نوں وی ویکھیا اے شاہانہ طرز حکومت نوں وی بھگتیا اے ۔ مختلف بادشاہواں نے ایس علاقے وچ حکومتاں کیتیاں نے تے اونہاں ساریاں نظاماں دے درد نوں ایس دھرتی نے سہیا اے ، فیر اک وقت آیا جدوں برطانیہ نے ایس خطے تے قبضہ کیتا تے ایتھے برطانیاں دا پارلیمانی نظام قائم کیتا جس توں ایس خطے دے سیاسی راہنما بہت زیادہ متاثر ہوئے تے اونہاں نے تقسیم دے وقت اوس نظام نوں قائم رکھن دی منظوری لے لئی ، جس توں موروثی نظام دا مکمل طور تے خاتمہ ہو گیا، جمہوری نظام رائج ہو گیا ۔ ہن پاکستان دا وزیر اعظم سانوں وراثت وچ نہیں مل دا بلکہ انتخابات دے ذریعے عوام اوس دا انتخاب کردی اے، پنچ سال دے بعد دوبارہ انتخابات ہوندے نیں جے پہلے وزیر اعظم نے ملک وچ چنگے کم کیتے تاں دوبارہ آ گیا نہیں تاں عوام اونہوں رد کر کے کوئی نواں چن لیندی اے ، ایسے طرح آئین وچ عدلیہ نوں مکمل آزادی اے جس دی وجہ توں عدلیہ نوں قانون دا محافظ قرار دتا جاندا اے ۔ جمہوریت کوئی اسمانی چیز نہیں جس نوں اوپر توں نازل کیتا گیا ہووے تے نہ ای ایہہ گل اے کہ ایس نوں محض عظیم مفکراں دے عظیم ذہناں نے موقع محل توں آزاد ہو کے پیدا کیتا اے۔ جمہوریت نے سماجی ارتقا دے خاص مرحلے تے آکے سماج دی ای کوکھ توں انقلاب دی صورت وچ جنم لیا اے ۔ جس سماج نے ایس نوں جنم دتا اوس سماج نے ای ایس دے جنم دی پیڑ وی سہی ۔ 1694 وچ انگلینڈ وچ چارلس آول نوں شکست دے کے عوام نے اوس نوں چوراہے وچ پھانسی تے لٹکایا ، 1779 وچ فرانس وچ جمہوری انقلاب جا گیرداراں سرمایہ داراں دی گردن تے ٹوکا چلاندا ہویا ظاہر ہویا ۔ فیر جمہوری انقلاب مسلسل تبدیلیاں توں ہوندا ہویا جمہوری نظام حکومت توں بدل کے طرز زندگی دا روپ دھار گیا ۔1900 تک دنیا دے کسے وی ملک وچ کسے ایہو جیہی چیز دا وجود نہیں سی جنہوں اسی اج 2020 وچ جمہوریت آکھدے ہاں یعنی ایہو جیہی حکومت جیہنوں اساں نے انتخاب دے ذریعے سامنے لیاندا ہووے ۔ ایس انتخاب وچ ہن ہر بالغ شہری اپنی رائے دا اظہار کر سکدا اے ۔ پچھلی اک صد ی وچ ایس کلے رجحان نے عالمی حالات نوں متعین کرن وچ بنیادی کردار ادا کیتا اے ، اساں ایہہ فرض کر لیا اے کہ جمہوریت کسے وی مسلئے نوں جنم نہیں دیندی ایس واسطے اسی جدوں اپنے آل دوالے سماجی سیاسی معاشی مسائل دے ڈھیر ویکھدے آں تے اونہاں دا تجزیہ کرن تے اکھاں چراندے ہاں کیونکہ اساں کدے ایس پاسے دھیان ای نہیں دتا کہ جمہوریت دا سیاسی نظام سرمایہ داری معاشی نظام دا اوپری ڈھانچہ اے نہ کہ خود کوئی معاشی نظام تے ایہہ کہ پنچ سال بعد الیکشن کروانے دا ناں جمہوریت نہیں ۔ جمہوریت دے کسے اک یا دو پہلواں تے تنقید دا مطلب ایس دے فیدیاں دا سرے توں انکار نہیں اے ۔ ساڈے وچوں کون اوس زمانے وچ جانا چاہوے گا جدوں انساناں کول چنگی حیاتی دے موقعے بہت گھٹ سن تے اوہ غلامی دی مجبور زندگی گزار رہے سن ۔ غیر جمہوری ہون دے الزام دے ڈر توں اسی جمہوریت تے تنقید نہیں کردے کیونکہ ایتھے ایہہ عقیدہ بن گیا اے کہ جمہوریت دے کسے وی پہلو تے تنقید آمریت دی حمایت دے برابر اے پر اساں جمہوریت دے نال انقلاب دا لفظ ایس لئی ورتیا اے تا کہ ایہہ سمجھیا جا سکے کہ پاکستان سماجی تبدیلی دے کیہڑے مرحلے تے ہے یعنی پاکستانی سماج انقلاب دے کیہڑے دور وچ ہے ۔ کیا ایتھے جمہوری انقلاب مکمل ہو چکیا اے ۔انقلاب اک حالت دا دوجی حالت وچ تبدیلی دا ناں ہے، ایس تعریف دے مطابق انڈے دا چوزے وچ تبدیل ہو جانا وی انقلاب ہے ۔ چوزہ انڈے دے اندر ای پھلدا پھلدا تیپرورش پاوندا اے پر جدوں انڈے دا خول اوس دی مزید نشوونما وچ رکاوٹ بندا اے تاں اوہ خول توڑ دیندا اے تے باہر نکل آندا اے ۔ خول توڑ کے باہر نکل آنا انقلاب ہے ۔ ساڈے کول وی معاشرے دی ترقی تے ارتقا لئی جمہوری انقلاب دی سخت ضرورت ہے کیونکہ اسی موروثی نظام تے آمرانہ نظام توں آزاد ہو کے جمہوری نظام وچ داخل ہو گئے ہاں پر ایس نوں وی سرمایہ دارای سیاسی نظام تے موروثی سیاسی نظام نے پوری طرح اپنی گرفت وچ لے رکھیا ہے۔