عنوان : سانول (بابا فیض شاہ) موڑ مہاراں ……!

سید علی اباس كاظمی

انسان دا جسم خون توں بغیر نہیں رہ سکدا پر جیہڑے لوک رب دی محبت نال رنگے جاون اوہ خون نال پیدا ہون والے حرص لالچ تے طمع جئیے روگ نوں نہیں پالدے. ساک کہندا اے کہ

جے حیات امیری تاں قبر فقیری
جے حیات فقیری تاں قبر امیری

کسے دانشور دا کہن اے کہ غریب جمناں جرم نہیں اے پر غریب مر جانا جرم اے. مطلب ایہہ اے کہ دنیا وچ آ کے تسی اپنے آپ دی کِنّی کو سامبھ سنبھال کر سکدے او پر سچی گل ایہہ اے کہ حیاتی چ کجھ فیصلہ کُن موڑ آندے نیں پہلا خود حیاتی یعنی پیدائش دوجا مرگ جس اُتے انسان دا قطعاً کوئی وس نہیں ہوندا. جمناں اے یاں کہ نہیں؟ کدوں کس مذہب کس ملک اچ جمناں اے؟ ماپے تے بھین بھرا کون ہون گے؟ شکل صورت قد کاٹھ مزاج مقدر وغیرہ کنج ہون گے؟ کسے گل تے کوئی وس نہیں ایہی حال موت دا اے. کوئی نہیں جاندا کہ کدوں کویں تے کس تھاں آوے گی. رب سچے دی مرضی اے بادشاہ دا پُتر بنا دیوے یاں کہ فقیر دے گھر بھیجے بندے دے اپنے وسّیں کجھ نہیں. جے کسے بادشاہ یعنی امیر کبیر تے رئیس بندے دے گھر جمّے او تے فیر توانوں ککھ وی بھن کے دوہرا نہیں جے کرنا پینا کیوں جے دنیا جہان دی ہر نعمت تواڈے اگے پچھے ہووے گی. پر جے کسے غریب یاں فقیر دے گھر جم پئیے او تے فیر توانوں بہوں کجھ کرنا پوے گا حیاتی دے چنگے ڈنگ ٹپان لئی.

ایتھے اک نکی جئی مثال دینا چاہواں گا کہ اللہ دے پاک نبی حضرت موسٰی علیہ السلام سوہنے رب سچے نال کوہِ طور ناں دی پہاڑی والی تھاں تے نت گلاں کرن جاندے سن تے اوہناں دی قوم ایہہ گل جاندی سی. اک دیہاڑ رب دے پاک نبی حضرت موسٰی علیہ السلام دے کول اوہناں دی اُمت دے کجھ وڈ وڈیرے رَل کے آئے تے کہن لگے رب دے پاک نبی تینوں ساڈی حالت اُتے ترس نہیں اوندا توں اپنے رب اگے ساڈے لئی سفارش نہیں کر سکدا کہ اسی کِنّی غربت اچ حیاتی دے ڈنگ ٹپا رئے آں تے اوہ وی سبھ جاندا اے پر فیر وی سانوں ایس غربت وچوں کیوں نہیں کڈھ رہیا؟ حضرت موسٰی علیہ السلام نے اپنی قوم دے لوکاں نوں آکھیا کہ ٹر جاؤ میں اپنے رب اگے تواڈی ایہہ عرضوئی ضرور پاواں گا. اگلی دیہاڑ حضرت موسٰی علیہ السلام اپنی روٹین مطابق کوہ طور اُتے گئے رب سچے نال کلام ہوئی تے اپنی قوم دی عرضی پیش کیتی. رب سچے نے آکھیا موسٰی علیہ السلام جا تے اپنی قوم نوں خشخبری دے کہ میں اوہناں دی عرضی سن لئی اے تے تیری سفارش من کے تیری ایس ساری قوم دے لوکاں نوں غربت وچوں کڈھ کے امیر بنا دیواں گا تے فیر انج ای ہویا حضرت موسٰی علیہ السلام دی قوم دے لوک دولت مند امیر کبیر تے رئیس بن گئے. امارت لبھیاں کجھ ویلا ای لنگھیا سی کہ فیر اوہی شکوے شکیتاں لے کے حضرت موسٰی علیہ السلام کول قوم دے لوکی پہنچ گئے. ہُن کی اے جی کہ اسیں سارے امیر ہوگئے آں تے ساڈے وچ کوئی غریب نہیں رہیا جس وجھا نال سانوں ہُن مستری مزدور موچی سبزی آلہ درزی نائی نوکر چاکر کم کرن والے نہیں لبھ رئے ایہناں دے کرن والے سارے کم اسیں کتھوں کرائیے؟ کون کرے؟ تے ایہناں کماں بنا ساڈا گزارا نہیں ہو سکدا. گل ایہہ اے کہ امیر دا غریب تے غریب دا امیر یعنی دوآں دا اک دوجے باج گزارا ممکن نہیں اے. تے فیر امارت نوں چنگا تے غربت نوں ماڑا کیوں سمجھدا اے ساڈا سماج غریب نال کس گل دی دھکے شائی اے.

ہُن اوہ گل جیس وجھا توں ایہہ لکھت لکھن بارے سوچیا اک بندہ اک غریب گھر اچ جمیاں پلیا اوہدا ناں اوہدے ماپیاں نے فیض الحسن رکھیا اپنی حثیت مطابق ماپیاں نے اوہنوں پڑھایا لخایا پڑھ لخ کے سرکاری ملازم ہو گیا تے ہولے ہولے ترقی کر کے افسر وی بن گیا نال تھوڑا تھوڑا کاروبار وی کردا رہیا تے ماشاء اللہ ٹھیک ٹھاک امیر کبیر تے وڈا بزنس مین وی بن گیا. جس وجھا نال چوکھی ساری زمین جائیداد بنک بیلنس ذر تے دولت دی ڈھیری لائی تے اپنی اولاد نوں چنگا چوکھا کھوایا پوایا پالیا سامبھیا پڑھایا لخایا تے سماج اچ رچ وسن دے ول سکھائے یعنی اوس گل تے عمل کیتا کہ غریب جمناں جرم نہیں بلکے غریب مر جانا جرم اے تے فیض الحسن نے اپنی چوکھی محنت مشقت تے لگن نال غربت پور وچوں نکل کے تے امارت دی نگری اچ اپنی اک چوکھی تھاں تے مقام بنایا. فیض الحسن دی ساری حیاتی لکھنا مقصود نہیں کیوں جے اپنی محنت تے ورتا نال اوہ اپنے آپ نوں چنگا چوکھا ثابت کر گیا اے دل دی تکلیف نال کجھ دن پہلاں ایس دی حیاتی دے ساہ مُک گئے نیں تے اوہ اپنے اصل ول نوں واپس ٹُر گیا اے. یقیناً چنگا بندہ سی خوبیاں خامیاں ہر بندے اچ ہوندیاں نے کھلا ڈلّاہ جیوندا وسدا سی فیض شاہ پر ہُن بہوں سوڑی تے ہنیری قبر اچ سُٹ کے اُتے مٹی پا کے اس نوں مٹی دی ڈھیری تھلے دب کے وارث تانگاں لہا کے واپس ٹر آئے نیں. فیض شاہ توں الحاج سید فیض الحسن کاظمی ریٹائرڈ ایکسیئن واپڈا و بزنس مین بنن والا انسان کون سی آخر؟ کسے نوں کجھ نہیں پتا ہُن انج ای اے جویں کوئی وسدا ای نہیں سی فیض شاہ ناں دا بندہ ایتھے نیک سی یاں کہ بد رب دیاں رب جانے کہ کون کی اے؟ بس سب مٹی دی ڈھیری.

اُتے لکھیاں دو لایناں بارے کہنا کہ……

حیات امیری انج اے بھاویں جدی پشتی رئیس ہوو یاں محنت مشقت نال امیر بنو تسیں اپنی حیاتی وچ ودھ توں ودھ اسایشاں تے نعمتاں نوں ورتدے اوہ چنگا چوکھا کھان پین پان لان وڈے لوکاں نال تعلقات تے اُٹھن بانھ کوٹھیاں کاراں بنگلے زمیناں جائیداداں یعنی موج میلا مطلب تواڈی حیاتی امیری تے رئیسی وچ لنگھ رئی اے.

قبر فقیری انج کہ جدوں حیاتی دے ساہ مکنے نیں اودوں اپنی ساری امارت تے وڈا پن چھڈ کے تاں اکو چٹے کپڑے دا کفن بغیر جیب دے پا کے مٹی دی بنی ہنیری قبر اچ کلّا مُکلّا پیا ہونا اے مُڑ ناں کوئی اپنا ناں کوئی پرایا بس مٹی پاؤ تے گھر نوں جاؤ قبر اُتے بتی ڈیوا بالن والے دی مرضی بالے ناں بالے.

حیات فقیری انج کہ اک بندہ جیہڑا دنیا داری توں وکھ ناں کھان پین دا پتا ناں پان لان دا ڈھنگ ناں اُٹھن بان دی تمیز ناں گل عام بندیاں وانگوں کرے بس لبھی تاں کھا لئی نہیں تے ناں سئی میل کھورے تے پاٹیاں پرانیاں تھگڑیاں پیراں اچ جُتی نہیں مجھوں وی ننگا ہووے بہوں کسمپرسی نال حیاتی گزاردا پیا ہووے پر فیر وی پر سکون روے کیوں جے اوہ دنیا داری دی پرواہ کیتے بغیر دانے دانے تے لکھیا اے کھان والے دا ناں اُتے یقین رکھ کے سدھا رب نال لائی بیٹھا ہوندا اے کوئی کجھ پیا سوچے؟ اوہنوں کی؟ جویں کہ صوفی ابدال قلندر ولی اللہ لوک.

قبر امیری انج کہ ایہہ بندے جدوں دنیا چھڈدے نیں تے اودوں فیر سوہنے رب دے سچے عاشق فقیر ولی صوفی ابدال قلندر دی قبر نوں رب لوکاں لئی مثال بنا دیندا اے تے فیر اوہ صرف قبر ای نہیں رہندی بلکے مزار یاں روضہ بن جاندا اے تے ہر ویلے جیوندے وسدے لوک اوسے فقیر صوفی ولی ابدال قلندر اللہ لوک دے مزار یاں روضہ تے اپنیاں منتاں مراداں لے کے حاضر رہندے نیں ایس دے وسیلے نال رب کولوں منگدے نیں رونقاں لگیاں رہندیاں ڈیوے بلدے رہندے مچ لگے رہندے لنگر چلدے رہندے تے ویہڑے وسدے رہندے نیں.

اخیر تے اکو گل کراں گا کہ کجھ شیواں انج دیاں نیں جتھے دولت کسے کم نہیں آ سکدی. توانوں 8 اکتوبر 2005ء والا زلزلہ تے یاد ہووے گا. بہوں سارے امیر لوکی عمارتاں دے ملبے تھلے دبے ہوئے سن. تے اوہناں دے اوتھے ای مدد دی التجا کردے کردے ساہ مُک گئے. پر جنہاں دیاں دلوں لگیاں ہون اوہ ایڈی چھیتی بھلدے نہیں ساک نے وی دلوں لائی ایہدے نال تے میرا دل ہُن وی کوکاں ماردا پیا کہ واگاں وطناں نوں موڑیں ہا یار کیوں چھڈ کے ٹُر گیوں او سانول (بابا فیض شاہ) موڑ مہاراں…