ساڈا دو ٹکے دا روپیہ

کس نوں خبر کدوں کوئی زیرو توں ہیرو تے ہیرو توں زیرو بن جاوے

کامران نسیم بٹالوی

بھائی صاحب زندگی دا پہیہ وی بڑا عجیب اے کدوں پھٹا گھم جاوے۔ کہنوں خبر کدوں کوئی زیرو توں ہیرو تے ہیرو توں زیرو بن جاوے۔ کون جانے کدوں مقدر دی دیوی تہاڈے اتے نہال ہو جاوے۔ ایہناں دناں مینوں پاکستانیاں دی بنگلہ دیش نال نفرت یا کم تر ثابت کرن لئی استعمال ہون والی ضرب المثل بہت یاد آ رہی اے۔ تیری دو ٹکے دی عزت نہیں وغیرہ وغیرہ ٹکہ بنگلہ دیشی کرنسی دا نام اے۔ 1971 وچ پاکستان توں علیحدگی مگروں پاکستانیاں دا غصہ تے ردعمل فطری عنصر سی تے رہوے گا تے ایس محاورہ وچ ٹکہ دی اہمیت نوں سٹن لئی نہ صرف اک بلکہ دو ٹکیاں دی مثال دتی جاندی اے۔ ٹکہ دے منفی استعارہ دی حیثیت دا اندازہ کجھ سال پہلاں اک پیش آن والے واقعہ توں لایا جا سکدا اے جدوں اک پاکستانی ڈرامہ دے ڈائیلاگ وچ ’’دو ٹکے کی عورت‘‘ بولن تے اوہ شور مچیا سی کہ خدا دی پناہ۔ ایتھوں تک کہ ایس ڈرامہ نگار نوں پورے پاکستان وچ سبکی دا سامنا کرنا پیا لیکن اج وی بہت سارے ہم وطن جہڑے ایس محاورہ نوں روزمرہ دی زندگی وچ استعمال کر رہے نیں اوہ کیہ جانن کہ بنگالی ٹکہ اینا مستحکم تے مضبوط ہو چکیا اے کہ اوہنے پاکستانی روپے نوں پچھاڑ کے رکھ دتا اے ۔ اک محب وطن پاکستانی دی حیثیت نال سقوط ڈھاکہ اتے مینوں اوہناں ای غم و غصہ تے تڑپ اے جہناں کہ کسی دوجے پاکستانی نوں۔ سقوط ڈھاکہ درحقیقت اوس ویلے دے مغربی تے مشرقی پاکستانی سیاستداناں تے فوجی سربراہواں دی مشترکہ نااہلی دا شاخسانہ سی تے اسیں اج تک لکیر ای پٹ رہے آں تے مختلف معاملیاں وچ ریاستی تنزلی دا شکار آں تے جہڑاساڈے کولوں جدا ہویا اوہ تیز رفتاری نال ترقی ول ودھ رہیا اے تے ساڈے اتے سبقت لے جا چکیا اے لہٰذا بھائی صاحب ہن ٹکے نوں احترام نال پکارو تے اوہدا ادب کرو کیوں جے پاکستانی روپے دی قدر ڈگ کے ایتھوں تک پہنچ چکی اے کہ اک بنگالی ٹکہ پورے بھار دے نال پاکستانی 2.40 وچ ملدا اے۔ بنگلہ دیش جدوں وکھر ہویا اوس ویلے اوہدی آبادی چھ کروڑ 66لکھ سی جد کہ پاکستان دی آبادی 6کروڑ اک لکھ 38ہزار سی۔ اج پاکستان دی آبادی 24کروڑ جد کہ بنگلہ دیش دی آبادی 16کروڑ توں تجاوز کر چکی اے۔ شماریاتی اعتبار نال بوہتا رقبہ‘ بوہتے وسائل تے بوہتی آبادی دے حامل وطن عزیز دی موجودہ سالانہ ترقی دی شرح 0.5 جد کہ گھٹ وسائل تے گھٹ رقبہ رکھن والے ملک بنگلہ دیش دی سالانہ شرح نمو 2.41فیصد اے جو کہ پاکستان دی نسبت بوہتی اے۔بنگلہ دیش اوہناں چند ملکاں وچ سامل اے جہناں دی معیشتاں نے پچھلی اک دہائی توں بڑی تیزی نال ترقی کیتی اے تے بنگالیاں دی ایس ترقی دے پچھے آبادی اتے کنٹرول‘ مضبوط ریڈی میڈ گارمنٹس برآمدات ‘ ترسیلات زر تے مستحکم معیشت دا ہونا تے اوہدے نال نال اپنی انڈسٹری نوں سستی ترین بجلی فراہم کرن دے علاوہ ٹیکساں وچ انتہائی حد تک چھوٹ دیندے ہوئے بیرونی دنیا دے سرمایہ کاراں لئی آسانیاں فراہم کرنا اے۔ ایس دے علاوہ پاکستان دی آبادی وچ سالانہ 2.1فیصد دی نسبت بنگلہ دیش وچ سالانہ 1.1فیصد وادھا یعنی خاندانی منصوبہ بندی وی بنگلہ دیش دے معاشی نمو وچ اہم کردار اد کر رہی اے۔ افرادی قوت دے حوالے نال بنگلہ دیش دی 31فیصد جد کہ پاکستان دی 25فیصد توں وی گھٹ زنانیاں مرداں دے شانہ بشانہ کم کردے ہوئے ملکی معیشتاں نوں مضبوط بنا رہیاں نیں۔ ملکاں دی ترقی وچ شرح خواندگی انتہائی اہم کردار ادا کردی اے۔ تعلیم وچ وی جناب عالیٰ اسیں بنگالیاں توں پچھے رہ گئے آں۔ ایس ویلے بنگلہ دیش دا لیٹریسی ریٹ 75فیصد اے جد کہ پاکستانی شرح خواندگی 62.5فصد اے۔ گھٹ وسائل بنگلہ دیش دا اپنے عوام نوں پڑھیا لکھیا بنانا بہت وڈی کامیابی اے۔ تقری تے پستی دے ایس شماریاتی گراف توں ہٹ کے بنگلہ دیش دے اگے ودھن دے راز وچ مضمر ہور وی بہت ساری چیزاں نیں جہناں وچ اہم ترین بنگلہ دیشی قوم دا اتحاد تے آپسی بھائی چارہ اے جہدے تحت بنگالی کسی وی خطہ وچ ہون۔دوجا بنگالہ بھراں اپنے ہم وطن لئی ہیلپنگ ہینڈ بن جاندا اے تے ایہہ انفرادی سہارا یا معاونت قومی اجتماعیت تے یگانگت دی عکاس اے جد کہ ساڈے ہاں معذرت دے نال بیرون ملک رہن والے پردیسی وی اپنے ہم وطناں دی ٹنگاں کھچن وچ پہل کردے نیں تے دوجیاں نوں معاشی طور تے کمزور کر کے فخر محسوس کردے نیں۔ انفرادی عدم استحکام قومی عدم استحکام ول لے جاندا اے۔ ایس طرح بنگالیاں دا اک وصف آکھو یا خامی کہ اوہ دنیا بھر وچ سستی اجرت اتے کم کرن اتے راضی ہو جاندے نیں تے انج آہستہ آہستہ محنت کردے کردے چنگے عہدیاں تک پہنچ کے اپنے ملک لئی چنگا زرمبادلہ کماندے نیں جد کہ اسیں ملک وچ ہویے یا فیر باہر جذبات دی رو وچ بہہ کے بہت ساری چیزاں نوں لت مارن وچ دیر نہیں کردے۔ ایہہ قومی مزاج تے رویہ وی ملک و ملت دی ترقی وچ بڑا کلیدی کردار ادا کردا اے۔
ایہہ یاد رہوے کہ پاکستان وچ مائیکرو فنانسنگ لئی کم کردے ہوئے مقام تے نام بنان والا اخوت بینک جہڑا پاکستان وچ تھرلے طبقے نوں بلاسود قرضے فراہم کر کے اوہناں دی زندگی وچ بہتری لیان والے ماڈل بنگلہ دیش دے گرامین بینک دے ماڈل توں لیتا گیا اے۔ ایس دے علاوہ من حیث القوم بنگالی اک محنتی قوم نیں۔ ایہناں سارے عوامل نے رل کے بنگلہ دیش نوں تیزی نال ترقی رکدی ہوئی ریاست تے قوم بنا دتا اے۔ ایہناں دناں اسیں ڈالراں دی ریکارڈ ودھدی قیمت تے اوہدے مقابلہ وچ روپے دی ڈگدی قدراتے بہت شور پا رہے آں تے ہمیشہ سوال ڈالر نال مقابلہ بارے رہیا اے لیکن حضور سانوں اپنی معاشی تے اقتصادی صورتحال نوں روایتی انداز وچ ڈالر نال جانچن یا ماپن توں پہلاں اپنے پڑوسیاں دی کرنسی نال موازنہ کر لینا چاہیدا اے جو ساڈی اکھاں کھولن لئی کافی ہووے گا۔ حاصل کلام ایہہ نہیں کہ فدوی بنگالیاں نوں رول ماڈل بنا چکیا بلکہ اصل نکتہ ایہہ اے کہ سانوں اوہناں کولوں وی سکھ لینا چاہیدا اے جہناں نوں اسیں اکثر کم تر سمجھنے آں تے خود نوں برتر نہ صرف ایہہ بلکہ پاکستان دی روپے دی ڈگدی قدر دے بنیادی اسباب حل کرنے ہون گے ورنہ پاکستانی روپیہ دو ٹکے دا نہیں رہووے گا۔