سرجی!

امرجلیل

مہربانی کرو میرے توں نہ پچھنا ایہ سرجی کون نیں اسیں سارے جاننے آں کہ سرجی کون ہوندے نیں تے عام طور تے اسیں سرجی کہنوں کہندے نیں روزی‘ روٹی کمان لئی تسیں ملازمت کردے ہوو گے۔ چھوٹا موٹا کاروبار کردے ہوو گے۔ میرے وانگوں ریڑھی چلاندے ہوو گے‘ جدوں تسیں ریڑھی چلاندے او اودوں گلی کوچیاں وچ رک کے تسیں پھل‘ سبزیاں‘ گنڈیریاں ویچدے ہوو گے لامحالہ تسیں کسے نہ کسے نوں دیہاڑی دیندے ہوو گے۔ دیہاڑی دتے بناں تسیں گلی کوچے دے نکڑ تے رک کے پھل‘ سبزیاں تے گنڈیریاں نہیں ویچ سکدے‘ دھر لئے جائو گے۔ اسیں ریڑھی والیاں توں جو لوک دیہاڑی وصول کردے نیں اوہناں دا اک باس ہوندا اے اوہ اپنے باس نوں مائی باپ کہندے نیں۔ ایس قسم دے مائی باپ نوں اسیں سرجی کہنے آں تسیں جس دفتر وچ کم کردے او اوس دفتر وچ اک صاحب اجہے وی ہوندے نیں جہدے توں سارے ڈردے نیں۔ ڈر دے مارے تسیں اوہدے ہر حکم نوں من دے او۔ اسیں جس ہستی توں ڈرنے آں اوہدی دلوں عزت نہیں کردے۔ اسیں اجہے بندے نال محبت نہیں کر سکدے محبت تے ڈر اک چھت دے تھلے نہیں رہ سکدے۔ پر اوہ بندہ تہاڈے لئی سرجی ہوندا اے۔ تسیں کاروبار کردے او‘ سرکاری واجبات ادا کردے او۔
آمدنی چھپان لئی دو دو لیجر نہیں رکھدے۔ تسیں صاف ستھرا کم کردے او‘ ایس لئی ہتھاں تے دستانے نہیں چڑھاندے۔ پر فیر وی کسے نہ کسے لین دین والے دفتر وچ اک سرجی ہوندا اے جہدے توں تسیں ڈردے او۔ اوہ تہاڈے صاف ستھرے کاروبار دا بھٹھہ بٹھا سکدا اے۔ تسیں سرجی نال جھگڑا مول لین دا سوچ وی نہیں سکدے۔ اوہ ایس لئی کہ تسیں اپنی باقی زندگی عدالتاں وچ پیشیاں بھگتدے نہیں گزارنا چاہندے۔ میرے کہن دا مطلب اے کہ ساڈے سب دی زن دگی وچ بچپن توں بڑھاپے تک ساڈا واہ کسے نہ کسے سرجی نال پیا رہندا اے۔ اوہ سر جی مونث وی ہو سکدا اے پر اوہ کہلان وچ سرجی ای آوے گا۔ اج میں تہاڈے نال نہیں اپنے سرجی نال گلاں کرنا چاہنا واں۔ اوہ صرف میرے نہیں‘ ڈھیر سارے لوکاں دے سرجی نیں۔ میں یقین نال کہہ سکنا واں کہ اوہ تہاڈے وی سرجی نیں تے فیر اج گلاں ہون گئیاں‘ ساڈے سب دے سرجی نال۔
سرجی! تہاڈی رعیت دا اک بندہ‘ معاشرے وچ جہدی رتی برابر اہمیت نہیں تہاڈے نال گل کرن دی جسارت کر رہیا اے۔ سرجی تہاڈے نال اج اک ای گل ہووے گی‘ معمولی جہی گل اے‘ ڈھیر مصروفیات پاروں تسیں چھوٹی گل نوں اہمیت دے قابل نہیں سمجھیا تے نظرانداز کر دتا۔ اوہ چھوٹی جہی عام گل ایس طرح اے کہ اسیں بشمول تہاڈے تے تہاڈے نٹ کھٹ مشیر دے اک وقت وچ دو وکھووکھ قسم دے کم اکٹھے نہیں کر سکدے۔ تسیں پتنگ اڑاندے ہوئے‘ دوجے کسے دی کٹی ہوئی پتنگ نہیں لُٹ سکدے۔ تہاڈا ایہ عمل امکان توں باہر اے۔ تسیں اپنیاں پتنگاں اڑائو‘ جے تسیں دوجے دی کٹی ہوئی پتنگ لٹنا چاہندے او یاں کٹی ہوئی کسے ہور دی پتنگ لٹن تے تلے ہوئے او تے فیر لازماً تہانوں پتنگ اڑان دے شوق تو ںدستبردار ہونا پوے گا۔ ایس قسم دے دو کم تسیں اکٹھے نہیں کر سکدے۔ ایس قسم دے دو کم اسیں اکٹھے کیوں نہیں کر سکدے۔ ایس معاملے تے اج اسیں چھان بین کراں گے پر چھان بین توں پہلاں اک چھوٹی جہی گل تہاڈے گوش گزار کرنا ضروری سمجھنا واں۔ دوجی جنگ عظیم وچ ہٹلر دی ہار دے دو وڈے کارن سن۔ اک ایہ کہ محاذارائی دے جنون وچ اوہ اک دے بعد اک محاذ کھڑا کردا جا رہیا سی۔ اک وقت وچ ڈھیر محاذاں تے جنگ جتن لئی ہٹلر کول وسیلے نہیں سن۔ روس فتح کرن لئی پیش قدمی کرنا ہٹلر دی دوجی تے سب توں وڈی غلطی سی۔ جے ہٹلر توں دو وڈیاں غلطیاں سرزد نہ ہوندیاں تے اج ہٹلر یورپ تے حکومت کر رہیا ہوندا۔ ساڈے ساریاں لئی تریخ توں وڈا تے معتبر رہبر ہور رہنما کوئی نہیں ہو سکدا۔ سرجی‘ تسیں فقیر دی گل سن رہے او ناں؟۔ تریخ توں اک سبق سانوں ایہ وی ملدا اے کہ جو عمل اسیں کر چکے ہونے آں‘ ایس عمل تے عمل دے نتیجے نوں اسیں الٹ نہیں سکدے اسیں پھیر نہیں سکدے‘ جو دور گزر چکیا اے اوس دور نوں اسیں واپس نہیں لیا سکدے۔ تسیں میری گل سمجھ رہے او ناں‘ سرجی؟ میں جاننا واں میں مننا واں‘ سرجی کہ تسیں بڑے سمجھدار او بس تسیں نٹ کھٹ مشیراں‘ صداکاراں وچ پھسے ہوئے او اپنیاں نے تہاڈے دوالے گھیرا تنگ کر دتا اے۔
آخر وچ کجھ گلاں اجہے دو کماں بارے جو کوئی نہیں کر سکدا۔ سرجی‘ تسیں وی نہیں کر سکدے۔ تسیں اک ہتھ نال تاڑی تے دوجے ہتھ نال اپنا سر نہیں کھرک سکدے۔ تسیں اک وقت وچ سر کھرکو‘ یاں فیر تاڑی مارو‘ ایہ دوویں کم تسیں اکٹھے نہیں کر سکدے۔ تسیں دو پہلواناں دے وچکار ہون والی کشتی ویکھدے ہوئے کتاب یاں اخبار نہیں پڑھ سکدے۔ تسیں اک ای وقت وچ کشتی ویکھو یاں فیر کتاب پڑھو۔ تسیں اک ای وقت وچ کتاب پڑھدے ہوئے کشتی نہیں ویکھ سکدے تے ایسے طرح کشتی ویکھدے ہوئے تسیں کتاب نہیں پڑھ سکدے۔ تسیں خبراں سنو یاں سکرین تے نمودار ہون والیاں تحریراں پڑھو۔ ایسے طرح سرجی‘ اہم معاملیاں تے میٹنگ وچ نقطہ نظر پیش کردے ہوئے تسیں ہتھ وچ تسبیح رکھ تے سکدے او پر خیروبرکت لئی اسم اعظم دا ورد نہیں کر سکدے۔ تسیں میٹنگ دا کاروبار چلائو یاں تسبیح دے دانیاں تے اسم اعظم دا ورد کردے رہوو۔ ایہ دو کم اکٹھے نہیں ہو سکدے۔٭