پنجاب فضائی آلودگی: وجوہات تے حل

پنجاب جیہڑا سرسبز کھیت کھلیاناں تے ہرے بھرے میداناں دے حوالے نال جانیا جاندا
سی اج کل ایس دی فضا ہر ویلے گرد و غبار تے زہریلے دھوئیں وچ لپٹی نظر آندی اے

عتیق انور راجا

کہندے نیں کہ کسے اک بندے دی لاپروائی دی سزا صرف اوہنوں ای ملدی اے پر مسند نشیناں دی غفلت دی سزا ساری قوم نوں بھگتنی پیندی اے ۔پنجاب جیہڑا سرسبز کھیت کھلیاناں تے ہرے بھرے میداناں دے حوالے نال جانیا جاندا سی اج کل ایس دی فضا ہر ویلے گرد و غبار تے زہریلے دھوئیں وچ لپٹی نظر آندی اے۔ لہور گوجرانوالہ تے پنجاب دے دُجے وڈے شہر ہولی ہولی فضائی آلودگی وچ دنیا دے ٹاپ ٹین شہر بن رہے نیں۔ ایہہ فضائی آلودگی اک دن، اک سال یا اک عشرے وچ ساڈا مقدر نہیں بنی بلکہ کئی دہائیاں دی غفلت دا نتیجہ اے جس دا خمیازہ اج اسیں سارے بھگتن اُتے مجبور آں۔ پنجاب دے شہراں وچ ایس فضائی آلودگی دی سب توں وڈی وجہ آبادی وچ بوہت تیزی نال وادھا تے ایسے حساب نال سڑکاں اُتے ہر قسم دیاں گڈیاں دی یلغار تے فیر ہائوسنگ کالونیاں بنان دے ناں اُتے زرعی زمیناں اُتے قبضے دسے جاندے نیں۔ تجزیہ نگار کہندے نیں کہ پاکستان وچ جس تیزی نال آبادی ودھی اے ایسے تناسب نال دوجے صوبیاں توں لوک پنجاب ول آ رہے نیں۔ دوجیاں صوبیاں وچ کاروباری موقعے تے امن و امان دی صورتحال اُنج دی نہیں جویں دی پنجاب وچ اے۔ ایس لئی بلوچستان، کے پی کے تے سندھ توں لوک پنجاب وچ نہ صرف کاروبار کرن آ رہے نیں بلکہ اپنے بالاں دے محفوظ مستقبل لئی پنجاب وچ ای زمین خرید کے ایتھے دے وسنیک ہوندے چلے جا رہے نیں۔ اج جے پنجاب دی آبادی 11 کروڑ توں ودھ چکی اے تے ایس وچ دو کروڑ توں ودھ تعداد دوجیاں صوبیاں توں آن والیاں دی وی اے۔ پنجاب وچ دُجے صوبیاں توں نقل مکانی کرن والیاں دی تعداد وچ ہر سال اینا وادھا ہو رہیا اے جس دا بروقت تے احسن انداز وچ روکیا جانا بوہت ضروری اے سانوں کسے وی پاکستانی شہری دے پنجاب وچ گھر بنان اُتے کوئی اعتراض نہیں پر ایہہ نقطہ واضع کرنا ضروری اے کہ جس تیزی نال پنجاب دی زرعی زمیناں اُتے رہائشی سکیما ں بنائیاں جا رہیاں نیں ایس نال نہ صرف فضائی آلودگی وچ دن بدن وادھا ہوئے گا بلکہ سانوں اپنی ضروریات زندگی لئی زرعی اجناس وی دوجے ملکاں توں منگوانا پیا کرن گیاں جو ملکی معیشت نوں مزید کمزور کرن دا سبب بنے گا۔ اسیں اکثر کہندے، سننے آں کہ مستقبل وچ پاکستان دا معاشی حب بلوچستان ہوئے گا ایس لئی ویلا ضائع کیتے بغیر تے بلوچ نوجواناں دا احساس محرومی ختم کرن تے ایہناں نوں مثبت انداز وچ ملکی دھارے وچ شامل کرن لئی بلوچستان وچ نکے وڈے صنعتی یونٹ لائے جان۔ اوتھے لگن والی فیکٹریاں تے کارخانیاں وچ بلوچ نوجواناں نوں ترجیحی بنیاداں اُتے بھرتی کیتا جائے اسیں سارے جاندے آں کہ ایس ویلے زمین صرف بلوچستان وچ اے۔ ملک خاص طور تے پنجاب نوں آبادی دے سیلاب وچ بہہ جان توں روکن لئی اک حل ایہہ وے کہ ملک ریاض دی بحریہ ہائوسنگ سکیم تے ڈی ایچ اے والیاں دے تعاون نال مناسب وقفیاں نال جدید سائنسی بنیاداں اُتے بلوچستان وچ دو تن نویں شہر آباد کیتے جان۔ شہراں وچ جے لوڑ ہوئے تے فلیٹ سسٹم وچ تھاں دی بچت کردے ہوئے لوکاں دی رہائش دا بندوبست کیتا جائے جد کہ پنڈ اں تے قصبیاں وچ نکے گھر بنان دا قانون بنایا جائے۔ ملک دی فضاواں نوں نکھارن لئی زیادہ توں زیادہ درخت لان لئی شہراں توں نکل کے پنڈ ول جایا جائے تے جس پنڈ دا کوئی رہائشی بندہ اپنی 10 توں 15 کنال زمین اُتے سرکار نال اک معاہدے دے تحت مستقل بنیاداں اُتے درخت لائے ایس بندے نوں پنڈ دا نمبردار تے بنجرزمیناں نوں آباد کرن وچ ایس دی معاونت کرن والیاں نوں ممبر بنایا جائے۔ شہراں وچ جتھے جتھے سرکاری زمین اے اوتھے کسے پلاننگ نال اِنج دی شجر کاری کیتی جائے کہ سرکار چاہے بدل جائے پر درختاں نوں وڈا کرن دا ایہناں دی دیکھ بھال دا سلسلہ نہ رکے۔
کجھ دن پہلے ابھی نندن نوں بھارتی حکومت نے اک وڈے ایوارڈ نال نوازیا اے تے خیال آیا کہ ساڈا دشمن ملک کس انداز وچ جھوٹ دے سہارے اپنے لوکاں نوں خوش کرن دی کوشش کر رہیا اے جد کہ میرے ملک وچ کجھ چلے کارتوس ریاست دے محکمیاں دے خلاف بیانات دے کے اپنے اندر دا بغض ساہمنے لیا کے غیر ملکی طاقتاں نوں خوش کرن وچ لگے ہوئے نیں انج وزیراعلیٰ پنجاب سردار عثمان بزدار دا کھل کے کہنا بالکل درست اے کہ ملک دشمن طاقتاں نوں خوش کرن لئی مخصوص ایجنڈے دے تحت اداریاں نوں نشانہ بنانا تے اداریاں نوں متنازعہ بنان دی کوشش اصل وچ پاکستان نوں نقصان اپڑان دے برابر اے۔ پاکستانی قوم اپنے اداریاں دے نال کھڑی رہی اے تے رہوے گی۔ کسے اک بندے دے غلط رویے دی وجہ نال پورے محکمے اُتے الزام تراشی دا سلسلہ کوئی دانشمندانہ کم نہیں ہو سکدا۔