حاجی رئیس ۔۔۔ اِک خوش اخلاق تے سوہنی شخصیت

ایہہ اک ہمہ جہت شخصیت سن ہنس مکھ ہون دے نال ایہناں دی طبیعت وچ نرمی تے کشادگی سی

ایہناں دا خاندان زراعت تے مال مویشی دی تجارت نال وابستہ سی

حفیظ اللہ عثمانی

کوہاٹ توں پہلے اوہ قبائلی علاقے وچ رہندے سن ایہناں دا خاندان زراعت تے مال مویشی دی تجارت نال وابستہ سی کوہاٹ دا ایہہ مقام جس نوں جرم کہیا جاندا اے ایس ویلے کجھ پنڈاں اُتے مشتمل سی تے اج آبادی دے لحاظ نال ودھ کے اوہ اک وڈا علاقہ بن چکیا اے جتھے ہن تقریباً 15 توں 16 پنڈ آباد نیں عجیب گل ایہہ وے کہ پشتون روایات، ثقافت تے مذہبی وابستگی دے باوجود وی ایہہ علاقہ مسجد جہی بڑی عظیم نعمت توں ہن تیکر محروم سی ایس پنڈ تے دوالے دے لوک اگرچے نماز ادا کردے سن پر باجماعت نماز دا اہتمام نہیں سی فیر اک فکر مند بندے نوں اللہ نے توفیق عطا کیتی تے اوہناں نے ایتھے باجماعت نماز دی ادائیگی لئی مسجد بنان دے انتظام دی ذمے داری اپنے ہتھ وچ لئی ایہہ بندا آپ تے عالم نہیں سن پر ایہناں وچ دینی، اصلاحی، تبلیغی، تعلیمی تے تربیتی کم دا جذبہ موجود سی فیر اوہ مسجد نہ صرف آباد ہوئی بلکہ ایس مسجد دے ذریعے اہل علاقہ وچ تبلیغی، اصلاحی تے تعلیمی کم دا شاندار طریقے دا شاندار طریقے نال آغاز ہویا ایہناں دے وڈے صاحبزادے نے دسیا کہ سانوں مسجد وچ جیہڑا نصاب پڑھایا گیا ایس دے اندر 6 کلمے، نماز دا سبق ایمانیات، عقائد تے ایس دے علاوہ نماز جنازہ پڑھن دا طریقہ تے دیگر ضروری تعلیم وی دتی گئی۔ بھائی طارق آفریدی دسدے نیں کہ ایہناں اسباق دے ذریعے ساڈی نماز دی اصلاح ہوئی تے دیگر اعمال درست ہوئے بچپن دے ایہہ تعلیمی تے تربیتی مناظر وچ کدی نہیں بھُل سکدا تے اسیں جیہڑے کلمات تے اسباق اوتھے یاد کیتے اج وی سانوں اوہ از بر نیں ایہناں دی برکت سی کہ میں ایس دور وچ مروجہ دینی نصاب وی مختلف اساتذہ توں پڑھ سکیا تے ساڈے سب دے اندر دین سکھن دا جذبہ تے شوق پیدا ہویا تقریباً ادھی صدی دے ایس عرصے دے بعد اج ایس پنڈ تے مقام اُتے اک بہترین تعلیمی ادارہ کم کر رہیا اے جتھے اہل علاقہ دے بچے، بچیاں، نوجوان، بچے تے بچیاں لئی دینی تعلیم دا بہترین تے معیاری ادارہ قائم اے تے اصحاب صفہ دے چبوترے دے طریقہ کار اُتے تعلیم و تدریس دا سلسلہ جاری و ساری اے۔ ایس دے نال نال ساڈے بزرگاں دی تبلیغی کم دی ترتیب تے فکر سی ایس وچ ایس قدر برکت ہوئی کہ تقریباً ساڈے علاقے دے سارے نوجوان نے اللہ دی راہ وچ خوب ویلا لایا تے سب دے سب تبلیغی تعلیمی تے اصلاحی کم نال جڑ گئے فیر ایس فکر دی اک ہور برکت ایہہ ساہنے آئی کہ ساڈی قوم وچ علمائ پیدا ہوئے تے حفاظ اکرام دی تے کثیر تعداد موجود اے جد کہ ماشاء اللہ بوہت سارے ساڈے بھین بھرا اپنے بالاں نوں حفاظ قرآن بنا رہے نیں۔ ایسے طرح دینی و عصری تعلیم دے شعبیاں وچ وی نوجوان حیرت انگیز نتائج دے رہے نیں۔

ساڈا خاندان ایس دے بعد اسلام آباد منتقل ہویا تے ایتھے وی جی سیون ٹو اسلام آباد وچ قائم جامع مسجد نور السلام تے مدرسہ تعلیم الاسلام رجسٹرڈوچ خدمت، تعمیر و ترقی تے تعلیمی میدان وچ کم موقع ملیا اوہ سلسلہ جیہڑا پنڈ توں جاری ہو کے اسلام آباد تیکر اپڑیا ہن وی جاری اے تے جاری رہوے گا۔ ان شاء اللہ ۔
والد گرامی حاجی رئیس احمد خان صاحب رحمۃ اللہ علیہ ایس دے نال دیار غیر وچ محنت مزدوری دے سلسلے وچ تقریباً 30 ورہے مقیم رہے پر اوہناں نے کد ی وی اپنے آبائی علاقے تے اوتھے دے لوکاں نوں فراموش نہیں کیتا ماشاء اللہ ہمیشہ ایس فکر وچ رہندے سن کہ اللہ کریم نوں کنج راضی کیتا جائے تے مخلوق خدا دی کنج خدمت کیتی جائے۔
اوہناں نے نہ صرف اپنے بالاں نوں دینی تعلیم دے زیور نال آراستہ کیتا بلکہ ایس دے نال نال اعلیٰ عصری تعلیمی اداریاں توں وی ایہناں نوں پڑھایا تے اج ایہناں دے سارے بچے تجارت دے نال خدمت خلق، دعوت و تبلیغ ، اصلاح تے ارشاد دے کم نال نہ صرف جڑے ہوئے نیں بلکہ معاشرے دے اندر بہترین افراد دی حیثیت نال پہچانے جاندے نیں۔
حاجی رئیس احمد خان رحمۃ اللہ علیہ دی فکر نال ایہناں دے اپنے صاحبزادیاں وچوں اک صاحبزادے حافظ اورنگزیب قرآن مجید دے حافظ نیں جد کہ دیگر نے ضروری دینی تعلیم دے حصول دے نال نال اللہ دے راہ وچ وی خوب ویلا لایا اے بلکے وڈے صاحب زادے محمد طارق آفریدی اندرون تے بیرون ملک راہ خدا وچ ویلا لان دے نال نال دعوت و تبلیغ دی فکر وچ ہمہ وقت مصروف عمل رہندے نیں ایہناں دناں وچ اوہناں نے ست مہینے دی جماعت لئی روانہ ہونا سی پر والد گرامی دی علالت پاروں مشورے دے نال اوہناں نے ایس سفر نوں فروری تیکر موخر کر دتا سی کس نوں کیہ خبر سی، قدرت نوں کیہ منظور س کہ ایہہ سفر وچ تاخیر وی حاجی رئیس خان دی روانگی دا باعث اے۔ بھارئی طارق آفریدی دے ماشاء اللہ دو صاحبزادے حافظ قرآن بن چکے نیں جد کہ تیجا صاحبزادہ قرآن مجید حفظ کرن دی سعادت حاصل کر رہیا اے۔ حاجی رئیس خان رحمۃ اللہ علیہ اک ہمہ جہت شخصیت سن ہنس مکھ ہون دے نال ایہناں دی طبیعت وچ نرمی تے کشادگی سی ایہناں نوں میں اپنے گھر دی اک محفل وچ ویکھیا تے انج محسوس ہویا کہ جویں محفل وچ موجود ایہناں دی اولاد ایہناں دے نکے بھرا نیں تے اوہ بے تکلف ایہناں نال گل بات ہنسی تے مذاق وچ مصروف نیں ایسے طرح اوہ آپ نہ صرف محفل دی جان بلکہ زینت محفل نیں بے تکلف انداز گفتگو دے نال لہجے وچ شائستگی تے خوبصورت ایہناں دا طرہ امتیاز سی۔

میرے والد گرامی مولانا پیر برکت اللہ ربانی تے حاجی رئیس خان رحمۃ اللہ علیہ دا آپس وچ انتہائی پرانا تعلق سی اوہ مشکل ویلے دے نہ صرف قابل اعتماد ساتھی بلکہ اک دوجے دے دست و بازو وی سن تے آپس دا اک مضبوط رشتہ قائم سی ایس طرح ساڈا ایہناں دے بزرگاں دے نال اپنے بزرگاں جہیا تعلق تے ایہناں دے صاحبزادگان دے نال بھراواں جہیا تعلق تے رشتہ شروع توں اج تیکر نہ صرف قائم اے بلکہ ایس وچ وادھا ہویا اے تے ایس توں ودھ کے ایہہ کہ اسیں سب اک مشن تے کاز اُتے متفق آں تے اوہ کاز اللہ تے ایس دے رسول ﷺ دی تعلیمات دا احسن انداز وچ فروغ اے۔
ہر انسان اپنی دنیا دی زندگی وچ اپنا خلاصہ کڈدا اے جے ایس دی روح دیندار اے تے اوہ دینی اعتبار نال اپنی اولاد دے احوال نوں ویکھدا پرکھدا اے جے تے اوہ ایہناں نوں ایس کسوٹی اُتے پورا پاندا اے تے اوہ اپنے آپ نوں شاداں و فرحاں پاندا اے تے باقی ماندہ زندگی مطمئن طریقے نال لنگھاندا اے تے جے ایس دی نظر وچ صرف دنیا اے تے اوہ اپنی اولاد دی کامیابی وچ دنیاوی تے مادی اعتبار نال فائدیاں نوں پیش نظر رکھدا اے پر ایتھے حاضی رئیس احمد خان رحمۃ اللہ علیہ تے ایہناں دے صاحبزادگان خاص طور تے بھائی محمد طارق آفریدی دی محنت دے سبب نہ صرف ایہناں دی اپنی آل و اولاد نیک تے دینی اعتبار نال قابل رشک مقام اُتے فائز اے بلکہ ایہناں دے دوالے وابستگان عزیز و اقارب تے دیگر بندیاں وچوں وی انتہائی نمایاں تبدیلی نظر آندی اے تے دین دا جذبہ پایا جاندا اے۔
مینوں بھائی طارق آفریدی دے نال اک تبلیغی سفر دا موقع نصیب ہویا تے مینوں محسوس ہویا کہ ایس جماعت دے اندر زیادہ تر لوک ایہناں نال تعلق والے تے عزیز و اقارب وچوں نیں تے محنت دے جس انداز نوں جس یکسوئی دے نال ویکھیا تے جس قدر ایہناں دناں نوں انتہائی قیمتی پایا اوہ ناقابل بیاں نیں۔
پچھلے رمضان وچ برادر کبیر مولانا سیف اللہ ربانی صاحب نے دسیا کہ بھائی طارق آفریدی دے صاحبزادگان حافظ حمزہ آفریدی تے حافظ حذیفہ آفریدی دا تراویح دی نماز وچ قرآن مجید دا مکمل اے کیوں جے بھائی دا زیادہ تر اٹھنا بیٹھنا آفریدی برادران دے نال اے تے میں ایہناں نوں کہیا کہ میں وی ایس پروقار محفل وچ شریک ہونا چاہنا واں اوہناں نے دسیا کہ کوئی خاص محفل تے نہیں ہوئے گی بس ایس موقعے اُتے مختصر اوعظ و نصیحت تے ایس دے بعد دعا ہوئے گی تسیں بروقت تشریف لے آئو تاں جے دعا وچ تہاڈی شرکت ہو جائے فیر ویلا مقررہ اُتے میں ایس محفل وچ شریک ہویا تے اوتھے حاجی رئیس خان نال میری آخری ملاقات ہوئی اوہ باغ و بہار شخصیت سن محفل وچ ایہناں دے صاحبزادگان دے علاوہ عزیز دوست تے رشتہ دار وی شریک سن اک سادہ جہی پروقار محفل وچ بھائی طارق آفریدی نے کجھ نصیحت آموز گلاں ایس قدر خوبصورت انداز نال کیتی کہ اوہ گلاں اج وی مینوں ذہن نشین نیں حاجی رئیس خان اک سائیڈ اُتے بیٹھے اپنی خوش قسمتی اُتے نازاں نظر آ رہے سن کہ اج ایہناں دے دو پوتیاں نے قرآن مجید فرقان حمید نماز تراویج وچ مکمل کیتا سی جد کہ ایہناں دے وڈے صاحبزادے بیان فرما رہے سن تے اوہ سامعین وچوں سن میں ویکھ رہیا سی کہ ایہنا دی ایس موقعے دی خوشی انتہائی دیدنی سی اوہ مسکرا وی رہے سن تے گلاں وی کر رہے سن کھلکھلاکے ہس وی رہے سن تے دوجیاں نوں ہسا وی رہے سن محفل کشت و زعفران سی سب دے چہرے اُتے مسکراہٹ سی تے دعائواں وچ گریا و زاری وی سی۔

ہجے اوہ محفل وچ بیٹھے ایہناں نوجواناں وچوں اک نوجوان نظر آ رہے سن صحت وی بلا دی سی گل بات تے اخلاق وچ وی کمال سی محفل وچ بیٹھے اکثر شرکاء نے سفید کپڑے تے سفید ٹوپیاں زیب تن کیتی ہوئی سی ایہہ اک نورانی ماحول سی تے ایس ماحول نوں بنان وچ اوہناں نے اپنی زندگی صرف کیتی سی۔
فیر ایہناں حافظ قرآن پوتیاں وچوں ایہناں دے وڈے پوتے حافظ حمزہ طارق آفریدی دی شادی خیر آبادی پچھلے دناں ہوئی ایس شادی دا وی ایہہ عالم سی کہ شادی دے شرکاء دی تعداد اگرچے کثیر سی پر سادگی تے خوبصورتی دا ایہہ عالم سی کہ سائونڈ سسٹم اُتے بھائی طارق آفریدی دے دیرینہ ساتھی مبلغ اسلام تے ملک دے معروف نعت خواں بھائی جنید جمشید رحمۃ اللہ علیہ دیاں نعتاں مسلسل چل رہیاں سن جس نال اندازہ ہویا کہ خوشی لئی طریقہ کار دا انتخاب تہاڈے اپنے ہتھ وچ اے کہ تسیں حد توں تجاوز کردے او یا حدود وچ رہندے او۔
ایہہ باغ و بہار شخصیت سانوں غمزدہ چھڈ دے اپنے رب دے حضور پہنچ چکی اے ایہناں نوں دنیا حاجی رئیس خان رحمۃ اللہ علیہ دے ناں توں ہن یاد کردی اے اوہ وی ایس مرض دے شکار ہوئے جس دے بارے وچ علمائے کرام مفتیان عظام نے کہیا اے کہ ایس توں وفات پان والے شہید نیں۔
ایہہ اللہ دے فیصلے نیں انسان نوں کوئی خبر نہیں کہ ایس نے کنہا زندہ رہنا اے تے کدوں ایس دنیا توں جانا اے موت توں کسے نوں مفر نہیں پر دنیا وچ جو وی آندا اے اوہناں نے جانا ای جانا اے اصل آخرت دی فکر آخرت دی تیاری اے تے اطمینان والی موت آخرت دی کامیابی دی ضمانت اے۔
اوہ کافی عرصے توں بیمار ضرور سن پر کجھ دن پہلاں ایہناں دی طبیعت کافی حد تیکر بہتر ہو گئی سی لواحقین نوں یقین سی کہ ہجے گھر واپس آن گے فیر جمعے دی رات دے ٹائم ایہناں دی خدمت اُتے مامور ایہناں دے صاحب زادے حافظ اورنگزیب آفریدی توں حاجی رئیس خان نے فرمائش کیتی کہ مینوں تکے (باربی کیو) کھانے نیں آپ دے صاحبزادے نے کہیا کہ ایس ویلے فوری طور اُتے تے دمبے دا انتظام کرنا اوکھا اے جے تسیں اجازت دیو تے میں شنواری توں منگوا لواں جس اُتے آپ نے اجازت دتی تے شنواری توں ایہناں لئی تکے منگوائے گئے تے اوہناں نے ڈاکٹراں دی موجودگی وچ اوہ تکے کھائے ایس موقعے اُتے بھائی طارق آفریدی آئی سی یو دے باہر موجود سن جنہاں نوں ویکھ کے ایہناں دے والد گرامی نے آکسیجن منہ توں ہٹا کے اپنی خیریت دا ثبوت دیندے ہوئے ہتھ اُچے کیتے تے کہیا میں الحمدللہ خیریت نال واں تے ایس دے بعد رات تقریباً تن وجے بھائی طارق آفریدی نوں ایہناں دے نکے بھائی دا فون آیا کہ والد گرامی رضائے الٰہی نال وفات پا گئے نیں ایہہ جمعہ المبارک دی رات اے تے تہجد دا ویلا اے۔
طارق آفریدی صاحب ہسپتال اپڑے تے ایہناں دے بھرا رو رہے سن جنہاں نوں ایہناں نے سمجھایا کہ الحمداللہ اوہناں نے اک قابل رشک تے باعمل زندگی لنگھائی اے تے اوہ نہ صرف اللہ دے فضل نال چنگے اعمال کر گئے نیں بلکہ اپنے لئے بوہت وڈا صدقہ جاریہ چھڈ گئے نیں سانوں ایہناں دے ایصال ثواب لئی اعمال کرنے نیں تے ایہناں نوں شریعت مطہرہ دے مطابق جلدی سپرد خاک کرنا اے۔
انج نماز جمعے دے فوراً بعد توحید مسجد جی ٹین ٹو دے ساہمنے واقع پارک وچ نماز جنازہ دا اہتمام کیتا گیا جس وچ علمائ کرام، مشائخ عظام، دینی سیاسی سماجی تبلیغی تے اصلاحی شخصیات دے علاوہ تاجراں تے دیگر طبقات دے بندیاں نے کثیر تعداد وچ شرکت کیتی تے اک اللہ والے دی میت نوں موہڈا دتا۔ نماز جنازہ وچ اینی وڈی تعداد ویکھ کے اہل خانہ وی حیران سن کہ اینی تعداد وچ مخلوق خدا کتھوں آئی تے ایہو گل اہل خانہ لئی اطمینان دا باعث وی بنی۔
تعزیت دے دوجے تے تیجے دن میں ملک بھر توں آئے ہوئے عوام دے جم غفیر نوں ویکھیا جنہاں وچ علماء، طلباء سرکاری سماجی شخصیات تے دیگر طبقات وی شامل نیں تے ہر اک دی زبان اُتے لواحقین لئی اطمینان دے الفاظ سن اللہ کریم مرحوم نوں کروٹ کروٹ جنت الفردوس وچ تھاں عطا فرمائے۔ آمین۔
حاجی رئیس خان نے سوگواران وچ نیک صالح اولاد تے متعلقین نوں چھڈیا آپ دے پسماندگان وچ صاحبزادگان بھائی طارق آفریدی، فاروق آفریدی حافظ زیب آفریدی، حافظ اورنگزیب آفریدی، عرفان آفریدی تے نعمان آفریدی دو صاحبزادیاں تے مرحوم کی اہلیہ محترمہ جیہڑی پچھلے اک عرصے توں بیمار نیں دعا اے کہ اللہ کریم ایہناں دی اہلیہ محترمہ دا سایہ ایہناں دی اولاد اُتے تادیر قائم رکھے تے ایہناں نوں صحت کاملہ عاجلہ دائمہ مستمرہ عطا فرمائے جد کہ ایہناں دی اولاد نوں اپنے والد گرامی تے دیگر اقارب لئی صدقہ جاریہ بنن دی توفیق عطا فرمائے۔ آمین۔