تعلیمی صورتحال تے ساڈی ذمہ داری

اس سے یوں دوستی نبھائی کیا
یار اتنی بھی سخت جانی کیا
ہم مکمل زوال دیکھیں گے
آنکھ منظر سے اب ہٹانی کیا
کدی طالب علمی دے زمانے وچ ناصر کاظمی نوں پڑھدے سی تے حیرت ہوندی سی غزلاں دیاں غزلاں دل و ذہن تے نقش ہوندیاں جاندیاں۔ میرا خیال اے کہ ایس طلسم سخن چوں نکل کے بیٹھے آں۔ اصل وچ اج میرے سب توں چھوٹے بیٹے حافظ عزیر بن سعددا نویں جماعت دا نتیجہ آیا اوہ نتیجہ آن توں پہلاں ای کہنا شروع ہو گیا ابو انعام لئی تیار ہو جائو اصل و چ اج دے بچیاں وچ ساڈے مقابلے وچ زیادہ اعتماد اے۔ رزلٹ آیا تے سچ مچ میں حیران رہ گیا کہ 481 نمبر تے اوہ وی 505 وچوں۔ موجودہ دور وچ جتھے اک کلک تے ہر قسم دی جانکاری پئی اے تے بچے استفادہ کردے نیں کجھ خوبیاں اگلی جنریشن وچ ملٹی پلائی ہو جاندیاں نیں۔ بچیاں نوں لیٹیسٹ ماڈل دیاں گڈیاں سگوں کئی حوالے نال جانکاری اے بڑی چنگی گل اے پر اک چیز دی کمی جہڑی میں شدت نال محسوس کرنا واں کہ تسیں ایہناں ذہین بچیاں نوں کجھ وقت دیو تے اوہناں دی معلومات نوں علم وچ ڈھالو مقصد ایہ کہ اوہناں نوں تربیت چوں گزارو۔ زندگی دے آداب سکھائو اوہناں دا کردار بنان دی کوشش کرو ۔ہن ویکھو ناں سانوں حضرت عبدالقادر جیلانی دے بچپن دا واقعہ پڑھایا جاندا سی کہ ماں نے اوہناں نوں سچ بولنا سکھایا سی تے اوہناں نے بے خوف ڈاکوئواں نوں دس کہ چالھی دینار اندر دی پوشاک وچ نیں۔ ڈاکو حیران رہ گئے تے تسیں جان دے او کہ اوہ ڈاکو مسلمان ہو گئے۔ حکایات سعدی دی بہوں ضرورت اے۔ دکھ ہوندا اے کہ بچے جو کجھ سکرین تے سوشل میڈیا تے بدتمیزی تے گالھاں ویکھ رہے نیں اوہ زہریلا پن ایہناں معصوم بچیاں نوں کیوں متاثر نہیں کرے گا۔ میرا دوجا دکھ ایہہ وے کہ اپنی نویں نسل دے بچیاں نوں ویکھنا واں جو مسابقت وچ راتاں نوں اٹھ کے پڑھدے نیں تے 95فیصد تک نمبر لیندے نیں جدوں میں اوہناں دا مستقبل ویکھنا واں خون دے گھٹ پی کے رہ جانا واں اوہناں لئی نوکریاں نہیں اوہدے مقابلے وچ جاگیردار تے سرمایہ دار دے نااہل تے نالائق بچے وڈے وڈے اداریاں وچ پڑھ کے باہر نکل جاندے نیں۔ چلو ایتھوں تک وی ٹھیک اے کہ جے اوہ سچ مچ پڑھ کے لائق ہو جان پر ایتھے تے ڈفر تے جاہل اپنی موروثی سیاست پاروں نسل در نسل حکومت کر رہے نیں اوہناں نوں پڑھایا ایہ جاندا اے نہ وی پڑھایا جاوے تے دسیا ای جاندا اے کہ تہانوں رول کرنا اے ایہو لوک جو اوسط درجے دا ذہن وی نہیں رکھدے اسمبلیاں وچ اپڑ دے نیں۔ تسیں ایہنوں ساحر دے شعر توں سمجھ سکدے او:
دنیا نے واقعات و حوادث کی شکل میں
جو کچھ دیا ہے مجھ کو وہ لوٹا رہا ہوں میں
ایس دور وچ بچیاں دے ذہناں تے کئی حملے ہوئے نیں ایہناں وچ کرونا دے دناں دی ٹینشن وی اے کہ بچے مہینیاں دے حساب نال سکول نہیں گئے اوہ آپس دا ملنا ملانا کھیڈنا’ تے شرارتاں کرنا اوہناں دی زندگی اے۔ اوہ تے پڑھنا بھل گئے سی فیر وی اوہناں دی ہمت اے کہ امتحانات دی تیاری گھر بہہ کے یاں آن لائن کر لئی۔ بڑی باصلاحیت نسل اے ایہ دوجا اوہناں دے سامنے سوشل میڈیا تے سلطان راہی کلچر پروان چڑھدا رہیا پرلے درے دی بدتہذیبی تے بچے تے باندر وانگوں ہوندے نیں اوہ تے تہاڈی نقل کرن گے گالھاں سکھائو گے تے گالھاں سکھن گے جدوں سارے اک دوجے نوں ڈاکو چور کہن گے تے بچے ساریاں دا یقین کر لین گے۔ سمجھان لئی اینے اشارے کافی نیں والدین اگے درخواست اے کہ اوہ بچیاں دی رہنمائی کرن بچیاں دی دلچسپی تے نظر رکھن۔ موبائل توں اوہ باز نہیں آن گے تسیں اوہناں د کوئی وقت مقرر کر دیو دلچسپی دے خلاف چلو گے تے ردعمل آوے گا اوہناں نوں صحت مند سرگرمی وچ لائو مثلاً اجے میرا دوست پروفیسر فرخ محمود دس رہیا سی اوہدے بچے نے کرکٹ کھیڈن دی ضد کیتی تے میں ایس شرط تے علیم خاں دی اکیڈمی وچ داخل کروا دتا ہن اوہ پڑھائی وی کردا اے۔ خاص طور تے اوہناں دی تخلیقی صلاحیت نوں اجاگر کرو میں ویکھنا واں کہ میرا بیٹا ہنے جنہے 481 نمبر لئے کئی شیواں آپ بناندا اے اوہنے انکیوبیٹر آپ تیار کیتا تے مرغی دے انڈیاں چوں بچے کڈھے دوستاں نوں وی سکھایا کہ کیویں انکوبیٹر بناندے نیں کہن دا مقصد ایہہ وے کہ ایہ سودمند مصروفیت اے جے تسیں اوہناں نوں ایس طرح پاسے نہیں لائو گے تے اوہ نالائق بچیاں دے نال ویہلیاں ماردے پھرن گے تے غلط رخ اختیار کر جان گے۔ سب توں اہم رول تے ماواں دا اے۔ ایویں ای مائوزے تنگ نے نہیں سی کہیا تسیں مینوں چنگیاں ماواں دیو میں تہانوں چنگی نسل دیواں گا۔ ساڈے نوجوان جو باصلاحیت نیں مستقبل ایہناں دا اے اسیں تے الٹا اوہناں دے راہ دی رکاوٹ آں ایسے پاروں تے ملک ترقی نہیں کردا کہ جاہل ای ساڈی قسمتاں دے مالک بنے ہوئے نیں تعلیم دے محکمے دی تے کوئی وزارت قبول نہیں کردا کہ ایہدے وچ پیسہ نہیں۔ حکومت دے کجھ کر سکے تے ساڈے بچیاں لئی تعلیم سوکھی کرے کاغذ ای ایناں مہنگا اے کہ کتاب دی دنیا نوں پریشان کر رکھیا اے۔ پرویزالٰہی دا تے بڑا پرانا نعرہ اے پڑھا لکھا پنجاب۔ ہن ویکھنا اے کہ اوہ کیہ کردے نیں۔ دوشعر:
جینے کا حوصلہ مجھے اچھا دیا گیا
مجھ کو خیال خام میں الجھا دیا گیا
منزل تلاشنا تھی مجھے راہبر کے ساتھ
لیکن مجھے بھی راہ سے بھٹکا دیا گیا