پنجابی یونین دے پربندھ ہیٹھ پنجاب ہائوس وچ حفیظ تائب دی سالگرہ دی پروقار تقریب

ظ عباس

حفیظ تائب اردو تے پنجابی نعت گوئی دا اک معتبر حوالہ نیں۔ اوہناں نے نعت گوئی نوں رفعت دی نویں بلندیاں نال متعارف کروایا جہدے کارن ای جدوں وی کدی تے کدھرے وی نعت گوئی دے فن دا ذکر ہووے تے حفیظ تائب ؒدا نام ضرور لیا جاندا اے۔

اوہناں دی نعت دا مرکزی موضوع آنحضرتؐ دی ذات تے متعلقات نال ارادت تے عقیدت مندی اے مگر ایہ عقیدت مندی تہاڈی شان دی مدح و توصیف تک ای

محدود نہیں۔ تائب نے صاحب موضوع دے ارشادات تے پیغامات تے مقصد نبوت و بعثت نبویؐ نوں جہڑی جدید نعت دی اصل خوبی اے‘ مسلسل پیش نظر رکھیا اے۔ اوہناں دی نعت گوئی اصلاحی تے مقصدی پَکھاں اتے اُساری گئی اے۔ پاکستان تے ملت اسلامیہ نوں درپیش مسئلیاں دا اظہار جہڑی شائستگی نال اوہناں دی نعتاں وچ ملدا اے‘ دوجیاں دے ہاں نظر نہیں آندا‘ مسلماناں دی زبوں حالی‘ پاکستان وچ سیاسی انتشار‘ اخلاقی تے مذہبی قدراں دی پامالی توں مسجد اقصیٰ دے ماتم افغانستان وچ روسی جارحیت اتے نالہ و فریاد دے جہڑے مضمون تائب دی نعت گوئی وچ ملدے نیں‘ اوہناں دے کارن نہ صرف تائب دے فن بلکہ صنف نعت نوں وسعت ملی اے۔
حفیظ تائب دی نعتاں پڑھیے تے پتہ لگدا اے کہ حضورؐ دے توسط نال اوہ کائنات انسانی دے مثبت مطالعے وچ مصروف نیں۔ زندگی دا مسئلہ اوہناں دے موضوع توں خارج نہیں اے کیوں جے اوہناں دا ایمان اے کہ ایس کائنات دی تخلیق ای ایس وجود گرامی دی خاطر ہوئی جہڑے ختم المرسلینؐ وی سن تے خاتم النبیینؐ وی تے جنھاں دا پیغام صرف عرب یا صرف عجم لئی نہیں سی بلکہ پورے کرہ ارض دے علاوہ کائنات لئی وی سی۔
حفیظ تائب نے نعت گوئی دے علاوہ مختلف مضموناں تے انٹرویو وغیرہ دی صورت وچ صنف نعت تے نعت گو شاعراں نوں قارئین ادب توں روشناس تے متعارف وی کروایا‘ ادبی حلقیاں تے نویں شاعراں وچ نعت دا شوق اک حد تک حفیظ تائب دی معیاری نعت گوئی تے صنف نال گہرے شغف دا نتیجہ اے۔ منے پرمنے شاعر تے فکشن نگار احمد ندیم قاسمی دی حفیظ تائب دی نعت گوئی بارے رائے کجھ انج سی:
’’ایس حقیقت نوں ہن سارے اہل فن دے ذہناں اتے آفتاب بن کے طلوع ہونا چاہیدا اے کہ حفیظ تائب ای نے اردو تے پنجابی نعت گوئی نوں حیات نو بخشی اے تے اسیں سارے لوک جہڑے کدی کدار نعتاں کہہ لینے آں دراصل ایہناں دے مقلد آں‘‘۔

مدثر اقبال بٹ صرف پنجابی زبان و ادب دے فروع لئی ای سرگرم نہیں بلکہ اوہناں دی خدمات دے احاطے لئی دفتر درکار ہون گے۔ اوہ چونکہ اک حقیقی عاشق رسول اللہؐ نیں تے نعت گوئی وچ گہری دلچسپی وی رکھدے نیں جہدے کارن حفیظ تائبؒ نال اوہناں دا روحانی تعلق کسے کولوں ڈھکیا چھپیا نہیں۔ حفیظ تائبؒ نال اوہناں دا ذاتی تعلق وی سی تے اوہ ایس عظیم نعت گو دے دلدادہ وی سن تے حفیظ تائبؒ وی مدثر قبال بٹ لئی بے پناہ محبت تے انسیت دے جذبات رکھدے سن۔ اوہناں دی سرپرستی وچ حفیظ تائبؒ دے یوم پیدائش د ے موقعے اتے محفل نعت ہووے یا اوہناں دی وفات دا دن ہووے‘ اوہ حفیظ تائب دا ذکر کرن لئی کوئی نہ کوئی بہانہ ضرور لبھ کر لیندے نیں بلکہ اوہناں ولوں اپنے سارے اخباراں دے عملے نوں ایہ خصوصی ہدایت کیتی گئی اے کہ مذہبی ایڈیشن وچ حفیظ تائبؒ دی نعت ہر صورت شائع کیتی جاوے۔ ایس باب وچ پچھلے دناں ملک دے نامور نعت گو شاعر حفیظ تائبؒ دی سالگرہ دے موقع تے پنجابی یونین دے چیئرمین مدثر اقبال بٹ تے سینئر وائس چیئرمین بلال مدثر بٹ دی میزبانی وچ ایس عظیم شاعر نوں خراج تحسین پیش کرن لئی محفل نعت تے خصوصی تقریب دا پربندھ کیتا گیا جہدے وچ پروہنیاں دی وڈی گنتی نے رلت کیتی۔
ایس سادہ مگر پروقار تقریب وچ سٹیج سیکرٹری دے فرائض حافظ ممتاز ملک نے ادا کیتے۔ تقریب دی صدارت حفیظ تائبؒ دے بھراعبدالمجید منہاس نے کیتی جد کہ اچیچے پروہنیاں وچ منے پرمنے سیرت نگار ڈاکٹر طارق شریف زادہ‘ منے پرمنے نعت خواں الحاج اختر قریشی‘ پروفیسر عبدالمجید چٹھہ‘ الحاج مرغوب احمد ہمدانی تے علی اصغر عباس شامل سن۔
محفل نعت وچ ملک دے نامور شعرا‘ نعت خواں تے لوکاں دی وڈی گنتی نے رلت کیتی۔ محفل نعت دا باقاعدہ آغاز تلاوت قرآن پاک نال ہویا۔ تلاوت دی سعادت حافظ ممتاز ملک نے حاصل کیتی۔ نعت خواں سید الطاف شاہ زیدی نے حفیظ تائب دی لکھی نعت‘ خوشبو ہے دو عالم میں تیری اے گل چیدہ… کس منہ سے بیاں ہو تیرے اوصاف حمیدہ۔ تے نعت خواں رضوان نے پنجابی دی نعت ’روزے دی جالی دِسدی اے گنبد خضرا دِسدا اے…اسی جدھر وی نظراں چکنے آں بس شہر مدینہ دِکھدا اے‘‘… پڑھ کے حاضرین محفل دے دل موہ لیتے۔
پنجابی میڈیا گروپ دے صدر ندیم رضا نے تقریب نال خطاب کردے ہوئے آکھیا‘
شعر کہنا ہنر تے نعت لکھنا کرم دی گل اے۔ حضرت حفیظ تائبؒ تے ایہ رب تبارک تعالیٰ دا خاص کرم سی کہ اوہناں دی لکھی ہوئی نعتاں نوں شرف قبولیت وی حاصل ہویا۔ ایس گل دی گواہی اوہناں دے چہرے دی طمانیت نال ملدی سی۔ اوہ مدثر اقبال بٹ نال خاص لگائو رکھدے سن۔ مدثر اقبال بٹ دا اوہناں نال محبت تے عقیدت دا عالم ایہ سی کہ اوہناں نے اوہناں دی تصویر اپنے کمرے وچ لگا رکھی اے۔ حفیظ تائبؒ دے شعراں وچ اوہناں دے دل کیفیت وی وکھائی دیندی اے۔
پروفیسر زاہد حسین نے آکھیااج دی محفل بڑی برکت والی اے۔ مدثر اقبال بٹ نوں ایسی محفلاں منعقد کرن دا اعزاز حاصل اے۔ حفیظ تائبؒ بہت محبت کرن والے تے نرم مزاج دے حامل شخص سن۔
ریاض مصطفی نے آکھیا:حفیظ تائبؒ موجودہ عہد دے عظیم ترین نعت گو سن۔ اوہناں نے نعت گوئی وچ دوری توں حضوری دا سفر طے کر لیتا سی۔
قاضی جلیل نے آکھیا:حفیظ تائبؒ دا گھرانہ دین دار گھرانہ اے۔ اوہناں نے نعت خوانی دی ابتدا اپنے گھر توں ای شروع کردتی سی تے فیر ایس شوق نوں انتہا تک پہنچایا۔ایس موضوع تے نعت صابر ورک نے ’’کیوں سر تے دُکھاں فکراں دی نیری چلی ہوندی… پاک نبیؐ دے پاک نگر جے کر میری کلی ہوندی، تے نعت خواں سبحان چشتی نے ’’عجب مقام سے سجھاتی ہے نعت پاک حضور…کہاں کہاں لیے جاتی ہے…حاضرین دی سماعتاں دی نذر کیتی۔
سینئر صحافی علی اصغر عباس نے آکھیا:دنیا اج محبت دا دیہاڑمنا رہی اے تے اسیں حفیظ تائبؒ دے یوم پیدائش اتے پاکیزہ محبت دا دن منان لئی اکٹھے ہوئے آں۔ مدثر اقبال بٹ نے پنجاب ہائوس نہیں بلکہ محبت کرن والیاں دے رَل بیٹھن لئی اک تھاں بنائی اے۔ حفیظ تائبؒ محبت تے دھیمے انداز وچ گل کرن والی شخصیت دے مالک سن۔ حقیقت تے ایہہ اے کہ اوہ دھیمے لہجے نال گل ایتھے کردے سن لیکن اوہناں دی گل مدینے دی فضاواں وچ پہنچ جاندی سی۔
محمد اقبال باہو نے ’’گل وچ ہوندی مدنی پیر دی نسبت والی گانی ہو…کیوں نہ فیر لب اُتے ہوئے عشق اودے دی بانی ہو… عارفانہ کلام سنا کے محفل وچ سماں بندھ دتا۔پروفیسر عبدالمجید چٹھہ نے آکھیا: حفیظ تائبؒ نے نعت لکھن وچ نعت گوئی دی چاراں شرطاں پوریاں کیتیاں نیں‘ ایسے لئی اوہناںنوں مجدد نعت آکھیا جاندا اے۔اوہناں نے آکھیا مدثر اقبال بٹ دی حفیظ تائبؒ نال محبت مثالی اے۔ میری شناخت دے بہت سارے حوالے نیں لیکن مینوں فخر صرف نعت خواں ہون دی پہچان تے ای اے۔اوہناں نے ’’شوق و نیاز وعجز کے سانچے میں ڈھل کے آ… یہ کوچہ حبیب ہے پلکوں سے چل کے آ… نعت وی سنائی۔
منے پرمنے نعت خواں الحاج اختر قریشی نے حفیظ تائبؒ دی لکھی ہوئی مختلف نعتاں سنا کے حاضرین اتے وجد طاری کر دتا۔معروف نعت خواں مرغوب احمد ہمدانی نے آکھیا:پنجابی بہت مٹھی تے پیاری زبان اے۔ پنجاب ہائوس وچ پنجابی وچ گلاں ہوندیاں نیں تے پنجابی دی گلاں ہوندیاں نیں جہڑا یقینا اک پرلطف تجربہ اے۔ مدثر اقبال بٹ نے پنجاب ہائوس پنجاب دھرتی دے واسیاں لئی ای بنایا اے۔ حضرت داتا گنج بخشؒ دے مرشد نے اوہناں نوں لہور آن دا حکم دتا سی۔ اوہ لہور پہنچے تے حضرت میراں حسین زنجانی دا جنازہ اٹھ رہیا سی۔ لہور اک ایسا شہر بے مثل اے جہڑا سیاسی سرگرمیاں دا مرکز وی اے۔اوہناں نے وی حفیظ تائبؒ دی لکھی ہوئی مختلف نعتاں سنائیاں۔

منے پرمنے سیرت نگار ڈاکٹر طارق شریف زادہ نے آکھیا:پنجاب ہائوس دی وجہ نال اسیں ساریاں وچ اک ایسا روحانی تعلق پیدا ہو گیا اے کہ اج اسیں سارے مہمان تے سارے میزبان آں۔ اللہ مدثر اقبال بٹ اتے اپنی رحمتاں قائم رکھے۔ میری والدہ دا میرے اتے احسان اے کہ دوجی شیواں وانگوں اوہناں نے کتاب نوں وی میری زندگی دا حصہ بنا دتا اے۔اوہناں نے آکھیا حفیظ تائبؒ دی نعتاں وچ عقیدت تے علم نال نال نیں تے کوئی وی اپنی حدود توں تجاوز کردا وکھائی نہیں دیندا۔ پیر نصیرالدین پیر نے اوہناں نوں نعت گوئی دا آسمان آکھیا سی۔
پنجابی یونین دے چیئرمین مدثر اقبال بٹ نے تقریب وچ رلت کرن والے سارے مہماناں دا شکریہ ادا کردے ہوئے آکھیا: حضرت حفیظ تائبؒ نال میرا تعلق بھرواں جیا سی۔ عبدالمجید منہاس تے حفیظ تائبؒ میرے وڈے بھراں نیں۔ اوہناں دی یاد وچ ایسی محفلاں سجدیاں رہن گئیاں۔ پنجابی نال محبت دا درس وی مینوں حفیظ تائب کولوں ای ملیا سی۔
تقریب دے اختتام اتے عبدالمجید منہاس نے آکھیا:حفیظ تائبؒ انتہائی محبت کرن والے نرم مزاج انسان سن ۔جہڑا اوہناں نال اک واری ملدا تے اوہناں دا گرویدہ ہو جاندا سی۔ اوہ حقیقت وچ مجدد نعت نیں۔ عبدالمجید منہاس اپنے بھرا دا ذکر کردے ہوئے آبدیدہ وی ہو گئے۔
تقریب دے اخیر تے مہماناں دی پرتکلف کھانیاں نال تواضع کیتی گئی تے منتظمین تقریب وچ شریک ہون تے حاضرین نوں فرداً فرداً شکریہ ادا کیتا جہڑی پنجاب ہائوس دی اک مثبت روایت اے۔
ایس سادہ مگر پروقار تے روحانی تقریب دے انعقاد پاروں عہد حاضر دے عظیم نعت گو دے بارے بہت کجھ جانن دا موقع ملیا۔ اوہناں نے اپنی نعتیہ شاعری وچ عام روایت توں ہٹ کے رسول مقبولؐ نال عقیدت و محبت دا اظہار کیتا اے۔ حفیظ تائب نے عام نعتاں دی پیروی وچ رسول پاکؐ دے سراپے نوں موضوع نہیں بنایا تے نہ ہندی شاعری دی روایت توں اثر لے کے حب رسولؐ نوں کرشن دی سطح اتے محسوس کیتا اے۔ اوہناں نے رسول اکرمؐ دی ذات اقدس نوں برقرار رکھیا اے تے محبت دے نال اسوہ حسنہؐ دی تفصیلات وی بیان کیتیاں نیں۔اوہناں دے کلام دی دوجی اہم خوبی ایہ اے کہ ایہ شعر حفیظ تائبؒ دے نزدیک شخصی ثواب کمان دا ذریعہ نہیں سی بلکہ اوہناں نے جو کجھ آکھیا اے اوہنوں تخلیقی سطح اتے محسوس وی کیتا اے۔ ایہ کلام اوہناں اعلیٰ لمحات دی روداد اے جہڑی کسے وی وڈے شاعر لئی سرمایہ افتخار ہو سکدی اے۔
ایہدے وچ وی کوئی شبہ نہیں کہ نعت دے موضوع توں حفیظ تائبؒ دی تخلیقی وابستگی دے اثرات اوہناں دے طرز اظہار وچ نمایاں نیں‘ سبک لفظاں دا انتخاب‘ مترنم بحور‘ جذبے دا رچائوجہڑا ایس دور دے نعت گو شاعراں دے نمایاں اوصاف نیں‘ تائب دے فن وچ اپنی پوری دلکشی دے نال جھلکدے نیں۔ اوہناں دے نال جذب و کیف تے اخلاص و گداز دے جوہر نے اوہناں نوں معاصر نعت نگاراں دی صف وچ ممتاز تے منفرد حیثیت عطا کیتی اے۔ جہدے کارن اج وی اوہناں دے ذکر تے‘ اوہناں دی نعتاں دی سماعت کردے ہوئے آبدیدہ ہون والیاں دی گنتی لکھاں وچ اے۔ اوہ حقیقت وچ مجدد نعت سن۔ ایس دھرتی نے اوہناں جیا کوئی دوجا نعت گو پیدا نہیں کیتا۔
پنجابی ہائوس دا ایہناں عظیم ہستیاں نوں یاد کرن دا سلسلہ قابل ستائش اے جہدے کارن حاضرین نوں ایہناں بزرگاں بارے تفصیلی تے گہرائی نال آگہی حاصل ہوندی اے جنہاں دے بارے اوہناں نے سرسری طور تے پڑھیا ہوندا اے۔ ایس کامیاب تقریب دے انعقاد تے پنجابی یونین دے سربراہ مدثر اقبال بٹ تے اوہناں دے ادارے دی پوری ٹیم مبارکباد دی مستحق اے۔