پرچھاویاں

لكهت: اشرف شریف

ممتاز قنون دان تے ساڈے کالم نگار آصف محمود نے دھیان دوایا کہ فارن فنڈنگ والے کالم دے کجھ گوشیاں تے ہور لکھو‘ آصف چاہندے سن کہ پی پی او 2002 دی تھاں 2017ء دے الیکشن ایکٹ نوں سامنے رکھ کے ایس کیس نوں دیکھاں۔ میں اپنے دوست کالم نگار نوں قنون توں پہلاں پرچھاویاں دی گل سنان لگ پیا۔ پرچھاواں کہنوں کہندے نیں جو روشنی نوں روک کے اپنا وجود پھیلاندا اے۔ سیاست وچ وی پرچھاویں ہوندے نیں حقائق دی روشنی نوں اپنے سامنے رکھدے نیں پر دوجیاں نوں اپنے پراسرار وجود توں پار ویکھن نہیں دیندے۔ پرچھاویں نوں تاریک وجود وی کہیا جا سکدا اے۔ کجھ ایہنوں جزوی تریکی دا ناں دین گے۔ پرچھائی اک مخلوق دے طور تے ساڈی گل وچ آئوندی اے۔ ایہ اجیہا پرچھاواں ہوندا اے جو کسے ٹھوس وجود دے سامنے آن نال نہیں بن دا سگوں اک وکھرے تریک وجود دے طور تے چلدا پھردا اے۔مافوق الفطرت تے یقین رکھن والے ایہنوں بدروح وی کہندے نیں۔
پاکستان وچ حکومت کسے دی وی ہووے انسان قابو وچ ہوندے نیں پرچھاویں بے قابو رہندے نیں۔ پی ٹی آئی تے فارن فنڈنگ دا مقدمہ 2014ء وچ اوس ویلے قائم ہویا جدوں اوہنے مسلم لیگ (ن) دی حکومت خلاف تحریک شروع کر رکھی سی۔ تحریک انصاف دا مطالبہ سی کہ 2013ء دے انتخابی نتیجے دھاندلی زدہ ہون دی تحقیقات کرائی جائے۔ جس ویلے ایہ مقدمہ قائم ہویا اوس ویلے پولیٹیکل پارٹنر ایکٹ 2002ء لاگو سی جہدے تحت کسے مستند ملک دشمن ادارے تنظیم یاں ملک توں فنڈز لے کے اوہدے ایجنڈے دے مطابق سیاسی سرگرمیاں جاری رکھنا غیرقنونی قرار دتا گیا سی پر غیرملکی بندیاں توں فنڈز لینا جائز سی جہناں تے پاکستان دشمنی دا کوئی جرم ثابت نہیں۔ مسلم لیگ (ن) دی حکومت چاہندی سی کہ تحریک انصاف نوں سزا دتی جاوے۔ اوہدے قنون داناں نے اپنی قیادت دی آتش انتقام ٹھنڈی کرن لئی اک شکاری پھندا تیار کیتا۔ تحریک انصاف نوں چار حلقیاں وچ ووٹاں دی پڑتال دا حق مل گیا۔ ایس پڑتال دے نتیجے وچ لودھراں توں جہانگیرترین کامیاب قرار پائے۔ لہور توں سپیکر قومی اسمبلی ایاز صادق دے حلقے وچ فیر الیکشن ہویا جہدے وچ قومی خزانے تے نوکریاں نوں سیاسی رشوت دے طور تے ورتیا۔ ایاز صادق 500ووٹاں توں جت گئے۔ سعدرفیق اپنے نتیجے دی پڑتال تے عدالت چلے گئے تے باقی مدت سٹے آرڈر تے گزاری۔ سیالکوٹ توں خواجہ آصف دی جت جائز قرار دتی گئی۔ تحریک انصاف دی پارلیمنٹ وچ گھٹ نمائندگی یاں فیر حالات دا ٹھیک اندازا کرن وچ اوہدی نکامی دا نتیجہ سی کہ لیگی حکومت نے جدوں پولیٹیکل پارٹنر ایکٹ 2002ء وچ ترمیم کیتی تے نال تاثر دتا کہ ایہ کم تحریک انصاف ولوں انتخابی اصلاحات دے مطالبے تے کیتا جا رہیا اے۔ بڑی ہشیاری نال الیکشن ایکٹ 2017ء وچ اوہناں ضابطیاں نوں بدل دتا گیا جہناں دا تعلق فارن فنڈنگ نال سی۔ ترمیمی مسودے دی تشریح وچ پلڈاٹ دے سربراہ بلال محبوب نے عرب نیوز وچ اوس ویلے اک مضمون لکھیا سی۔ بلال محبوب نے نویں قنون دا حوالا دیندے ہوئے پی ٹی آئی‘ پیپلزپارٹی تے مسلم لیگ (ن) تے فارن فنڈنگ الزامات تے تبصرہ کیتا۔ اوہناں دے تبصرے وچ ایہ گل شامل سی کہ نویں قنون وچ کسے وی غیرملکی دے دتے فنڈ تے پارٹی تحلیل ہو سکدی اے۔ ایس صورت وچ واقعی تحریک انصاف دی حکومت مشکل وچ پھس سکدی اے۔ ایہ گل تحریک انصاف دے بے وقوف ترجماناں تے قنونی ماہرین نوں کون سمجھائے کہ اوہناں نے ایویں ای ہور تن ورھے لیٹ کر کے اپنے پیراں تے کہاڑی ماری اے۔ اوہناں نے الیکشن کمیشن تے عدالت دے سامنے ایہ نکتہ رکھن دی کوشش تک نہیں کیتی کہ جدوں اک واقعہ ہویا تے اوس ویلے دے قنون دے مطابق اوہ عمل غیرقنونی نہیں سی۔ بعد وچ ایہدی ممانعت دا قنون 2017ء وچ آیا تے ایہدا اطلاق 2014ء دے عمل تے کیویں کیتا جا سکدا اے؟ الیکشن ایکٹ 2017ء دے سیکشن 204 دی شق 3 دے تحت کسے بیرونی ملٹی نیشنل پبلک یاں پرائیویٹ کمپنی فرم ٹریڈ یاں پروفیشنل تنظیم یاں فیر کسے اکلے بندے ولوں گھلی رقم دی براہ راست یاں بالواسطہ وصولی غیرملکی چندا یاں عطیہ دے ضمن وچ آوے گی۔ ایسے شق 3 دی ذیلی شق (ب) وچ دسیا گیا اے کہ تارکین وطن نوں غیرملکی ذریعہ نہیں سمجھیا جاوے گا۔ سیکشن 212 دی شق اک دے تحت وفاقی حکومت جے تسلی کر لوے کہ الیکشن کمیشن دے ریفرنس یاں دوجے ذریعاں توں ملن والی جانکاری ٹھیک اے کہ کوئی پارٹی غیرملکی فنڈ نال قائم ہوئی یاں کم کر رہی اے یاں اوس پارٹی توں قومی سلامتی نوں خطرہ اے یاں دہشت گردی نوں ودھاوا دے رہی اے تے حکومت اوہنوں ختم کرن دا نوٹیفکیشن جاری کر سکدی اے۔
تحریک انصاف دے معاملے وچ ایہ حقائق ثابت نہیں ہو سکے۔ فیر قنون بنن دی مدت توں پہلاں دے واقعات تے ایہدا اوہدے اطلاق دا فیصلہ کیتا گیا تے میاں نوازشریف تے اوہناں دی جماعت بینظیر بھٹو نوں ہران لئی اسامہ بن لادن توں لئے گئے فنڈز دے الزامات توں نہیں بچ سکن گے۔ ایہ وکھری گل اے کہ ایس الزام نوں ثابت کرنا کناں اوکھا ہووے گا۔ تحریک انصاف دے اک بزرگ نال گل ہوئی تے اوہناں نے دسیا کہ فارن فنڈنگ دے حوالے نال پی ٹی آئی دی پالیسی ایس مقدمے دے بعد بڑی واضح تے سخت بنا دتی گئی اے۔ سیاسی سطح تے جدوں اسیں فارن فنڈنگ دی بحث سن دے آں تے چھ ورھے تک قنونی ماہرین دے دتے گئے دلائل تے نویں قنون سازی نوں بھلا کے سیاسی تعصب والا لہجہ اختیار کر لینے آں۔ سیاسی جماعتاں دی دانشمندی دا بھرم اوس ویلے ہور کھل جاندا اے جدوں خالص قنونی معاملے تے عام شدھ بدھ والا اوہناں دا کوئی نمائندہ ٹاک شوز وچ اظہارخیال کر رہیا ہوندا اے تے اگلے کئی دن ان پڑھ سیاستدان غلط د لیلاں دے گھوڑے نسا کے عقل دے نخلستان مدھدے رہندے نیں۔ پرچھاویں دا تعاقب کردے نیں۔ پرچھاویں انھیرے وچ گواچ جاندے نیں تے اسیں اپنے انھے پن دا ہاڑا پاندے پاندے ادھ موئے ہو جانے آں۔٭٭