کرونا تے نواں سال

تحریر: اکرم عامر سرگودھا

ویلا لنگھدے دیر نہیں لگدی، سیکنڈ توں منٹ تے فیر گھنٹے توں دن لنگھ جاندا اے، 365 دن لنگھن اُتے سال پورا ہو جاندا اے تے دنیا نویں سال وچ وڑ جاندی اے۔ ایسے طرح ساڈے دور دا سب توں لمبا سال اختتام پذیر ہو گیا اے۔ انج تے ایس سال وچ وی 12 مہینے سن پر کرونا وائرس پاروں ایس سال دا مارچ توں دسمبر تیکر دا ہر اک مہینہ کئی ورھیاں اُتے محیط سی، ایس وبا توں زیادہ ایس دا ڈر سی جس نے ہر شعبہ زندگی تے طبقہ نوں متاثر کیتا، ایس سال دے سب تو ں شاندار لمحات اوہ سن جدوں پہلے لاک ڈائون دے دوران پاک وطن وچ لوکاں نوں گھٹ وسیلہ لوکاں دے گھراں تیکر راشن تے کھانا اپڑاندے ویکھیا لوک اپنے گھراں توں کھانا بنا کے اپنے قریبی انج دے گھراں تے مزدوراں دے ٹھکانیاں بلاناغہ اپڑاندے پائے گئے لاک ڈائون نے معاشرے نوں سکھایا کہ انسان ای انسان دا علاج اے۔ کاروبار دی اک حد توں زیادہ مصروفیت انسانی زندگی دے اصل مزے تے مقصد توں دوری دا باعث اے۔
لنگھے سال وچ دنیا وچ بوہت سارے سانحات ، واقعات رونما ہوئے جیہڑے تاریخ دا حصہ بنن گے پر لنگھے سال وچ کرونا وائرس جہے موذی مرض نے پوری دنیا دے ملکاں نوں اپنی لپیٹ وچ لئے رکھیا تے پاکستان سنے پوری دنیا دے عوام ایس بیماری نوں نال لے کے نویں سال وچ داخل ہوئے، ایہہ وائرس پچھلے سال وچ لکھاں زندگیاں نگل گیا تے ایس موذی مرض دے سائے ہن وی پاکستان سنے پوری دنیا اُتے منڈلا رہے نیں، ایس وائرس نے بڑی بڑی سپرپاور طاقتاں ( ملکاں) دے عوام تے حکمراناں دے گھٹنے لگوا دتے تے آئے دن کرونا وائر س توں متاثر ہون والیاں دی تعداد وچ تشویشناک حد تیکر وادھا ہو رہیا اے، جیہڑا عوام وچ موت دے سائے دا خوف بنیا ہویا اے۔ دنیا دے دیگر ملکاں وانگوں پاکستانی حکومت وی ایس موذی مرض نال نمبڑن لئی تحریک کر رہی اے۔
ایتھے ایس (انفیکشن وائرل) مرض بابت دسنا ضروری اے کہ ایس توں متاثر ہون والے مریض دی کیفیت کجھ انج ہوندی اے کہ ایہنوں پہلے تن دن سر، جسم وچ درد مسلسل قہ آنا، جسم دا لاغر رہنا، نک دا وگنا، اکھاںِ پیشاب وچ جلن، مسلسل بخار، گلے وچ خارش سنے دیگر علامات ہوندیاں نیں۔ دوجے مرحلے وچ (چوتھے توں اٹھویں دن تیکر) متذکرہ دیگر علامات دے نال کھان پین دے باوجود منہ توں ذائقہ دا نہ آنا، بغیر کوئی کم کیتے تھکاوٹ محسوس کرنا، سینے (پسلی دا پنجرا) وچ درد، سینے وچ جکڑن، جسم دے نچلے حصے وچ درد دا ہونا شامل نیں۔ کورونا وائرس توں اک وار متاثر ہون والے مریضاں نوں دل دی تکلیف، جسمانی، اعصابی کمزوری، قوت مدافعت وچ کمی، ساہ، بلڈ پریشر، شوگر، مردانہ کمزوری جہی تکلیفاں وچ مبتلا کر دیندا اے۔ ایہہ خطرناک وائرس مریض دے جسم توں وٹا من سی دی وڈی مقدار نچوڑ لیندا اے، ایس دا حملہ 14 دن تیکر رہندا اے ، مناسب تے مستقل علاج توں مریض صحت یاب تے ہو جاندا اے پر ایس وچ متذکرہ بالا بیماریاں دی علامات رہندی اے۔
31 دسمبر 2020 تیکر پوری دنیا وچ کرونا وائرس نے 8 کروڑ 20 لکھ 22 ہزار 480 بندیاں نوں متاثر کیتا تے دنیا وچ 17 لکھ 91 ہزار 243 بندیاں نوں ایہہ موذی مرض نگل گیا۔ علاج معالجہ نال 4 کروڑ 64 لکھ 17 ہزار 927 مریض صحت یاب ہوئے، کرونا وائرس نال پاکستان وچ 4 لکھ 79 ہزار 715 خواتین تے بندے متاثر ہوئے جنہاں وچ پنجاب دے 1لکھ 37 ہزار 939، سندھ دے دو لکھ 14 ہزار 445، کے پی کے دے 58 ہزار 379، اسلام آباد دے 37 ہزار 702، بلوچستان دے 18 ہزار 148، گلگت بلتستان دے 4 ہزاڑ 856 خواتین تے بندے شامل نیں۔ پاکستان دے 10 ہزار 105 بندے ایس موذی مرض دا شکار ہو کے موت دے منہ وچ جا چکے نیں ، امریکہ وچ 1 کروڑ 97 لکھ 40 ہزار 468، بھارت دے 1 کروڑ 2 لکھ 66 ہزار 674، برازیل دے 76 لکھ 19 ہزار 200، روس دے 31 لکھ 18، فرانس دے 26 لکھ 57 ہزار 624، برطانیہ دے 24 لکھ 40 ہزار 202، اٹلی دے 20 لکھ 83 ہزار 689 ، سپین دے 19 لکھ 218، جرمنی دے 17 لکھ 41 ہزار 153، کولمبیا دے 16 لکھ 26 ہزار 461 بندیاں نوں کرونا وائرس توں متاثر ہوئے ایسے طرح ایس موذی مرض نے دنیا دے دیگر ملکاں دے لوکاں دی بڑی تعداد نوں وی اپنی لپیٹ وچ لے رکھیا اے تے پوری دنیا دے ملکاں دے عوام ایس موذی مرض نال جنگ لڑ رہے نیں۔
مشاہدے وچ آیا اے کہ پاکستان وچ ایس مرض دے اپنے تئیں درجناں نہیں سینکڑاں علاج دریافت کر لئے گئے نیں۔ راقم ایس مرض دا شکار ہویا تے کسے رشتے دار نے کہیا کہ لیموں دا قہوہ پیو، کسے نے لہسن کھان دا مشورہ دتا تے کسے دوست نے سنا مکی دا قہوہ تجویز کیتا تے کسے نے انناس، گریپس واٹر، سنگترہ سو جنہے منہ اینے نسخے میرے تیکر پہلے ای دن اپڑ گئے تے میں سوچ وچ پئے گیا کہ میں کیہڑا نسخہ استعمال کراں تے کیہڑا نہ کراں؟ ایسے تذبذب وچ 48 گھنٹے لنگھ گئے، طبیعت وگڑن لگی تے ڈی ایچ کیو ہسپتال سرگودھا دے آئسولیشن وارڈ اپڑا کے فوکل پرسن ڈاکٹر سکندر حیات وڑائچ نال رجوع کیتا پر رش پاروں وارڈ وچ اک اک بیڈ اُتے دو دو مریض سن، سوچیا ہن کتھے جاواں تے ڈاکٹر موصوف نے دوائیاں تجویز کیتیاں جیہڑی گھر وچ آئسولیٹ ہو کے استعمال کردا رہیا۔ 14 دن بڑی اذیت تے کرب دے نال لنگھے، ٹیسٹ کروان اُتے نیگیٹو تے آگیا پر ایہہ وائرس جسم اُتے اپنے بوہت سارے اثرات چھڈ گیا اے۔
ہن کرونا وائرس دی خطرناک دوجی لہر جاری اے تے شرح اموات تن فیصد توں ودھ کے 11 فیصد تیکر اپڑ چکی اے۔ دوجی لہر نے پاکستان سنے پوری دنیا وچ خطرے دی گھنٹی وجا دتی اے ، پاکستان وچ جزوی لاک ڈائون جہی صورتحال توں کاروبار زندگی مفلوج تے تعلیمی نظام ٹھپ ہو چکیا اے جد کہ وائرس توں متاثرہ دنیا دے دیگر ملکاں وچ حالات ایس توں وی گھمبیر نیں۔ اسپین نے ہنگامی صورتحال دا اعلان کیتا اے جیہڑا مارچ تیکر ودھ سکدا اے۔ برطانیہ نے اک مہینے، فرانس نے دو ہفتیاں، جرمنی نے 4 ہفتیاں لئی لاک ڈائون دا اعلان کر دتا اے۔ اٹلی تے دیگر ملکاں دی حکومتاں ہفتہ رواں وچ اپنے اپنے حساب نال لاک ڈائون دا اعلان کر دین گئے۔ایس طرح پاکستان سنے پوری دنیا دی اقوام کرونا وائرس دے نال 2021 وچ داخل ہو چکی اے دنیا دے طب اُتے تحقیق کرن والے ادارے خطرے دا الارم وجا رہے نیں کہ دوجی لہر خطرناک اے۔ تاریخ دسدی اے کہ ایسے طرح دے ہسپانوی فلو پاروں 1917توں 1919 تیکر 2 ورھیاں وچ کروڑاں بندے لقمہ اجل بن گئے سن ہن وی حالات اوہ ای عندیہ دے رہے نیں۔ حالات ایس نہج اُتے اپڑ چکے نیں کہ ہن حکومتی انتظامات نوں بالائے طاق رکھ کے پوری قوم نوں نہ صرف آپ بلکہ اپنے دوست احباب تے رشتہ داراں نوں بچانا اے نہیں تے ایہہ وائرس ماضی دی تاریخ دہرائے گا؟