شاعر،ادیب، محقق، نقادتے ٹی وی اینکر پرسن ڈاکٹر علی یاسر

لکھت:صدام ساگر

ڈاکٹر علی یاسر عہد حاضر دا اک اجیہا ناں سی جہنے بطور شاعر، ادیب، محقق، نقاد، مترجم، ریڈیو، ٹی وی رائیٹر تے اینکر پرسن دے طور تے اپنی صلاحیتاں دا لوہا منوایا۔ اوہ 13دسمبر 1976ء نوں گوجرانوالہ دے اک پنڈ کوٹلی صاحبو وچ پیدا ہوئے۔ اوہناں دے دادا امیر علی ساتھی المعروف ’’بابابِیردین‘‘ جہڑے تقسیم ہند دے ویلے اپنے سارے قبیلے نوں قربان کرکے تے لُٹ پِٹ کے لدھیانہ توں پاکستان آئے سن،جہڑے پنجابی زبان دے بہت چنگے شاعر سن تے اوہناں نوں اردو، فارسی، پنجابی کلاسک شاعری حفظ سی۔ ڈاکٹر علی یاسر اپنے پہلے شعری مجموعہ ’’ارادہ‘‘ دے پیش لفظ وچ لکھدے نیں کہ ’’میرے دادا جان نے ہیر رانجھا دا قصہ اک گیت وچ منظوم کرکے دریا نوں کوزے وچ بند کر دتا سی۔ اوہناں دا ایہ گیت کئی معروف گلوکاراں نے گایا وی۔ میرے دادا ای دی نگاہِ گو ہرشناس نے میرے شاعرانہ مزاج نوں دریافت کرکے مینوں شعر و سخن دا شیدائی بنا دتا سی۔ شروع وچ میرے والدین میری شاعری تے اعتراض تے کردے پر دادا دی وضاحت آمیز بحث اوہناں نوں چپ کرا دیندی سی۔‘‘ دادا دی حوصلہ افزائی نے اوہناں دی طبیعت وش شعر فہمی تے روانی دا تسلسل قائم کیتا۔ اوہناں نے میٹرک گورنمنٹ ہائی سکول راہوالی کینٹ توں کیتا۔ ایف ایس سی گورنمنٹ کالج گوجرانوالہ توں کیتی جد کہ پنجاب یونیورسٹی لہور توں ایم اے اردو کیتا تے بعدوں اسلام آباد جا وَسے تے کئی نوکریاں کردے رہے تے نال نال پڑھن لکھن دا سلسلہ وی جاری رکھیا۔ ایس دوران اوہناں نے علامہ اقبال یونیورسٹی اسلام آباد توں اردو وچ ایم فل دا امتحان پاس کرن دے بعد ایسے مضمون وچ پی ایچ ڈی دی ڈگری حاصل کیتی۔ڈاکٹر علی یاسر نے اپنی شاعری دا آغاز 1990ء توں کیتا تے انتہائی گھٹ ویلے وچ ادبی حلقیاں وچ اپنی مضبوط پہچان تے جدا رنگ قائم کرن وچ کامیاب ٹھہرے۔ اوہناں نے عروضی محاسن تے شعر دے فنی و تکنیکی معاملات اسلم راہی توں سیکھے۔ اوہناں دا پہلا شاعری مجموعہ 2007ء وچ ارادہ‘‘ دے ناں توں منظر عام تے آیا جد کہ 2016ء وچ اوہناں دی غزلاں دا دوجا مجموعہ ’’غزل بتائے گی‘‘ دے عنوان توں شائع ہویا۔ جہنوں ادبی حلقیاں وچ خوب پذیرائی ملی۔ اوہناں دی زندگی وچ ڈاکٹر فرحت عباس دے شائع ہون والے مضمون توں اقتباس شامل کردا چلاں کہ ’’غزل بتائے گی‘‘ وچ کئی زمیناں تے متنوع موضوعات ڈاکٹر علی یاسر دی قدرت کلام دی دلیل نیں۔ مشکل بحراں تے قافیاں وچ شعر کڈھنا اوہنوں پسند اے تے ایہو ایہدی کامیابی دا انداز وی اے۔ عام بندے دے مصائب و مسائل نوں اوہناں نے بڑی ندرت نال شاعری دا حصہ بنایا اے۔ اپنی شاعری وچ اوہ برملا اپنے عقیدے دا اظہار وی کردے نیں۔ سرکارِ دوعالمؐ تے اوہناں دی آل اطہر نال بے تحاشا مودت رکھن والے علی یاسر کئی تھاں تے اپنی عقیدت دا اظہار کردے نظر آندے نیں۔ بحراں نوں توڑن تے نویں اوزان بنان دا تجربہ وی اوہدی فنی پختگی نوں ظاہر کردا اے۔‘‘ اوہناں دا ایہ شعر ویکھو کہ:
تجھے یہ سن کے یقینا خوشی ہوئی ہو گی
میں بے وفا ہوں مگر مستقل مزاج نہیں
ڈاکٹر علی یاسر دی خوبصورت مسکراہٹ دوجیاں دے دکھ درد اپنی جھولی وچ پا لیندی سی۔ اوہنوں مسکراندے ہوئے چہرے بہت چنگے لگدے سن۔ اوہ اپنے جذبات و احساسات وچ ایس قدر مستقل مزاج سی کہ اوہدا دل اک چٹان دی طرح مضبوط سی جو طاقتور توں وی طاقتور دشمن دا مقابلہ کر سکدا سی کیوں جے اوہدی سوچاں دا دائرہ فکر ایناں وسیع سی بقول ایس شعر کہ:
میرے ہاتھوں میں قلم ہے، جو ہے تلوار سے تیز
جو مری فکر سے ٹکرائے گا ، مر جائے گا
اوہ میڈیا نال وی وابستہ رہے تے ریڈیو تے ٹی وی دے پروگراماں وچ شریک ہوندے رہے تے اوہناں دی دی میزبانی دے فرائض وی انجام دیندے رہے۔ پاکستان ٹیلی ویژن لئی اوہناں نے بہت ساری دستاویزی فلماں دے سکرپٹس تے نغمے تحریر کیتے۔ اوہناں دی بطور مترجم جے گل کیتی جاوے تے اوہناں نے انگریزی تے پنجابی توں اردو وچ تراجم کیتے جہناں وچ ’’چین کی محبت کی نظمیں‘‘ تے ’’نوبل لیکچر‘‘ وغیرہ شامل نیں۔ ڈاکٹر علی یاسر علامہ اقبال یونیورسٹی نال جُز وقتی استاد دے طور تے وی وابستہ رہے۔ ایہدے علاوہ اوہ اکادمی ادبیات جہے وڈے ادارے وچ بطور اسسٹنٹ ڈائریکٹر خوش اسلوبی نال کم کردے رہے۔ اوہ سچی آس دی لگن وچ مگن اپنی منزلاں دا راہ کدی اپنے آپ توں جدا نہ ہون دیندے۔ اجہے راہواں تے اوہنوں کدی پُھل ملے تے کدی کانٹے تے کدی کانٹیاں دی صورت وچ پتھر اجہے حالات وچ وی اوہ زمانے دی ٹھوکراں کھاندیاں ہوئیاں اپنی منزل نوں اپنے آپ توں وکھرا نہیں ہون دیندے۔ کیوں جے اوہ جاندے سن کہ:
ٹھوکر کھائی ہے تو شدت سے یاد آیا
کبھی زمانہ اک ٹھوکر میں رکھتے تھے ہم
ڈاکٹر علی یاسر دے طویل ادبی سفر وچ اک لمحے لئی وی اپنی ذات توں جدائی نظر نہیں آندی۔ کیوں جے اوہناں دی غزل اک آئینہ خانہ اے جہدے وچ اوہ ہر زاوے نال اوہنوں اپنا عکس جھلدا وکھائی دیندا اے۔ اوہ زمی تے وسن والی مخلوق دا ایس قدر خیر خواہ نظر آندا سی کہ دوجیاں دی خوشی لئی اپنے غم دا نوحہ سینے وچ دفن کردیاں ایس گل ول اشارہ دیندے سن کہ کسے دن انج وی ہووے گا۔
ہمیں لکھنا ہے زمیں والوں کے غم کا نوحہ
آسمانوں سے کسی روز قلم اُترے گا
اوہنوں دن دے اجالیاں وچ رہنا چنگا لگدا سی پر اوہ دن وچ خوب نہیں ویکھدا سی اوہنوں رات دی چاندنی وچ ستاریاں نال دل لگی کرنا، چن نال گلاں کرنا پسند سی۔ اوہ جدوں غلز کہندا سی تے لفظ اوہدے ہون دی گواہی دیندے سن۔ اوہ اک محبت پرور بندہ سی ہر کسے نال ہنسی خوشی نال ملنا اوہدی خوشگوار شخصیت دا خاصہ سی۔ وطن دی محبت نال وی آشنا سن اوہدی اکھاں وچ وطن دی محبت دا نقشہ انج اُبھردا سی۔
ہم نے آنکھوں میں رکھا پاک وطن کا نقشہ
کتنے طوفاں اسی تعویز سے ٹل جاتے ہیں
جذبات و احساسات دا خوبصورت اظہار، لفظاں دا آہنگ، بیان وچ روای، خیال وچ نواں پن تے وڈی توں وڈی گل نوں آسان لفظاں وچ بیان کرنا ڈاکٹر علی یاسر دی شاعری دی پہچان سی۔ اوہ اپنے فن دے اعتبار نال ایناں قد آور سی کہ اوہدے مقابل اوہدی عمر بہت گھٹ سی پر اوہدے خیالات دی بلندی تے فنی پختہ کاری دا اک اپنا معیار سی۔ اوہ عروض بارے وی کافی معلومات رکھدا سی۔ اک تھاں جان کاشمیری لکھدے نیں کہ ڈاکٹر علی یاسر فن عرو ض تے لیکچر وی دیندا رہیا، اوہ اک اجیہا سہ پہلو انسان سی جہڑا ماہر عروض وی سی نظامت کاری وچ وی یدِطولیٰ رکھدا سی تے شعر دی نزاکتاں نال وی کماحقہ شناسا سی، اوہ گوجرانوالہ دی سرزمین وچ اُگن والا اک اجیہا دلکش پُھل سی جہدی خوشبو نہ صرف پاکستان دے اطراف اکناف وچ روز بروز پھیل رہی سی سگوں ایہدی خوشبو دا دائرہ دوجے ملکاں نوں وی اپنے حصار وچ لے رہیا سی جو گوجرانوالہ دے نال نال ملک خداد پاکستان لئی اک اعزاز دی حیثیت رکھدا سی۔
ڈاکٹر علی یاسر گل بات تے سیر و کردار دے لحاظ نال وی اپنی مثال آپ سی ۔ اوہدے گل کرن دا انداز بہت رسیلا سی۔ اوہناں نے 2008ء تے 2010وچ اہل قلم ڈائریکٹری مرتب کیتی جد کہ اوہناں دی دوجی زیر طبعی کتاباں وچ ’’کلیات منظور عارف ‘‘ تے ’’اردو غزل وچ تصورِ فنا و بقا‘‘ دے علاوہ نعتیہ کلام تے بالاں دی شاعری شامل نیں۔ اوہناں نے اپنا آخری کلام بزم شعر و ادب دی اک تقریب وچ پڑھیا جہدی صدارت کراچی دی معروف شاعرہ محترمہ حجاب عباسی کیتی۔ ایس مشاعرے وچ پڑھے جان والے کلام توں اک شعر ویکھو کہ:
حالات کی تلخی میں اضافہ توہُوا ہے
جینا ہُوا کچھ اور ذیا کچھ نہیں بدلا
ایس توں پہلاں دنیا بھر وچ محبت دے عالمی دیہاڑ دے موقع تے اپنی ایہ غزل اوہناں نے اپنے قارئین لئی اپنی فیس بک تے لائی جہدے وچوں کجھ اشعار انج اے کہ:
ثبوتِ عشق، جمالِ یقیں محبت ہے
مری سرشت میں دھوکہ نہیں محبت ہے
گلِ خلوص مہکتا ہے میری صورت میں
مرا مزاج، مری سرزمیں، محبت ہے
سب اپنی رائے کا اظہار کر رہے ہیں یہاں
مرے خیال میں سب سے حسیں محبت ہے
چاہتاں تقسیم کرکے محبتاں سمیٹن والا ایہ شاعر 16فروری 2020ء دی درمیانی شب اسلام آباد وچ برین ہمبرج پاروں وفات پا گئے۔ اوہناں دی تدفین اوہناں دے آبائی پنڈ کوٹلی صاحبو گوجرانوالہ دے قبرستان وچ کیتی گئی۔ ڈاکٹر علی یاسر دے چلے جان دے بعد ادبی دنیا وچ اک خلا جیہا پیدا ہو گیا جہنوں پُر کرن لئی ہن کئی صدیاں چاہیدیاں ہون گیاں۔ مینوں یاد اے کہ اوہ جدوں وی گوجرانوالہ آئوندے تے جان کاشمیری دے گھر اپنے وڈے بھرا عمران اعظم رضا دے نال ضرور آندے تے مینوں خاکسار نوں وی ملاقات دا شرف بخشدے۔ اوہ میرے بارے اکثر کہندے سن کہ ’’ایہ چنگا ہویا کہ موجودہ دور وچ گوجرانوالہ نوں اک چنگا نثر نگار مل گیا‘‘ میرا جدوں وی کوئی مضمون چھپدا تے اوہ میری فیس بک تے ویکھ کے اپنی رائے دا اظہار کردیاں ہوئیاں میری رہنمائی فرماندے۔ اج اوہناں دی جدائی دا صدمہ برداشت کراں تے کیویں کراں۔ میرے خیال وچ ایہ صدمہ عمر بھر رہوے گا جیویں شکیب جلالی دے جوان عمر وچ وچھڑ جانا ایسے طرح ڈاکٹر علی یاسر دے وچھڑن دا غم رہوے گا۔ کیوں جے جان والے نوں پتہ سی اوہ بقول ایہناں اشعار دے کہندا سی کہ:
مجھے روک لو میں چلا گیا تو چلا گیا
کسی طور پھر میں تمہارے بس میں نہ آئوں گا
تجھے نام کر دوں گا میں کسی کے جو ہو سکا
مری زندگی میں تری ہوس میں نہ آئوں گا
٭٭٭٭