پنجاب نمبرون صوبہ

صوفیہ بیدار

جیویں کدی کدی بھلے وقت گزردے ہوئے ایہ احساس پیدا نہیں کر پاندے کہ ایہ واقعی بھلے زمانے نیں انج ای کدی کم دے پیمانے وی نظراں توں اولھے رہندے نیں۔ انسٹیٹیوٹ آف پبلک اوپینیئن دا نواں سروے دس رہیا اے کہ وزیراعلیٰ پنجاب عثمان بزدار دی کارکردگی پچھلے ورھے وچ باقی وزرائے اعلیٰ توں چنگی رہی الفاظ توں ودھ عددی کیفیت دس رہی اے صحت تے تعلیم وچ پنجاب دوجے صوبیاں توں بازی لے گیا دوجے نمبر تے آن والے خیبرپختونخوا دے وزیراعلیٰ محمودخان‘ تریجے نمبر تے سندھ دے مرادعلی شاہ تے بلوچستان دے عبدالقدوس بزنجو چوتھے نمبر تے نیں جتھوں تک سندھ دی گل اے تے مرادعلی شاہ فیر وی متحرک نظر آندے نیں قائم علی شاہ صاحب دے خفیہ پلے گرائونڈاں وچ ہیلی کاپٹر توں اترنا تے خواب آلود بسرواوقات تے کہڑی قیامت آ گئی اوہ وی خواب خرگوش دے مزے لے گئے تے بھرے خزانیاں چوں دو چار معمولی مقدمے جو پیرانہ سالی پاروں اوہناں تے کیہ چلے ہون گے۔
مصحفی یاد آگئے …
’’میراخاموش رہنا وقت پیری گرچہ بہتر تھا‘‘
ایہ ہدایت بھاویں اپنے واسطے وی اے پر کیہ کریئے خاموشی نوں مجرمانہ قرار نہ دتا جاوے تے بول اٹھدے نیں کہ ساڈے قبیلے وچ زبان نہیں ہتھ بولدے نیں‘ ایسے لئی ڈر جیہا لگا رہندا ے کہ سچ بولو زبان کٹوا کے تے چار دن گزارہ ہو جاوے ہتھ کٹوا کے کیویں ہووے…
پنجاب دے وزیراعلیٰ عثمان بزدار تے سب توں ودھ تنقید ایس پاروں وی ہوئی کہ باقی وزرائے اعلیٰ دے لوکاں نوں ناں وی نہیں آندے۔ سروے دی وجہ نال اوہناں دے ناں لوکاں نوں پتہ چلے سندھ دی وکھری سیاست اے اوتھے براہ راست سر تے سائیں بیٹھے رہے نیں سارے انکل اک کھاتے وچ تے بھتریا تے اوہدے سر تے شطرنجی والا ’’بھٹوز‘‘ توں وکھری کوئی ہور ای سیاست کر رہے نیں۔
اسیں وی مننے نوں تیار کیوں نہیں ہو جاندے کہ ’’بھٹوز‘‘ دا دور ختم ہو گیا تریخ دسدی اے اینے اینے وڈے سلاطین صفحہ ہستی توں مٹ گئے صدیاں حکومت کرن والے خاندان اٹاں تے گارے نال بنیاں عمارتاں چھڈ گئے پر خانوادیاں دا اختتام ہو گیا ایس تذکرے توں مسلم لیگ ن دے سرکردہ لیڈراں دے بیان یاد آ گئے قطع نظر ایس مغالطے توں کہ ’’میاں صاحب دا ناں کیویں لیا جا رہیا اے اوہ خوش ہو رہے نیں کہ سیاست ا ک واری فیرمیاں نوازشریف دے دوالے پھر رہی اے اسلامی تریخ چک کے ویکھو تے جنے وڈے مشاہیر دا تذکرہ اے شمریزید ابوجہل دا گھٹ تے نہیں ہووے گا صرف تذکرہ ہو جان نال کیہ ہوندا اے؟ خیر ایہ وی ساڈے ورگے مڈل کلاس لوکاں دا مسئلہ اے ’’وڈیاں‘‘ دے ہاں رسوائی تے شہرت وچ کوئی فرق نہیں… ایہ حوصلہ سیاستداناں وچ وی ہوندا اے تے شاعراں وچ وی کہ رسوائی تے شہرت وچ کوئی فرق نہیں سمجھدے… پروین شاکر مرحومہ یاد آ گئیاں:
اپنی رسوائی ترے نام کا چرچا دیکھوں
اک ذرا شعر کہوں اور میں کیا کیا دیکھوں
اپنے طور تے شاعر وی اپنے آپ نوں مسند بادشاہت تے بیٹھا ویکھدے نیں۔
نیند آجائے تو کیا محفلیں برپا دیکھوں
آنکھ کھل جائے تو تنہائی کا صحرا دیکھوں
بس ایہو فرق اے ہن دیاں گلاں کدی جا کے محفلاں توں اکلاپے وچ بدل جاندیاں نیں اکھ کھلدی اے تے شامیانے اٹھ چکے ہوندے نیں پھُلاں دی بارش تے مہکدے لوک ہوا ہو چکے ہوندے نیں اکلے وجود صحرا وچ گڈیا ہوندا اے ساری گل اکھ کھلن دی اے تے اپنے آپ کھولی وی کیوں جاوے جدوں تک خواب دی فلم چلدی اے کیہ کدی کسے نے ایہدے وچ ایڈیٹنگ کیتی اے خواب نوں وڈا یاں چھوٹا نہیں کیتا جا سکدا اودھر لوکاں دا اپنا ای گیت اے اوہناں نوں عددی قطار و شمار تے معیشت دے سنگین معاملیاں نال کوئی لینا دینا نہیں اوہناں نوں شروع توں ای پٹرول‘ پانی‘ بجلی تے مہنگائی دی پٹی پڑھائی گئی اے دوجا ایہ کہ جتھے اپنا شعر وی لگے لگا دینا چاہیدا اے۔
ہم اہل حزن ہیں مشرق کے رہنے والے ہیں
ہمیں تو عشق کی پٹی پڑھائی جاتی ہے
پر ایہناں مسئلیاں‘ بلاں وچ وادھے تے مہنگائی دی پٹ ست نسلاں توں سیاستدان ای پڑھاندے آئے نیں ایہناں موضوعات دی وجہ نال فیضاب وی ہوئے تے بعد وچ دکھی وی ایہناں ٹاپکاں دے مرہون منت ہوئے‘ ہن گھبرائے کہندے نیں:
شام بھی ہوگئی دھندلا گئی آنکھیں بھی مری
بھولنے والے میں کب تک تیرا رستہ دیکھوں
ایہ اوہ بھلے وسرے عوام نیں جہناں نوں پہلے چار چھ نظریاتی اخبارات نے اوپنینئن بنان دی مشین تے لا رکھیا سی جیویں نوائے وقت دا وکھرا نظریاتی قاری گروپ سی جنگ دا کجھ شوخ تے خبریں نے اک احتجاجی نظریہ اپنایا۔ ہن رنگاں وچ رنگ گھل گئے نیں کسے دا کوئی انفرادی نظریہ نہیں سارے نظریئے آپس وچ گھل مل گئے نیں جیویں سارے سیاستداناں دے چہرے گھل کے مکسچر بن گئے نیں تن ورھے پی ایم ایل این دو ورھے پی پی دس ورھے وکھووکھ پارٹیاں تے اک ادھ ورھا آزاد امیدوار ہن سکرین تے بیان سن دے ہوئے ذرا غور کرنا پیندا اے کہ موصوف ہن کہڑی پارٹی دے ترجمان بنے ہوئے نیں ترجمان اوہو چنگا ہوندا اے جو اپنے لیڈر دی ترجمانی کر کے تاں جے اپنے جذبات دی اخبارات دے وڈے وڈے ایڈیٹر آپ پس پردہ رہ کے دوجیاں نوں کالم نگار تے قلمکار بناندے نیں۔ وزارت اطلاعات وچ وی دوجی شخصیات دیاں شخصیتاں نوں نمایاں کرکے آپ اپنے فرائض دے ’’حجرے‘‘ وچ ہر ویلے مصروف راجہ جہانگیر انور کم کردے رہندے نیں اوہناں لئی غالب دا اک شعر سگوں مصرعہ…
’’نہ ستائش کی تمنا نہ صلے کی پرواہ‘‘
ساڈے ورگے لوکاں دے ہتھوں توصیف دے جملے بڑے ای گھٹ نکلدے نیں پر ترجمان پنجاب حکومت حسان خاور دی علمی بصیرت تے کم دی دیانت ویکھ کے رہیا نہیں جاندا سگوں ایہ کہواں تے جائز ہووے گا اوہناں دے بارے توصیفی نہیں اعترافی جملے نیں کہ اوہناں نوں سیاست وچ آن توں پہلاں جان دی آں اوہ اپنی ’’فائنانس‘‘ دی فیلڈ دے ماہر پروفیشنل نیں جدوں اوہ پنجاب گورنمنٹ وچ آئے تے اوہ خوشیاں بیک وقت ہوئیاں اک تے فردوش عاشق اعوان تے فیاض الحسن چوہان (جہناں دا انداز تقریباً اکو جیہا سی) وزیراعلیٰ دا جو منفی چہرہ ابھار رہے سن (ہو سکدا اے انجانے وچ) اوہ بڑے پڑھے لکھے ترجمان حسان خاور دی موجودگی نال زائل ہووے گا دوجے اوہ اکنامکس ایجوکیشن بیوروکریسی تے اپنے سبجیکٹ تے مکمل عبور رکھدے نیں تے ایہ عبور بناں دیانت داری حاصل نہیں ہو سکدا جو بندہ آپ سچا ہوندا اے اوہی ’’گنی‘‘ ہوندا اے۔ پنجاب گورنمنٹ وچ سوبرائٹی تے سروے دی روایت وی ایہناں پڑھے لکھے نوجواناں پاروں اے۔باقی صوبیاں وچ وی ایسے طرح دی تبدیلی دی لوڑ اے کہ جدوں تک ملک دا انٹلکچوئل طبقہ ساتھ نہیں ملدا اکلی سیاست بانجھ رہندی اے۔ ٭٭