تخلیق تے تحقیق

محمد ناصر اقبال خان

فرشتہ اجل دے نال انساناں دیاں روحاں پرواز کردے ہوئے اسمان اُتے چلی جاندیاں نیں پر ایہناں دا منفی یا مثبت “کردار”فنا نہیں ہوندا، ایس لئی جیہڑے بندے اپنے کردار نوں داغدار نہیں ہون دیندے ایہناں نوں دوست تے دشمن سارے رُک تے جھک کے سلام کردے نیں جیہڑے انسان اپنے قابل قدر کردار تے وقار نال دوجیاں دے دلاں تے ذہناں اُتے انمٹ نشان چھڈ جاندے نیں ایہناں دی قبراں نوں مزار تے ایہناں دے اعلیٰ افکار نوں مشعل راہ بنا لیا جاندا اے۔ ہر آدم زاد دی مورت مٹی دے نال مٹی ہو جاندی اے پر ایہناں دی سیرت نال زندہ انساناں دیاں محفلاں سیراب ہوندیاں نیں۔ انتقال دے بعد وی ابن آدم دا دنیا وچ اک مختلف طرز دا سفر جاری رہندا اے۔ ساڈے آس پاس انج دے کئی انسان نیں جیہڑے زندہ ہوندے ہوئے وی زندہ نہیں تے کجھ بندے اوہ نیں جیہڑے دہائیاں پہلے ساڈے توں وچھڑے سن پر اج وی ساڈا دل ایہناں دے نال دھڑکدا اے ملک عزیز پاکستان تے افواج پاکستان دے اک قابل قدر بلکہ قابل رشک کردار دا ناں لیفٹیننٹ جنرل حمید گل اے اوہناں نے اپنی دانائی دے بل اُتے افغانستان نال روس دی پسپائی، وچ جیہڑا کلیدی کردار ادا کیتا اوہ فراموش نہیں کیتا جا سکدا۔ اوہ ڈینگیں نہیں بلکہ اپنی سوچ نال مادر وطن پاکستان دے دشمن ماردے سن۔ حمید گل دی دعاواں تے وفاواں دا محور و مرکز اسلام تے پاکستان سی اوہ ساڈے وچ نہیں رہے پر پاکستان لئی ایہناں دی بے پایاں عقیدت و محبت اج وی زندہ اے۔بے رحم موت وچ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل دے منفرد مقام نوں دوام بخش گئی، اوہ اک زندہ ضمیر ، پراعتماد ،خوددار،بیدار ،باوقارتے بارعب شخصیت سن۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل 20 نومبر 1936 نوں پیدا ہوئے جد کہ 15اگست2015ء نوں78 برس دی عمر وچ اوہ حق رحمت نال جا ملے۔ صمیم قلب نال دعا اے اللہ رب العزت دین فطرت اسلام دے فدائی تے پاکستان دے شیدائی حمید گل مرحوم دے تے ایہناں دی اہلیہ دے درجات مزید بلند فرمائے۔ اوہ 1956ء توں1993ء تیکر پاک فوج نال وابستہ تے دفاع وطن لئی، کمربستہ، رہے۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل دی ریٹائرمنٹ محض اک رسمی کاروائی سی کیوں جے ہر فوجی وانگوں ایہناں دا وی پاک فوج نال رشتہ اٹوٹ سی، اوہ باوردی تے بغیر وردی دونواں صورتاں وچ ٹرسٹ وردی سن پاکستان دا ہر وردی پوش تے سرفروش فوجی تے جموں کشمیر دا ہر کفن پوش مجاہد حمید گل نوں اپنا رول ماڈل سمجھدا سی۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل دے ناں تے کم نال ہم وطن متاثر جد کہ دشمن مرعوب ہو جایا کردے سن۔ اوہ وردی اتارن دے بعد وی اک منجھے ہوئے دفاعی تجزیہ کار دی حیثیت پاک پاکستان تے افواج پاکستان دا بھرپور تے کامیاب دفاع کردے رہے۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل نے زندگی وچ تخلیق تے تحقیق نوں اپنا اوڑھنا بچھونا بنایا، اوہ بجا طور اُتے حضرت اقبال دے شاہین تے فطری طور اُتے انتہائی ذہن و فطین سن۔ اوہناں نے زندگی وچ اک پل لئی وی تقدیر دا رونا نہیں رویا بلکہ اپنے تدبر تے اپنی موثر تدبیر نال اپنا رستہ بنایا جد کہ دوست تے دشمن دونواں توں آپ نوں منوایا۔ زندگی دے ہر میدان وچ کامیابیاں تے کامرانیاں ایہناں دی منتظر سن، اوہناں نے زندگی وچ کدی پچھے مڑ کے نہیں ویکھیا سی، حمید گل زبردست مقرر، مدبر، منفرد اسلوب دے مصنف تے سچے، منصف ، وی سن اوہناں نے زندگی وچ اپنے ہر منصب تے بیوی بچیاں سنے ہر تعلق دے نال بھرپور انصاف کیتا۔ ایہناں دی شہرہ آفاق تصنیف، ایفائے عہد، نوں مختلف طبقات ولوں بوہت سراہیا گیا۔ پاکستان دی سیاسی یا دفاعی قیادت وچوں جس کسے نے جنوبی ایشیا دا نقشہ بدلنا اے ایہنوں لیفٹیننٹ جنرل حمید گل دے نقش قدم اُتے چلنا ہوئے گا۔
حمید گل وانگوں جیہڑا سرفروش مادر وطن دی حفاظت دے دوران بار بار موت دیاں اکھاں وچ اکھاں پانا تے دشمن دے سین اُتے مونگ دلنا سکھ جاندے نیں تے شعبہ دفاع دا انتہائی متعصب مورخ وی اپنی کتاب دا انتساب ایہناں دے ناں کر دیندا اے۔ برادر اسلامی ملکاں تے چین سنے دشمن ملک وچ اج وی حمید گل دا ناں عزت و عقیدت توں لیا جاندا اے۔ پاکستان دی پاک سرزمین جتھے سونا اگلدی اے اوتھے ایس نے حمید گل سنے کئی گوہر نایاب پیدا کیتے نیں۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل توں کجھ بندیاں دی زندگی تحریک، جہی ہوندی اے جد کہ موت دے بعد اوہ تاریخ بن جاندے نیں۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل ساڈی قومی تاریخ دا اک جلی عنوان نیں جد کہ مادر وطن پاکستان دے نال سودوزیاں توں بے نیاز وفا تے ایس دے دفاع لئی ایہناں دا کردار بحیثیت قوم ساڈا سرمایہ افتخار اے۔ جے اسلامیت، روحانیت، انسانیت تے پاکستانیت نوں اک ساتھ لکھو تے تصور وچ مادر وطن دے باووفا تے باصفا محافظ حمید گل دا روشن چہرہ ابھردا اے۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل فطری طور اُتے اک درویش پر دفاعی میدان وچ انتہائی زیرک تے دور اندیش سن ایہناں دے متعدد دفاعی تجزیے ویلے دے نال نال درست ثابت ہوئے۔ حمید گل اوصاف حمیدہ تے خداداد صلاحیتاں دے حامل سن۔ ایہناں دے فرض شناسی تے مردم شناسی دے کئی قصے اج وی زبان زد عام نیں۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل پوری حیاتی اپنے پوجوش انداز نال پاکستانیاں نوں نوید سعید سناندے تے مایوسی دے سومنات پاش پاش کردے رہے۔ اوہناں نے پوری زندگی اپنا تے اپنے ہم وطناں دا مورال نہیں ڈگن دتا۔ ایہناں نوں اپنے مخصوص دبنگ انداز نال دشمن اُتے دھاک بٹھان تے ایہنوں دھول چٹان دا فن خوب آنا سی، کاش پاکستان دے کول اک محمد علی جناح تے اک حمید گل ہور ہوندا۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل دی قیادت وچ آئی ایس آئی نے مادر وطن دے مفادات دی حفاظت کردے ہوئے کامیابی دے جھنڈے گاڑے، اوہناں نے ڈی جی ایم آئی جد کہ 1987 توں 1989 تیکر ڈی جی آئی ایس آئی دی حیثیت نال اپنا فرض منصبی جاندار تے شاندار انداز نال انجام دتا تے ساڈے پاک وطن دے ناپاک دشمناں نوں منطقی انجام تیکر اپڑایا۔ آئی ایس آئی دے ڈی جی دی حیثیت نال لیفٹیننٹ جنرل حمید گل دی پیشہ وارانہ مہارت دے نال حساس معلومات تیکر بروقت رسائی نال دشمن نوں کئی وار پسپائی اختیار کرنی پئی۔
لیفٹیننٹ جنرل حمید گل دے مقدس قومی مشن دا جھنڈا ہن ایہناں دے باصلاحیت، متحرک، مستعد تے نیک نیت فرزند ارجمند عبداللہ گل نے مضبوطی نال اپنے ہتھاں وچ تھام لیا تے اے تے اوہ اپنے ٹیم ممبرز دے نال حمید گل دا فلسفہ پاکستانیت نوجواناں سنے پاکستانیاں وچ عام کر رہے نیں۔ عبداللہ گل اپنے والد حمید گل دا پارٹ ٹو نیں، عبداللہ گل دا پاکستان لئی جوش و جذبہ تے جنون ویکھو تے حمید گل دا عہد شباب یاد آ جاندا اے۔ عبداللہ گل اپنے والد حمید گل دی زندگی وچ ایہناں توں جو کجھ سکھدے رہے اوہ اج ایہناں دی تحریراں تے تقریراں توں جھلک تے چھلک رہیا اے۔ کسے سیمینار نال خطاب یا ٹاک شوز وچ گل بات کردے ہوئے عبداللہ گل نوں جذبات دی رو وچ وگنا نہیں آندا بلکہ اوہ زمینی حقائق دی روشنی وچ سنجیدہ تے تعمیری گل کردے نیں۔ حمید گل وانگوں عبداللہ گل دیاں گلاں وچ وی ہم وطناں لئی امید تے نوید دا راز پنہاں ہوندا اے۔ جس عبداللہ گل دی تعلیم و تربیت حمیدگل نے کیتی ہوئے ایس دے ہوندے ہوئے پاکستانیت اُتے آنچ نہیں آ سکدی۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل اپنے فرزند ارجمند عبداللہ گل لئی جیہڑی سمت متعین کر گئے سن اوہ انتہائی استقامت دے نال ایسے راہ حق اُتے اپنے قدم ودھا رہے نیں۔ لیفٹیننٹ جنرل حمید گل دی تربیت تے صحبت نے عبداللہ گل دی صلاحیت تے قابلیت نوں چار چاند لا دتے۔ تحریک جوانان پاکستان دے مرکزی چیئر مین عبداللہ حمید گل نوں اسلامیت تے پاکستانیت اپنے والد لیفٹیننٹ جنرل حمید گل نال ورثہ وچ ملی اے اوہ پاکستان دے نوجواناں وچ پاکستانیت دے فروغ تے ایہناں نوں دفاع وطن لئی متحد و منظم کرن لئی کوشاں نیں، پاکستان دا ہر نوجوان عبداللہ گل دے کارواں وچ شریک ہونا اپنا اعزاز سمجھدا اے، صوبائیت تے منافرت اُتے کاری ضرب لانا جد کہ پنجاب سنے چارے صوبیاں دے محبت وطن نوجواناں نوں اسلامیت، روحانیت تے پاکستانیت دی بنیاد اُتے آپس وچ جوڑنا عبداللہ گل دے نیڑے ایہناں دا فرض تے ایہناں اُتے مادر وطن دا قرض اے۔ عبداللہ گل پاک فوج وچ نہیں رہے پر ایہناں دی رگ رگ وچ پاک فوج دے اک پروفیشنل، نڈر تے انتھک جرنیل دا خون دوڑدا اے۔ پاکستان تے پاک فوج دی نیک نامی لئی عبداللہ گل دی استدلال تے استقلال نال بھرپور ترجمانی قابل رشک اے۔ پاک فوج اک خاندان اے تے عبداللہ گل ایس دا حصہ نیں۔ قائد سنے اپنے پیو دادا دے نظریات اُتے کاربند عبداللہ گل توں پر عزم نوجوان پاکستان دا مستقبل تے ساڈی یوتھ دا آئیڈیل نیں۔ پاکستان دا ہر طبقہ حمید گل وانگوں ایہناں دے فرزند عبداللہ گل نوں وی پسند کردا تے ایہناں دے مثبت طرز سیاست نوں سراہندا اے اج بدقسمتی نال پاکستان وچ ہر پاسے مالیاتی سیاست دا دور دورہ اے اوتھے عبداللہ گل دی خوب صورت شخصیت ملک وچ ناپید ہوندی نظریاتی سیاست لئی تازہ ہوا دا جھونکا اے۔ دعا اے ساڈی ریاست تے قوم عبداللہ گل دی صورت وچ نوجوان قیادت توں مستفید ہوئے۔ نظریہ پاکستان دی آبیاری دے نال نال ایٹمی ریاست دی سالمیت لئی نظریاتی سیاست دا علم بلند تے نوجواناں نوں شریک اقتدار کرنا ہوئے گا۔