عمران نذیر چوہدری دی کتاب ’’جہان درشن ‘‘ دی تقریب رونمائی

صاحب کتاب ہزاراں میل دور ہون دے باوجود اپنی کتاب دے ذریعے ساڈے وچکار موجود نیں‘ مقررین

ظ- عباس

کینیڈا وچ مقیم مصنف عمران نذیر چوہدری دے افسانیاں دا پہلا مجموعہ ’’جہان درشن‘‘ کجھ دن پہلے شائع ہو گیا اے جہنوں ادبی حلقیاں ولوں سراہیا جا رہیا اے۔ کتاب دی تقریب رونمائی لہور وچ مشہور زمانہ پنجاب ہائوس وچ ہوئی تے پنجابی یونین دے سربراہ مدثر اقبال بٹ نے حسب روایت ایس سادہ مگر پروقار تقریب دی میزبانی کیتی۔ ایہہ اوہناں دی ادب تے کتاب دوستی اے کہ اوہناں نے شہر بے مثل لہور وچ ادیباں دی اک ایسی بیٹھک بنائی اے جہدی کوئی دوجی مثال نہیں ملدی۔ تقریب دی روداد بیان کرن توں پہلے مصنف دا تعارف کروانا وی ناگزیر اے جہڑے ست سمندر پار کینیڈا وچ قیام پذیر نیں تے سماجی میڈیا اتے ڈیجیٹل درویش دے ناں توں مشہور نیں۔ جہان درشن وچ شامل افسانے ساڈے معاشرے دی زندہ تصویراں نیں۔ عمران نذیر چوہدری نے صدیاں توں گلیاں‘ بازاراں وچ بکھری ہوئی کہانیاں نوں خوبصورت تحریری موتیاں وچ پرو دتا اے۔
پاکستان دے دیہی ‘ نیم شہری تے شہری ماحول وچ پرورش پاندا تعلیم یافتہ نوجوان عمران نذیر معاشرے دی اچھائیاں‘ برائیاں تے تعصبات توں لنگھدا ہویا بہتر معاشی ذرائع دی تلاش وچ کینیڈا جا پہنچیا تے سوچ دے دائرے کھلدے چلے گئے تے جہان درویش دی تخلیق اوہناں دے ایہناں تجربیاں دا نچوڑ اے جہدے وچ شامل کہانیاں مذہبی اعتقادات‘ طبقاتی تقسیم‘ تعصبات‘ فرسودہ روایتاں‘ روزمرہ دی نوسربازیاں تے اقربا پروری دا احاطہ کردی نیں اوتھے ایثار‘ محبت‘ غیرت‘ نفرت‘ کینہ‘ حسد جئے جذبیاں نوں لفظاں دا ایسا روپ دیندیاں نیں کہ قاری خود نوں ایہناں واقعیاں دا عینی شاہد محسوس کردا اے۔
افسانوی مجموعے وچ شامل افسانہ ’’سلوآپا‘‘ دی ذات برادری دی غیر منصفانہ روایتاں دا شکار سلوآپا جئے کردار تہانوں ہر قریے ہر شہر وچ نظر آندے نیں۔ ہر قاری خود نوں ’’تیرہ تولے کی چین‘‘ والی بس دا مسافر محسوس کردا اے۔ تقریباً ہر محکمے وچ ’’اعوان صاحب کے آدمی‘‘ نال وی ملاقات ہو جاوے گی۔ ’’تبدیلی رضاکار‘‘ ’’آخری راز‘‘ تے ’’کامیاب نمائش جاری ہے‘‘ دے سیاسی استعاری قاری اتے سوچ دے نویں بوہے کھلدے نیں۔ مصنف دا آکھنا اے کہ ایس کتاب وچ شامل بیشتر تحریراں حقیقی واقعیاں اتے مبنی نیں۔ شاید ایسے لئی قاری نوں اجنبیت محسوس نہیں ہوندی تے اوہ فوراًای کہانی دا حصہ بن جاندا اے۔

منی پرمنی شاعرہ‘ منصفہ تے پلاک دی سربراہ ڈاکٹر صغرا صدف نے عمران نذیر چوہدری دی کتاب نوں نثری ادب وچ اک خوبصورت اثاثہ وادھا قرار دتا اے۔ اوہناں دا آکھنا اے کہ عمران نذیر دی تحریراں وچ اک فطری تسلسل‘ روانی تے بے ساختگی پائی جاندی اے جہڑی شروع توں اخیر تک اک سحر وچ مبتلا رکھدی اے۔
جرمنی وچ مقیم پاکستانی مصنف محسن حجازی نے عمران نذیر چوہدری دی کہانیاں نوں تجربیاں‘ مشاہدیاں تے تخیل دی کسوٹی اتے پرکھیا اے۔ اوہناں دا آکھنا اے کہ عمران نذیر نے نہایت فنکاری‘ دستکاری تے چابکدستی نال الفاظ تے تشبیہات نوں نگینیاں وانگوں جوڑ کے انج مصور کیتا اے کہ قاری اوہناں دے سحر وچ گواچ جاندا اے۔کجھ دن پہلے پنجاب ہائوس وچ عمران نذیر چوہدری دی کتاب دی رونمائی ہوئی جہدے وچ پروہنیاں دی کثیر تعداد نے رلت کیتی۔
تقریب نال خطاب کردے ہوئے پنجابی یونین دے چیئرمین مدثر اقبال بٹ نے آکھیاپنجاب ہائوس پنجابی ادب و ثقافت توں متعلق تقریباں دے انعقاد دے حوالے نال خاص شہرت رکھدا اے لیکن ادب تے کتاب کسے وی زبان وچ لکھی گئی ہووے اوہدے فروغ تے تقریباں لئی پنجاب ہائوس دی خدمات حاضر نیں۔ اوہناں نے ایہناں خیالاں دا اظہار پنجابی یونین تے وجدان دے پربندھ ہیٹھ عمران نذیر چوہدری دے افسانوی مجموعے ’’جہان درشن‘‘ دی تقریب رونمائی نال خطاب کردے ہوئے آکھیا۔ اوہناں نے ہور آکھیاعمران چوہدری دی کتاب چھپائی توں لے کے افسانیاں دے ادبی معیار تک ہر حوالے نال اک معیاری تصنیف اے۔ صاحب کتاب ساڈے توں ہزاراں میل دور ہون دے باوجود اپنی کتاب دے ذریعے ساڈے درمیان موجود نیں۔منے پرمنے پنجابی شاعر بابا نجمی نے تقریب دی صدارت کیتی۔ اچیچے پروہنیاں وچ عتیق انور راجہ‘ ر۔ح رفاقت‘ ممتاز راشد لاہوری تے پنجابی میڈیا گروپ دے صدر ندیم رضا شامل سن۔
عتیق انور راجہ نے آکھیا میں اردو زبان تے ادب لئی بہت کم کیتا اے لیکن میرے لئی فخر دی گل اے کہ میری پہچان میری مادری زبان اے۔ مادری زبان دا تعلق ماں نال ای نہیں دھرتی نال وی اے۔ عمران نذیر چوہدری دی خواہش سی کہ اوہناں دی کتاب دی تقریب رونمائی پاکستان وچ ہووے اوہناں لئی خوشی دی گل اے کہ اوہ ایتھے نہیں لیکن اوہناں دی کتاب دی رونمائی ہو رہی اے۔
بابا نجمی نے اپنے صدارتی خطاب وچ آکھیا
خدا ولوں کسے دے ہتھ وج قلم تھما دتا جانا کسے اعزاز توں گھٹ نہیں۔ کہانی کار عمران نذیر چوہدری نے جہان درشن لکھ کے اپنے ہون دا احساس دوایا اے۔ امید اے کہ ایہدے مگروں اوہناں دی ہور کتاباں وی شائع ہون گئیاں۔مظہر چودھری نے آکھیا کجھ لوکی آکھدے نیں کہ موجودہ صدی کتاب دی آخری صدی اے لیکن کتاب کدی ختم نہیں ہو سکدی ایہدی صورت بدل سکدی اے۔میاں آصف پنجابی نے آکھیا جہان درشن وچ اوہدے مصنف عمران نذیر چوہدری نے بہت خوبصورت انداز وچ اپنی زندگی دے واقعیاں نوں لفظاں وچ ڈھالیا اے۔ اوہناں نے اپنے والد دے حوالے نال جو لکھیا اے اوہ ساریاں نوں پڑھنا چاہیدا اے۔ انداز تحریر ایسا اے کہ اک واری کتاب کھول لین تے پوری پڑھن تک چھڈن نوں دل نہیں کردا۔
ر۔ح رفاقت نے آکھیاپنجاب ہائوس دا ماحول بہت خوبصورت اے۔ اسیں مدثر اقبال بٹ دے شکرگزار آں کہ اوہناں نے ساڈے لئی ایہہ ڈیرہ آباد کیتا۔ عمران نذیر چوہدری دی کتاب ضرور پڑھنی چاہیدی اے۔ بیرون ملک رہن والیاں دے اندر دی دنیا وی تبدیل ہو جاندی اے تے اوہ جدوں لکھن لگدے نیں تے اوہناں دے لفظاں وچ اپنی دھرتی نال محبت وی جھلکدی اے۔
پنجابی میڈیا گروپ دے صدر ندیم رضا نے آکھیاخوشی دی گل ایہہ اے کہ پنجاب ہائوس وچ اردو وچ لکھی جان والی کتاب دی تقریب رونمائی ہو رہی اے۔ کتاب کسے وی زبان وچ لکھی جاوے اصل گل اوہدے اندر جھلکن والی ثقافت اے۔ عمران نذیر چوہدری دی کتاب وچ پنجاب دی ثقافت جھلکدی اے اوہوسکول‘ اوہو کلاس رومز‘ اوہو گزریا ہویا ویلاجہڑا اسیں اپنے بچپن وچ ویکھیا سی۔ عتیق انور پہلواناں دے شہر وچ بیٹھ کے کتاب تے ادب دی حوصلہ افزائی کر رہے نیں۔ ایہہ مدثر اقبال بٹ دی محبت اے کہ اوہ ایسی تقریباں منعقد کردے نیں جنہاں دا مقصد صرف تے صرف ادب دی حوصلہ افزائی اے۔
جمیل احمد نے آکھیا مدثر اقبال بٹ دی پنجابی لئی خدمات ناقابل فراموش نیں۔ عمران نذیر چودھری مبارکباد دے مستحق نیں جنہاں دی کہانیاں متوقع موضوعات اتے مشتمل نیں۔ممتاز راشد لاہوری نے آکھیا جہان درشن دا مطلب اے دنیا نوں ویکھنا۔ اج اسیں اک پردیسی دی کتاب دی تقریب وچ موجود آں ۔اوہ جے ایس ویلے ساڈے نال ہوندے تے اوہناں نوں وی خوشی ہوندی تے اسیں وی خوش ہوندے۔ اوہناں دی کتاب وچ اک معیاری کتاب ہون دی ساری خصوصیات موجود نیں۔
ایس حقیقت توں مفر ممکن نہیں کہ پاکستان توں مختلف وجوہات دی بنا تے نقل مکانی کر کے بیرونی ملکاں وچ وسن والے مصنفین دی تحریراں ایس لحاظ نال دلچسپ ہوندیاں نیں کہ مصنف پاکستانی ثقافت تے روایتاں توں آگاہ ہوندا اے تے بیرونی دنیا وچ اپنے مشاہدیاں دا موازنہ شعوری تے لاشعوری طور تے نہ صرف پاکستانی معاشرے وچ رائج روایتاں نال کردا رہندا اے بلکہ معاملات نوں پرکھدے ہوئے ایہدی سوچ دا زاویہ وی وسیع ہو جاندا اے جہدا اظہار جہان درشن وچ جابجا ہوندا اے۔تقریب دے اختتام تے پروہنیاں دی پرتکلف کھانے نال تواضع کیتی گئی جد کہ مدثر اقبال بٹ نے تقریب وچ رلت کرن والیاں دا فرداً فرداً شکریہ ادا کیتا۔