سواد

ڈاکٹر کرامت مغل

گل ٹی وی دی اِس خبر توں شروع ہوئی کہ غیرت دے ناں تے قتل کرن والیاں نوں پھانسی یاں فِر عمر قید دی سزا دتے جاون دا قنون بن رہیا اے۔شاید بن گیا اے۔
اوہ دوویںگھر وچ اکلّے سن۔
چالھی کُو سالاں دی پتلے سر یر والی عورت ۔اوہ تُوت دی چھمک وانگوں لِف لِف جاندی ۔اوہ ہس کے آکھن لگی،’’ایہ قنون لگدا اے میرے لئی بنیا اے۔ مینوں وی میرا بھرا مارن نوں پھِر دا اے۔ ہُن اوہ سوواری سوچے گا‘‘۔
’’ہاں عورتاں نال صدیاں توں زیادتیاں تے ظُلم ہوندے آئے نیں۔ لگدا اے ہُن عورتاں دی وی سُنی گئی اے‘‘۔ مردنے پڑھے لکھے تے کھُلے ذہن دا ہوون دا ثبوت دِتا ۔
فِر اکو واری عورت نوں جویں کُجھ چیتے آیا ،’’اج مینو ں بتی پئی اے تے ٹھیک ٹھاک پئی اے‘‘۔
’’اوہ کویں؟ـ‘‘
ہیٹر لایا ہویا سی ۔اک جگھا توں تار نوں جوڑ سی ۔ بے دھیانی وچ میرے ہتھ وچ پھڑی سلور دی تھالی اوس جوڑنال ٹچ ہوگئی تے چنگا بھلا جھٹکا پیا‘‘۔
’’تینوں احتیاط کرنی چاہیدی اے ۔ بجلی نہیں ویکھدی کوئی کِنا سوہنا اے تے حا لے ایہنوں مرنا نہیں چاہیدا‘‘۔
عورت ہس کے تے تھوڑا جہیا ول کھا کے مرد دی تعریف نوں قبولیا تے آکھن لگی ،’’میں گھر وچ اُکا اکلی ساں ۔کوئی نہیں سی جہڑا مینوں چھڈائوندا۔اوہ تاں بجلی نے جھٹکا مار کے پران￿ہ سٹ دِتا ، نہیں تاں ہُن نوں مری پئی ہوواںآ۔لوکی میری جوان موت تے چہ چہ کرکے افسوس پئے کردے ہوون آ۔ عورتاں اپنے نکاں اُتے اُنگلاں رکھ کے آکھنا سی ’’آ ہا ئے کِنّی سوہنی جوان جہان کُڑی بجلی نال لگ کے مر گئی ۔ حالے اوہنے ویکھیا ای کیہ سی ‘آکھدیاں پئیاں ہوون آ‘‘۔
تے میں آکھنا سی کِنی چھیتی مر گئی حالے تاں اساں دوواں بڑی دُور تک جانا سی‘‘مرد نے شرارت کیتی۔
لئے تینوں اوس ویلے وی ایہو جہیاں گلاّں ای چیتے آنیاں سن‘‘۔ تُوت دی چھمک لہرا کے آکھیا۔
’’ہر کوئی اپنے دُکھ نوں ای روندا اے‘‘۔
مریاں بارے ایہوجیہاں گلاں نہیں کری دیاں‘‘ ’’اوہ کیوں؟‘‘
’’اللہ معاف وی تاں کردیندا اے۔ تیرے بتّی لگن والی گل توں مینوں شیخ پور دی اک کُڑی چیتے آگئی ۔بڑی سوہنی کُڑی سی ۔ حالے کواری سی اوہ کسے انڈین اداکار انال اوہدی شکل رلدی سی ۔اوہدا عاشق اوہنوں اوسے ناں نال بُلاندا ۔
اوہ وی تیرے وانگوں اِک دن اکلّی کپڑے استری پئی کردی سی ۔اوہنوں بِجلی لگی تے اوہ اوتھے ای مر گئی۔‘‘
’’وچاری ‘‘۔
’’خیر اینی وچاری وی نہیں سی اوہ ۔اگ لگی ہوئی سی اوہنوں۔کھن￿بھ اُگن توں پہلوں ای اُڈن لگ پئی ۔ کُجھ بھیدی آکھدے نیں کہ اوہ کُڑی اوہدے بھرا نے آپ ماری ‘‘۔
’’تے اوہدا عاشق؟‘‘عورت نے غُصّے نال پُچھیا۔
’’اوہ پھِردااے ‘‘
’’اوہنوں کیوں نہیں ماریا ؟‘‘
’’اپنی بھین مارنی سوکھی اے۔ بگانا پُتر مارنا ایڈا سوکھا نہیں ‘‘۔
’’سرداراں اپنی کُڑی بتّی لا کے ماری تاں نال ای اوہدا عاشق وی مروادتا سی‘‘عورت انکشاف کیتا ۔
’’اچھا‘‘۔مردرتّاکُو حیران سی۔
’’تے ہو ر کیہ ‘‘۔
’’مینو ں نہیں سی پتا‘‘۔
’’ سردار اپنیاں بہت ساریاں گلاںدا کدوں پتا لگن دیندے نیں‘‘عورت نوںگُجھے راز جانن تے فخر ہویا۔
’’ایہ تاں تُوں ٹھیک آکھیا اے‘‘۔
تے اوہ جہڑی نِکے چودھریاں اپنی کُڑی ماری ‘اوہدا تے تینوں پتا ہونا ایں؟‘‘عورت نے پُچھیا۔
’’ جہڑی اپنے بھنویئے نال نکل گئی سی‘اوہ؟‘‘
’’ہاں‘‘۔
’’سُنیاتاں سی‘پر پُوری گل دا پتا نہیں ۔ تہانوں عورتاں نوں پوری گل داپتا ہوندا اے‘‘۔
’’ہاں جد اوہ اوہنوں موڑ کے لیا ئے تاں بعد وچ عدالت وچ بّبو نے فیر ۔ مُنڈے دے حق وچ بیان دے دتے۔ ماپیاں ایم پی اے نوں وچ پاکے کِویں نہ کویں کر کے فِر وی کُڑی مُڑا لئی ۔ پر ہُن اوہ اوہناں دے دِل توں لہ گئی ۔ساریاں گھر والیاں ایکا کرکے اوہنوں زہر دے دِتا۔‘‘
’’ایم پی اے نے ذُما نہیں سی چُکیا ؟‘‘مر دپُچھیا ۔۔۔۔۔
کاہدا؟

’’بئی کُڑی نوں جانوں نہیں ماریا جاوے گا‘‘
’’ایہو جہے ذُمیّاں دی کون پر واہ کردا اے ۔نالے ذُمّادار کہڑابعد اچ گُناہگاراںنُوں پھاہے لا دیندااے۔ذُمادار کون ہوندا اے پُچھن والا‘جہناںدی کُڑی سی اوہناںماردتی زہر دے کے‘‘۔
’’ہیر دے ماپیاں دا تاں پتا نہیں بُبو دے ماپے تکبر بڑا کردے سن۔‘‘’’بڑے ہنکارے ہوئے سن۔ اوہ خاص کر ببّو دیاں وڈیاں بھیناں پِنڈ وچ جد وی کوئی کُڑی مُنڈا پھڑے جاندے یا ں کوئی رن اُدھل جاندی ‘اوہ بڑا نک مروڑمروڑکے گلاں کردیاں کسے کُڑی دے یارانے دا پتا لگدا تاں بجائے پردا پاون دے اوہنوں چھج وچ پاکے بھنڈدیاں۔
اوہناں نوں اوہناںدے غروردی سزا انج ملی کہ اوہناں دی اپنی نِکی بھین اپنے بھنویئے نال نکل گئی ۔رج بے عزت ہوئے ‘‘’’ہاں کسے ہورنال جاندی تاں شاید اوہ اندر وڑکے بَہ جاندے۔پر اوہ تاں گئی وی تاں اپنی سگی بھین دے گھر والے نال ۔دوسکّیاںبھیناں اِک مرد دے گھر تاں نہیں نہ رہ سکدیاں‘‘۔
’’رہ تاں نہیں سکدیاں پر ننھی تے نادیہ تاں وسدیاں پئیاں نیں۔‘‘عورت اپنے ولوں دھماکا کیتا۔
’’اوہ کوئی ظاہراظرین چٹا ننگا تاںنہیں وسدیاںپئیاں ۔اوہناں کوئی نکاح تاں نہیں کیتا۔چوری چھُپے داء ای اے ناں ‘جِنا کوئی مرضی لا لوے ۔دُنیا کولوں وی چوری تے اللہ کولوں وی ‘‘۔
’’لوکاں دیاں اکھاں وچ گھٹاپاندے پئے نیں سالی بھینویا ۔اللہ تاں سبھ جاندا اے۔‘‘عورت نوں کوئی ’’دُکھ سی اوہناں نال شاید ۔ ’’اللہ بڑا مارے گا ایہناں نوں ۔‘‘مرد نوں مذہب چیتے آگیا۔’’گُناہ دی وی کوئی حد نہیں ہوندی جناب ۔ گُنا بے حد ای سوادی لگدا اے‘‘۔مرد نے کوئی جواب نہ دتا ۔اوہ شاید بحث دے مُوڈوچ نہیں سی ۔ کجھ چِرلئی دوواں وچکارچُپ ورت گئی ۔
اوہ ددویں اپنی اپنی تھاں کجھ سوچدے رہے ۔عورت بولی ‘ میں آکھدی پئی ساں نکے چودھریاں نوں اوہناں دا ہنکارلے ڈُبا پہلوں اوہناں دی کُڑی نَسّی ۔ عدالت وچ ذلیل ہوئے۔
دِھی نوں زہر دے کے ماریانیں بئی مُونہ اُتے لگی کالک لَہ جاوے گی۔اوہ وی نہیں لتھی‘‘۔’’اوہ کویں؟‘‘
’’اوہناں دا جوائی جہڑا اوہناں دی دھی نوں اُدھال کے لے گیا ۔اوہدے نال نہ چاہندیاں ہویاں ،اپنی دھی دے بھلے لئی صُلح کرنی پے گئی ۔ہُن جوائی بھاویںنہیںآندا۔دھی تاںآندی اے ناں۔جدوی آندی اے سارے پھٹ سجرے ہوجاندے نیں۔لوکی مُونہ جوڑدے نیں۔‘‘
’’کالکھ تاںواقعی اوویںدی اوویںرہی‘‘۔
تے ہور کیہ ۔چودھریاںنوں غرور کرن دی تے لوکاں دے پردے ظاہر کرکے ذلیل کرن دی جہڑی رب نے سزا دتی ‘اوہ حالے مُکی نہیں وڈے پُتر دی بیوی اپنے دیور نال پھڑی گئی ۔نِکے پُتر دا تاں ویاہ کیتا تے اوہ وی بھیڑی نکلی۔‘‘
ـ’’سُنیا اے کُڑی وَسناوُسنا کوئی نہیں ۔پِچھے کُجھ زیادا ای موہ پیار سُو‘‘۔ایہ ایہناں انوکھاں وچوں لیا ندی اے؟ــ‘‘ ’’ہاں‘‘
ایہناں نوں رشتے داراں ساک کیوں نہیں دتا؟‘‘’’ساک تاں بڑے سن۔ایہناں دیاں ای اُچیاں ہواواں سن ۔گمُو ری (مغروری)وچ سن۔ پہلوں ایہ نہیں سن لیندے ہُن ایہناں نوں دینداکوئی نہیں‘‘۔
’’ہاںجی ساریاں نوں نک لگے ہوئے نیں‘‘
اِک واری فیر چُپ دا وقفا آیا۔’’فیر ایس چُپ نوں عورت نے ای توڑیا ۔‘‘ہا ں سچ چیتے آیا اوہ تُوں صبح کیہ آکھدا پیا سی موبائل فون تے‘‘
’’کیہ آکھدا پیا ساں؟ ‘‘اوہیوبٹ فیملی والی گل ‘‘
ہاں اوہ میرے اک بیلی کول اوہدا کزن آیا تاںاوہ اوہناں بارے کجھ ’’واء توئیاں‘‘ماردا رہیا ۔ بڑیاںجوڑ جوڑ کے اوہنے اپنے دوواں دیاں گلاں کیتیاں۔‘‘
’’ایہ بٹ لوک بڑے بے فیض تے کھادہ مکالے (کھاپی کے بھُل جاون والے) نیں۔ ایہناں نوں گوانڈھی ہون پاروںہر اوکھے ویلے میںسنبھالیا اے۔ ایہناں دیا ں ز نانیا ں دیاں سو لوڑاں تھوڑاں میں پوریاں کیتیاں نیں ۔فیر وی ایہ میرے خلا ف گلاں کرن توں باز نہیں آئے۔‘‘عورت غُصّے وچ سی ۔
’’حالے ایہناں نوں ایہ گلاں کرکے حاصل حوصل وی کجھ نہیں ۔بندا پُچھے جنہوں تُوں ایہ گلاں دسیاں نیں ‘اوہناںکہڑی تیرے اُگے مجھ لا‘دِتی اے ۔‘‘مرد نوں وی رنج سی ۔ ’’ایہ بعضے بُڑیاںبندیاں نوں ایویںای لوکاں دیاں گلاں کرن دا شوق ہوندا اے ۔صرف جھٹ فضول سواد لین لئی ‘چسکامارن پاروں گلاں کردے نیں ۔مِلداملاندا کجھ وی نہیں اے۔‘‘
ہاں ایہ لوکاں بارے گلاں کرن دا سواد بڑا بھیڑا اے ۔‘‘
’’اسیں کدے وی کسے دے گھر دی گل نہیں کیتی ۔‘‘عورت دعوا کیتا ۔’’ہاں آپاں نوں کیہ ضرورت ، لوکاںدیاںچنگیاںمندیاںگلاںکر کے گناہ لین دی۔‘‘مرد اوہدی ہاںوچ ہاںملائی۔٭٭