گزر تو خیر گئی ہے تیری حیات قدیر,
ڈاکٹر عبدالقدیر خان اک بے مثال تے باکمال بندے سن
پاکستان دے دفاع نوں ناقابل تسخیر بنان والے محسن پاکستان ڈاکٹر عبدالقدیر خان اپنے ملک و قوم لئی اک عظیم تے لافانی کردار ادا کرن دے بعد اپنے خالق و مالک حقیقی دے کول چلے گئے۔ اوہ اک غیر معمولی انسان سن۔ ایس لئی ایہناں دا پاکستان لئی کردار وی غیر معمولی سی تے جس نوں من حیث القوم اسیں کدی وی فراموش نہیں کر سکدے۔ پاکستان دے سابق صدر تے فوجی آمر جنرل مشرف دے دور وچ ایہناں دے نال انتہائی بُرا سلوک کیتا سی کہ جدوں پاکستان نوں فنا کر دین تے صفحہ ہستی توں مٹا دین دے خواب ویکھے جا رہے سن ایس ویلے پاکستان دی حفاظت تے سلامتی نوں یقینی بنان لئی ڈاکٹر عبدالقدیر خان نے مثالی کردار کیتا سی۔ اوہناں نے پاکستان نوں ایٹمی طاقت بنا کے ساڈی قومی سلامتی نوں محفوظ کر دتا۔ ایس لئی اوہ پوری قوم دے ہیرو نیں۔
مینوں اج وی یاد اے کہ جدوں جنرل عبدالوحید کاکڑ ساڈی بری فوج دے سربراہ سن تے اوہ ڈاکٹر عبدالقدیر خان نوں پاکستانی قوم دا افتخار کہندے سن۔ جنرل جہانگیر کرامت وی کہیا کردے سن کہ ڈاکٹر عبدالقدیر خان دے پاکستان سرانجام دتے گئے کارنامیاں اُتے قوم جنہا وی فخر کرے گھٹ اے۔ پاکستان دی دو وار منتخب ہون والی وزیراعظم بے نظیر بھٹو نے کہیا سی کہ پاکستان نوں ایس گل اُتے ناز اے کہ ساڈے کول ڈاکٹر عبدالقدیر خان جہیا غیر معمولی صلاحیتاں دا حامل اک انج دا سائنس دان موجود اے جس دے بیش قیمت کارنامیاں دا تاریخ کدی فراموش نہیں کر سکدی، پاکستان دے سابق وزیراعظم میاں نواز شریف وی ڈاکٹر عبدالقدیر خان دے پاکستان دی خاطر سرانجام دتے گئے کارنامیاں دے ہمیشہ معترف رہے بلکہ اوہ عقیدت دی حد تیکر ڈاکٹر صاحب دی قومی خدمات دے قائل سن۔ پاکستان دے تن سابق صدر و جنرل ضیاء الحق ، فاروق لغاری تے محمد رفیق تارڑ نے وی اپنے اپنے دور حکومت وچ ڈاکٹٹر عبدالقدیر خان دے عظیم ترین قومی کارنامیاں نوں شاندار الفاظ وچ خراج تحسین پیش کیتا۔ پاکستان دا کوئی وی حکمران انج دا نہیں جس نے ڈاکٹر صاحب دی اپنے شعبے وچ قائدانہ صلاحیتاں دا اعتراف نہ کیتا ہوئے پر انتہائی دکھ دی گل اے کہ ڈاکٹر عبدالقدیر خان اپنی کتاب ’’داستانِ عزم‘‘ وچ ایہہ حقیقت لکھن اُتے مجبور ہو گئے کہ جنرل پرویز مشرف نے امریکی صدر بش دے ایجنڈے اُتے عمل کردے ہوئے ڈاکٹر عبدالقدیر خان تے ایہناں دے ساتھیاں نوں بدنام کرن دا رستہ اپنایا۔ پاکستان دے محسناں نوں اسیں صرف امریکہ نوں خوش کرن لئی بوہت زیادہ تکلیفاں اپڑائیاں۔ ایس توں زیادہ تکلیف دہ تے شرمناک گل ہور کیہ ہوئے گی کہ اسیں محسن پاکستان ڈاکٹر عبدالقدیر خان نوں پاکستان دے اک آزاد شہری دے حق توں وی محروم کر دتا۔ کیہ پاکستان دے دفاع نوں ناقابل تسخیر بنان دا ایہو صلہ سی کہ ڈاکٹر عبدالقدیر خان نوں اپنی آخری ساہ تیکر اوہ آزادی تے بنیادی حقوق وی میسر نہیں سن جیہڑے پاکستان دے اک عام شہری نوں وی حاصل ہوندے نیں۔ ڈاکٹر عبدالقدیر دا ایہہ شکوہ ساڈے حکمراناں نال بجا سی کہ جیہڑا بندا یورپ وچ میسر ہر طرح دی سہولتاں نوں چھڈ کے محض پاکستان دے قومی مفاد دی خاطر وطن واپس آیا سی تے سخت مشکل حالات بلکہ کجھ لوکاں دی سازشاں دا مقابلہ کر کے اوہ پاکستان نوں ایٹمی طاقت بنان وچ کامیاب ہویا سی۔ ایسے محسن دے خلاف پاکستان دے اک حکمران نے سازشاں دا اک جال پھیلایا تے جھوٹے الزام دا نشانہ بنایا گیا۔ ڈاکٹر عبدالقدیر خان نکے الزامات دا نشانہ بنایا گیا ڈاکٹر عبدالقدیر خان دی خدمات نہ صرف وطن عزیز لئی سن بلکہ ڈاکٹر صاحب نے افواج پاکستان نوں طاقتور بنایا میزائل تے ایٹمی ہتھیار نال ساڈے عسکری بازو مضبوط ہوئے تے امریکہ نے اک فوجی حکمران نوں ای ڈاکٹر عبدالقدیر خان دے خلاف بہتان ترازی لئی استعمال کیتا پر اطمینان دی گل ایہہ وے کہ قوم نے کدی وی جنرل پرویز مشرف دی جھوٹی الزام تراشی نوں تسلیم نہیں کیتا تے ہمیشہ اپنے قومی ہیرو ڈاکٹر اے کیو خان دا دل نال احترام کیتا۔
پاکستان دے اک سابق وزیراعظم چودھری شجاعت حسین جنرل پرویز مشرف دے قریبی ساتھی سن۔ وزیراعظم وی اوہ جنرل پرویز مشرف دے دور وچ ای بنائے گئے۔ چودھری شجاعت حسین نے اپنی کتاب ’’سچ تو یہ ہے‘‘ وچ لکھیا اے کہ جدوں ڈاکٹر عبدالقدیر خان نے ملک و قوم دے مفاد دی جدوں ڈاکٹر عبدالقدیر خان نے ملک و قوم دے مفاد دی خاطر ٹی وی اُتے آ کے سارا الزام اپنے اُتے لیا تے میں اخبارات لئی اک بیان جاری کیتا۔ چودھری شجاعت حسین دے بیان دا متن سی۔ ’’ڈاکٹر عبدالقدیر خان نے بڑے پن دا ثواب دتا اے تے قومی مفاد وچ ساری ذمہ داری اپنے سر لے لئی۔ اوہناں نے اک پیسے دی کرپشن نہیں کیتی نہ ای تفتیش کاراں نوں کوئی بیان دتا ۔ میں پچھلے دن ڈاکٹر عبدالقدیر خان لئی کردار ادا کرن دی استدعا کیتی سی اوہناں نے اپنی ساری ذمہ داری اپنے سر لے کے ملک و قوم لئی پہلے توں ودھ کے کم کیتا جس نال ملک وچ کنفیوژن دا خاتمہ ہویا تاں حقیقت ایہہ وے کہ سانوں کمزور سمجھ کے بیرونی دنیا ساڈے اُتے دبائو پا رہی اے۔‘‘
چودھری شجاعت حسین دی ایس گواہی نال وی ثابت ہو جاندا اے کہ ڈاکٹر عبدالقدیر خان دے خلاف کوئی وی الزام ٹھیک نہیں سی۔ ڈاکٹر صاحب دی ایہہ وی قربانی تے ایثار سی کہ اوہناں نے یورپ دی پُر آسائش زندگی پاکستان دی خاطر چھڈی فیر جس پاکستان دے دفاع نوں ڈاکٹر عبدالقدیر خان نے اپنی غیر معمولی صلاحیتاں دے بل بوتے اُتے ناقابل تسخیر بنا دتا سی۔ ایس پاکستان دے مفاد دی خاطر جھوٹے الزام اپنے سر لے کے تے پاکستان نوں اک انتہائی مشکل صورتحال توں کڈ دتا۔ چودھری شجاعت حسین نے اپنی کتاب وچ ایہہ وی لکھیا اے کہ ڈاکٹر صاحب دی ایس غیر معمولی قربانی پاروں ایہناں دی عزت میرے دل وچ مزید ودھ گئی۔ دکھ تے افسوس دی گل ایہہ وے کہ ساڈے سارے حکمراناں نوں اصل حقائق دا علم سی۔ فیر وی اسیں پاکستان نوں عالم اسلام دی پہلی تے دنیا دی ستویں ایٹمی طاقت بنان والے اپنے عظیم سائنس دان دے نال انتہائی بُرا سلوک کیتا۔ ٹی وی اُتے نام نہاد فرد جرم پڑھن توں پہلے جنرل مشرف نے ڈاکٹر عبدالقدیر خان نال ایہہ وعدہ وی کیتا سی کہ کجھ دن بعد آپ نوں مکمل طور اُتے آزاد کر دتا جائے گا پر جنرل مشرف دا ایہہ وعدہ وی ڈاکٹر عبدالقدیر خان دے خلاف جھوٹے الزامات وانگوں جھوٹا ثابت ہویا۔فروری2004توں لے کے ڈاکٹر عبدالقدیر خان دی وفات 10 اکتوبر 2021تیکر جے ڈاکٹر صاحب دی میسر آزادی نوں اک مشہور شعر دی زبان وچ بیان کیتا جائے تے اوہ آزادی صرف اینی سی۔
مجھ کو آزادی ملی بھی تو کچھ ایسے ناسک
جیسے کمرے سے کوئی صحن میںپنجرہ رکھ د ے
ڈاکٹر عبدالقدیر خان اک بے مثال تے باکمال بندے سن۔ پر صرف امریکہ دے ڈر توں اک فوجی ڈکٹیٹر پرویز مشرف دی حکومت وچ ڈاکٹر صاحب دے نال بدترین سلوکی دی جیہڑی بنیاد رکھی گئی سی بعد وچ آن والی جمہوری حکومتاں وچ وی ایہو نارواے، ناجائز ، نامناسب تے ناپسندیدہ سلوک ڈاکٹر عبدالقدیر خان دے نال جاری رکھیا گیا۔ حکومتاں جھوٹ بولدیاں رہیاں کہ ڈاکٹر عبدالقدیر خان نوں ساری آزادیاں حاصل نیں تے ایس جھوٹ دا ثبوت ایہہ وے کہ ڈاکٹر صاحب نوں اپ نے خلاف پابندیاں دے خاتمے لئی اعلیٰ عدالتاں نال رجوع کرنا پیا۔ عدالتاں وی ڈاکٹر صاحب دے دکھاں دا مداوا نہ کر سکیاں۔ ڈاکٹر عبدالقدیر خان بانی پاکستان قائداعظم تے علامہ اقبال دے بعد قوم دی سب توں زیادہ مقبول محبوب تے ممتاز شخصیت سن۔ ایہناں دے نال ساڈی حکومتاں تے مصلحتاں دا شکار حکمراناں دا ایہہ سلوک ناقابل فہم سی۔ ڈاکٹر صاحب ساڈے قومی ہیرو سن تے اسیں من حیث القوم ایہناں دے مجرم آں۔ ایہناں نوں کسے جرم دے بغیر سزا دتی گئی۔ اوہ ساڈے حکمراناں دے رویاں نال اینے دکھی سن کہ اپنے دل دے پھپھولے بیان کرن لئی ایہہ شعر کہن اُتے مجبور ہو گئے۔
گزرتوخیرہوگئی ہے تیری حیات قدیر
ستم ظریف مگر کوفیوں میں گزری ہے
ڈاکٹر عبدالقدیر خان دی عظمت کردار تے اعلیٰ ظرفی دا ایہہ پہلو وی ویکھو کہ پاکستانی حکمراناں دے ہتھوں ان گنت دکھ سمیٹن دے بعد اپنی آخری کتاب ’’داستانِ عزم‘‘ دا انتساب درج ذیل الفاظ وچ کیتا اے۔ ’’ سب توں پہلے پاکستان دے ناں جس دی سلامتی میرا ایمان اے اپنی رفیق حیات، پیارے بچوں، پیارے ہم وطنوں، افواج پاکستان دے محب وطن افسراں تے جواناں تے پاکستان دے دفاع نوں ناقابل تسخیر بنان وچ میرے نال شبانہ روز خلوص تے حب الوطنی نال سرشار ہو کے کم کرن والے سارے ساتھیاں نال منسوب کرن وچ دلی فخر محسوس کرنا واں۔‘‘
