اسیں پاکستانی آں تے پاکستان ساڈا اے
لکھت:مظہر برلاس
92 ورھے گزار کے ستمبر وچ پیدا ہون والا ایسے مہینے نوں ستم گر بنا کے ٹر گیا۔ سید علی گیلانی نے پوری حیاتی رسم شبیری نبھائی۔ شاید ایسے لئی اوہناں دی وفات وی محرم وچ ہوئی دلاں نوں گرما دین والے سید علی گیلانی کہندے سن: میرا ناں علی اے تے میں دہشت گرد نہیں‘ میں کشمیر وچ پاکستان دا جھنڈا واں‘ ہاں اوہو کشمیر جو پاکستان دی شہ رگ اے۔ علی گیلانی نوں پی ٹی آئی حکومت نے نشان امتیاز نال نوازیا۔ سید علی گیلانی 50 ورھے وادی کشمیر دی سیاست تے چھائے رہے۔ اوہ خطابت دے جوہر وکھاندے۔ اوہناں دی شعلہ بیانی روحاں نوں تڑپاندی‘ انج علی گیلانی پوری وادی نوں پرجوش بنا دیندے اوہناں نوں ایہ کمال حاصل سی کہ اوہ جدوں نعرہ بلند کردے تے ہزاراں‘ لکھاں انسان نہ صرف جھومدے سگوں اک آواز بن کے پوری وادی وچ گونجدے۔ اوہ کہندے: اسلام دی نسبت نال‘ اسلام دے تعلق نال‘ اسلام دی محبت نال اسیں پاکستانی آں‘ پاکستان ساڈا اے۔
ایہو نعرہ سید علی گیلانی نوں مقبول ترین لیڈر دے طور تے پیش کردا سی۔ ایہدے وچ کوئی شک نہیں کہ پوری وادی کشمیر دے نوجواناں دے سینیاں وچ پاکستان دی محبت بھرن وچ سید علی گیلانی دا بڑا کردار اے۔ کشمیری‘ پاکستانیاں نال چوداں اگست دا جشن مناندے نیں ایہو کشمیری 15 اگست نوں بھارتی یوم آزادی یوم سیاہ دے طور تے مناندے نیں۔ 14 اگست نال وی کشمیریاں دی عجیب محبت اے۔ کشمیر دے لوکاں نے پہلی واری کشمیر ڈے 14 اگست 1931ء نوں منایا سی۔ برصغیر وچ سب توں پرانی آزادی دی تحریک‘ اصل وچ تحریک آزادی کشمیر اے۔ کشمیر نال بے پناہ محبت رکھن والے علامہ اقبال نے دورئہ کشمیر دے موقعے تے آزادی دے نعرے اوس ویلے سنے سن جدوں پاکستان لئی آزادی دی تحریک نہیں سی چلی۔ اقبال دی کشمیر نال محبت دی وڈی وجہ ایہ سی کہ اوہناں دے وڈیرے ضلع کولگام دے اک پنڈ ساپر توں ضلع سیالکوٹ آئے سن۔ پہلے پہل اوہ قصبہ جیٹھی کے وچ آئے فیر سیالکوٹ شہر منتقل ہو گئے۔ علامہ اقبال دے مداح سید علی گیلانی مقبوضہ کشمیر دے ضلع بانڈی پورہ دے قصبے سوپور دے نیڑے جھیل کنڈھے واقع اک پنڈ ڈورو وچ 29 ستمبر 1929ء نوں پیدا ہوئے۔ ابتدائی تعلیم سوپور توں حاصل کرن والے سید علی گیلانی نے اعلیٰ تعلیم اورینٹل کالج پنجاب یونیورسٹی لہور توں حاصل کیتی۔ سید علی گیلانی نوں شعروشاعری تے خطابت نال شغف سی‘ اقبال نال محبت پاروں سید علی گیلانی نے ڈاکٹر اقبال دی فارسی شاعر دے ترجمیاں تے مشتمل تن کتاباں چھاپیاں۔ اک درجن دے نیڑے کتاباں لکھن والے عظیم حریت رہنما نے اپنی سوانح عمری وی لکھی۔ اسیری دیہاڑیاں دی یادداشتاں تے مشتمل کتاب رودادقفس وی لکھی۔ پنجاب یونیورسٹی توں واپس کشمیر جا کے اوہناں نے جماعت اسلامی وچ شمولیت اختیار کر لئی۔ سید علی گیلانی نے 1977-1972 تے فیر 1987ء دا الیکشن جماعت اسلامی دے ٹکٹ تے جتیا۔ 1987ء دا الیکشن پاکستان نواز تنظیماں دے اتحاد مسلم متحدہ محاذ دے تحت لڑیا‘ بدترین دھاندلی راہیں فاروق عبداللہ نے ایہ الیکشن چرایا۔ ایس الیکشن نے آزادی کشمیر دی تحریک وچ نویں روح پھوک دتی جس دن مسلم متحدہ محاذ دے کرکن اسمبلی عبدالرزاق بچرو نوں ہلاک کیتا گیا علی گیلانی سنے محاذ دے چارے ارکان مستعفی ہو گئے۔ حالات خراب ہوئے تے فاروق عبداللہ‘ اشرف غنی وانگوں نس گیا۔ بھارتی حکومت نوں کشمیر وچ گورنر راج لانا پیا۔ ایہدے بعد گیلانی نے مسلح تحریک دی کھل کے حمایت کیتی اوہناں نے ایہ حمایت آخری ساہ تک جاری رکھی۔
آل پارٹیز حریت کانفرنس دے سربراہ دے طورتے سید علی گیلانی نے آزادی کشمیر لئی سخت موقف اپنائی رکھیا۔ اوہناں نوں بھارت سرکار نے لالچ‘ دھونس‘ اقتدار‘ دھمکی تے جبر راہیں رام کرن دی کوشش کیتی پر بھارت دی ایہ کوشش نکام رہی۔ سید علی گیلانی راہ حق دے مسافر سن قافلہ حسین دے نقش قدم تے چلدے اوہناں نوں کربلا والیاں وانگوں موت دے بعد وی دشمن دے جبر دا سامنا رہیا جس رات اوہناں دا انتقال ہویا اوسے رات دے آخری پہر وچ جبر دے اندھیریاں وچ زبردستی علی گیلانی دی تدفین کر دتی گئی اوہناں نوں مبینہ طور تے حیدرپورہ دے قبرستان وچ دفن کیتا گیا پر عبداللہ گیلانی دے بقول: پتہ نہیں کتھے تدفین کیتی گئی اے۔ سید علی گیلانی وفات دے بعد دشمناں لئی خوف دی علامت بنے رہے‘ بھارتی فوج نے نظربند علی گیلانی دی شہادت دے بعد حیدرپورہ دے راہواں وچ کنڈیالی تاراں وچھائیاں‘ کرفیو لا دتا۔ دریائے جہلم دے دوہاں پاسے سری نگر دی آبادیاں وچ قابض بھارتی فوج دا گشت ودھا دتا گیا۔ سری نگر دا پرانا شہر جہنوں دو ہزار ورھے پہلاں اشوکا نے آباد کیتا سی اوتھے گلیاں وچ دکھ پھردا رہیا۔ سری نگر دے نویں شہر وچ وی فضا سوگوار رہی۔ سید علی گیلانی نے وصیت کیتی سی کہ اوہناں نوں شہداء دے قبرستان وچ دفن کیتا جاوے پر ظالم بھارتی فوج نے جسد خاکی کھوہ کے کسے ہور قبرستان وچ دفن کر دتا۔ جنازے وچ صرف گھر دے بندے یاں کجھ گوانڈھیاں نوں شریک ہون دتا۔ ایس سارے جبر تے دنیا بھر دے حریت رہنماواں سنے سارے زندہ ضمیر انسان دکھی نیں۔
اج صرف پہل گام‘ ڈاچی گام‘ بڈگام یاں کولگام ای سوگوار نہیں پورے جنوبی ایشیا دے شہراں وچ سوگ اے ۔ اج کپواڑہ‘ پلوامہ یاں کاندربل ای دکھی نہیں مظفرآباد‘ پونچھ‘ اسلام آباد سنے پاکستان دے سارے شہراں وچ وی سوگ اے۔ پاکستانی جھنڈا سرنگوں اے‘ آزادکشمیر وچ سوگ اے۔ سری نگر دے لال چوک سنے نشاط باغ اداس اے‘ مقبوضہ اسلام آباد (اننت ناگ) وی سوگ وچ ڈبیا ہویا اے۔ اننت ناگ دا ناں مغلیہ دور وچ اسلام آباد رکھیا گیا سی پر ہندوئواں نے ایہدا ناں بدل دتا۔ سارے جبر دے باوجود بھارتی فوج کشمیریاں دی سوچ نوں نہیں بدل سکی کہ اوہ ہن وی اپنے شہید نوجواناں نوں پاکستان دے جھنڈے وچ دفن کردے نیں۔ جبر تے ظلم کشمیریاں دی پاکستان نال محبت ختم نہیں کر سکیا ایہناں نعریاں نوں ختم نہیں کیتا جا سکیا کہ:
ہم پاکستان ہیں
پاکستان ہمارا ہے
آخر وچ کشمیر لئی اقبال دا شعر پیش خدمت اے کہ:
توڑ اس دستِ جفا کیش کو یارب جس نے
روحِ آزادی کشمیر کو پامال کیا
