طاقت نہیں دلیل

جس معاشرےوچ ڈسپلن نہ ہوئے اوہ خلفشار دا شکار ہو جاندا اے

تحریر حمیداللہ بھٹی

اتوار دی رات سی ڈی اے تے ضلعی انتظامیہ نے ضلع کچہری اسلام آباد وچ تجاوزات دے خلاف اپریشن کردے ہوئے غیر قانونی طور اُتے تعمیر کیتے وکلا دفتر ڈیگ دتے جس اُتے وکیلاں نے جس انداز وچ احتجاج کیتا تے جس قانون شکنی دا مظاہرہ کیتا اے اوہ معاشرے دے کسے طبقے لئی نہ تے قابل تقلید اے تے نہ ای ایس انداز نوں قابل تعریف کہیا جا سکدا اے عدالتاں وچ توڑ پھوڑ تے اشتعال انگیز مخالفانہ نعرے بازی کسے طور مہذب معاشرے دی آئینہ دار نہیں پلس اُتے پتھرائو تے فیر کوریج لئی آئے صحافیاں نال بدسلوکی، مار پیٹ تے کیمرے توڑن دی روش گھٹ توں گھٹ لفظاں وچ وی پیشہ وارانہ سرگرمی توں روکنا تے غنڈہ گردی اے صحافیاں دا دفتر ڈیگن دے اپریشن توں دور تیکر کوئی تعلق نہیں سی تے ایہناں نوں تشدد دا نشانہ بنان نوں انصاف نہیں کہہ سکدے۔
ایس وچ شائبہ نہیں کہ پرویز مشرف آمریت دے خاتمے وچ وکلا دا اہم کردار اے تے جسٹس افتخار چوہدری دی بحالی وی وکلا تحریک دے بغیر ممکن نہیں سی پر یاد رکھن والی گل ایہہ وے کہ ایہناں تحریکاں دی کامیابی وچ صحافیاں دا وی اہم کردار اے جے اوہ بھرپور کوریج نہ کردے تے پرویز مشرف دا مزید عرصہ اقتدار وچ رہنا ممکن سی پر ایہو صحافی عوام نوں آگاہی دین دے جدوں کسے دی کوریج کردے نیں تے ایس لئی بھلا محسوس ہوندا اے کہ ایہناں دے تعاون نال ملک دے وڈے طبقے تیکر پیغام جاندا اے تے حالات و احتجاج دا پتہ چلدا اے ایسے لئی حمایت حاصل کرن لئی صحافی تنظیماں دا ساتھ حاصل کرن دی کوشش کیتی جاندی اے اکثر صحافی غیر جانبدار ہوندے نیں اوہ رپورٹنگ کردے ہوئے کسے دی طرفداری نہیں کردے فیر وی کدی حکومتاں دے زیر عتاب رہندے نیں کدی کوڑیاں تے کدی قید دا ساہمنا کردے نیں ہن قانون داناں ولوں تشدد سمجھ توں بالا تر اے کیہ کوئی ایس امر نوں جھٹلا سکدا اے کہ پیشہ وارانہ امور دی ادائیگی وچ صحافیاں نے جاناں تیکر قربان کیتیاں۔
وکلا عدالتاں وچ قانونی نکات دے ذریعے سائلین نوں انصاف دلاندے نیں پر آپ انصاف لین لئی طاقت دا مظاہرہ کرنا کسے طور انصاف دے تقاضیاں دے ہم آہنگ نہیں عدالتاں وچ ججز نال لڑائی جھگڑے تے عدالتاں دی تالہ بندی نیز ججز نوں چیمبرز وچ محصور کرنا قانون نوں ہتھ وچ لین دے مترادف اے غیر قانونی چیمبرز بنانا وی تے قبضہ ای اے جدوں کسے غریب دی جھونپڑی گراندے ہوئے کوئی ادارہ رحمدلی دا مظاہرہ نہیں کیتا جاندا تے قانون دے رکھوالیاں نوں بھلا کنج ہر قسم دی اجازت دتی جا سکدی اے کیہ محض ایس لئی کہ اوہ انصاف وچ عدالتاں دی معاونت کردے نیں ایس لئی قانون تو بالاتر تشویشناک صورتحال تے ایہہ اے کہ چیف جسٹس سپریم کورٹ جسٹس گلزار ملاقات لئی بلاندے نیں تے وکلا انکار کر دیندے نیں بلکہ چیمبرز دی دوبارہ تعمیر تے پنج لکھ ہرجانہ دا مطالبہ کیتا جاندا اے پر اک سوال پچھن دی جسارت کرنا چاہنا واں کہ جدوں سارے مکاتب فکر دی عدالتاں گوشمالی ہو سکدی اے تے وکلا نوں کیوں سر اکھاں اُتے بٹھایا جاندا اے؟ ایس وچ کیہ راز پوشیدہ اے جے نشاندہی کر دتی جائے تے کافی لوکاں نوں لاحق غلط فہمی دور ہو سکدی اے۔
ہر عروج نوں زوال قانون قدرت اے ایس وچ کوئی شک نہیں کہ وکلا اُتے ہتھ پاندے ہوئے سارے ادارے ڈردے نیں بلکہ کسے وکیل دے خلاف کوئی دوجا وکیل پیش ہون نال اجتناب کردا اے شاید ایسے لئی پلس والیاں نوں تے عدالتاں وچ مارنا پیٹنا تعجب دا باعث نہیں رہیا تے ہاں مخالف دے کدی گریبان اُتے کدی عدالتاں تے کدی سربازار ہتھ پانا معمول بن دا جا رہیا اے ایہہ اک افسوسناک روش اے دوجیاں نوں انصاف دلوان والے آپ انصاف توں کیوں گھبراندے نیں تے عدالتاں وچ قانونی نکات پیش کرن والیاں نوں جدو آپ کوئی معاملہ درپیش ہوندا اے تے دلیل دی بجائے طاقت دے مظاہرے اُتے کیوں اتر آندے نیں وکلا تے معاشرے دا اعلیٰ تعلیم یافتہ طبقہ اے ایہناں نوں گل کردے ہوئے وی اعلیٰ اقتدار دا مظاہرہ کرنا چاہیدا اے تے احتجاج وچ مہذب شخص دا عکس نظر آنا چاہیدا اے صحافیاں، پولیس تے ججز نال بدسلوکی توں بہادری دا تمغہ نہیں ملدا بلکہ عین ممکن اے ایہہ طرز عمل ای زوال دی پہلی سیڑھی ثابت ہو جائے ضلع کچہری تے اسلام آباد ہائیکورٹ بند ہون نال جانے کنہے لوکاں دی ضمانتاں، زمیناں وغیرہ دے معاملات وچ انصاف دی امید تاخیر دا شکار ہو جائے، وکلا تے انصافی دا شکار بندیاں نوں فوری تے سستے نظام انصاف دا حصہ نیں پر ایتھے تے انصاف وچ تاخیر دے نال دھونس دا چلن رائج اے کیہ فیصلیاں وچ تاخیر انصاف دی راہ وچ روڑے اٹکانا قانون داناں نوں زیبا اے؟
جس معاشرے ڈسپلن نہ ہوئے اوہ خلفشار دا شکار ہو جاندا اے ہمیشہ اوہ معاشرہ قابل تعریف تے قابل تقلید ہوندا اے جو مہذب اقدار اُتے کاربند ہوئے پر ایتھے تے سبھی عجیب جہی روایت اُتے کاربند نیں کہ ذرا وی مرضی و منشا دے منافی کم ہویا ۔ لٹھ لے کے چڑھ نسدے نیں تے کوشش ایہہ کیتی جاندی اے کہ کشتاں دے پشتے لا دتے جان تے انج کردے ہوئے دوجے لوکاں دی مشکلاں دا رتی برابر خیال نہیں رکھیا جاندا اسلام آباد وچ جو کجھ ہویا اے اوہ کسے طور مذمت توں گھٹ نہیں عین ممکن اے وکلا دلیل دی بجائے طاقت دے مظاہرے نال خوش ہون پر سچ ایہہ وے کہ ایس نال ایہناں دے بارے چنگے تاثر وچ کمی آئی اے جدوں سی ڈی اے دے اپریشن بارے ایہناں نوں خبر سی تے کیہ ایہہ بہتر نہیں سی کہ عدالتاں وچ سچائی پیش کیتی جاندی تے انصاف لیا جاندا پر ایتھے تے گل بات دے دروازے وی بند کر دتے گئے 21وکیلاں دے خلاف مقدمہ درج کرن تے لائسنس دی منسوخی دے ہائی کورٹ ولوں گھلے گئے ریفرنس توں بریت دا جدوں فیصلہ وی قانونی دلائل توں ای ہونا اے تے ایس دا فیصلہ وی ایہناں ای عدالتاں نے کرنا اے تے کیہ بہتر نہیں سی کہ قانون نوں ہتھ وچ لین دی بجائے عدالتاں توں ای انصاف لین دی کوشش کیتی جاندی پر وکلا دا طرز عمل ایہہ ظاہر کردا اے کہ ایہناں دے چیمبرز نہ صرف غیر قانونی سن تے غیر قانونی چیمبرز بحال رکھن دی کسے عدالت توں امید نہیں سی ایس لئی عدالتاں تے صحافیاں اُتے چڑھائی نوں آسان تصور کردے ہوئے طاقت دا مظاہرہ کیتا گیا پر دلیل اُتے طاقت نوں فوقیت ثابت کردا اے کہ ساڈا معاشرہ بدترین خلفشار دا شکار اے ایتھے اوہ ای فیصلہ انصاف دے مطابق تے چنگا لگدا اے جیہڑا حق وچ آئے جس نال نقصان ہوئے اوتھے دلیل دی بجائے بزور حق وچ فیصلہ لین وچ شرم محسوس نہیں کیتی جاندی۔