ڈاکٹر علی یاسرؔ
شعروسخن دااک دلکش پھل

صدام ساگر

ڈاکٹر علی یاسر عہد حاضر دا اک ایسا نام سی جہنے بطور شاعر‘ ادیب ‘ محقق‘ نقاد‘ مترجم‘ ریڈیو‘ ٹی وی رائٹر تے اینکر پرسن دے طور تے اپنی صلاحیتاں دا لوہا منوایا۔ اوہ 13دسمبر1976 نوں گوجرانوالہ دے اک پنڈ کوٹلی صاحبو وچ پیدا ہوئے۔ اوہناں دے دادا امیر علی ساتھی المعروف ’’بابا بیردین‘‘ جہڑے تقسیم ہند ویلے اپنے سارے قبیلے نوں قربان کر کے تے لٹ پٹ کے لدھیانہ توں پاکستان آئے۔ جہڑے پنجابی زبان دے بہت چنگے شاعر سن تے اوہناں نوں اردو‘ فارسی‘ پنجابی کلاسک شاعری حفظ سی۔ ڈاکٹر علی یاسر اپنے پہلے شعری مجموعہ ’’ارادا‘‘ دے پیش لفظ وچ لکھدے نیں کہ ’’میرے دادا جان نے ہیر رانجھا دا قصہ اک گیت وچ منظوم کر کے دریا نوں کوزے وچ بند کردتا سی۔ اوہناں دا ایہہ گیت بہت سارے منے پرمنے گلوکاراں نے گایا وی۔ میرے دادا ای دی نگاہ گوہر شناس نے میرے شاعرانہ مزاج نوں دریافت کر کے مینوں شعرو سخن دا شیدائی بنا دتا سی۔
شروع وچ میرے والدین میری شاعری اتے اعتراض تے کردے لیکن دادا دی وضاحت آمیز بحث اوہناں نوں خموشی کرا دیندی سی‘‘۔ دادا دی حوصلہ افزائی نے اوہناں دی طبیعت وچ شعر فہمی تے راونی دا تسلسل قائم کیتا۔ ڈاکٹر علی یاسر نے اپنی شاعری دا آغاز 1990 توں کیتا تے انتہائی گھٹ ویلے وچ ادبی حلقیاں وچ اپنی مضبوط پہچان تے جدا رنگ قائم کرن وچ کامیاب ٹھہرے۔اوہناں نے عروضی محاسن تے شعر دے فنی تے تکنیکی معاملات اسلم راہی کولوں سکھے۔ اوہناں دا پہلا شاعری مجموعہ 2007 وچ ’’ارادہ‘‘ دے نام توں منظر عام تے آیا جد کہ 2016 وچ دوجا مجموعہ ’’غزل بتائے گی‘‘ وچ کئی زمیناں تے متنوع موضوعات ڈاکٹر علی یاسر دی قدرت کلام دی دلیل نیں۔
مشکل بحراں تے قافیاں وچ شعر کڈنا اوہنوں پسند اے تے ایہو اوہدی کامیابی دا انداز وی اے۔عام بندے دے مصائب تے مسائل نوں اوہناں نے بڑی ندرت نال شاعری دا حصہ بنایا اے۔ اپنی شاعری وچ اوہ برملا اپنے عقیدے دا اظہار وی کردے نیں۔ سرکار دو عالمؐ تے اوہناں دی آل اطہر توں بے تحاشا مودت رکھن والے علی یاسر کئی جگہ تے اپنی عقیدت دا اظہار کردیاں نظر آندے نیں۔ بحراں نوں توڑن تے نویں اوزان بنان دا تجربہ وی ایہدی فنی پختگی نوں ظاہر کردا اے‘‘۔ اوہ اپنے جذبات تے احساسات وچ اینی مستقل مزاج سی ایس شعر دے مصداق:
تجھے یہ سن کے یقینا خوشی ہوئی ہو گی
میں بے وفا ہوں مگر مستقل مزاج نہیں
٭٭٭٭٭
ڈاکٹر علی یاسر میڈیا نال وی جڑے رہے تے ریڈیو تے ٹی وی دے پروگراماں وچ شریک ہوندے رہے تے اوہناں دی میزبانی دے فرائض وی انجام دیندے رہے۔ پاکستان ٹیلی ویژن لئی اوہناں نے بہت ساری دستاویزی فلماں دے سکرپٹس تے نغمے تحریر کیتے۔ اوہناں دی بطور مترجم جے گل کیتی جاوے تے اوہناں نے انگریزی تے پنجابی توں اردو وچ ترجمے کیتے جہناں وچ ’’چین کی محبت کی نظمیں‘‘ تے ’’نوبل لیکچر‘‘ وغیرہ شامل نیں۔ ڈاکٹر علی یاسر علامہ اقبال یونیورسٹی توں جزوقتی استاد دے طور تے وی جڑے رہے۔ ایہدے علاوہ اوہ اکادمی ادبیات اسلام آباد جئے وڈے ادارے وچ بطور اسسٹنٹ ڈائریکٹر خوش اسلوبی نال کم کردے رہے۔ اوہ سچی امید دی لگن وچ مگن اپنی منزلاں دا رستہ خود تعین کردے۔ اوہ زمیں وچ رہن والی مخلوق دا اینا خیر خواہ نظر آندے سن کہ دوجیاں دی خوشی لئی اپنے غم دا نوحہ سینے وچ دفن کردیاں ایس گل ول اشارہ دیندے کہ کسی دن انج وی ہووے گا۔
ہمیں لکھنا ہے زمیں والوں کے غم کا نوحہ
آسمانوں سے کسی روز قلم اُترے گا
٭٭٭٭٭
اوہنوں دن دے اجالیاں وچ رہنا چنگا لگدا سی مگر اوہ دن وچ سفنا نہیں ویکھدا سی اوہنوں رات دی چاندنی وچ ستاریاںنال دل لگی کرنا‘ چاند نال گلاں کرنا پسند سی۔ اوہ جدوں غزل کہندا سی تے لفظ اوہدے ہون دی گواہی دیندے۔ اوہ اک محبت پرور بندا سی ہر کسی نال ہسی خوشی نال ملنااوہدی خوشگوار شخصیت دا خاصہ سی۔ وطن دی محبت نال وی آشنا سی۔ اوہدی اکھاں وچ وطن دی محبت دا نقشہ انج ابھردا سی۔
ہم نے آنکھوں میں رکھا پاک وطن کا نقشہ
کتنے طوفاں اسی تعویز سے ٹل جاتے ہیں
٭٭٭٭٭
جذبات تے احساسات دا سوہنا اظہار ‘ لفظاں دا آہنگ‘ بیان وچ روانی‘ خیال وچ نواں پن تے وڈی توں وڈی گل نوں آسان لفظاں وچ بیان کرنا ڈاکٹر علی یاسر دی شاعری دی پہچان سی۔
اوہ اپنے فن دے اعتبار نال اینا قدآور سی کہ اوہدے مقابل اوہدی عمر بہت گھٹ سی مگر اوہدے خیالات دی بلندی تے فنی پختہ کاری دا اک اپنا معیار سی۔ اوہ عروض دے متعلق وی کافی معلومات رکھدا سی۔ ایس کالم دے دوران عہد حاضر دے ممتاز شاعر جان کاشمیری دسدے نیں کہ ’’ڈاکٹر علی یاسر فن عروض تے لیکچر وی دیندا رہیا۔ اوہ اک ایسا سہ پہلو انسان سی جہڑا ماہر عروض وی سی۔ نظامت کاری وچ وی یدطولیٰ رکھدا سی تے شعر دی نزاکتاں توں وی کماحقہ شناسا سی۔ اوہ گوجرانوالہ دے سرزمین وچ اگن والا اک ایسا دلکش پھل سی جہدی خشبو نہ صرف پاکستان دے اطراف اکناف وچ دن بدن پھیل رہی سی بلکہ ایہدی خشبو دا دائرہ دوجے ملکاں نوں وی اپنے حصار وچ لے رہیا سی جہڑا گوجرانوالہ دے نال نال پاکستان لئی اک اعزاز دی حیثیت رکھدا سی۔
ڈاکٹر علی یاسر گل بات تے سیرت و کردار دے لحاظ نال وی اپنی مثال آپ سی۔ اوہدے گل کرن دا انداز بہت رسیلا سی۔ اوہناں نے 2008 تے 2010 وچ اہل قلم ڈائریکٹری مرتب کیتی جد کہ اوہناں دی دوجی زیر طبع کتاباں وچ ’’کلیات منظور عارف‘‘ تے ’’اردو غزل میں تصور فنا وبقا‘‘ دے علاوہ نعتیہ کلام تے بالاں دی شاعری شامل نیں۔ اوہناں نے اپنا آخری کلام بزم شعر و ادب دی اک تقریب وچ پڑھیا جہدی صدارت کراچی دی منی پرمنی شاعرہ حجاب عباسی نے کیتی۔ ایس توں پہلاں دنیا بھر وچ محبت دے عالمی دن دے موقع تے اوہناں دی غزلاں فیس بک دے قارئین لئی توجہ دا مرکز بنی۔
ثبوتِ عشق، جمالِ یقیں محبت ہے
مری سرشت میں دھوکہ نہیں محبت ہے
سب اپنی رائے کا اظہار کر رہے ہیں یہاں
مرے خیال میں سب سے حسیں محبت ہے
٭٭٭٭٭
محبتاں‘ چاہتاں تے شہرتاں سمیٹن والا ایہہ شاعر 16فروری 2020دی درمیانی شب اسلام آباد وچ برین ہمبرج دے کارن وفات پا گئے۔ اوہناں دی تدفین اوہناں دے آبائی پنڈ کوٹلی صاحبو گوجرانوالہ دے قبرستان وچ کیتی گئی۔ ڈاکٹر علی یاسر دے چلے جان مگروں ادبی دنیا وچ اک خلا جیا پیدا ہو گیا نیں جہنوں پر کرن لئی ہن کئی صدیاں درکار ہون گئیاں۔ مینوں یاد اے کہ اوہ جدوں وی گوجرانوالہ آندے تے جان کاشمیری دے گھر اپنے ہر دلعزیز دوست عمران اعظم رضا دے نال ضرور آندے تے مینوں خاکسار نوں وی ملاقات دا شرف بخشدے۔ اوہ برملا میرے بارے اکثر وبیشتر ایہہ جملہ کہندے ’’گوجرانوالہ دا فخر او تے ایہہ خوش آئند گل اے کہ ساڈے شہر وچ اک چنگا نثر نگار وی موجوداے‘‘۔ اج اوہناںدی جدائی دا صدمہ برداشت کراں تے کیویں کراں۔ میرے خیال وچ ایہہ صدمہ عمر بھر رہوے گا جیویں شکیب جلالی تے وسیم عالم دے جوان عمر وچ وچھڑ جانا اوسے طرحاں ڈاکٹر علی یاسر دے وچھڑن دا غم رہوے گا۔ اوہ ایس دنیا توں کوچ کرن توں پہلاں اینا ضرور جاندے سن کہ:
مجھے روک لو میں چلا گیا تو چلا گیا
کسی طور پھر میں تمہارے بس میں نہ آئوں گا
تجھے نام کر دوں گا میں کسی کے جو ہو سکا
مری زندگی میں تری ہوس میں نہ آئوں گا
٭٭٭٭٭