پنجابی تحریک لئی اِک مُٹھ ہون دی لوڑ اے!!

مدثر اقبال بٹ

پنجابی ساڈی اوہ پچھان اے جنھیں ساڈے نال جنم لیا۔میری عمر دے لوکاں نوں ایس بولی نال محبت کرنا انج ای دَسیا گیا جیویں مذہبی علامتاں تے فرضاںنال۔ اسیں مذہب،رب، رسول تے اپنے سارے اخلاقی سبق ایسے بولی راہیں سکھے۔
ہزاراں ورھے پرانی اپنی رہتل نال جُڑت ہووے یا تصوف دے مٹھے مٹھے گھُٹ،اسیں ایہہ گھُٹ پنجابی دے جام اندر بھر کے ای پیتے نیں۔میں اپنی ماں بولی نوں جیویں محبت کیتی یا میری جنریشن دے لوکاں لئی جو اونھاں دی ماں بولی دا درجہ سی اوہ اج دے نوجوان یا جمن والے پنجابی لئی نہیں۔ایہو وجہ اے کہ اوہ اوس سرمستی توں محروم اے جیہڑی پنجابی بولی دا خاص رنگ اے۔اوہدی ایس محرومی دا جائزہ لئیے تے اوہدیاں نِئیاں وچ مسلسل سازشاں لبھن گِیاں۔بدقسمتی نال انگریز دور دے مُڈھ توں ای پنجابیاں دی اپنی ماں بولی نال جُڑت نوں کمزور بنان دیاں سازشاںشروع کردِتیاں گئیاں سن۔ بیگانیاں بولیاں نوں ترقی دی علامت آکھن تو ںلے کے مذہبی کارڈ کھیڈن تیکر،ہر اوہ سازش کیتی گئی جیہدے نال پنجابی دی جڑ وَڈی جاسکے۔رنجیت سنگھ دے اَکھاں میٹدیاں ای پنجابیاں نوں باور کران دی کوشش کیتی گئی کہ مسلماناں دی زبان اردو تے سکھاں دی بولی پنجابی اے۔حالانکہ اوس دور وچ مسلماناں دے مذہبی رہنما واں دی شاعری پنجابی بولی اندر ای سی۔میں سمجھدا ہاں کہ انگریز سرکارنے پنجابیاں وچ نفرت داجیہڑا بی بیجھیا سی، اوہ مہاراجا رنجیت سنگھ دے فلسفے دی نندیا کرن والے اونھاں سکھاں تے مسلماناں دیاں لڑائیاں دے ماحول وچ بوٹا بنیا جیہڑے بولی یا رہتل دی تھاویں طاقت دا حصول چاہندے سن۔ مہاراجا رنجیت سنگھ ہوراں دے کجھ سپہ سالاراں تے بعدوں آون والے سکھ سرداراں دیاں کشمیردے نال نال پختون علاقیاں وچ ہون والیاں لڑائیاں نے بلدی اُتے تیل دا کم کیتا۔ایہناں جنگجوواں ایہناں لڑائیاں نوںپنجابیاں دی لڑائی دی تھاویں مذہبی رنگ دین دی کوشش کیتی۔ایہناں لڑائیاں وچ مسیتاں ساڑیاں گئیاں تے لوکی مذہبی بنیاداں اُتے قتل وی ہوئے۔حالانکہ سکھاں دی اکثریت امن دی پرچارک سی،اوہ لوک نہیں سی چائوہندے کہ لڑائیاں نوں مذہبی رنگ دتا جاوے۔جنگ دے میدان دا کوئی قائدہ قنون نہیں ہُندا،ہووے وی تے تگڑا کدی وی اس قنون نوں نہیں مندا۔سکھ سرداراںنیں مسلماناں دے مذہبی استھاناں دا احترام نہ کیتا۔پٹھان مسلماناں نوں مسیتاںاندر قتل کرن دیاںخبراں جد پنجاب دے مسلماناں تیکر اپڑیاں تے اجیہی نفرت نے جنم لیا جنھیں پنجابی قوم نوں مذہبی بنیاداں اُتے وَنڈدتا۔میں سمجھدا ہاں کہ ایہدے وچ عام سکھ یا مسلمان دا کوئی قصور نہیں سی،قصور ہے سی تے اوس طاقت دے خمار دا جیہڑا کسے مذہب یا نظریے دی پچھان کیتیوں بغیر بندے نوں اَنھا کردیندا اے۔مہاراجہ رنجیت سنگھ دی حکومت نوں جیویں پنجابی حکومت سمجھیا جارہیا سی اوہ تاثر بوہتے چِر تیکر قایم نہ رہ سکیا۔پنجابیاں وچ فاصلے ودھن لگ پئے۔ اک دُوجے دیاں مذہبی تعلیمات نوں سانجھا رکھن والیاں اک دوجے دے پانڈے وچ کھانا پینا وی چھڈ دتا۔اسیں بہت سارے حوالے نہیں پھرولدے،امرتا پریتم جی دی گل ای کر لینا آں، جیہڑیاں لکھ دیاں نیں کہ ساڈے گھر،جد میرے مسلمان دوست آوندے تے اونھاں لئی پانڈے وکھرے ہُندے سن، جیہڑے اونھاں دے جان مگروں فیرپر چھتی اُتے واپس رکھ دتے جاندے۔ایہو ای رویے مسلماناں وچ وی سن،جیہڑے نفرت بن دے بن دے 47 تیکر اپڑے۔

میں سمجھ دا ہاں کہ نفرتاں پالن والے شاید دس فیصد وی نہ ہون،پر ایہہ مُٹھی بھرلوک اوہ سن جیہڑے وسائل اُتے قابض سن۔ایہہ طبقہ اینھاں طاقتور سی کہ نوے فیصد لوکائی دے وچاراں اُتے غالب ہوگیا۔فیر 47دی ونڈ دا ویلا آیاتے ساڈے سکھ پنجابی لیڈراں مسلماناں دی بجائے ہندوواں نال رہن دا فیصلہ کیتا،میں ایہہ دعویٰ وی کرنا ہاں کہ عام پنجابی سکھ دے نہ ایہہ وچار سن تے نہ ای اوہ پنجاب دی وَنڈ دے حق وچ سی۔پر لیڈراں دی چودھر دی خواہش نے پنجاب وَنڈدتا۔کاش سکھ بھرا ایہناں سازشاں نوں سمجھدیاں فیصلہ کردے،تے اوہ نفرتاں جیہڑیاں پنجابیاں وچ پیدا کیتیاگئیاں سن اوہ ویلے دے نال نال آپے مُک جاندیاں۔نہ نانک ونڈیا جاندا تے نہ فرید دے وچاراں اُتے کسے اک مذہب دی اجارہ داری ہُندی۔پنجاب اک ہُندا تے کدی وی پنجابی بولی یا رہتل لئی ایہہ نوبت نہ آوندی کہ اونھوں اپنی بقا دی جنگ لڑنی پیندی۔۔۔۔
بہرحال 47 نوں جو ہویا سو ہویا،اسیں مذہباں دیاں بنیاداں اُتے اک دوجے دے گاٹے وی لائے تے چُنیاں وی داغ دار کیتیاں۔ اپنے اندرپلدی نفرت دی سیاہی نوں پنجاب دی چِٹی چادر اُتے روڑھ کے اپنے سینے دے بھانبڑ تاں بجھائے پر ایہہ نہیں ویکھیا کہ ساڈا کیہ کجھ سواہ ہو گیا۔
سجنو!
اسیں نفرتاں تے کرودھ پالے،مذہباں دا نام لے کے نفرتاں ونڈیاں۔اسیں اک مٹھ نہیں ساں،تاں ای ونڈے گئے۔پنجاب دے ٹوٹے ہوئے تے اج جد اسیں چڑھدے تے لہندے پنجاب دی گل کردے ہاں تے اکھاں وچ آئے ہنجو سوال کردے نیں کہ تُسیں سانجھا پنجاب ونڈیا ای کیوں؟پر ساڈے کول کوئی جواب نہیں۔جواب دئیے وی تے کیہ،اسیں تے اج وی نفرتاں پالنیاں نہیں چھڈیاں۔پہلاں اسیں مذہباں دی گل کردے لڑدے ساں تے اج بغیر کسے وجہ توں لڑدے آں۔
سجنو!
اج چڑھدے پنجاب دا واسی ہوئے یا لہندے پنجاب دا وسنیک،دونویںپچھتا رہے نیں کہ ساڈے توں غلطیاںہوئیاں۔اسیں پنجاب ونڈن دیاں سازشاں کیوں نہ روک سکے۔ہندوستان اکٹھا رہندا یا ونڈیا جاندا،پر پنجاب دے ٹوٹے نہ ہُندے۔جے اج پنجاب اکٹھا ہُندا تے فیر شاید دنیا دی کوئی طاقت ساتھوں،نہ ساڈی بولی کھوہ سکدی سی تے نہ ای کوئی کُتا بِلا اُٹھ کے سانھوں ایہہ دسدا کہ لوکائی دے مسئلے تاں ای حل ہوسکدے نیں،جے پنجاب ونڈیا جائے گا۔
اج چڑھدا پنجاب ہووے یا لہنداا،دونواں تھاواں اُتے پنجابی مصیبتاں دا شکار اے۔نفرتاں سانھوں ونڈ کے رکھ دتا اے۔ہور تے ہور ساڈا پنجابی اج اپنی بقا لئی لڑی جان والی جنگ دے اک پلیٹ فارم اُتے وی اکٹھا ہون نوں راضی نہیں۔میں لہندے پنجاب دی گل کراں تے افسوس نال کہنا پیندا اے کہ پنجابی بولی دی گل کرن والے اک دوجے توں انج ناراض نیں جیویں اسیں ماں بولی دی سیوا نہیں کرنی بلکہ زمیناں ونڈنیاں نیں۔میں سجناں دے نام نہیں لینا چاہندا،پر ساڈے پنجابی آگوواں دا ایہہ حال اے کہ جے کر اک لیڈر کسے تھاویں پیر پا جاوے تے دوجے اوتھے جان توں انج کتراوندے نیں جیویں اونھاں لئی کوئی مذہبی مسئلہ بن جائے گا۔سوشل میڈیا راہیں اک دوجے نوں گالھ مندا کرن توں لے کے اک دوجے دیاں پنجاب سیوا لئی کیتیاں مخلص کوششاں دی نندیا کرن تیکر،انج لگدا اے جیویں ساڈے بیلیاں لئی پنجاب سیوا دی تھاویں نفرتاں ونڈنیاں کوئی مڈھلا فرض بنیا ہویا اے۔میرا مقصد ہمیشہ دوستاں نوں گنڈھ کے رکھنا اے۔میں اپنی ساری حیاتی ایہناں نفرتاں نوں مکاون دی کوشش کردیا رہیا واں۔سجناں نوں آپس وچ جوڑ کے رکھن لئی گھاٹے وی کھاہدے،پر ہمت نہیں ہاری۔ میرے یار بیلی چنگی طرح جاندے نیں کہ مینوں کدی وی چودھر یا لیڈری دا چاء نہیں رہیا۔میں تے قافلے دے پچھے اک سپاہی ہوکے اگانہہ ودھن وچ ای اپنا مان سمجھدا ہاں۔

سجنو!
فروری دا مہینہ ماں بولی دے جگت دیہاڑ مناون دا سدا لے کے آرہیا اے۔لوڑ تے اس گل دی اے کہ اسیں سارے رل مل،اک مُٹھ ہوکے،اک پلیٹ فارم اُتیایس دیہاڑ نوں منائیے۔دنیا نوں ایہہ دسیے کہ ساڈے آپسی اختلاف ہوسکدے نیں،پر ماں بولی دے جھنڈے تھلے اسیں سبھے یک جان آں۔نفرتاں پال کے وکھو وکھ حصیاں اندر ونڈے رہے تے،یقین جانواسیں وی اپنی ماں بولی دے قاتلاں اندر شمار کیتے جاواں گے۔میری کوشش اے کہ اک واری فیر اسیں سبھے متراں نوں اکٹھے کرکے اس تحریک نوں 21فروری توں نویں مڈھوںشروع کرکے اپنے حقاں دی گل پورے زور نال کرئیے۔ سرکاراں دے سامنے کھلوکے دسیے کہ اسیں اپنی ماں بولی تے رہتل دے تحفظ لئی کسے وی حد تیکر جا سکدے آں۔صوبے دی ونڈ روکن توں لے کے ماں بولی نوںنصاب دا لازمی حصہ بناون تیکر،اسیں ہر جنگ اک مُٹھ ہو کے لڑئیے،تاں جے حاکماں اُتے وی واضح ہوسکے کہ پنجابی وکھو وکھ نہیں بلکہ اک مُٹھ نیں۔ میں سبھے پنجابی تنظیماں دے آگوواں نوں بینتی کردا ہاں کہ 22جنوری دنے 1 وجے پنجاب ہائوس اندر گل بات لئی اکٹھے ہوئیے۔اک تھاں بیٹھ کے،گلے شکوے پاسے رکھ کے دلوںنفرتاں مکا کے،پنجاب سیوا تے ماں بولی نال محبت نوں ایمان جان کے ایکا کرکے اپنے حقاں دی جنگ لڑئیے۔ماں بولی جگت دیہاڑ سنے سبھے اہم موقعیاں اُتے سانجھی گل کرئیے۔اک مُٹھ رہوواں گے تے پنجاب دی راکھی وی پوری طرح کر سکاں گے۔نہیں تے آون والے ویلے وچ تریخ سانھوں ماں بولی دے دشمناں دی کہانی دا مکروہ کردار لکھے گی، جنھیں اپنی انا نوں تاں عزیز جانیاں پر ماں بولی لئی کجھ نہ کیتا۔
سجنو!پنجاب ہائوس تہانوںاُڈیک رہیا اے۔22جنوری نوںرَل کے بیٹھیے،گل بات کریے۔اگے رب سچا آپے راہواں سوکھیائیاں کردے گا۔
اس آس نال، اجازت دیو کہ اسیں پنجاب لئی اپنیاں اناواں سنے ہر قربانی دین نوں تیار آں۔