کسان تحریک نوں خالصتان دا رنگ دین دی کوشش

بھارت دنیا دا واحد ملک اے جتھے ہر ورہے قرضیاں وچ جکڑے چھ توں ست ہزار کاشتکار خود کشی کر لیندے نیں

تحریر حمیداللہ بھٹی

مسلماناں نے حقوق دا مطالبہ کیتا تے ہندوواں نے وکھرے وطن دی جدوجہد قرار دتی جس دا نتیجہ 1947 وچ پاکستان دی صورت وچ برآمد ہویا کسان حقوق لئی سڑکاں اُتے آئے نیں تے بھارتی ذرائع ابلاغ خالصتان تحریک دا رنگ دے رہے نیں حالانکہ تحریک وچ صرف سکھ ای نہیں دیگر مذاہب دے لوک وی شامل نیں پچھلے ورہے اگست وچ کسان و مزدور تحریک نے جنم لیا پر تحریک چھ مہینے دے عرصے وچ مکمل طور اُتے کساناں دے ہتھ آ گئی اے ۔ پنجاب تے ہریانہ دے کسان ای مسئلیاں توں دو چار نہیں بلکہ مہاراشٹر، گجرات، راجھستان، اترپردیش، مدھیہ پردیش وچ وی کساناں دی زندگی عذاب اے بھارت دنیا دا واحد ملک اے جتھے ہر ورہے قرضیاں وچ جکڑے چھ توں ست ہزار کاشتکار خود کشی کر لیندے نیں کسان عام طور اُتے احتجاج لئی گھٹ ای نکلدے نیں پر امتیازی نوعیت دے زرعی قوانین نے ایہناں نوں مجبور کر دیا اے ایسے لئی جانی و مالی نقصان دی پرواہ کیتے بغیر ڈٹ گئے نیں آخر کسان اینے آگ بگولہ کیوں نیں جیہڑی زرعی قوانین دی اٹھ مہینے لئی معطلی دی پیشکش وی قبول کرن اُتے آمادہ نہیں جس دی دیگر کئی وجوہات نیں پر وڈی وجہ زراعت کارپوریٹ کلاس دے حوالے کرنا اے۔
ہر ورہے 26 جنوری بھارت وچ یوم جمہوریہ دے طور اُتے منایا جاندا اے تقریبات وچ وڈی تقریب دہلی دے لال قلعہ وچ منعقد ہوندی اے کجھ عرصے توں غیر ملکی مہمان وی مدعو کیتے جان لگے نیں حالانکہ پچھلے تن یا چار دہائیاں توں بھارت وچ جمہوریت ناں دی کوئی شے نہیں بلکہ ظلم و جبر دا نظام نافذ اے اقلیتاں نوں کچلیا جا رہیا اے جس دے بارے عالمی میڈیا وچ کجھ نہ کجھ شائع ہوندا رہندا اے امسال بیرون ملک توں کوئی مہمان آیا مہماناں دے کتران دی وجہ مجرمانہ ماضی دی حامل بھارتی قیادت اے پر حالیہ 26 جنوری نوں جو دلی وچ ہویا اوہ گھٹ ای نظراں توں پوشیدہ رہیا اے کیوں جے عالمی ذرائع ابلاغ نے کوئی ابہام نہیں رہن دتا برطانیہ، کینیڈا، فرانس تے امریکہ سنے کئی ملکاں وچ سکھاں تے کشمیریاں نے یوم سیاہ دے طور اُتے منایا جس نال اکھنڈ بھارت دا خواب تے اک پاسے بھارت دا مزید عرصہ متحد رہنا محال وکھائی دیندا اے کیوں جے بی جے پی جہی جنونی جماعت ہندو توا نظریے دی قائل اے ایس لئی اظہار رائے دی آزادی ، محروم طبقات نوں حقوق دین تے علاقائی تنازعات دے حل وچ تعاون دی بجائے رکاوٹ اے۔
بھارتی ذرائع ابلاغ حکومتی گرفت وچ نیں جنہاں وچ تعمیری تنقید یا خامیاں دی نشاندہی دی بجائے صرف حکومتی فیصلیاں دی تحسین ہوندی اے جس نال گھٹن دی فضا اے حکومت اُتے تنقید کرن والیاں نوں حکومت مخالف نہیں غدار سمجھیا جاندا اے ایہو کسان تحریک نال ہو رہیا اے نہتے کساناں نے مطالبات پیش کیتے تے چین و پاکستان اُتے پشت پناہی دا الزام لا دتا فیر کسان مظاہریاں دے قائدین نوں نشانہ بنان لئی ٹارگٹ کلر گھل دتے گئے جدوں کسان خوفزدہ نہ ہوئے تے سارے حربے ناکام ہو گئے تے خالصتان تحریک دیاں گلاں کیتیاں جان لگیاں مقصد ہندو جنونیاں نوں مقابلے دا جوش دلوانا سی پر گل کیہ بن دی امسال لال قلعہ دی تقریب وی نہ ہو سکی تے ترنگا اُتار کے سکھاں نے لال قلعہ اُتے اپنا مذہبی جھنڈا نشان صاحب لہرا دتا ایہہ ایس گل دا واضح اشارہ اے کہ سکھاں نوں حقوق نہ ملے تے وفاق توں علیحدہ ہو سکدے نیں کجھ لوک رنگاں دی مماثلت اُتے مذہبی جھنڈے نوں خالصتان داپرچم قرار دیندے نیں پر خالصتان دے پرچم وچ چار کونے جد کہ مذہبی پرچم تن کونیاں والا اے۔ بھارتی پرچم نوں اُتار سٹن نال سکھاں دے غصے دا اندازہ ہوندا اے۔ وجہ ورھیاں توں سکھاں دی وکھری شناخت ختم کرن اُتے کم ہونا اے، ہندوئواں دی آبادی دا شمار کردے ہوئے سکھاں نوں وی ساتھ گِن لیا جاندا اے تقسیم ہند 1947 وچ ایسے سوچ دے تحت سکھاں دے رہنما ماسٹر تاراسنگھ نے جواہر لال نہرو دے ہتھ قوم ویچ دتی پر ہن سکھاں وچ گھٹ لوک ای تارا سنگھ دا ناں احترام نال لیندے نیں اکثریت غدار سمجھدی اے۔
مسلماناں وانگوں سکھ دی مظلوم قوم اے وقفے وقفے نال ایہناں نوں وی بدترین نسل کشی دا ساہمنا اے فوج سنے اہم اداریاں وچ اعلیٰ عہدیاں توں دور رکھیا جاندا اے۔ 1984 وچ اپریشن بلیو سٹار دے ذریعے سکھاں دے نہ صرف مقدس ترین دربار گولڈن ٹیمپل دی بے حرمتی کیتی گئی بلکہ منظم طریقے نال ہزاراں سکھ قتل کر دتے گئے جس دی پاداش وچ اندرا گاندھی اپنے دو سکھ محافظاں دے ہتھوں قتل ہوئی جد کہ بطور آرمی چیف آپریشن بلیو سٹار دے نگران اے ایس ویدیا وی بعد وچ 1986 وچ سکھاں دے ہتھوں مارے گئے سقوط ڈھاکہ دے اہم کردار جنرل جگجیت سنگھ روڑا نے بطور ممبر پارلیمنٹ سکھاں دی نسل کشی اُتے تنقید کیتی تے حکومت تے جنونی ہندئوواں توں جان بچان لئی غیر ملکی سفارتخانے وچ پناہ لین اُتے مجبور ہوئے ایہہ تنگ دلی دی انتہا اے میرے کہن دا مقصد ایہہ وے کہ ورھیاں توں سکھاں دے خلاف ہون والی ریشہ دوانیاں دا غصہ کسان تحریک دی شکل وچ ظاہر ہو رہیا اے ہجے ترنگا دی بے حرمتی دی کجھ سکھ رہنما مذمت کردے وکھائی دیندے نیں پر انج دی صورت حال زیادہ عرصہ رہنا بعید ازقیاس اے۔
تنگ دل تے متعصب ہندو قیادت دا خیال اے کہ جے پاکستان تے چین توں جنگ جتنا اے تے پہلے ملک وچ موجود خطرات اُتے قابو پانا ہوئے گا ایسے لئی سکھاں تے کشمیریاں نوں کچلن لئی کوششاں جاری نیں پر جس ملک دا آرمی چیف بیرونی خطرے نال دبائو دا شکار ہویا اوہ بھلا فتح مند ہو سکدا اے؟ کشمیر نوں دنیا دی سب توں وڈی جیل بنان دے بعد سکھاں نوں دیوار نال لان دا منصوبہ کامیاب ہوندا وکھائی نہیں دیندا البتہ بھارتی وحدت نوں نقصان ہو سکدا اے ہن 1984 جہے حالات نہیں سکھ جان بچا کے دیگر ملکاں امریکہ، کینیڈا، یورپ سنے ترقی یافتہ خطیاں دا رُخ کرن دی بجائے مقابلے نوں ترجیح دین گے دہلی وچ دو بدو مقابلہ ایسے سوچ دا نتیجہ اے تاں ای کساناں دا احتجاج بغاوت دی شکل اختیار کرن لگیا اے سکھ اک پرامن قوم اے سکھاں دی مقدس کتاب گرنتھ دی بے حرمتی تسلسل نال کیتی جا رہی اے۔ 2015 وچ فرید کوٹ دے گوردوارے دے نیڑے سو توں ودھ نسخے سٹ دتے گئے جدوں سکھاں نے احتجاج کیتا تے پولیس نے گولی چلا کے نہ صرف پنج بندیاں نوں ہلاک کر دتا بلکہ سینکڑیاں نوں زخمی کر دتا۔ لدھیانہ، جالندھر تے امرتسر وچ انج دے واقعے معمول نیں پر حکومت جنونی ہندئوواں نوں منع نہیں کردی جس توں ظاہر ہوندا اے کہ جان بجھ کے سکھاں نوں اشتعال دلوایا جاندا اے ایسے غصے دی جھلک دہلی مظاہرے وچ ویکھن نوں ملی۔
26 جنوری دے احتجاجی مظاہرین اُتے 25 دے نیڑے مقدمے درج ہو چکے نیں مقدمیاں وچ فساد پھیلان، اہلکاراں اُتے حملہ آور ہون، سرکاری کم وچ مداخلت تے املاک نوں نقصان اپڑان دے الزام لا کے دو سو توں ودھ بندیاں نوں گرفتار کرنا ظاہر کردا اے کہ حکومت نے 26 جنوری دے واقعیاں دی آڑ وچ سکھاں نوں سبق سکھان دا فیصلہ کر لیا اے تے 1984 دے بعد اک وار فیر سکھاں اُتے خطریاں دے بدل منڈلا رہے نیں پر کساناں دے احتجاج نوں بغاوت قرار دینا تے سکھاں دے دہلی مظاہرے نوں خالصتان نال جوڑنا ذرائع ابلاغ دی حمایت تے ویلے توں پہلاں واویلا اے آسام، میزرام، منی پور تے ناگالینڈ وچ علیحدگی پسنداں دا کنٹرول اے پنجاب و ہریانہ وچ وی وفاق مخالف قوتاں زور پھڑ رہی اے جس دی وجہ نفرت انگریزی دے واقعیاں وچ وادھا اے۔ ایمنسٹی انٹرنیشنل نے اپنی حالیہ رپورٹ وچ ایسے پہلو دی نشاندہی کیتی اے ہن جے مودی نے گجرات دے جلاد والا دوبارہ کردار ادا کیتا تے ممکن اے کسان سکھ خالصتان دے حریت پسند بن جان۔