کڑوا سچ

شکیل امجد صادق

تریخ بڑی ظالم اے سگوں اینی ظالم اے کہ ایہدے کول معافی دی بالکل وی کوئی گنجائش نہیں۔ ایہدے کول اپنائیت‘ اقرباپروری‘ نوازے جان دا کوئی عمل دخل نہیں۔ ایہدی شکل نوں مدھیا تے جا سکدا اے پر مٹایا نہیں جا سکدا۔ ایہدے ورقے پاڑے تے جا سکدے نیں پر ایہناں توں سیاہی نہیں چٹی جا سکدی۔ ایہنوں دریا برد تے کیتا جا سکدا اے پر مورخ دے سینیاں چوں نہیں کڈھیا جا سکدا۔ تریخ چنگے نوں چنگا تے برے نوں برا ثابت کر کے وکھاندی اے۔ تریخ ظالم نوں ظالم تے کرپٹ نوں کرپٹ ثابت کرکے رہندی اے۔ تریخ دسدی اے کہ:
محمد بن عروۃ یمن دا گورنر بن کے شہر وچ داخل ہویا لوک سواگت لئی کھڑے ہوئے سن لوکاں دا خیال سی کہ نواں گورنر لمی چوڑی تقریر کرے گا‘ محمد بن عروہ نے صرف اک جملہ کہیا تے اپنی تقریر ختم کر دتی۔ اوہ جملہ ایہ سی ’’لوکو! ایہ میری سواری میری ملکیت اے ایس توں ودھ لے کے میں واپس پرتیا تے مینوں چور سمجھیا جاوے‘‘۔ ایہ عمر بن عبدالعزیزؒ دا سنہرا دور سی محمد بن عروہ نے یمن نوں خوشحالی دا مرکز بنایا۔ جس دن اوہ اپنی گورنری دے ماہ و سال پورا کرکے واپس پرت رہیا سی۔ لوک اوہناں دے فراق تے اتھرو بہا رہے سن۔ لوکاں دا جم غفیر موجود سی۔ لوکاں نوں امید سی کہ آپ لمی چوڑی تقریر کرن گے۔ محمد بن عروہ نے صرف اک جملہ کہیا تے اپنی تقریر ختم کر دتی۔ اوہ جملہ ایہہ سی ’’لوکو! ایہ میری سواری میری ملکیت سی‘ میں واپس جا رہیا واں میرے کول ایس توں علاوہ کجھ نہیں‘‘۔ لوکاں نے ویکھیا کہ آپ خالی ہتھ ای گئے۔
انتظارحسین اردو ادب دے بڑے فنکشن نگار سن۔ آخری عم رتک کالم نگاری نال جڑے رہے۔ اوہناں دی کتاب ’’دلی جو ایک شہر تھا‘‘ دے مطابق ’’بہادرشاہ ظفر دا دسترخوان ملاحظہ فرمائیں‘‘ اوہناں دے چاولاں وچ یخنی پلائو، موتی پائو، نکتی پلائو، نورمحلی پلائو، کشمش پلاؤ،نرگسی پلاؤ، لال پلاؤ، مزعفر پلاؤ،فالسائی پلاؤ، آبی پلاؤ، سنہری پلاؤ، روپہلی پلاؤ، مرغ پلاؤ، بیضہ پلاؤ، انناس پلاؤ، کوفتہ پلاؤ، بریانی پلاؤ، سالم بکرے کا پلاؤ، بونٹ پلاؤ، کھچڑی، شوالہ (گوشت وچ پکی ہوئی کھچڑی) تے قبولی ظاہری۔ ہن آئونے آں سالناں ول: ’’سالناں وچ امید اے میرے وانگوں تسیں ایہ ناں وی نہیں سنے ہون گے‘‘۔ قلیہ، دوپیازہ، ہرن دا قورمہ، مرغ دا قورمہ، مچھی بینگن دا بھرتا، آلو دا بھرتا، چنے دی دال دا بھرتہ، بینگن دا دلمہ، کریلیاں دا دلمہ ، بادشاہ پسند کریلے، بادشاہ پسند دال، سیخ کباب، شامی کباب،گولیاں دے کباب، تیتر دے کباب، بٹیر دے کباب، نکتی کباب،خطائی کباب تے حسینی کباب شامل سن۔ روٹیاں دی ایہ قسماں شاید تسیں انٹرنیٹ تے وی نہیں ویکھیاں ہون گئیاں۔ چپاتیاں، پھلکے، پراٹھے، روغنی روٹی، خمیری روٹی، گاؤدیدہ، گاؤ زبان، کلچہ، غوصی روٹی، بادام دی روٹی، پستے دی روٹی، چاول دی روٹی، گاجر دی روٹی، مصری دی روٹی، نان، نان پنبہ، نان گلزار، نان تنکی تے شیرمال۔
مٹھے ول نظر مارئیے: متنجن، زردہ مزعفر، کدو دی کھیر، گاجر دی کھیر، کنگنی دی کھیر، یاقوتی، نمش، روے دا حلوہ، گاجر دا حلوہ، کدو دا حلوہ، ملائی دا حلوہ، بادام دا حلوہ، پستے دا حلوہ، رنگترے دا حلوہ۔مربے ایہناں قسماں دے ہوندے سن۔ امب دا مربا، سیب دا مربا، بہی دا مربا، ترنج دا مربا، کریلے دا مربا، رنگترے دا مربا، نمبودا مربا، انناس دا مربا، گڑھل دا مربا، ککروندے دا مربا، بانس دا مربا۔مٹھائیاں دیاں ایہ قسماں سن: جلیبی، امرتی، برفی، پھینی، قلاقند، موتی پاک، بالو شاہی، در بہشت، اندرسے دیاں گولیاں، حلوہ سوہن، حلوہ حبشی، حلوہ گوندے دا، حلوہ پیڑی دا، لڈو موتی چور ، مونگے دے، بادام دے، پستے دے، ملاتی دے، لوزیں مونگ دی، دودھ دی، پستے دی، جامن دی، رنگترے دی، فالسے دی، پیٹھے دی مٹھیائی تے پستہ مغزی ایہ مزیدار رنگا رنگ کھانے سونے تے چاندی دیاں قاباں‘ رکاباں‘ طشتریاں تے پیالے پیالیاں وچ سجے تے مشک‘ زعفران تے کیوڑے دی خشبو نال مہکدے سن۔ چاندی دے ورق وکھرے جھلملاندے سن۔ کھانے ویلے پورا شاہی خاندان موجود ہوندا سی۔ ایہ سن اوہ حالات جہناں نے قوماں دا بیڑا غرق کر دتا سی۔ غریب لوکاں دا جینا اوکھا کر دتا سی۔ اے میرے عزیز ہم وطنو! تریخ دا مطالعہ کرو‘ اپنے وزیراعظماں‘ ججاں‘ بیوروکریٹاں‘ سیاستداناں‘ جرنیلاں تے سرکاری افسراں دے آن جان والے دیہاڑیاں دا تقابل کرو تے بس اپنی فکر کرو… بقول جاوید رامش:
خزاں ہر سال آتی ہے مگر اِس بار تو لوگو
فقط پتے نہیں ٹوٹے گِرے ہیں آشیانے بھی