کوششاں‘ مشکلات تے اسانیاں

تنویر ظہور

سعیدآسی دے کالماں دا مجموعہ ’’اشرافیہ اور عوام‘‘ حال ای وچ چھپیا اے۔ 2018ء وچ ایہناں دے منتخب کالماں دا مجموعہ ’’تیری بکل دے وچ چور‘‘ چھپ چکیا اے۔ جہدے تے میں لکھیا سی۔ اشرافیہ اور عوام میرے تک نہیں اپڑیا پر سعیدآسی دے کالماں دا مطالعہ باقاعدگی نال کرنا واں تے جی آر اعوان دی تلخیص وی پڑھ چکیا واں۔ ایس ناطے سعیدآسی دے کالماں تے اپنی رائے دا اظہار کر سکنا واں۔ سعیدآسی اپنے کالماں وچ معاشرے دے محروم طبقیاں دے مسئلے بیان کردے نیں۔ اوہ بیروزگاری دے مسئلے نوں پہلے درجے تے شمار کردے نیں۔ اوہ سماج سیوا دے کم وی کردے رہندے نیں۔ اوہناں دی بے پناہ سماجی خدمات نیں۔ اشفاق احمد اپنی گل بات دے آخر وچ ایہ فقرہ کہندے اللہ تہانوں آسانیاں عطا فرمائے تے آسانیاں تقسیم کرن دا شرف وی عطا کرے۔
سعیدآسی دا آبائی شہر پاکپتن اے۔ ایسے شہر وچ عظیم صوفی بزرگ بابا فریدؒ دی درگاہ اے۔ بابا فرید نے اشرافیہ دے مرشد بنن دی تھاں اجلافیہ دے وچکار ہندے ہوئے اوہناں ورگی حیاتی گزار کے محرومین دا مرشد تے پیرطریقت بننا قبول کیتا سی کہ عملی طور تے آپ انساناں وچ طبقاتی تقسیم دی نفی کرن تے ثابت کرن کہ معاشرے وچ زیادہ حقدار محرومین دا طبقہ اے۔ عوام مہنگائی دی وجہ نال پریشان نیں پر اشرافیہ نوں ایہدے نال فرق نہیں پیندا۔ پریشانی تے اجلافیہ نوں ہوندی اے۔ اجلافیہ توں مراد پسماندہ تے پسیا ہویا طبقہ یعنی عوام۔ اشرافیہ‘ بااثر تے خواص۔ ایہو بااثر لوک اقتدار اعلیٰ دے مالک ہوندے نیں۔ قرآن کریم نے آسانیاں حاصل کرن دا طریقہ ایہ دسیا اے کہ سیں مشکلات دا سامنا کرو جو مشکلات دا سامنا نہیں کردا اوہنوں آسانیاں نصیب نہیں ہو سکدیاں۔ زندگی جہد مسلسل دا ناں اے ایہ نہیں کہ جدوں آسانیاں مل جان تے انسان مطمئن ہو کے بہہ جاوے۔ اوس ویلے وی انسان دے سامنے مشکلات آن گئیاں جہناں تے غلبہ پان لئی کوشش تے عمل دی لوڑ ہووے گی۔
حیات جاوداں اندر ستیز است
قرآن حکیم دی آیت اے: لیس لانسان الامعاسعی۔ ایہ آیت اک عظیم اصول ول رہنمائی کردی اے۔ معاشیات دی دنیا سانوں دسدی اے کہ انسان نوں صرف محنت دا معاوضہ لینا چاہیدا اے۔ سرمایہ دا معاوضہ یاں ایویں ای بناں محنت کجھ لے لینا جائز نہیں۔ ایس معاشیات تے جو نظام تعمیر ہووے گا اوہدا اندازہ اہل بصیرت لا سکدے نیں۔ معاشرے وچ بندے نوں مقام اوہدی محنت دے اعتبار نال متعین کرنا چاہیدا اے نہ کہ خاندانی یاں ایس قسم دیاں دوجیاں اضافی نسبتاں نال۔ ایہ عقیدہ کہ ہر بچہ اپنے اولین ماں باپ دے جرائم دی پاداش وچ مبتلا ہوندا اے‘ جھوٹھ اے‘ انسان سفید لوح لے کے پیدا ہوندا اے تے جناں اوہ کوشش کرے‘ اوناں اوہ زندگی دی خوشگواریاں دا اہل بن جاندا اے۔ ایس اصول نے سیاست دی دنیا وچ ایہ کہہ دتا کہ ہر انسانی بچے نوں کوشش تے عمل دا اکو جیہا میدان ملنا چاہیدا اے۔ ایس بارے نہ کسے نوں رعایت ملنی چاہیدی اے تے نہ کسے دے راہ وچ رکاوٹاں پیدا کرنیاں چاہیدیاں نیں۔ میں سمجھنا واں کہ ایہ اصول کنے عظیم انقلاب دا منشور اے۔
فاعتبرو یا اولی الابصار ۔اکھاں والیو عبرت حاصل کرو۔ ایہ آیت مینوں سعیدآسی دے اک کالم دا اقتباس پڑھ کے یاد آئی۔
ذوالفقارعلی بھٹو دی پھانسی دے حوالے نال اوہ لکھدے نیں: بھٹو تے اوہناں دے خاندان دا اہل روحانیت نال بظاہر کوئی تعلق نہیں لگدا پر اوہناں دی برسی تے عرس ورگا سماں تے اوہناں دے قبرستان وچ اوہناں دے بچے شاہ نواز بھٹو‘ مرتضیٰ بھٹو‘ بینظیر بھٹو تے نصرت بھٹو دے مزارات تے ہر ویلے زائرین دی یاترا تے قرآن حکیم دی تلاوت کرن والیاں نوں ویکھ کے انسان سوچن تے مجبور ہو جاندا اے۔ بھٹو صاحب کوئی پیرکامل تے نہیں سن پر اک گل اوہناں دے مائل برروحانیت ہون دا پتہ دیندی اے۔ انور بار ایٹ لاء نے کہیا سی ہن تے بھٹو نوں پھانسی توں خدا وی نہیں بچا سکدا پر قدرت دی ستم ظریفی دیکھو‘ اپنے دعوے دے کجھ مہینے بعد موصوف آپ دنیا توں گزر گئے۔ حالاں کہ اجے بھٹو نوں پھانسی نہیں سی ہوئی۔
بھٹو نوں پھانسی دی سزا دافیصلہ سنان والے جسٹس مولوی مشتاق دے بارے تہانوں پتہ ہووے گا کہ اوہناں دی نماز جنازہ وچ شہد دیاں مکھیاں نے حملہ کر دتا۔ بھٹو صاحب دے مزار تے مینوں حاضری دا موقع نہیں ملیا پر اسلام آباد وچ فیصل مسجد دے احاطے وچ مدفون جنرل ضیاء الحق دی قبر تے مینوں فاتحہ خوانی کردے ہوئے اک بندہ وی نظر نہیں آیا۔ عبرت ایہنوں ای کہندے نیں۔ جھنگ دے اک شاعر صفدر سلیم سیال (مرحوم) نے ذوالفقارعلی بھٹو دی پھانسی دے بعد ایہ شعر کہیا:
تجھ کو مرنا تھا، تجھے موت تو آ جانی تھی
دکھ تو یہ ہے تیرا قاتل ترا درباری تھا