زندہ زبان دی زندہ شاعری
پہلی لڑی
لكهت:انور اُداس
اختر ہاشمی ہوراں دا ناں کسے تعارف دا محتاج نہیں۔ سٹھ تے ستّر دی وچلی دھائی وچ جیہڑے نوجوان شاعر ادبی دُنیا وچ داخل ہوئے۔ اوہناں وچ اختر ہاشمی ہوریں وی شامل سن۔ اختر ہاشمی ہوراں اپنے پیڑھی دے دُوجے شاعراں نال مل کے نویں نظم دا مُنہ مُہاندرا سنواریا تے اوہدی ادبی حیثیت نوں منوان وچ آگواں دے موڈھے نال موڈھا جوڑ کے اپنا کردار وی ادا کیتا اوہناں ناصرف نویاں سوچاں تے نویاں خیالاں دے ون سوَنّے پھُل کھڑائے تے اپنے آل دوالے نوں مہکاں تے خُوشبواں ونڈیاں سگوں لوکائی نوں نویں فکر تے شعور توں وی بہرہ ور کیتا۔
اختر ہاشمی ہوریں اک اجہے سُوجھوان تے شاعر نیں۔ جیہڑے ویلے دی نبض تے ہتھ رکھ کے قلم چُکدے نیں۔ اوہ لوکائی دے دُکھ درد تے کرب نوں نرا محسوس ای نہیں کردے سگوں ایہدے توں چنگی طرح جانو وی نیں۔ اوہناں نوں اوہناں ساریاں اوکڑاں تے اوکھیائیاں دا ادراک اے جیہڑیاں ماڑے طبقے دے لوکاں نوں در پیش نیں۔ ایہو وجہ اے۔ کہ اوہ جدوں وی کجھ لکھدے نیں ماڑے تے کمزور طبقے دے نمائندے دے طور تے سامنے آؤندے نیں۔ اوہناں دی شاعری وچ اوہناں تلخ حقیقتاںدا اظہار ہُندا اے۔ جیہناں دا مشاہدہ اوہ اپنے سماجی ماحول وچ روز کر دے نیں۔اوہناں دے من اندر خواہشاں، رِیجھاں، سدھراں تے چأواں دا اک جہان آباد اے۔ اوہ اپنے وسیب دیاں دکھانت بھریاں جھُوٹھیاں قدراں تے رسماں دے گُوڑھ ہنیریاں وچ چانن کھلار کے انسانی زندگی وچ خُوشگوار تبدیلیاں لیاؤنا چاہندے نیں۔ اوہ چارے کُوٹاں جھُلّے بر بریّت دے جھکھڑاں توں خوف نہیں کھاندے سگوں سچیاں تے کھریاں گلاں اُلیکدے نیں۔ اوہناں دے اکھر بولدے تے اوہناں دے جذبے ظُلم جبر تے استحصال دے خلاف مزاحمت کر دے نظر آؤندے نیں۔
’’ سیکھاں اوہلے چانن ‘‘ اختر ہاشمی ہوراں دا تیسرا شعری مجموعہ اے ایس توں پہلاں اوہناں دے دو مجموعے ’’ جھُوٹھے ماندری تے چن ‘‘ تے ’’ پانی دی وار ‘‘ شائع ہو چکے نیں۔ ’سیکھاںاوہلے چانن‘ ایس حوالیوں اوہناں دا اک اہم شعری مجموعہ اے۔ کیوں جے ایہدی شاعری اوہناں نوں ہمعصر شاعراں نالوں ایس لئی ممتاز کر دی اے۔ کہ ایس مجموعے وچ اوہناں جیہڑیاں نظماں شامل کیتیاں نیں پُرانیاں ہون دے باوجود اوہناں دی تازگی اج وی برقرار اے تے ایہ اک نتری ہوئی گل اے۔ کہ اک چنگی تے اعلیٰ درجے دی معیاری شاعری ای اپنی تازگی تے مہک نوں قائم تے دائم رکھدی اے۔
اجوکے دَور وچ مثبت تے سُچیاں قدراں دی ٹُٹ بھج نے حیاتی نوں شکلوں بے شکل کر دتا اے تے ویلے دی منافقت تے ریا کاری نے ایہدے اندر ہور وی کئی خرابیاں تے وگاڑ پیدا کر دتے نیںتے اخلاقی پستی اج دے انسان نوں اوہدے اصل توں بہت دُور لے گئی اے۔ اختر ہاشمی ہوریں اج دی سائنسی ترقی دے ہرگز مخالف نہیں اوہ تے سگوں آپ بہت وڈے ترقی پسند نیںتے ایس دَور دیاں انسانی ضرورتاں تے لوڑاں تھوڑاں توں چنگی طرح جانو نیں پراوہ ایس مادی تے مشینی ترقی دے کارن جنم لین والی بے روزگاری تے تہذیبی خرابی دا حل چاہندے نیں۔ اجہے دَور وچ اوہناں جہے سچے تے کھرے بندے دا ہونا غنیمت اے کیوں جے او ہ ایس دَور دی بے حسّی، نا انصافی تے جبر دے احساس نوں عام کر دے نیں تے اپنی سوچ تے اپنی فکر راہیں سماج دی مُردہ رُوح نوں نویں حیاتی دینا چاہندے نیں۔
اختر ہاشمی ہوریں اپنے آل دوالے تے گوہ کر دے نیں تے اوہناں نوں چارے پاسے مایوسی تے بے اعتنائی دے رویّے اکھّاں پاڑ پاڑ ویکھدے نظر آؤندے نیں۔ اوہناں نوں کتے وی پیار خلوص تے وفا دے سچے جذبے وکھالی نہیں دیندے۔ اوہ وڈیاں تے تگڑیاں دی لُٹ کھسٹ تے مفاد پرستی نوں ویکھ کے اکھاں نہیں نُوٹ دے تے نہ ای کسے پابندی دے خوف توں ڈر کے دَڑ وَٹ دے نیںبلکہ اوہ تے ایس جبر دے خلاف شعور دا چانن ونڈ کے دھرتی دے وسنیکاں نوں جِیوَن دا وَل سکھاندے تے استحصالی قوتاں دے خلاف لڑن دا درس دیندے نظر آؤندے نیں۔
(جاری اے)
