آہ! ڈاکٹر عبدالقدیر

سعد اللہ شاہ

حلقہ زنجیر بن کر مجھ پہ سارے در کھلے
اک مجسم عشق پر کیا حسن کے پیکر کھلے
پانیوں کا زور سب کو کھینچتا ہی لے گیا
کشتیاں جب کھل گئیں تو ہم پہ وہ پتھر کھلے
ڈاکٹر قدیر خاں فانی جہان چھڈ گئے۔ تسیں ڈاکٹر صاحب دے انٹرویوز سوشل میڈیا تے سن دے رہے ہوو گے۔ سنیا اے اوہناں نوں سارے اعزازات تے پروٹوکول نال دفنایا گیا۔ اجہے پروٹوکول شاید ای کسے نوں ملے ہون کہ وزیراعلیٰ سندھ مرادعلی شاہ توں علاوہ کسے وزیراعظم صدر یاں کسے ہور وزیراعلیٰ نے جنازے وچ شرکت ای نہیں کیتی۔ انج ڈاکٹر عبدالقدیر خاں دی روح یقینا بہت فرحت و انبساط وچ ہووے گی کہ اوہ جاندے ہوئے وی کسے دے احسان مند نہ ہوئے‘ ہائے ہائے احمد ندیم قاسمی دے شعر تے وی عمل نہ ہو سکیا:
عمر بھر سنگ زنی کرتے رہے اہل وطن
یہ الگ بات کہ دفنائیں گے اعزاز کے ساتھ
ایک ہور وضاحت وی ضروری اے کہ محسن پاکستان نال اہل وطن نے تے ٹُٹ کے محبت کیتی پر مشرف نے ساڈے محسن نوں زبردستی مجرم بنا کے بیان دلوایا تے فیر اوہدے بعد اوہ آخری وقت تک نظربند ای رہے واقعی وڈے لوکاں دے دکھ وی وڈے ہوندے نیں سوچنا واں تے دل کٹدا اے کہ ایس عظیم بندے تے اوہناں نے کیہ کیہ ظلم ڈھائے قائداعظم دے بعد بلامبالغہ اوہ دوجی شخصیت سن جہدا ساڈے سب تے اک عظیم احسان سی۔ فیر مینوں قائداعظم دے نال سلوک دا خیال آئوندا اے تے میں ہور شرمندہ ہو جانا واں جے ظفراللہ جمالی راہ وچ نہ آئوندے تے آمر مشرف تے ساڈے محبوب سائنس دان نوں امریکہ دے حوالے کرن تے تلیا ہویا سی اوہنوں تے اپنی مٹی وی شاید نصیب نہ ہوندی۔ قوم اپنے ہیرو نوں کدی فراموش نہیں کرے گی سگوں اوہدے سینے تے لگے ہوئے پھٹاں نوں وی محسوس کردی رہوے گی میں اپنے قائدین دے نال کجھ تلخ یاداں ضرور شیئر کراں گا اوہناں دی رہائی لئی اسیں پریس کلب دے سامنے اکٹھے ہوئے میں ڈاکٹر صاحب لئی نظم پڑھی اسیں پنجاب یونیورسٹی وچ جا کے طلباء و طالبات نوں نال لے کے جلوس وی کڈھیا۔ مینوں اوس ویلے خوشگوار حیرت ہوئی کہ جدوں ڈاکٹر عبدالقدیر خان نے فون تے مینوں کہیا شاہ صاحب تہاڈی نظم نوائے وقت وچ چھپی اے تے اخبار میرے سامنے اے تے ایہ نظم تہاڈی زبان توں سننا چاہنا واں ظاہر اے میں نظم سنائی میں اوہناں دی رہائی تے وی نظم لکھی تے محترم مجید نظامی صاحب نوائے وقت دے بیک پیج تے چھاپی تہانوں نظم توں اوس ویلے دے حالات دا کجھ تے اندازہ ہو جاوے گا۔
اے ڈاکٹر قدیر تیرے نام کو سلام
اے محسن عوام تیرے کام کودوام
پلکوںپہ اپنی دیپ تو دل میں ہیں مشعلیں
کر اس طرف خرام کبھی اے خجستہ گام
تیرے لئے ہے گریہ کناں دم بہ دم یہ آنکھ
ہم نے تو لوح دل پہ لکھا بس تیرا ہی نام
جو بھی عدو ہے تیرا عدو ہے عوام کا
تجھ سے ہے دن ہمارا تو تجھ سے ہماری شام
یہ سگ نما سے لوگ مریں گے خود اپنی موت
ناکام ان کو کر دیا تونے کیا وہ کام
پرواز میں تو بن گیا اقبال کا خیال
شاہین میں صفت کے واسطے در ہے نہ کوئی بام
حرص و ہوس کے مارے ہوئے بے ضمیر لوگ
سورج مکھی کے پھول ہیں یہ وقت کے غلام
اے سعدکیا ہے زندگی اپنی بقا کی سوچ
نام حسین مانگ شہادت کا ایک جام
تسیں اندازہ کرو کہ اجیہا شریف النفس انسان جو بڑی سادہ زندگی گزار ریہا تے اوہدے خلاف زہرناک پراپیگنڈا کہ اوہدے باہر پئے ملینز ڈالر پاکستان‘ بہت ساریاں گلاں لکھدے ہوئے شرم آئوندی اے مجھے یاد ہے ذرا ذرا تمہیں یاد ہو کہ نہ یاد ہو۔ حالاں کہ بینظیر نے وی ڈاکٹر صاحب تک رسائی دین دے وعدے کیتے سن۔ میں کوئی اوہناں تے تدریسی مضمون نہیں لکھ رہیا اوہناں دی عظمت دا تذکرہ ضروری سی تے فیر اوہ عزت کہدے لئی ناقابل برداشت سی سارے جان دے نیں محمود شام صاحب دا شعر سامنے آ گیا:
جتنے محسن تھے سبھی راندہ درگاہ کئے
ہم سے احسان کسی کے بھی اٹھائے نہ گئے
تہانوں ایہ سن کے وی حیرت ہووے گی کہ اینے وڈے بندے نوں اپنا کچن چلان لئی پنشن نکافی سی محترم مجید نظامی صاحب دے سامنے ذکر کیتا کہ اوہ کالم لکھنا چاہندے نیں پر ایس توں پہلاں شکیل الرحمن نے اوہناں نوں انگیج کر لیا تے ڈاکٹر صاحب سحر ہونے تک لکھن لگ پئے۔ کالم نوں بہت زیادہ پذیرائی ملی کہ اوہناں دے کالم وچ بہت کجھ ہوندا سی تے سب توں اہم گل اوہناں دا باذوق ہونا سی کہ اوہ سخن فہم سن آپ وی طبع آزمائی کردے سن اوہناں دا ہتھ لکھیا ہویا مسودہ علامہ عبدالستار نے چھاپیا سی۔ اک کاپی مینوں وی اپڑی تے اوہدی تقریب پذیرائی وچ نقابت میں کیتی سی۔ اوہ ذہن رسا رکھدے سن اک حساس تخلیق کار وی سن اک شعر ڈاکٹر صاحب دے ہتھ نال لکھیا ہویا ویکھیا جیویں ایہ اوہناں دا آٹوگراف سی۔ ایہ دل چوں نکلیا ہویا شعر اے:
گزر تو خیر گئی ہے تیری حیات قدیر
ستم ظریف مگر کوفیوں میں گزری ہے
سرکاری لوکاں دا بیان پڑھ کے گھن آئوندی ے کہ قوم ڈاکٹر عبدالقدیر خاں دی خدمات کدی نہیں بھلے گی۔ قوم تہاڈا رویہ وی نہیں بھلے گی لوک وچارے بے بس نیں جو ڈاکٹر عافیہ صدیقی دی رہائی دے حوالے نال ایہناں ساریاں کیتا اوہ وی ساریاں دے سامنے اے۔ ایہ تلخ نوائی انج ای نہیں تسیں ساڈے محسن نوں زندگی وچ ای مار دتا بھٹو نوں وی ایس پس منظر وچ ویکھیا جا سکدا اے کہ اوہنوں وی عبرت بنان دی دھمکی ملی سی۔ کنی تلخ گل ڈاکٹر صاحب نے کہی کہ جدوں میں مرداں تے میرے تمغے میری قبر دے سرہانے رکھ دینا ایس توں ودھ اذیت ناک گل وی کوئی ہو سکدی اے:
ہم لوگ جو اب تک زندہ ہیں
اس جینے پر شرمندہ ہیں