اسرائیل تسلیم کرن دی بحث
تحریر: حمیداللہ بھٹی
دنیا کرونا دی تباہ کاریاں توں متوحشن اے پر اسلامی ملکاں نوں بظاہر خطرے دا کوئی احساس نہیں اسرائیل نوں تسلیم کرن یا نہ کرن دی بحث سارے مسئلیاں اُتے حاوی اے کجھ اسلامی ملک یو اے ای تے بحرین نے تے سفارتی تعلقات قائم کر لئے نیں تسلیم توں کتران والے وی فضائی حدود استعمال کرن دی اجازت دے چکے نیں۔ ڈونلڈ ٹرمپ دی ڈیل آف سینچری توں اسرائیل لئی فضا سازگار ہوئی اے تے اوہ تہائی صدی توں بعد عرب ملکاں نوں امن پسندی دا حساس دلوان وچ کامیاب ہوگیا اے تے عرباں وچ عقدہ کھلا اے کہ اصل خطرہ اسرائیل نہیں بلکہ ایران اے جے اسرائیل خطرہ اے وی تے اوہ ایران توں زیادہ نہیں انج بطور دشمن اسرائیل دی حیثیت ثانوی ہو گئی اے ایسے دے بارے وچ کجھ ورھے پہلاں سوچیا وی نہیں جا سکدا سی پر عرباں وچ اسرائیل نال دوستی دا مقابلہ جاری اے۔
28 نومبر نوں ایرانی سائنسدان محسن فخری زادہ دی دہشت گردانہ حملے وچ ہلاکت اُتے پاکستان ، ترکی تے چین نے مزمت کیتی پر عرب ملکاں نے خاموشی اختیار کیتی سعودی عرب تے اک توں ودھ وار عالمی اداریاں نال ایرانی جوہری پروگرام محدود کران دا مطالبہ کر چکیا اے۔ ایس لئی ایہہ خاموشی حیران کن نہیں امریکی جارحیت دے جواب وچ ایران ولوں حملے دی براہ راست دھمکی اُتے دبئی نے سائنسدان دی موت دی مزمت کر دتی پر دھمکی دے دورس نتائج ممکن نیں موساد نوں ہیڈ کوارٹر لئی تھاں دے کے یو اے ای نے ترجیحات ظاہر کر دتیاں جس نال ایران و عرب مناقشے نوں فروغ ملے گا۔
جوہری توانائی دے حصول دی جس مسلم ملک نے وی کوشش کیتی یا تے براہ راست حملے نال پلانٹس تباہ کر دتے گئے یا ماہرین نوں ای ختم کر دتا گیا۔ ورھیاں توں انج ہو رہیا اے عراقی ایٹمی پلانٹ دی براہ راست حملے وچ تباہی دے نال عراق دے تن سو پجاہ نیو کلیئر سائنسداناں تے 276 پروفیسراں نوں دہشت گردانہ حملیاں وچ مار دتا گیا۔ 1952 وچ مصر دی نامور ایٹمی سائنسدان ڈاکٹر سمیرہ موسیٰ نوں امریکی دورے دے دوران نامعلوم گڈی دی ٹکر نال ماری گئیاں۔ 21 جنوری 2007 نوں ایران دے شہر اصفہان وچ قائم ایٹمی ریسرچ سنٹر دے سربراہ اردشیر حسن نوں پراسرار طریقے نال مار دتا گیا جنوری 2010 وچ اک ہور ایرانی سائنسدان پروفیسر مسعود علی ریموٹ کنٹرول بم وچ جاں بحق ہوئے ایسے سال 29 نومبر نوں پروفیسر ماجد شہریار تہران وچ بم دھماکے دے دوران جد کہ لبنان دے رمل حسن رمل جہے نامور سائنسدان عجیب و غریب طریقے نال دنیا توں رخصت ہوئے۔ 23 جولائی 2011 فزکس سکالر دار یوش رضائی نوں تہران وچ گولیاں نال نشانہ بنا کے قتل کیتا گیا۔ جنوری 2012 وچ کیمکل انجینئر مصطفی احمدی روشن تہران بم حملے وچ مار دتے گئے۔ 1989 وچ مصر ولوں دوبارہ یورینیم افزدگی دیاں خبراں اُتے ڈاکٹر سعید البدر نوں ایہناں دے اپارٹمنٹ وچ اگلے جہان اپڑا دتا گیا۔ عراق دے محمد الفوز نوں یورینیم دی تیاری دا نواں طریقہ دریافت کرن دے حوالے نال تحقیقی مقالہ مغربی جرائد وچ شائع کران دے چھیویں دن بغداد وچ مصروف شاہراہ اُتے خون وچ نہلا دتا گیا۔ ایہہ اللہ دا خاص کرم تے ساڈے چوکس اداریاں دیاں کوششاں دا نتیجہ اے کہ اندرا گاندھی دی میز توں کہوٹہ اُتے حملے دی فائل گم ہو جاندی اے جس دی نشاندہی ہندوستان ٹائمز نے خبر وچ کیتی۔
پاکستان وچ وی اسرائیل نوں تسلیم کرن یا نہ کرن دی بحث زوراں اُتے اے حکومت نوں بار بار کہنا پئے رہیا اے کہ فلسطین تنازعے دے حل تیکر انج دا کوئی ارادہ نہیں پر وزیراعظم عمران خان دے دو ٹوک اعلان دے باوجود لوک مطمئن نہیں تے سمجھدے نیں کہ اسرائیل نال سفارتی تعلقات قائم کرنا زیادہ دور نہیں اونج وی چاہے محدود پیمانے اُتے ای سہی پاک اسرائیل رابطے موجود نیں۔ اسرائیل و بھارت دفاعی تعلقات وچ گرمجوشی تے کشمیر وچ مسلم آبادی دی اکثریت نوں اقلیت وچ بدلن لئی بھارتی حکومت دی رہنمائی توں پاکستان دبائو دا شکار اے تے ساڈی حکمران اشرافیہ ایس دبائو وچ کمی لیان دے طریقیاں بارے سوچن لگی اے پر ملک دے مذہبی طبقے دا ڈر کوئی قدم چکن نہیں دیندا تے جدوں وزارت خارجہ تسلیم نہ کرن دی یقین دہانی کراندی اے تے لوکاں دے ذہناں وچ شک یقین وچ ڈھلن لگدا اے۔ شاید ایسے لئی نوبت ایتھے تیکر آ گئی اے کہ کجھ حلقے عرباں دی بجائے اپنے مفاد دے تناظر وچ فیصلہ کرن دی رائے دین لگے نیں۔
اک اندازہ تے ایہہ وے کہ عرب ملک لمبی لڑائی و محاذ آرائی توں اُکتا یا تھک گئے نیں دوجا اوہ عرب دی عجم اُتے برتری دی سوچ اے پر عرباں دے نبض شناس تیجے نکتے ول وی اشارہ کردے نیں اوہ ایہہ وے کہ سعودی عرب، ایران تے ترکی وچ امتِ مسلمہ دی قیادت دی تگ و دو جوبن اُتے اے جیہڑا عرباں نوں اسرائیل ول ویکھن اُتے مجبور کردی اے۔ سعودی عرب کسے صورت مسلم ملکاں دی قیادت دے منصب توں دستبردار ہون نوں تیار نہیں پر ترکی تے ایران دی صورت وچ اینوں چیلنج در پیش اے ایہناں حالات وچ مضبوط فوج دی بنا اُتے جوہری پاکستان دی اہمیت ودھ جاندی اے تے سارے فریق اسلام آباد دی حمایت دے متمنی نیں۔ یمن لڑائی لئی فوجی دستے نہ گھلن اُتے سعودیہ تے دبئی پاکستان توں ناخوش نیں نیز اسرائیل نوں تسلیم کرن توں انکار نوں وی ترکی و ایران ول جھکائو دا شاخسانہ تصور کیتا جا رہیا اے ایسے لئی دبائو پا کے پاکستان دی خارجہ پالیسی دا پاسا موڑن دی کوشش کیتی جا رہی اے۔ اک ہور وجہ وی بوہت اہم اے سعودی عرب تے دبئی بلاشک و شبہ امریکی بلاک دا حصہ نیں جد کہ بھارت نوں امیدواراں دا مرکز بنان اُتے پاکستان چین دا طرفدار ہو گیا اے تے سی پیک نال دونواںملکاں دا اک دوجے اُتے انحصار مزید ودھ گیا اے۔ایس لئی شاہ محمود چاہے لکھ آموختہ پڑھن کہ اسرائیل نوں تسلیم کرن لئی پاکستان نوں کسے دبائو دا ساہمنا نہیں پر کوئی عقل دا انھا ای یقین کر سکدا اے۔ امریکی ایما اُتے دبائو خارج ازامکان نہیں جے قطر نال تعلقات بہتر بنان دا ولی عہد شہزادہ محمد بن سلیمان کوڑا گھٹ پی سکدے نیں تے امریکی خواہش اُتے پاکستان دی خراب معاشی صورت حال توں وی فائدہ چکنا وی ممکن اے ویزیاں دے اجرا دے حوالے نال یو اے ای دی پابندیاں دا شکار انج دے ملک ای بنے نیں جیہڑے چین دے قراب نیں جس نال غیر مبہم پیغام ایہو ملدا اے۔
اسرائیل نوں تسلیم کرن دی بحث زوراں اُتے اے ویکھو کدوں تیکر پاکستان ثابت قدم رہندا اے تلخ حقیقت ایہہ وے کہ سعودی عرب تے دبئی وچ روزگار لئی مقیم 27 لکھ پاکستانی ملکی ترسیلات زردا وڈا ذریعہ تے ایہناں دا ملکی معیشت بہتر بنان وچ اہم کردار رہے جے ایس حوالے نال گل کجھ زیادہ ای وگڑ گئی تے شاید ای اسیں ثابت قدم رہ سکیے عرباں اُتے اسرائیل دے عشق دا بھوت سوار اے بیگانیاں توں تے اسیں جوہری اثاثے تے سائنسدان بچا لئے ہن اپنیاں نال ناگفتنی دا ساہمنا کنج کراں گے؟ غور و فکر دا مقام اے۔
