برگد دا تاریخی درخت

مڈھ رانجھا دے علاقے موہریوال وچ، 23 کینال رقبے اُتے پھیلیا برگد دا درخت پاکستان دا سب توں وڈا درخت اےجس دا شمار ایشیا وچ دوجے وڈے درخت دے طور اُتے ہوندا اے

لكهت: اکرم عامر

محبت دی لازوال داستان ہیر رانجھا دے اک کردار دھیدو رانجھا دا تعلق مڈھ رانجھا دے علاقے تخت ہزارہ نال سی۔ جیہڑا کہ سرگودھا توں 60 تے اسلام آباد توں 248 کلومیٹر دے فاصلے اُتے تحصیل کوٹ مومن وچ واقع اے۔ تخت ہزارہ ایس رومانوی کردار دی وجہ نال پوری دنیا وچ مشہور ہویا جد کہ مڈھ رانجھا دے علاقے موہریوال وچ، 23 کینال رقبے اُتے پھیلیا برگد دا درخت پاکستان دا سب توں وڈا درخت اے۔ جس دا شمار ایشیا وچ دوجے وڈے درخت دے طور اُتے ہوندا اے۔ تخت ہزارہ وچ کجھ سال پہلاں تیکر نکی جہی اوہ خوبصورت مسجد وی موجود سی جس وچ دھیدورانجھا عبادت کیتا کردا سی جد کہ اوہ نکا جہیا قلعہ نما کمرہ جس وچ بہہ کے رانجھا بانسری وجایا کردا سی ہن وی موجود اے جد کہ مسجد نوں وسیع کر کے امام بارگاہ بنا دتا گیا اے جس وچ سارے مکاتب فکر دے لوک عبادت کردے نیں جیہڑا بھائی چارے دی اک اعلیٰ مثال اے۔ ہیر رانجھا اُتے پاکستان دے علاوہ گوانڈھی ملکاں وچ وی فلماں بنائیاں گئیاں ایہناں فلماں نے برصغیر وچ ریکارڈ بزنس کیتا۔ قصبہ موہریوال وچ پایا جان والا 300 سال پرانا برگد دا درخت صوفی بزرگ مرتضیٰ شاہ نے اپنی مرید رودے شاہ دے نال مل کے لایا سی، ایہناں دونواں صوفی بزرگاں مرتضیٰ شاہ تے رودے شاہ دے علاوہ کئی ہور بزرگاں دی آرام گاہواں ایس وسیع و عریض برگد دے درخت دے تھلے نیں۔ دریائے چناب دے کنارے واقع ایہہ درخت ہن اینا پھیل چکیا اے کہ ایس دا شمار ملک دے سب توں وڈے درخت دے طور اُتے ہون لگیا اے۔ کجھ عرصہ پہلاں تیکر ایہہ کہاوت سی کہ جو ایس درخت نوں کٹے گا ایہنوں نقصان اپڑے گا جس دی وجہ نال لوک ایس درخت نوں کٹن دی بجائے ایس دی حفاظت کیتا کردے سن پر ہن ایہہ تاثر ختم ہو چکیا اے تے علاقے دے لوک ایس تاریخی ورثہ نوں کٹ کے ایہنوں اپنے گھراں دا ایندھن بنا رہے نیں جد کہ لوکاں نے ایس درخت دے تھلے جانور بنن دا سلسلہ شروع کر دتا اے جس دا گوبر تھاں تھاں گند پھیلا رہیا اے ایس درخت نوں بیرون ملکاں توں سیاح تے ملک دے قرب و جوار توں لوکاں دی وڈی تعداد ویکھن لئی آندی اے ایہناں وچ پریمی جوڑیاں دی وڈی تعداد وی شامل ہوندی اے جیہڑی منتاں منگن لئی ایتھے آندے نیں۔ راقم کجھ عرصہ پہلاں موہریوال گیا تے ویکھیا کہ صوفی بزرگاں دیاں قبراں دے دوالے تے درخت دے نال تھاں تھاں ہزاراں دی تعداد وچ منتاں منگن والیاں نے مختلف رنگ دے دھاگے تے کپڑے دے ٹکڑے (پٹکے) بنھ رکھے سن جد کہ درخت نوں تھاں تھاں توں تراش کر کے اپنا ناں تے شعر کندہ کر رکھے نیں۔ مراد پوری ہون اُتے لوک فیر آ کے اوہ پٹکے تے دھاگے کھولدے تے ایتھے نذر نیاز ونڈدے نیں تے کئی لوک تے ڈھول دی تھاپ اُتے بھنگڑے وی پاندے ویکھے گئے نیں۔ برگد دے ایس تاریخی درخت اُتے طرح طرح دے قیمتی تے خوبصورت پرندیاں نے اپنے گھونسلے بنا رکھے نیں جنہاں دے چہکن دیاں اوازاں ہر آن والے نوں دن بھر تے رات گئے تیکر سنائی دیندیاں نیں کیوں جے ایس درخت اُتے چڑیاں توں لے کے کوئل تیکر دے گھونسلے نیں، علاقہ مکین دے کہندے نیں کہ ایہہ درخت ایشیا دا رہن والا اے جس دا پھل لال تے انجیر وانگوں ہوندا اے۔ ایس دا ذائقہ انجیر توں زیادہ مٹھا ہوندا اے جویں ای ایس دا پھل پکدا اے علاقے دے لوک ایہنوں توڑ کے کھاندے نیں۔ ایہناں دا کہنا اے کہ ایہہ پھل انجیر وانگوں انتہائی قوت بخش ہوندا اے۔ 2001 وچ جدوں محکمہ اشتمال نے سروے کیتا سی تے ایس درخت لئی 23 کنال رقبہ مختص کر دتا سی جس دی ایس ویلے اک ہزار شاخاں سن۔ ایہہ درخت اک قومی ورثہ اے جیہڑا سرسبز و شاداب ہون دے نال منفرد تے عجیب و غریب ساخت پاروں پاکستان وچ اک عجوبہ اے ایس دیاں شاخاں اُتوں تھلے زمین ول آندیاں نیں تے زمین وچوں اک نواں درخت بن کے اُتے چلیاں جاندیاں نیں ایس طرح ایس سلسلے نے پورے درخت نوں خوبصورتی تے منفرد ساخت دے رکھی اے۔
ستم ظریقی ایہہ وے کہ علاقہ مکیناں نے ایس درخت دیاں شاخاں نوں کٹ کے اپنے استعمال وچ لیانا شروع کر دتا اے جس دی وجہ نال ایس درخت دا پھیلائو دن بدن گھٹ ہو رہیا اے۔ دو ورہے پہلاں محکمہ آثار قدیمہ تے قومی ورثہ نے دورہ کر کے ایس درخت نوں بچان لئی اقدامات کرن دا بیڑا چکیا سی پر عدم توجہی پاروں انج نہیں ہو سکیا تے ایہہ درخت بدستور علاقہ مکیناں دے چولہیاں دا ایندھن بن کے سکڑدا جا رہیا اے ۔ جو وزیراعظم پاکستان عمران خان دے ویژن دی کھلم کھلی خلاف ورزی اے کیوں جے وزیراعظم نے سیاحتی و تفریحی مقامات زیادہ توں زیادہ بنان دے بلند و بانگ دعوے کیتے سن پر ایتھے ایس دے برعکس ہو رہیا اے۔ کپتان جی لوڑ ایس امر دی اے کہ تسیں وزیراعلیٰ پنجاب عثمان بزدار تے متعلقہ اداریاں نوں ہدایت فرمائو کہ اوہ ملک دے ایس واحد سب توں وڈے تاریخی درخت دی حفاظت لئی عملی اقدامات کرن نہیں تے ملک دا ایہہ تاریخی ورثہ آن والے کجھ ورھیاں وچ ختم ہو جائے گا تے ایس طرح ملک تے قوم ایس تاریخی ورثے توں محروم ہو کے رہ جائے گی۔