“اے راہ حق کے شہیدو “

عتیق انور راجہ

پچھلی منگل نوں صبح سویرے وٹس اپ سٹیٹس اُتے پنڈ’’سرسال‘‘ دے بوہت سارے دوستاں، کلاس فیلوز، کزنز تے بھراواں ولوں اک ای تصویر شیئر کیتی جا رہی سی۔ کجھ دیر بعد ای فیس بک اُتے وی اوہ ای تصویر شیئر ہوندے ویکھی تے پنڈ فون کر کے بھائی مختار توں پچھیا ایہہ سارے لوک ایہو تصویر کیوں شیئر کر رہے نیں۔ جواب وچ بھائی نے بھرائی ہوئی اواز وچ کہیا انور یار ! بھائی جمیل دا پتر حمزہ جمیل جیہڑا پاک فوج وچ بھرتی سی شہید ہو گیا، فوجی جوان ایس دا جسد خاکی لے کے شام تیکر پنڈ اپڑ جان گے تسیں وی جنی جلدی ممکن ہوئے پنڈ اپڑن دی کوشش کرو۔ ساڈے علاقے وچ ہن وی شام توں بعد پر پاسے خاموشی دا راج ہون لگدا اے۔ کوئی اُکا دُکا گڈیاں چلدیاں رہندیاں نیں۔ پر گلیاں، بازار، تے سڑکاں زیادہ تر شام ڈھلے سنسان ہو جاندیاں نیں پر ایس دن عشا قے نیڑے پنڈ توں تن میل دور مین سڑک توں موٹر سیکل اُتے بہہ کے جدوں گھر جان لگے تے سڑک دے دونواں کناریاں اُتے حد نظر بچے تے وڈی عمر دے لوک کھڑے نظر آئے کجھ دیر بعد جدوں پنڈ دے باہر سکول دے کول اپڑے تے اک وار فیر سینکڑے دی تعداد لوک سڑک اُتے کھڑے نظر آئے۔ بھائی نے دسیا کہ صبح توں پنڈ وچ اک پاسے جوان موت اُتے افسوس جہی کیفیت اے تے دوجے پاسے نہ صرف اپنا پنڈ بلکہ آس پاس دے لوک خوش نیں کہ ساڈے اک بہادر پتر نوں فوجی وردی وچ شہادت نصیب ہوئی اے۔ اپنے گھر دے ساہمنے اپڑیا تے گھر دے باہر گلی وچ نکے نکے معصوم بچے، نوجوان، بزرگ تے چھتاں اُتے پنڈ دیاں ماواں، بھیناں تے دھیاں ہتھاں وچ پھُل لئے شہید دے استقبال نوں کھڑی نظر آن۔ دسیا گیا کہ لوک صبح توں ای شہید دے استقبال لئی اکھاں وچھائے کھڑے نیں میری اکھاں وچ اتھرو آ گئے تے مینوں میری دادی امی دے چالی ورہے پہلے کیتے الفاظ یاد آ گئے۔ میری دادی جیہڑی اک شہید دی ماں سن اوہناں نے 25 سال دی عمر وچ شہید ہون والے اپنے پتر ، راجہ عنایت علی خاں نوں یاد کردے ہوئے مینوں کہیا سی، انور ! میرا عنائت جوانی وچ پاک فوج وچ ایسے جذبے نال بھرتی ہویا سی کہ وطن دی حفاظت لئی سینہ تان کے لڑاں گا تے ایس نے اپنا وعدہ خوب نبھایا۔ 1948 وچ پہلی پاک بھارت جنگ وچ اوہ بہادری، جوانمردی تے دلیری نال لڑدا ہویا دشمن نوں ناکوں چنے چبواندا ہویا سری نگر دے نیڑے شہید ہو گیا۔ تینوں اللہ عزت دیوے گا تو وڈا ہوئے گا تے میرے شہید پتر نوں یاد ضرور رکھنا، کدی حالات بہتر ہون تے ایس دی قبر اُتے وی جانا، فاتحہ پڑھنا، ہجے ایہناں ای سوچاں خیالاں وچ گم سی ، کدی دادی دا چہرہ اکھاں دے ساہمنے آ جاندا کدی والد صاحب دے الفاظ کناں وچ سنائی دین لگدے کہ نعرہ تکبیر اللہ اکبر دے فلک شگاف نعریاں نال پنڈ دی فضا گونجن لگی۔ پاکستان دا مطلب کیا لا الہ اللہ اور پاک فوج زندہ باد پاکستان زندہ باد دیاں صداواں بلند ہون لگیاں کجھ دیر بعد ساڈی اکھاں دے ساہمنے شہید نوں لئے گڈی اپڑ گئی۔ گڈی اُتے ہر پاسے توں پھُلاں دیاں پتیاں نچھاور کیتیاں جا رہیاں سن۔ کئی زباناں اُتے ایہہ ورد جاری سی کہ یا اللہ سانوں وی شہادت دی موت نصیب ہوئے۔
اونج تے میرے پنڈ وچ ریٹائر تے حاضر سروس فوجیاں دی بوہت وڈی تعداد اے پر میرے چچا عنائت علی خاں دے پاک فوج دی وردی وچ شہادت حاصل کرن دا ایہہ دوجا واقعہ اے۔ ساڈے چاچے وانگوں ساڈا ایہہ پتر وی 25 سال دی عمر وچ ای شہید ہویا اے۔ میری دادی وانگوں حمزہ دی والدہ نوں وی ہجے ایس لئی دلہن دی تلاش کرنی سی۔ بھائی نے دسیا کہ ایہہ بچہ بوہت چنگے اخلاق دا مالک سی۔ فوج وچ بھرتی ہون تے وطن دے دفاع دا اینا شوق سی کہ بی اے کرن دے بعد حمزہ اک عام سپاہی دی حیثیت وچ ای فوج وچ بھرتی ہو گیا۔ عام طور اُتے جدوں چھٹ لے کے پنڈ آندا تے زیادہ ویلا اپنے گھر وچ ای لنگھاندا سی پر ایس وار شہادت توں پہلے جدوں پنڈ آیا تے اپنے پرائے سب نال ملدا رہیا۔ کہندے نیں موت آن توں پہلے اپنی نشانیاں دس دیندی اے۔ جان والے نوں احساس ہون لگدا اے۔ شہادت توں تن دن پہلے چٹھی ختم ہون اُتے سب نال مل کے رخصت ہویا تے کافی دور جان دے بعد فیر واپس گھر اپنی والدہ نوں ملن آیا۔ شاید ایس دے لاشعور وچ کسے نے پیغام بچھ دتا سی کہ دوبارہ ایس دنیا وچ ماں نال ملاقات نہیں ہوئے گی۔
رحیم یار خاں نال فوج دا قافلہ گوادر لئی جا رہیا سی۔ حمزہ جمیل فرنٹ سیٹ اُتے بیٹھا کہ مٹیاری دے نیڑے ڈرائیور نے کسے گڈی نوں اوور ٹیک کرن دی کوشش کیتی، گڈی تیز رفتاری پاروں اپنا توازن نہ رکھ سکی تے الٹ گئی جس دے نتیجے وچ چار جوان شہید تے پندرہ دے نیڑے زخمی ہو گئے۔ رات 10 وجے پورے فوجی اعزاز دے نال حمزہ نوں لحد وچ اتاریا گیا۔ تے ہر زبان اُتے ایہو الفاظ سن کہ ’’ اے راہ ِ حق کے شہیدو وفا کی تصویرو تمہیں وطن کی ہوائیں سلام کہتی ہیں‘‘
’’اے راہ حق کے شہیدو‘‘
efsdfkwef