فنانشل ایکشن ٹاسک فورس کارکردگی اُتے مطمئن، بلیک لسٹ دا امکان نہیں

پاکستان ولوں چنگی پیش رفت جاری، بھارتی لابی دا ایس حوالے نال پروپیگنڈہ ،صدر ایف اے ٹی ایف دی تردید

عیشتہ الراضیہ پیرزادہ

منی لانڈرنگ تے دہشت گرداں دی مالی معاونت دی روک تھام دے عالمی ادارے فنانشل ایکشن ٹاسک فورس (ایف اے ٹی ایف) نے پاکستان نوں گرے لسٹ وچ برقرار رکھن دا فیصلہ کیتا اے۔ ایف اے ٹی ایف دے صدر ڈاکٹر مارکوس پلیئر نے تن روزہ اجلاس دے بعد ورچوئل کانفرنس وچ کہیا اے کہ پاکستان نوں ہجے زیر نگرانی وچ رکھ جائے گا۔
ایف اے ٹی ایف نے ایس توں پہلے فر وری 2021 وچ ہون والے اجلاس وچ پاکستان نوں اک وار فیر گرے لسٹ وچ رکھن دا فیصلہ کیتا سی تے پاکستان نوں ایس لسٹ توں نکلن لئی تن نکات اُتے توجہ دین دی ہدایت کیتی سی۔ یاد رہے کہ پاکستان نوں سنہ 2018 نوں گرے لسٹ وچ پایا گیا سی۔ صدر ڈاکٹر مارکوس پلیئر نے دسیا کہ پاکستان نے ایف اے ٹی ایف دے دو ایکشن پلانز دے کل 34 نکات وچوں 30 اُتے عمل درآمد کر لیا اے۔
پنج مہینے پہلاں ایف اے ٹی ایف دے جاری کردہ پلان دا بنیادی ہدف منی لانڈرنگ سی، جس وچ صدر مارکوس پلیئر دے مطابق پاکستان نے ست وچوں چار نکات اُتے عمل درآمد کر لیا یا بڑی حد تیکر عمل درآمد جاری اے۔ ایف اے ٹی ایف دا 2018 دا ایکشن پلان جیہڑا کہ دہشت گرداں دی مالی معاونت متعلق سی ایس بارے وچ گل کردے ہوئے مارکوس پلیئر دا کہنا سی کہ پاکستان نے 27 وچوں 26 اُتے بوہت حد تیکر عمل درآمد کر لیا سی۔ پاکستان نوں بلیک لسٹ کیتے جان دے امکان اُتے اک سوال اُتے ایہناں دا کہنا سی کہ پاکستان نے ایف اے ٹی ایف دے دو ایکشن پلان دے کل 34 وچوں 30 نکات اُتے عملدرآمد کر لیا اے جس نال پاکستانی حکومت دا عزم واجح ہو رہیا اے۔ ایس لئی ایس بارے وچ کوئی بحث نہیں کہ پاکستان نوں بلیک لسٹ کیتا جائے تاں ایف اے ٹی ایف نے پاکستان اُتے زور دتا اے کہ اوہ باقی چار نکات اُتے وی عمل درآمد کرے۔ اجلاس دے دیگر فیصلیاں توں آگاہ کردے ہوئے مارکوس پلیئر نے دسیا کہ بوٹسوانا تے موریشس نوں گرے لسٹ توں کڈ دتا گیا اے جد کہ اردن، مالی تے ترکی نوں گرے لسٹ وچ شامل کیتا گیا اے۔
اج توں تقریباً 30 سال پہلے دنیا دی وڈی طاقتاں دے ذہن وچ ایہہ سوال سی کہ دنیا وچ پیسیاں دے غلط یا غیر قانونی استعمال نوں کنج روکیا جائے تاں ایس مقصد دے حصول لئی 1989 وچ G سیون ملکاں نے مل کے اک ادارہ قائم کیتا جنہوں ایف اے ٹی ایف یعنی فنانشل ایکشن ٹاسک فورس کہیا جاندا اے۔ اج ایس ادارے وچ تقریباً 37 ملک شامل نیں۔ ایہہ سارے ممبر ایس دی پالیسی نوں فالو کردے نیں تاکہ پوری دنیا وچ منی لانڈرنگ تے دہشت گرد تنظیماں دی مالی معاونت نوں روکیا جا سکے۔ جنہاں ملکاں نوں ایہناں سرگرمیاں وچ ملوث پایا جاندا اے ایہناں نوں اک لسٹ وچ پا کے پابند کیتا جاندا اے کہ اوہ ایہناں سرگرمیاں نوں اپنے ملک وچ روکن۔ عموماً ایس لسٹ نوں گرے لسٹ کہیا جاندا اے پر FATFدی زبان وچ ایس لسٹ نوں  Increased Monitoring لسٹ یا کڑی نگرانی والے ملکاں دی لسٹ کہیا جاندا اے۔ ایف اے ٹی ایف دے مطابق ایس لسٹ وچ جدوں وی کوئی ملک شامل ہوندا اے تے اوہ ایف اے ٹی ایف دے نال معاہدہ کردا اے کہ اوہ ایہناں سارے ملکاں دے نال مل کے اپنے ملک توں منی لانڈرنگ تے دہشت گرد تنظیماں نوں ختم کرن وچ ایہناں دی مدد کرن گے۔ایس مقصد دے تحت ہر ملک لئی اک وکھرا پلان تیار کیتا جاندا اے جس اُتے ایہنوں کم کرنا ہوندا اے ایس لسٹ وچ موجودہ ملکاں وچوں جے کوئی ملک دتے پلان دے مطابق عمل نہیں کردا تے اگلا مرحلہ ایہہ اے کہ ایس ملک نوں FATF دی بلیک لسٹ وچ پا دتا جائے جنہوں FATFدی زبان وچ Risk High Countries وی کہیا جاندا اے۔ ایس بلیک لسٹ وچ شامل ہون دا مطلب اے کہ پوری دنیا وچ جنہے وی ایف اے ٹی ایف دے رکن ملک نیں اوہ ایس ملک دے نال کوئی وی معاشی سرگرمی کرن توں پہلے بوہت زیادہ کڑی پناہ رکھنی ہوئے گی۔ ایس دے علاوہ ایف اے ٹی ایف اپنے ملکاں نوں ایہہ اجازت وی دیندا اے کہ اوہ ایہناں بلیک لسٹ ملکاں دے خلاف اوہ کوئی ایکشن وی لے سکدے نیں تے جدوں سارے ملک ایس ملک دے خلاف کوئی فنانشل ایکشن لیندے نیں تے ایس دا مطلب اے کہ اوہ ملک بوہت وڈے معاشی بحران توں دو چار ہون والا اے۔
ہن سوال ایتھے ایہہ پیدا ہوند ااے کہ پاکستان گرے لسٹ وچ کنج شامل ہویا۔ نومبر 2017 وچ انٹرنیشنل کارپوریشن ریویو گروپ دا اجلاس ارجنٹینا وچ ہویا جس وچ پاکستان متعلق اک قرار داد پاس کیتی گئی سی جس وچ پاکستان ولوں لشکر طیبہ، جیش محمد تے جماعت الدعوۃ جہی تنظیماں نوں دتی جان والی مبینہ حمایت ول توجہ دلوائی گئی ایس دے بعد امریکہ تے برطانیہ ولوں پاکستان نوں گرے لسٹ وچ شامل کرن دی سفارش کیتی گئی سی جس دے بعد فرانس تے جرمنی نے وی ایس دی حمایت کیتی جس اُتے جون 2018 وچ پاکستان نوں ایف اے ٹی ایف دی گرے لسٹ وچ شامل کر لیا گیا ایس توں پہلے وی پاکستان سنہ 2013 توں سنہ 2016 تیکر گرے لسٹ دا حصہ رہ چکیا اے۔
گرے لسٹ توں نکلن لئی پاکستان نے بوہت سارے مشتبہ دہشت گرداں تے دہشت گردی وچ ملوث بندیاں دی گرفتاریاں وی کیتیاں نیں۔ ایسے سلسلے وچ اپریل 2019 وچ کالعدم تنظیم جماعت الدعوۃ نال جڑی تنظیماں تے بندیاں نوں وی گرفتار کیتا گیا تے سزائواں سنائیاں گئیاں۔ جولائی 2019 وچ کالعدم تنظیم جماعت الدعوۃ دے سربراہ حافظ سعید نوں گرفتار کیتا گیا تے فیر ایہناں اُتے فرد جرم وی عائد کیتی گئی جد کہ پچھلے سال نومبر وچ لہور دی انسداد دہشت گردی دی عدالت نے حافظ سعید نوں دہشت گردی دی مالی معاونت دے الزام وچ ساڑھے 10 سال قید دی سزا سناندے ہوئے ایہناں دے سارے اثاثے ضبط کرن دا حکم دتا سی۔
ایس ورہے جنوری وچ لہور ای دی انسداد دہشت گردی دی اک عدالت نے کالعدم تنظیم لشکر طیبہ دے کمانڈرز دی الرحمن لکھوی نوں دہشت گرداں دی مالی معاونت کرن دے جرم وچ پنج سال قید تے تن لکھ روپئے جرمانے دی سزا سنائی سی۔ ایہناں اقدامات دے تحت پاکستان ایف اے ٹی ایف دی 27 سفارشات پوری کرن لئی ٹیررفنانسنگ دی روک تھام لئی 15 معاملات اُتے قانون سازی وی کر چکیا اے۔

پیر فاروق بہاؤالحق شاہ
پاکستان نوں ایف اے ٹی ایف دے ذریعے مختلف معاشی پابندیاں وچ جکڑن دی مسلسل کوشش کیتی جا رہی اے جد کہ اک لمبا عرصہ توں مالی مشکلات دا مقابلہ کردے ہوئےپاکستان اپنی سیاسی تے معاشی حیثیت برقرار رکھن دی کوشش کر رہیا اے۔ عالمی طاقتاں مختلف وجوہات دی بنا اُتے مستقل طور تے پاکستان نوں دبائو وچ رکھن دا ارادہ رکھدیاں نیں۔ پاکستان دا ایٹمی پروگرام دنیا دی نظراں وچ کھٹک رہیا اے۔ ایہو وجہ اے کہ پاکستان نوں ایف اے ٹی ایف دی گرے لسٹ وچ سن 2018 وچ پا دتا گیا سی۔ گرے لسٹ وچ لیان لئی پاکستان اُتے ایہہ الزامات عائد کیتے گئے سن کہ پاکستان منی لانڈرنگ تے دہشت گرداں نوں مالی امدا ددین وچ ملوث اے۔ایہناں معاملات دی چھان بین لئی نومبر 2017 وچ انٹرنیشنل کارپوریشن ریویو گروپ دا اجلاس ارجنٹینا وچ ہویا جس وچ پاکستان متعلق اک قرار داد پیش کیتی گئی جس وچ پاکستان ولوں لشکر طیبہ جیش محمد تے جماعت الدعوۃ جہی تنظٰماں نوں دتی جان والی حمایت ول توجہ دلوائی گئی سی۔ ایس دوران 40 نکات اُتے مشتمل سفارشات مرتب کر کے حکومت پاکستان دے حوالے کیتی گئیاں سن۔ امریکہ تے برطانیہ ولوں پاکستان نوں گرے لسٹ وچ رکھن دی سفارش کیتی گئی جد کہ فرانس تے جرمنی نے وی ایس دی حمایت کیتی سی۔ پاکستان دے ایس ویلے دے وزیر خزانہ مفتاح اسماعیل نے امریکہ تے دیگر یورپی ملکاں توں پاکستان دا ناں ممکنہ گرے لسٹ توں واپس لین دی درخواست کیتی پر ایہہ سب سفارتی کوششاں رائیگاں گئیاں تے 2018 وچ پاکستان نوں ایف اے ٹی ایف دی گرے لسٹ وچ شامل کر لیا گیا۔ یاد رہوے ایس توں پہلے وی پاکستان سن 2013توں 2016 تیکر گرے لسٹ دا حصہ رہ چکیا اے۔ گرے لسٹ وچ ہون دی وجہ نال متعلقہ ملک اُتے عالمی سطح اُتے مختلف معاشی پابندیاں عائد کیتیاں جاندیاں نیں جد کہ عالمی مالیاتی اداریاں ولوں قرضیاں دی فراہمی دا سلسلہ وی روک لیا جاندا اے۔پاکستان دشمن ملکاں ولوں پاکستان نوں بلیک لسٹ وچ پان لئی مختلف سطح اُتے سفارتی کوششاں وی کیتیاں جاندیاں رہیاں تے ہر چھ مہینے بعد ہون والے اجلاس وچ ایس عمل لئی بھرپور سفارتی مہم چلائی جندی سی کہ پاکستان نوں گرے لسٹ دے بجائے بلیک لسٹ وچ پا دتا جائے پر پاکستان دی حکومت نے اپنے موثر اقدامات تے عملی کوششاں دی وجہ نال بھارت دی ساری کوششاں نوں ناکام بنا دتا تے عملی اقدامات نال ثابت کیتا کہ پاکستان نے دہشت گردی نوں روکن لئی موثر اقدامات کیتے نیں۔ گرے لسٹ توں نکلن لئی پاکستان نے بوہت سارے مشتبہ دہشت گرداں نوں گرفتار کیتا۔ اپریل 2019وچ کالعدم جماعت الدعوۃ تے ایس نال منسلک تنظیمات نوں معطل کیتا گیا تے ایہناں دے عہدیداراں نوں سزاواں سنائیاں گئیاں۔ جولائی 2019 وچ حافظ سعید نوں گرفتار کیتا گیا تے ایہناں اُتے فرد جرم وی عائد کیتی گئی۔ دہشت گرداں نوں مالی امداد دین دے الزام دی نفی کرن لئی حکومت پاکستان نے بینکنگ سسٹم وچ مختلف اصلاحات کیتیاں۔ بیرون ملک توں آن والی رقماں دی چھان بین دا اک نظام وضع کیتا۔ اندرون ملک رقم دی تفصیل لئی مناسب حفاظتی انتظامات کیتے۔ ایتھوں تیکر کہ فروری 2021 دے ہون والے اجلاس وچ صدر ڈاکٹر مارکوس پلیئر نے اجلاس دے شرکاء نوں واضح طور تے دسیا کہ پاکستان نے ایف اے ٹی ایف دے دو ایکشن پلان کل 34نکات وچوں 30 نکات اُتے عملدرآمد کر لیا اے۔ ایف اے ٹی ایف دے جون وچ جاری کردہ پلان دا مرکزی نقطہ منی لانڈرنگ دی روک تھام سی، صدر مارکوس پلیئر دے مطابق جس وچ پاکستان نے ست وچوں چار نکات اُتے عملدرآمد کر لیا اے۔ ایف اے ٹی ایف دے جون وچ جاری کردہ پلان دا مرکزی نقطہ منی لانڈرنگ دی روک تھام سی۔ صدر مارکوس پلیئر دے مطابق جس وچ پاکستان نے ست وچوں چار نکات اُتے عملدرآمد کر لیا اے۔جد کہ باقی نکات اُتے عملدرآمد تیزی نال جاری اے اوہناں نے اپنی گل بات وچ واضح طور تے کہیا کہ ایف اے ٹی ایف پاکستان دی کارکردگی اُتے مطمئن اے تے پاکستان نوں بلیک لسٹ وچ پان اُتے کوئی بحث یا گل بات نہیں ہو رہی۔ بھارتی لابی نے ایہہ پروپیگنڈہ کرن دی کوشش کیتی کہ پاکستان نوں بلیک لسٹ وچ پان لئی اقدامات کیتے جا رہے نیں تاں ایف اے ٹی ایف دے صدر نے ایس گل دی سختی نال تردید کیتی کہ ایس موضوع اُتے سرے توں کوئی گل ای نہیں ہو رہی۔ بریفنگ وچ ٹاسک فورس دے صدر نے مزید کہیا کہ پاکستان نوں اک ساتھ عملدرآمد لئی دو ایکشن پلان دتے گئے نیں جنہاں دے ٹوٹل 34 نکات نیں۔ ڈاکٹر مارکوس نے کہیا، پاکستان بدستور مانیٹرنگ دے تحت رہوے گا۔ پاکستان دی حکومت نے 34 نکات وچوں 30 اُتے وڈے پیمانے اُتے عمل کیتا اے۔
پاکستان ولوں جون وچ منی لانڈرنگ دے خلاف اقدامات کیتے گئے۔ مجموعی طور تے پاکستان نے ایف اے ٹی ایف دے ایکشن پلان متعلق چنگی پیش رفت دا مظاہرہ کیتا اے۔ اک صحافی دے ایس سوال دے جواب وچ کہ ایف اے ٹی ایف ولوں پاکستان نوں گرے لسٹ وچ رکھن دا فیصلہ سیاسی بنیاداں اُتے اے؟ ایف اے ٹی ایف دے صدر نے کہیا کہ میں کسے وزیر دے بیان اُتے تے کوئی تبصرہ نہیں کراں گا۔ میں ایہہ کہواں گا کہ ایف اے ٹی ایف اک ٹیکنیکل باڈی اے تے اسیں اپنے فیصلے اتفاق رائے نال کرنے آں۔ کوئی اک ملک ایف اے ٹی ایف دے فیصلے نہیں کردا۔ ایف اے ٹی ایف 39 جیورسڈ کشنز اُتے مشتمل اے تے پاکستان متعلق فیصلے وی اتفاق رائے نال ہوئے نیں۔
ایف اے ٹی ایف دے صدر دا کہنا سی کہ پاکستان نے ایس سال جون وچ دتے گئے ایکشن پلان دے ست وچوں چار ایکشن پلانز اُتے وڈے پیمانے اُتے پیش رفت کیتی اے جس وچ مالی معاملات دی اندرونی تے بیرونی نگرانی، نان فنانشل سیکٹر بزنس، عالمی تعاون نوں فروغ دین لئی قانون سازی جہے اقدامات شامل نیں۔ ایف اے ٹی ایف دے صدر نے کہیا کہ مجموعی طور تے پاکستان نے ایف اے ٹی ایف دے ایکشن پلان متعلق چنگی پیش رفت دا مظاہرہ کیتا اے۔
ایہناں دا مزید کہنا سی کہ پاکستان نے 2018 وچ دتے گئے پلان دے 27 وچوں 26 نکات اُتے وڈی پیش رفت کیتی اے پاکستان نے کجھ اہم اقدامات کیتے پر پاکستان نوں اقوام متحدہ ولوں دہشت گرد قرار دتے گئے گروپاں دے سرکردہ بندیاں دے خلاف تحقیقات تے عدالتی کاروائی کرنی ہوئے گی۔ ایہناں سارے اقدامات دا مقصد کرپشن تے منظم جرائم پیشہ لوکاں نوں اپنے جرائم توں فائدہ چکن توں روکنا اے۔