اک بے مثال اننگ دیاں گلاں

امرجلیل

اج میں تہاڈے نال دنیائے کرکٹ دی اک اجہی اننگ دیاںگلاں کرنا چاہنا واں جو اپنی تھاں حیرت انگیز تے ہے ای سی پر کئی لوکاں لئی ناقابل یقین وی سی۔ اوہناں دیہاڑیاں میڈیا ریڈیو تے اخباراں تک محدود سی۔ اودوں ہون والے واقعات‘ حادثات‘ کارنامے تے اوہناں دے بارے خبراں تہاڈے تک ریڈیو تے اخباراں دے راہیں اپڑدیاں سن۔ ملن والیاں خبراں تے کئی دناں تک بحث مباحثے ہوندے رہندے سن۔ کھیڈاں توں علاوہ تفریح دا واحد ذریعہ فلماں تے تھیٹر ہوندے سن۔ میں تہاڈے نال پاکستان بنن دے کجھ ورھے بعد دیاں گلاں کر رہیا واں۔ ٹیلی ویژن دے طلسم نے اودوں لوکاں نوں اپنی لھویٹ وچ نہیں سی لیا۔ اودوں تسیں کھیڈاں دی لائیوکوریج نہیں سی ویکھ سکدے۔ تسیں اکھیں دیکھا حال نہیں سن سکدے۔ انج تے اسیں سنی سنائیاں گلاں تے اکھاں بند کرکے صدق دل نال یقین کر لیندے او پر کجھ کارنامیاں دے بارے زبانی کلامی گلاں اسیں قبول نہیں کردے۔ تسیں سنی سنائیاں گلاں دی تصدیق چاہندے او۔
تہاڈی تسلی لئی عرض کر دیواں کہ ایہ اک چھ روزہ ٹیسٹ میچ دی حیرت انگیز کتھا اے۔ اوہ چھ روزہ ٹیسٹ میچ اج توں چونٹھ ورھے پہلاں‘ جنوری دی ستاراں تریخ توں ترئی تریخ‘ 1958‘ ویسٹ انڈیز دے شہر بارباڈوس وچ کھیڈیا گیا سی۔ ولولہ انگیز چھ روزہ ٹیسٹ میچ دی رننگ کمنٹری اسیں ٹرانسسٹرائزڈ چھوٹے جہے ریڈیو سیٹ رات رات بھر کن نال لا کے سنیاں سن۔ لمحہ بہ لمحہ کدی دل دی دھڑکن تیز تے کدی ڈب جاندی سی۔ ناقابل فراموش چھ روزہ ٹیسٹ میچ دی روداد میں تہانوں سنی ہوئی رننگ کمنٹری دے حوالے نال نہیں سگوں اخبارات تے جرائد وچ چھپیاں خبراں تے مبنی سنا رہیا واں۔ ایتھے میں تہاڈے نال اک گزارش کرنا چاہنا واں۔ ماضی توں کدی وی منہ نہ پھیرو۔ مستقبل دے بارے اسیں یقین نال کجھ نہیں کہہ سکدے۔ آن والے کل وچ کیہ ہون والا اے‘ اسیں کجھ نہیں جان دے پر گزرے ہوئے کل دے بارے پورے یقین نال اسیں دس سکنے آں کہ کل کیہ ہویا سی۔ زمانہ حال ہوندے ہوئے وی نہیں ہوندا۔ جیویں جیویں تسیں لکیر کھچدے جاندے او اوسے لمحہ لکیر ماضی وچ بدلدی جاندی اے۔ تہاڈے منہ چوں نکلیا ہویا لفظ اوسے لمحہ ماضی بن جاندا اے۔ زمانہ حال دا جائزہ تسیں صرف منجمد صورت وچ لے سکدے او۔ کیمرا دے لینز توں کھچی ہوئی فوٹو وچ اسیں منجمد حال نوں ویکھ سکنے آں۔ جے غور کیتا جاوے تے حال دی کھچی ہوئی فوٹو‘ یعنی حال وچ ہون والے کسے واقعے دی کھچی ہوئی فوٹو اوسے لمحے ماضی دا سرمایہ بن جاندی اے۔ ایہ وکھرا موضوع اے میری گزارش اے کہ اج دی چکاچوند وچ ماضی نوں نہ بھلانا۔ جنوری 1958ء دے بارباڈوس ویسٹ انڈیز وچ کھیڈے گئے چھ روزہ ٹیسٹ میچ دی دوجی اننگ وچ حنیف محمد دی کھیڈی گئی اننگ ورگی اننگ کرکٹ دی تریخ وچ حنیف محمد توں پہلے کسے نے نہیں کھیڈی تے اج تک کسے نہ نہیں کھیڈی۔
چھ روزہ ٹیسٹ میچ دی پہلی اننگ وچ ویسٹ انڈیز نے بیٹنگ کردے ہوئے 579 رنز بنائے۔ میچ دے دوجے دن پاکستان کرکٹ ٹیم صرف اک سو چھ رنز بنا کے آئوٹ ہو گئی۔ پاکستان ٹیم نوں 476 رنز دے خسارے توں فالوآن کرنا پیا۔ 476 رنز دا خسارا پورا کرن تے اننگ ڈفیٹ توں بچن لئی پاکستان ٹیم نوں چار دن بیٹنگ کرن دا چیلنج ملیا۔ پہلی اننگ وچ پاکستانی ٹیم صرف پنج گھنٹیاں وچ اک سو چھ رن بنا کے آئوٹ ہو گئی سی۔ دنیا دے تیز ترین بالراں دے سامنے پاکستانی ٹیم دا چار دن تک بیٹنگ کردے ہوئے میچ بچانا امکان توں باہر لگدا سی۔ ابتدا اودوں ہوئی اک ناقابل فراموش اننگ کی‘ ایہدے ورگی اننگ دی مثال کرکٹ دی تریخ وچ نہیں ملدی۔
اودوں حنیف محمد تے امتیاز احمد میچ وچ شکست توں بچن لئی میدان وچ اترے۔ یاد رہوے کہ اج توں سٹھ ستر ورھے پہلاں سر تے پان لئی ہیلمٹ ایجاد نہیں سن ہوئے۔ تھائی پیڈ نہیں سن بنے۔ تیز بالراں دے بائونسر توں بچن لئی چیسٹ کارڈ یعنی سینے نوں چوٹ لگن توں محفوظ رکھن لئی حفاظتی چیز نہیں سی بنی۔ ویسٹ انڈیز وچ روایت سی کہ پچ تے روڈ رستے بنان والے روڈ رولر چلاندے سن تے اپنے تیز ترین بالراں لئی پچ پدھری کردے سن۔ ایہناں حالات وچ پاکستان نوں چار روز تک بیٹنگ کرنی سی تے شکست توں بچنا سی۔ بیٹنگ وچ خداداد صلاحیتاں دے نال نال قدرت نے حنیف محمد نو ںغیرمعمولی مرکوزیت نال نوازیا سی۔ کیہ مجال کہ اوہناں دا دھیان مقصد توں بھٹک جاوے۔ اوہ چار دن تک مکمل دھیان تے دھیان نال بیٹنگ کردے رہے۔ دن بھر بیٹنگ کرن دے بعد شام وچ جدوں ہوٹل پرتے اودوں وی غوروفکر وچ گواچے رہندے۔ سوندے جاگدے بیٹنگ دے بارے سوچدے رہندے۔ چار دن تک تقریباً ستاراں گھنٹے تک بیٹنگ کردے رہے۔ میچ دے چھیویں دن ٹی ٹائم دے نیڑے حنیف 337 رنز بنا کے آئوٹ ہوئے۔ اودوں توں پاکستان میچ بچان دے ہدف توں بہت اگے نکل چکیا سی۔ پاکستان نے 657 رنز بنائے۔ میچ ڈرا ہو گیا۔ پاکستان ٹیم دے کپتان عبدالحفیظ کاردار نے اپنی یادداشت وچ لکھیا اے کہ اوس شام ہوٹل پرتن دے بعد حنیف نے لباس تک تبدیل نہیں سی کیتا تے ذہنی تنائو توں آزاد ہو کے انج سُتے کہ سولاں گھنٹے سُتے رہے۔٭٭